Курстың қысқаша бағдарламасы

4.   «Жилет» лезвиясын қабыдаудың  ерекшелігі мен әр түрлі   нарық сегменттері   көрсетілген   кестені   талдаңыз (3.1-кесте), 3.1-кесте.  Тұтынушылардың «Жилет» лезвиясын  кабылдауы 

 

4-тақырып.  Тұтынушы-ұйымдар  маркетингі             

Мазмұны

1.   Тұтынушы-ұйымдар маркетингінің  ерекшеліктері

2.   Тұтынушы-ұйымдардың  сатып  алу   туралы   шешім қабылдау процесі

3.   Өндірістік   мақсатқа  арналған  тауарларды    сатып алушыларға  әсер ететін факторлар

Әдебиеттер:                                                                                   

4;5 ; 8; 9; 11 (66-бет); 12 (114-бет); 13 (229-бет);   14 (226-бет); 19; 20; 26.

Тәжірибелік тапсырмалар:

1.   Нарықтағы өндіріске арналған  тауарларды сатып алу процесін  ң моделін  көрсетіңіз.   Ұйымдардың  сатып  алу туралы шешіміш әсер ететін факторларды атаңыз.

2.    «Элитстрой» — жеке меншік  үй салатын ірі компания. Зерттеулер  Алматы қаласындағы үй сатып;  алушылардың көбі өздерінін элеуметтік   статусын   көтеруге   тырысатынын  көрсетті. Олар үйлеріне салтанатты есіктер, каминдер, қауіпсіздік жүйелерін

орнатуды  қалайды. Компания клиенттер қалауы бойынша үй сала

бастады.

Фирма    сатып    алуға    әсер    ететін    факторлардың қаисысын

қолданды?

3.   Алматы   ауыр  машина жасау  зауытының  (АЗТМ) өндірсіне

керекті тауарларды сатып алу туралы шешімді  кім қабылдайды,

шешімді қабылдауға қандай факторлар әсер етуі мүмкін?             

5-тақырып.  Маркетингтік зерттеулер.

Мазмұны

1.   Маркетингтік зерттеулердің рөлі

2.   Маркетингтік зерттеулер процесі және оның кезеңдері

3.   Маркетингтік зерттеулердің әдістері

4.   Іріктеменің типтері жэне процедурасы

5.   Сауалнама   құрастыру   және   пікір-сұрау   жүргізу әдістемесі

6.   Ақпаратты өлшеу сенімділігі  және қателерді талдау                

7.   Мәліметтерді талдау                                                           

 Әдебиеттер: 4;5 ; 7; 8; 9; 11 (69-бет); 12 (59-бет); 13 (165-бет); 14 (304-бет); 19; 26.                                                                                                 

 Тәжірибелік  тапсырмалар:

1. Кейс. Қандайда бір фирманың өнімдері  бойынша зерттеу жүргізу үшін  үй шаруашылығымен шұғылданатын  әйелдерден 8 топ таңдалып алынып, оларға интервьюлер беру ұсынылды. Зерттеуге қатысушылар біраз  сый-сыяпаттар алды. Интервью уақыты 1 сағатпен шектеліп, еркін дискуссия ретінде өтті. Ары қарай топтауға аты аталмаған өнімдердің дәмін татып көру, сыртқы пішінін салыстыру ұсынылды. Бұл көріністің барлығы талдау жүргізу мақсатында үнтаспаға жазылып алынды.                   

Жүргізілген зерттеу әдістер, нені қатиды? Олардың  

Типі артықшылықтарын және кемшіліктерін атаңыз.

2. Кейс. «Джилет» фирмасы жеке гигиена  құралдарын, электр бритва, лезвия  өндіреді. Фирма өндірілетін тауарлары  үшін кешенді зерттеу бағдарламасын  жасайды. Жыл сайын -тұтынушыларынан пікір сұрау өткізіп, олардың тауармен канағаттану дәрежесін, өнім сапасының бағамен сәйкес келуін, соңғы сатылып алынған тауарлар маркасын анықтайды. Кімнен пікір сұрау керектігі ықтималды іріктеме көмегімен анықталады. Одан басқа тұрақты ерлер мен әйелдер тобынан да жыл сайын поиіта бойынша соңғь тұтынылған марка туралы пікір сұрау өткізіледі.

Фирма цандай ақпарат жүйесін және маркетингтік зерттеулердің қай әдістерін  қолданады? Олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін атаңыз.

3.   Жарнама тиімділігі, өткізу деңгейі  туралы деректерді қандай алғашқы  ақпараттық қайнар көздерінен  аласыз?

4.   Бәсекелестік орта жағдайы, ұлттық  нарық көлемі мен коньюнктурасы  туралы деректерді қандай 2-шіретті  ақпараттық нашар көздерінен  аласыз?

5.   Кез келген қазақстандық фирма үшін маркетингтік зерттеулер өткізу  мақсатына байланысты   5-тақырыптағы мәліметтердегі қолдана отырып, сауалнама құрастырыңыз. Оның негізгі мақсаттары ретінде тауар нарығын зерттеу, тұтынушылардың талғамдарын   анықтау,    бәсекелестерді зерттеу және т.б. болуы мүмкін. 

