Бізді не қоршап тұр?

   Практикалык жњмыстан соћ калган жњмысты сыныпта жалғастырады.

   Оқулықпен жњмыс.

   а) Суреттерге карап, оларды љзініћ табиғат аясындағы бакылауларымен салыстырып, қорытынды жасайды.

   ђ) Топта озекті тапсырмаларды шешеді.

1. топтыћ тапсырмасы:

   Сен ауылдан (каладан) орманға (тоғайға) оћтњстік жактан кірдіћ. Сен қайтарда кандай бағытпен қайтасыћ?

2. топтыћ тапсырмасы:

   Саяхатшылар саяхатка шыкты. Олардыћ бағыты - шығыс жақ. Олар њйге кайтарда бағыттарын қалай аныктайды? Ол қандай бағыт?

3. топтыћ тапсырмасы:

   Жаћбырдан соћ ғимараттыћ кай кабырғасы  бірінші қњр- ғайды? Неге?

4. топ - эксперт тобы. Олар балалардыћ айткандарынан корытынды шығарып, аралык тњстардыћ бағытын табудыћ ере-! жесін еске тњсіреді.

   Бақылау књнделігімен жњмыс.

   Љздік жњмыс.

   Њйге  тапсырма беру. Окульщта берілген мђтінді тњсініп оку. Бакылау књнделігіндегі тапсырманы аяктап келу.

13-САБАҚ.  Сурет жђне жергілікті  жердіћ планы

   Сабақтыћ  мақсаты: жергілікті жердіћ планын књруды њйрету, масштабпен таныстыру; жеке суреттерді планмен са- лыстыру, жергілікті жердіћ планы туралы њғымдарын кећейту; окушыларды планды оки білуге њйрету, топографпялык диктант арқылы окушылардыћ білімдерін бекіту.

   Сабақтыћ  кернекілігі: сызғыш, ошіргіш, тњрлі тњсті жђне жай қарындаштар, дђптер немесе альбом беттері.

   Сабақтыћ  барысы:

   Психологиялык дайындық.

   Жаћа  материалмен жњмыс.

1. Жњмыс љртњрлі заттарды: текше, љшіргіш, корап жљне • тнқанды қараудан басталады. Мњғалім оқушылардыћ назарын пқулыктағы текшеніћ суретіне аударады.

   - Текше, љшіргіш, корап, стақандарды планда бейнелей п лпсыћдар ма?

2. Практикалык жњмыс.

   а) Окушылар текшені, сонан соћ љшіргішті, корапты, ста- иіпды карындашпен айналдыра сызады. Осы заттардыћ планы іпикты. План - бњл сызба.

   ђ) Сабактыћ келесі кезећінде окушылар алған білімдерін і нсулықтағы мђтінмен салыстырады.

   б) Окульщтағы сурет бойынша жњмыс. Мњғалім окушылар- /и,і шартты белгілермен таныстырады. Олардыћ озара орында- рын кокжиек тњстары бойынша аныктау керек. Масштабты шійдаланып, аракашыктыкты олшеуге болады.

   Жњмыс шартты белгілермен таныстырудан басталады. Д. и дымен заттыћ суретіне, содан кейін шартты белгісіне назар мударылады. Жњмыс барысында окушылар планды шартты t'x 'лгілермен толтырады.

   Сабакты қорыту.

   Жергілікті  жердіћ планы туралы алған білімдері бойынша оқушыларға сњрактар койылады.

   Топографиялык диктант алынады.

   Біздіћ  мектеп оћтњстік тњста орналаскан. Ал оныћ батысында бак, тњр. Бак 90 метр жерді алып жатыр, ал оныћ ар жағында гњл, бакша жалғасып жатыр. Мектептен солтњстікке карай тау созылып жатыр, ал шығысында спорттық алаћ, артында жол бар (мњғалім мђтінді озі књрастыруына да болады).

   Диктантты ђртњрлі љдіспен алуға болады:

   а) Мњғалім оқиды, ал окушылар шартты белгілердіћ ко- мегімен жазады.

   љ) Мђтін тактаға жазылады, ал окушылар шартты белгілерді пайдалана отырып, суретін салады. Окушыларға шартты белгілер жазылған кестені колдануға рњксат беріледі.

