Балабақша мен отбасы арақатынастарының қазіргі заман проблемалары

Әр  топ ата-аналармен кездесуді ұйымдастыру  немесе ұйымдастырылған жұмыстың үзіндісі берілген карточка алады. Берілген уақыттан соң топ мүшелері осы тапсырмаларды өз ойына қарай сынап көрсетеді. 

Карточкалардағы мәтіннің мазмұны.

Бірінші топқа арналған.

1. Ата-аналардың өтініштері мен ұсыныстарына қарай және тәрбиеленушілердің отбасы жағдайларын ескере отырып олармен кездесулердің тақырыбы және формасы таңдалады.
2. Әр кездесуді дайындау және жүргізуге жауапты педагогтар бөлінеді. Олар топ тәрбиешісі, логопед, ән жетекшісі, мейірбике және т.б. болуы мүмкін.
3. Ата-аналармен оларға ыңғайлы уақытта кездесу жайлы келісіледі.
4. Келесі әрбір кездесудің құрылымы мен мазмұны ойластырылады: арнайы жоспар немесе ата-аналарды белсендіретін әдістері бар толық сценарий жасалады.
5. Ата-аналардың алдын-ала осы тақырыптар жайлы хабарландырылуы және олар бойынша дайындалуы қамтамасыз етіледі.
6. Осы өткізілген кездесулер жайлы ата-аналардың пікірлерін ауызша немесе жазбаша сауалнамалар арқылы білу.

 
 

               Екінші топқа арналған.

1. Ата-аналарға  баланың жағымды бейнесін жеткізу.

Мақсаты: ата-аналармен сенімді қарым-қатынас орнату.

2. Ата-аналарға  олардың отбасында ала алмаған білімдерін жеткізу.

Мақсаты: бала тәрбиесінде отбасы жағдайымен танысу, бірігіп жұмыс істеуді қалыптастыру және нығайту.

3. Бала  тәрбиесіндегі отбасы жағдайымен танысу.

Мақсаты: ата-аналардың бірігіп жұмыс істеуге дайындығын білдіруге мүмкіндік беру.

4. Баланың  жеке тұлғасын бірігіп зерттеу  және қалыптастыру.

Мақсаты: Ата-аналармен педагогтар арасындағы сенімділікті тәрбиелеу. 

6 бөлім. Қорытындылау. 

- «Бала балабақшаға қуана барып және үйіне қуанып қайтуы керек. Балабақшада балаға көңілді, жайлы, қызықты болып, балалармен дос болып, үйде оны жақсы көретінін, үлкендердің оны тосып отырғанын білуі қажет».

- Бірігіп жұмыс істеу мәселесін шешуде ата-аналардың психологиялық-педагагогикалық істеріне педагогтардың қатысуын; отбасыларын, олардың тәрбиелеу мүмкіндіктерін зерттеу; балабақшаның білім беру жұмысына ата-аналарды тартуды қажет етеді.  

1. Педкеңестің шешімі:

 

1. Ата-аналардың  келесі жылы танысқысы келетін тақырыптарын анкеталық жолмен анықтау.

2. Анкеталандырудың  шешімін есепке ала отырып, 2006-2007 оқу жылына ата-аналармен жұмыстың  перспективті жоспарын жасап  шығару.

3. Ата-аналар жиналысының жылдық қорытындысы бойынша конспект жасап шығару. Қорытынды ата-аналар жиналысын өткізу.

4. Отбасының  жеке құжатын жасау.

5. Ата-аналардың  құқықтық мәдениетін көтеру мақсатында  нормативтік-құқықтық құжаттарды  жинақтау. 

                 Болжамдық жауаптар

1. Ата-аналармен  жұмыс дегеніміз не?

Ата-аналармен  жұмыс – ата-аналардың педагогикалық  білімінің, біліктілігінің деңгейін көтеру; педагогтардың ата-аналарға отбасылық  тәрбиеде баланы дұрыс тәрбиелеуге  қажетті жағдай тудыру үшін көмек  көрсетуін; баланың даму процесінде тәрбиешілер мен ата-аналардың  қарым-қатынасын көрсететін педагог  жұмысының күрделі де маңызды  бөлігі.

2. Ата-анамен  жұмыс жүргізуде мектеп жасына  дейінгі мекемелердің алдында  қандай негізгі мәселелер тұр?

• Балалардың отбасыларын танып-білу
• МДМ өміріне белсенді араласуға ата-аналарды тарту
• Баланы тәрбиелеудегі отбасылық тәжірибені зерттеу
• Ата-аналармен балалар психологиясы 

 

                                            Педагогикалық диктант.

