Проект земельного устройства

МАЗМҰНЫ:

Кіріспе.......................................................................................................................3Негізгі  бөлім

1. Жоспарлау жобасына бастапқы материалдар және құрылысқа     қажетті учаскелерді таңдау..........................................................................6
2. Жобалауға алғашқы есептеулер...................................................................8
3. Жанұя санын есептеу..................................................................................12
4. Қызмет көрсету мекемелеріне арналған есептік нормалар.....................14
5. Қоғамдық мекемелердің келешектік есебі................................................15
6. Әр түрлі сандық құрамдағы жанұя санының есебі..............................................................................................................16
7. Елді мекен ауданын есептеу.......................................................................20
8. Өндірістік құрылысты есептеу..................................................................22
9. Тұрғын ғимараттарды есептеу ..................................................................24
10. Ауылдық елді мекеннің қызметтік аймақтандырылуы.......................................................................................25
11. Қоныстандырылу аймағы...........................................................................27
12. Өндірістік аймақтың құрамы және орналастырылуы..............................29
13. Өнеркәсіптік аймақтағы өртке қарсы алшақтықтар................................33
14. Елді мекенді жоспарлаудағы жобалауды жақсарту.................................34

Қорытынды............................................................................................................35

Пайдаланылған әдебиеттер...................................................................................36

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Жоспарлау жобасының міндеті, мазмұны және құрамы

Ауылдық елді мекендерді жоспарлауды жобалау негізіне - өндіріс  күштерін орналастыру және шаруашылық дамуының келешектік жоспары жатады және соңғысы аудандық жоспарлау жобасы мен ауылдың экономикалық және әлеуметтік дамуы жоспарында қарастырылған жаңадан қоныстандыруды ескере отырып дайындалады.

  Ауылдық  елді мекендерді жоспарлау ауыл  шаруашылық өндірісінің ұйымдастырумен  шаруашылық аумағының жерге орналастырылуымен байланыстырылуы, басқа елді мекендермен, бөлек орналасқан фермалармен, ауыл шаруашылығы жерлерімен және көлік магистралдарымен ыңғайлы түрдегі байланысты қамтамасыз етуі қажет.

  Ауылдық  елді мекендерді жоспарлау және  салу жобасының міндеті –оның дамуының келешегін, сәулеттік – жоспарлау құрылымын дайындаудан, аумақтық қызметтік және құрылыстық аймақтарға бөлуді жүзеге асырудан, барлық тұрғын, мәдени-тұрмыс және өндірістік мақсаттағы обьектілерді инженерлік жабдықтауды, көркейтуді жүргізуден, құрылыс кезегін белгілеуден тұрады. Жоспарлау жобасында елді мекенді дамыту келешегін ескере  отырып, әлеуметтік-экономикалық, сәулеттік – құрылыстық және инженерлік – техникалық мәселелер кешенді түрде шешіледі.

   Ауылдық  елді мекенді жоспарлау және салу жобасы екі: графиктік және есептік – мәтіндік бөліктерден тұрады.

   Графиктік  бөлікке төмендегілер кіреді:

1. аудандық жоспарлау және ішкішаруашылық жерге орналастыру жобаларының негізінде 1:10000 немесе 1:25000 масштабта жасалынған шаруашылық жер пайдаланудың сызбасы.  Ол елді мекеннің, өндірістік кешендердің, жол торабының,ауылдан тыс инженерлік коммуникациялардың, ауыларалық, шаруашылықаралық және аудандық маңызы бар мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету обьектілерінің, су жинау және тазарту ғимараттары, арнайы мақсаттағы жасыл екпелер, бейіттер және т.б. орналасқан жерлердің орналасуының қазіргі жағдайы мен жобалық шешімдерін бейнелеуі қажет. Жер пайдалану сызбасына елді мекенді жобалық шекарада түсіреді.Жер пайдаланудың мұндай сызбасы елді мекеннің оны қоршаған аумаққа қалай сәйкестеніп тұратындығын, оның ұйымдастырылуымен  қалай келісімделетіндігін көрсетеді:
2. елді мекеннің 1:2000 масштабтағы тіректік жоспары, онда аумақтың қазіргі пайдалануын, ондағы құрылысты, инженерлік жабдықтауды, көркейту мен көгалдандыруды, жолдарды, көшелерді және өткінші жолдарды бейнелейді. Тіректік жоспарға түсірілген, ғимараттармен құрылыстарға графиктік сипаттама беріледі: мақсатты арналуы, қабырға материялы. Физикалық тозу дәрежесі .Сонымен қатар, тіректік жоспарда сол жердегі құрылыс шектеулері «сайлар, жыралар, батпақтанған немесе су басқан аумақтар, жер асты сулары биік орналасқан аймақтар және т.б.» әлем жақтары арқылы бағдарлау, жел розасы көрсетіледі. Тіректік жоспарды бас жоспардың негізгі сызбасының масштабында топографиялық негізшеде жасайды және жобалау кезінде онда бейнеленген аумақ ерекшеліктерін жоспарлау жобасында есепке алу үшін пайдаланады;
3. бас жоспар (негізгі сызба), онда өндірістік және тұрғын аймағы аумақтарының, қоғамдық мекемелер мен жеке пайдаланымдағы учаскелердің, демалыс аймағының, қоғамдық орталықтың жобаланатын шекаралары, тұрғындық, қоғамдық және өндірістік ғимараттардың және т.б. орналасуы құрылысының бірінші кезегін белгілеумен бірге көрсетіледі.