   Дђптермен жњмыс.

   Сабақты қорытындылау.

   Њйге  тапсырма беру.

14-САБАҚ.  Ауа. Ауаныћ қасиеттері

   Сабақтыћ  мақсаты: оқушыларда ауаныћ қњрамы жљне қа- сиеттері туралы білім ћалыптастыру. Байқампаз болуға њйрету, њқыптыльщқа тђрбиелеу.

   Сабақтыћ  кљрнекілігі: «Ауаныћ књрамы» атты тірек сызба, орман бейнеленген сурет, тђжірибе њшін шар, бір стакан су.

   Сабақтыћ  барысы:

   Психологиялық дайындық.

   Жаћа  сабақтьщ тақырыбы жђне мақсатымен таныстыру.

   Оқулық  бойынша жњмыс.

1. Оқушыларға жаћа сабақты тњсіндірместен бњрын оқулық- та берілген сњрақтар қойылады. Оқушылар љз књштерімен жауап беруге тырысады.
2. Тљжірибе аркылы айналаныћ бљрінде ауа бар екенін делелдеу.
1. тљжірибе. Шарды њрлеп, сонан соћ оныћ желін шығарады.

   Сњрақ: Њрлегенде жљне желін шығарғанда шар кандай

књйге тњсті?

2. тђжірибе. Екі њртыћды ауамен толтыр да, екі саусағыћмен њртыћды бас. Не байкадыћ?
3. Мњғалімніћ тњсіндіруі.

   - Ауа қабаты бізді жљне біздіћ ғаламшарымыз - Жерді қоршап тњр. Осы қабатты атмосфера деп атайды. Ол біздіћ планетамыз Жерді Књнніћ радиациясынан корғайды. Егер ауа қабаты жойылып кетсе, онда тіршілік жойылады. Књнніћ ыстық сљулесі тњгел књйдіріп жібереді. Енді ауа суда да, топьтракта да бар екеніне мысал келтіріћдер.

Окушылар  ауаныћ кдсиеттерін кестеге толтырады.

 

- Ауаныћ қњрамы қандай? Тактаға тірек сызбасы ілінеді. 

Азот 78 %

Кљмір қышқыл газы 1 % Оттегі 21 %

• Сонымен ауа дегеніміз не?
• Ауа - газдардыћ қоспасы.
4. Окушылар «Ауа. Ауаныћ касиеттері» мђтінін окиды. Осы і пбақта алған білімдерін окулыктағы мљтінмен салыстырады. Луа туралы алган білімдерін бекітеді.
5. Мњғалімніћ басшылығымен тљжірибе жасалады. Жұмыс мішшаммен жњргізілетін болғандықтан, кауіпсіздік ережесі катаћ сакталуы тиіс.

   Тожірибеніћ нљтижесін кестеге жазады.

   Сабақты қорытындылау.

• Ауа туралы не білдіћдер?

   Дђптермен жњмыс.

   Њйге  тапсырма беру.

15-САБАҚ.  Ауаныћ табиғаттағы  жђне адам љміріндегі  маћызы

   Сабақтыћ  мақсаты: ауаныћ тазалыгын сактау туралы њгым калыптастыру; табиғат пен адам оміріндегі ауаныћ ма- цыздылығын тњсіндіру; ауаны неден жђне калай корғау керектігін ұғындыру.

   Сабақтыћ  кљрнекілігі: ауаныћ књрамы жђне касиеттері ■іуралы сызба.

   Сабақтыћ  барысы:

   Психологиялық дайындық.

   Њй  тапсырмасын тексеру.

   - Ауаныћ касиеттерін айтыћдар.

   

   Окушылар  бір-бірініћ жњмыс дђптерлерінде орындаған таисырмаларын озара тексереді. 

   Пікірталас  ұйымдастыру.

   - «Ауа таза болу керек» деген  пікірді калай тњсінесіћдер?

   Жаћа  сабақты тњсіндіру.

1. Оқульщтағы мљтінніћ бірінші бљлігі окытылады. Осн бљлімнен ећ негізгі ойды тапкызу (ауа љсімдік, жануар, адамны тыныс алуы њшін кажет).
2. Рљлдік ойын (ойынныћ бірінші бљлімі).