6-тақырып.  Нарықты сегменттеу

Мазмұны

1.   Нарықты  сегменттеудің ұғымы,  критерийлері  мен белгілері

2.   Өндіріске арналған тауар нарығын  сегменттеу қағидатлары

3.   Нарықты сегменттеу кезендері  мен тэсілдері

4.   Нарықтың мақсаты сегменттерін  таңдау

5.   Тауарларды нарықта позициалау

6.   Нарықтың сыйымдылығы және үлесі  Әдебиеттер:

3;4;5;8;9; 11 (85-бет); 12 (170-бет); 13 (313-бет); 14 (355-бет); 19; 20; 26.                                                                                                          

Тәжірибелік тапсырмалар:

1. «Тайд», «Миф», «Ариэль» кір жуу ұнтактарының  нарықтағы жағдайларын зерттеңіздер. Осы тауарлардың нарықтағы негізгі  сегменттерін көрсетіңіз және  сол туралы қорытынды жасаңыздар.

2.  «Соса-Соlа» компаниясы нарықты қамтудық қандай :стратегиясын қолданады?

3.   «Шолпан» делдалдық шағын кәсіпорынының  «Келвин Клэйн» фирмасының ерлер  шалбарын сататын 9 коммерциялық  дүкені бар. 2 жүйеден тұратын  олардың әрқайсысы нарықтың әр  түрлі сегментіне бейімделгендіктен дүкендердің кақын орналасуы бір-біріне әсер етпейді.

Осыған  сәйкес нарықты жаулап алуда «Шолпан» қандай стратегияны қолданады?

4.   Сегменттеу принциптерін пайдалана  отырып «Үркер-косметик», «Ланком», «Орифлейм» фирмаларының косметика өнімін тұтынушылар нарығын сегменттеңіздер.

5.   Көп өлшемді жіктеу тәсілін  пайланып, әйелдер киімін тұтынушылар  нарығын сегменттеңіз.

6.   «Сименс», «Филипс» фирмапарының  жағдайын зерттеңіз.                             

7.   Алматы ауыр машина жасау зауыты (АЗТМ) нарықты            сегменттеудің қандай принциптерін колданады? Зауыттың сегменттерін бөліп көрсетіңіз

8.   Егер елдегі тауар өндіру 283 мың  дана, импорт 27 мың дана, қоймалардагы  қорлар 5 мың дана, экспорт 14 мың  дана болса, нарық сыйымдылығы қалай анықталады?

9.   Кәсіпорын  халық тұтынатын   А,  В,   С   тауарларын шығарумен   айналысады.    (5Л-кестені   пайдалана  отырып, нарықтағы   фирмалар  мүмқіндіктерін  және  әрбір   өнімнің қанағаттандырылмаған  қажеттілігін анықтаңыз.

6.1-кесте. Өнімдердің нарығында; млн бірлік жағдайы туралы мәліметтер  

 

10. 6-тақырыптағы  2-кесте бойынша берілген нарық  сыйымдылығы туралы мәліметтерді  пайдаланып «Рахат» ААҚ-тың нарықтағы  үлесін табыңыз. «Рахат» ААҚ-тың  2001 жылдағы сату көлемі 20 мың тонна.  Нарық үлесін табу үшін 6-тақырыптағы  нарық сыйымдылығын есептеу формуласын пайдаланыңыз.

11. Кейс. КНСД телестанциясының тәжірибесі  Телевидение - көптеген артықшылығы  бар жарнама құралы. Сондықтан  жарнама берушілер кебінесе телевидениені  ез тауарын және қызметін жарнамалау  үшін қолданады.

Сан-Диегоның жарнама берушілері жарнама уақытын не КНСД-дан, не ұлттық телевидение жүйесінен сатып алады. Ережеге сай, мемлекеттік жүйедегі жарнама агенті ұлттык нарықты түгелімен, ал КНСД каналы - жергілікті нарықты хабардар етеді. Жергілікті жарнама агенттігі үшін халық құрамы, жағдайы, өмір тұрғысы, әдеті туралы демографиялық ақпарат өте қажет. Бірақ бүндай ақпаратты тез өзгеріп тұратын Сан-Диегода табу өте қиын. Сондықтан жергілікті телеорталық басшылығы жарнама агенттерінің жұмысын жеңілдегу үшін «Сан-Диегоны біл» деген қызметті өндеп ұсынуды жөн көрді. Бұл қызмет нарық жагдайы туралы бүкіл хабарды беріп отырады. Сол үшін арнайы кесте жасалынып, қала кәсіпкерлеріне таратылды. Алынған мәліметтер негізінде келесі кестеде көрсетілген қала тұрғындарының бейіндері (профильдері) құрастырылды.

Берілген  кестені пайдалана отырып, басшылық әлеуметтік-психологиялық факторға үлкен көңіл бөлуді шешті, себебі демографиялық жағдай өмір стилін онша бейнелей алмайды. Сан-Диего тұрғындарының  психографиялық профилін құру үшін Стенфорд институтының өмірлік стилі туралы программасы

қолданылды. Бұл программа бойынша өзіне  бейімделуге және

табысына  негізделген ересек тұрғындардың сегіз  өмір стилі

анықталды. Ақпараттарды жинаудың  техникалық  құралы  ретшде  пікір   сұрау   мен бақылау қолданылды. 

6.2-кесте. «Сан-Диегоны біл» жүйесі ақпараттары