2. Ата – аналармен жұмыс жасаудағы өздеріңіздің жеклеген мақсаттарыңызды жоспарлаңыз және жазыңыз:
• Бала –бақшадағы бала тәрбиесінің мәселесіне ата –аналарды қатыстыру;
• Материалдық –шаруашылық жағынан көмек көрсету,
• Бала мен ата –ананың қарым –қатынас әрекетін дұрыс ұйымдастыру;
• Тәрбиешінің барлық талаптарын орындау;
• Мақсаты жоқ;
• Басқалар......... 
3. Сіз ата – ананың  баласымен қарым - қатынасын жақсарту мақсатында күнделікті  ата-анамен жұмыс жүргізуде қандай іс-әрекет, әдістемелер түрін қолданасыз, жазыңыз?
4. Ата – аналардың сізді білікті маман ретінде қалай қабылдағанын қалайсыз? Ата – аналардың өздерін шынайы ұстаулары осыған сәйкес келе ме?
5. Сіздің көз қарасыңызша педагогикалық ұжым ата – аналардан нені үйренуі мүмкін? Жазыңыз.
6. Сіздің көз қарасыңызша ата – ана бала –бақша  мамандарынан нені үйренуі мүмкін? Жазыңыз.

Бала  – бақшадағы күнделікті өмірді түсіну және оған белсене қатысу үшін ата-аналармен  қандай жұмыстар жүргізу қажет деп  ойлайсыз?

6. Анкеталық  жол, ауызша сұрақтар арқылы  өткізілген кездесудің пайдасы  жайында ата-аналардың пікірлері  анықталады. 

Ашық  сұрақтарды ажыратады ( сұрақтардың  нұсқаулары қаралмаған) және жабық  сұрақтар( сұрақтардың нұсқаулары алдын-ала  қаралған)

Анкета  әдісін қолдана отырып, отбасы құрамын, отбасылық тәрбие ерекшеліктерін, ата-аналардың  жағымды тәжірибелерін, қиыншылықтарын, қателіктерін анықтауға болады. Анкета сұрақтарына жауап бере отырып, ата-аналар бала тәрбиесінің мәселелері мен  ерекшеліктері жайлы ойлана бастайды.

5. Тәрбиеленушінің  үйіне бару. Отбасына қандай жағдайда  барған дұрыс?

Арнайы  көңіл бөлгенді талап етеді:

• Мінез-құлықтары тұрақсыз балалар
• Асоциалды мінез-құлықты балалар (агрессия, дөрекілік)
• Өз-өзін бағалауы төмен, депрессивті, уаймшыл балалар
• Ұялшақ балалар

Баланың жанұясына бару, баламен дұрыс  қарым-қатынасқа түсу, оның ата-анасымен дұрыс қарым-қатынасқа түсуге көмектеседі. Осындай жұмвс істеу тәрбиешіден  шеберлікті және бақылаушылықты талап  етеді. Тікелей сұрақ қоймай, тәрбиеші мыналарды біле алады:

• отбасылық қарым-қатынастың микроклиматын, сөйлеу мәдениетін, атмосферасын
• өз отбасына тән салт-дәстүрлерді
• баланың күн тәртібінің ұйымдасуын

6. Қиын  отбасыларымен жұмыс. Қандай отбасын  сіз қиын деп санайсыз?

 Сізде  қиын ата-аналар бар ма? Қиын  жанұялармен қандай жұмыс жасау  керек?

Қиын  жанұялар әртүрлі болып келеді. Ішімдікке салынған ата-аналар болашақта баласына дәл сондай үлгі береді.

Жанұяның  екінші типі - сырт көзге үлгілі, жақсы жанұя болып көрінеді. Бұлар әлеуметтік жағдайы жақсы жанұялар. Осындай жанұядан шыққан балалар өздерін басқалардан жоғары санай бастайды. Осындай балалармен және олардың ата-аналарымен қарым-қатынасқа түсу қиынға түседі. Осындай жанұяларға балаларын тәрбиелеуге психологтар мен педагогтардың және МДМ меңгерушінің көмегі қажет. Сонымен қатар сенімді әңгімелесу, жеке қарым-қатынас формалары тиімді болады.

7. Ашық  есік күндері, ашық сабақтар, газет  шығару сияқты ата-аналармен жұмыс  жасау формалары тиімді деп  санайсыз ба? Педагогтарға осындай жұмыс формалары не  береді?

«Ашық есік күндері» кең таралған жұмыс  түрі болып табылады. Бұл күндері  ата – аналар балаларының қатысуымен өткен сабақтар мен мерекелерге  белсене қатысады, қорытынды анкеталар  толтырады. Педагогтарға ұсыныс және тілектер жазады.

       Бұл жұмыс түрі әр баланың жеткен жетістігін көруге мүмкіндік береді.

Педагогтар  мен ата – аналардың бірлесіп жұмыс істеуі - әр  баланы жақсы  тануға, оған жан –жақты  қарауға, әр түрлі жағдайларда тануға көмектеседі, сәйкесінше, жекелей ерекшеліктерін түсінуге көмектесу, баланың қабілетін  дамыту, мінез - құлқында пайда болған жағымсыз әрекеттерді жеңу, өмірлік  қажетті бағдарды қалыптастыру.