   Сынып 4 топка бљлінеді.

1. Адамдар 3. Қњстар мен аћдар
2. Балыктар 4. Љсімдіктер

   Эр  топ таћдап алған такырыбы бойынша ауаньщ маћыз- дылығын айтады.

   Ролдік  ойынныћ екінші бљлімі.

   Сынып 3 топка болінеді.

1. топ - адам
2. топ — экологтар
3. топ - жануарлар

   Экологтарға адамдардыћ њстінен жануарлардыћ шағымы тњседі. Адам жаћа комбинаттар, зауыттар, жанармай колон- каларын салу керектігін айтады. Жануарлар адамныћ жете ойламағандығынан кептеген жануарлардыћ кырылып жат- қандығы туралы айтады.

   Жануарларды корғау туралы ђћгімені экологтар кљтереді.

   Ђћгімені  корытынды лай келе тактаға немесе плакатка сызба сызылады.

 

   Мњғалім ђћгімеге араласпай, окушылардыћ оздерін  сой- летеді. Пікірталас соћында окушылар Жердегі тіршілік атау- лыныћ бђрі адам ђрекеттеріне тљуелді екендігіне, сондыктан адам ауа кећістігін корғап, оныћ тазалығын сактауы тиістігіне коздерін жеткізеді. Ауа - тіршілік кљзі.

  3) Окулыктағы мљтінніћ екінші бљлігі бойынша жұмыс.

• Бұл болімнен кандай жаћа мағлњмат алдыћдар? Дђптермен жњмыс.

  Окушылар  «Ауа тазалығын сақтаћдар» деген тақырыпта гурет салады.

  Сабақты қорытындылау.

• Ауаны ластанудан не њшін корғау жљне сактау керек?
• Таза ауаны сактап калу њшін не істеуіміз кажет? Њйге тапсырма беру.

  Мђтінді окып, сњрактарға жауап беру, жњмыс дљптеріндегі ппісырманы орындау.

16, 17-САБАҚТАР. Су. Судыћ қасиеттері

Сабақтыћ  мақсаты: окушыларды судыћ кандай књйде бо- 'штынымен таныстыру; практикальщ жњмыс барысында бакы- иау, талдау, салыстыру жђне корытынды шығара білуге њйрету. Сабақтыћ кљрнекілігі: сызба, глобус, жартышар картасы.

Сабақтыћ  барысы: 1. Сабақка дайындық.

  Сабак њнтаспа аркылы Е. Отетілеуњлыныћ «Су» атты еле- ћін тыћдатудан басталады (мњғалімніћ мљнерлеп окуына да Полады).

Су

Су  - тіршілік негізі, Онсыз омір сњрмейсіћ. Гигиена — егізі Су деп жђне білгейсіћ.

Су  - табиғат байлығы Озен-колге барғайсыћ. Кемі екі рет ђр књні, Суға тњсіп тњрғайсыћ.

Њйде  ванна, душ болса, Салкын сумен қњйынғын. Ыстык сумен шомылсаћ, Суық сумен жуынғын. 

Су  сергітер денећді, Онымен дос болғайсыћ. Судан кейін сен енді Ісіћді оћай жалғайсыћ.

Айналаћды корінаған, Табиғатты сњйе біл. Қауіп-қатер  тонсе оған, Қамқорға алып сњйе біл.

Білгін  бұны, балалар, Сусыз - књрғак далалар, Сусыз — қараћ далалар. Ескертеміз бар ұлға, Ескертеміз бар қызға, Суды босқа ағызба!

Е. Љтетілеуњлы

Љлећніћ мазмұны  бойынша койылатын сњрақтар:

1. «Су - тіршілік кљзі» дегенді қалай тњсінесіћ?
2. Судыћ қандай пайдасы бар?
3. Сен тұратын жерде суды корғау њшін кандай шаралар жњзеге асырылады?

Жаћа  сабақ.

Бу

Тњман

Жаћа сабақтыћ тақырыбы мен мақсаты айтылады. 1. «Су» сљзіне топтастыру жасау.