  Бірлесіп жұмыс істеудің қызықты түрі –Газет шығару. Газетті құрастыруға балабақша әкімшілігі, педагогтар, мамандар, ана –аналар және балалар қатысады.

                                           
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

      «Балабақша мен отбасы  арақатынастарының қазіргі заман         проблемалары» 

     «Мектепке дейінгі балалық шақ» - жеке тұлғаның  денсаулығы және дамуы қалыптасатын адам өміріндегі ерекше кезең.

      Бұл  кезеңде бала айналасындағы ересек адамдарға (ата-ана, педагог) тәуелді  болады. Осы жаста дұрыс көрсетілмеген  күтім, әлеуметтік, эмоцияналдық проблемалар  келешекте қиындықтарға әкеліп соқтырады.

      «Білім  туралы» Заң мен  мектепке дейінгі  білім беру мекемесінің Типтік ережесіне  сәйкес, балабақшаның алдында тұратын  ең негізгі міндет -«Баланың толыққанды дамуын қамтамасыз ету үшін отбасымен  қарым-қатынасқа түсу».

        Сондықтан баланың дамуына отбасында  да, балабақшада да бірдей жағдай  жасалуы керек. 

Мектепке дейінгі мекеме педагогы ата-аналар төмендегі міндеттерді орындай алатындай жұмыс жасауы қажет:

• Өктемшілдікті жеңу және қоршаған ортаны бала  деңгейінде  көру;
• Баланы басқа балалармен салыстыруға болмайтынын түсіну;
• Бала дамуының күшті және әлсіз жақтарын білу, оларды ескеру;
• Балаға эмоцияналдық қолдау көрсету.

 

           Адамзат тарихында  өсіп келе  жатқан ұрпақты тәрбиелеуде екі  бағыт қалыптасқан: отбасылық  және қоғамдық. Баяғы заманнан  келе жатқан өзекті мәселе - тұлғаның  қалыптасуына үлкен әсерін тигізетін  отбасы ма, әлде қоғамдық тәрбие  ме?

Кей ұлы  педагогтардың  отбасы десе, басқалары  қоғамдық мекемелер деп санаған.

Сонымен қатар қазіргі кездегі ғылым  отбасы тәрбиесін тіпті жоғары дәрежедегі балабақша мен мектеп тәрбиесі алмастыра  алмайтынын айтады. Бала тәрбиесіне қолайлы  жағдай жасау, үйлесімді тұлғаның қалыптастыру үшін балабақша мен отбасы арасындағы қарым-қатынасты нығайту және дамыту керек.  

      Отбасылық және қоғамдық тәрбие идеялары нормативтік  – құқықтық құжаттарда, «Мектепке  дейінгі тәрбие мен оқыту тұжырымдамасында», «Білім туралы» Заңда орын тапты.

        «Білім туралы» Заңда «Ата-ана  бірінші педагог» болып табылады. Олар баланың ерте жастан денсаулық, адамгершілік, ақыл-ой дамуына негіз салулары керек» - деп жазылған.

      Осыған  сәйкес мектепке дейінгі мекеменің  отбасымен жұмыс жасаудағы  ұстанымы  да  өзгереді. Әрбір мектепке дейінгі  мекеме балаға тәрбие беріп қана қоймайды, сонымен  қатар ата-аналарға бала тәрбиесі жөнінде кеңес береді. Мектепке дейінгі мекеменің педагогы тек  балалардың тәрбиешісі ғана емес, ол ата-ананың бала тәрбиесіндегі серіктесі. 
 

      Н. К. Крупская өзінің «Педагогикалық шығармаларында: «Ата-анамен жұмыс – бұл өте  үлкен жұмыс. Мұнда ата-ананың білім  деңгейін көтеру қажет, оларға өзіндік  білім көтеруге жағдай жасап, балабақша  өміріне араластыру керек. Балабақша - «ұйымдастыру орталығы», «және отбасы тәрбиесіне әсер етеді...», сондықтан  да отбасы мен балабақша арасындағы қарым-қатынасты одан әрі дамыту қажет. Сонымен қатар баланы қалай  тәрбиелеу керектігін білмейтін  ата-аналарға көмектесу керек» - деп  жазған. 

Отбасымен қарым-қатынастың негізгі  бағыттары:

3. Білімдік қызмет көрсетудегі ата-аналардың қажеттіліктерін зерттеу;
4. Ата-ананың педагогикалық және құқықтық мәдениетін көтеру мақсатында ағарту жұмыстарын жүргізу.

 

Осы бағыттарды басшылыққа ала отырып, тәрбиеленушілердің отбасымен жұмыс жүргізіледі.

Мекеменің  даму деңгейін, отбасымен жұмыс мазмұнын  анықтау үшін ата-аналардан сауалнама  алынады.