Бас жоспар парағында  әлем жақтары бойынша бағдарлаумен бірге жел розасы, қолданыстағы және жобаланатын ғимараттар мен құрылыстардың экспликациясы, аумақтың жобалық балансы орналастырылып, негізгі техникалық экономикалық көрсеткіштер, шартты белгілер мен жобалау ұйымының мөртабаны беріледі. Жоспарлау жобасының негізгі сызбасын әдетте 1:2000 масштабтағы жоспарда бедерді 0,5-1,0м қимадағы горизонталдар арқылы бейнелеумен бірге жасайды;

4. негізгі жолдар, көшелер және өтпе жолдар осьтерінің бөлу сызбасымен бірге орындалатын, бас жоспар масштабында жасалынған тік жоспарлау сызбасы. Сызуда қара және қызыл белгілер (табиғи бедер мен жобалық бедер белгілері), негізгі көшелер мен өтпе тұстардың осьтері бойынша жобалық еңістер, беткі сулар ағысының бағыты көрсетіледі. Осы парақта 1:200 масштабта көшелердің, жолдардың және өтпе тұстардың көлденең кескіндерін, шартты белгілерді, жол төсемдерін орналастыру жөніндегі жұмыстар көлемін және т.с.с. келтіреді. Негізгі көшелер мен бедері күрделі көшелер бойынша жүргінші бөліктің осі орқылы бойлық кескін дайындалады;
5. инженерлік жүйелер сызбасы, онда электрмен жабдықтау трассалары, су құбыры, канализация, жылумен жабдықтау, трансформаторлық қосалқы станциялар, жоғары кернеулі электр тарату желілері, сумен жабдықтау көздерін санитарлық қорғау аймақтары салынады.

Есептік – мәтіндік бөлік бастапқы мәліметтерден, жабдықтау есептерден және сметалық – қаржылық есептеумен бірге түсініктеме хаттан тұрады.

Есептік – мәтіндік бөліктің бастапқы мәліметтеріне аудандық жоспарлау мен ішкі шаралық жерге  орналастыру жобалары немесе осы  жобалардың ауыл шаруашылығы өндірісінің мамандандырылуы мен шоғырлануына, құрылыс құрамы мен көлемін анықтауға қажетті материалдарынан көшірмелер, тиісті құрылыс алаңшасында және оған жанасатын аумақтарда жүргізілген арнайы тексерулер мен зерттеу материалдары кіреді. Бастапқы мәліметтерді жинақтап қорыту нәтижесінде жобалауға тапсырма құрылады.

Жобалық есептер  халықтың келешектегі санын, құрылыстың барлық түрінің көлемі мен құрамын, судың, электр энергиясының, елді мекенге  қажетті аумақ көлемінің қажеттілігін анықтау үшін жүргізіледі.

Түсініктеме хат  сәулеттік – жоспарлау шешімдерінің жобасында қабылданған, көркейту және инженерлік жабдықтаудың; құрылыстың бірінші кезегінің, елді мекеннің суға, жылуға, электрге, газға мұқтаждықтарының жиынтық кестесінің; аумақтың жобалық балансының, негізгі техникалық – экономикалық көрсеткіштерінің сипаттамасы мен негіздемесінен, сондай – ақ бірінші кезектегі объектілер құрылысына кететін шығындарды көрсетумен бірге құрылыс құны туралы сметалық қаржылық түсініктерден тұрады. Түсініктеме хатқа жобаны келісімдеу және бекіту туралы құжаттар қоса тіркеледі.

 Жобалау кезеңдері. Ірі елді мекенді жоспарлау және салу жобасын дайындау процесі екі кезеңнен: техникалық жобадан және жұмыс сызбасынан тұрады.

Алдын ала жобалау  тапсырмасы орындалады. Оның құрамына белгіленетін құрылыстың техникалық мүмкіншілігі мен экономикалық сәйкестігін сипаттайтын материалдар кіреді. Жобалау тапсырмасы бас жоспардың экспиздік графиктік шешімінен тұрады. Техникалық жоба құрамында жобалық тапсырманың неғұрлым тереңдетілген  талдауы (қосымша тексерулер мен зерттеулер материалдары) болады. Жұмыс сызбасы – бұл жоба әзірлемесін  құрылыс-жөндеу жұмыстарын орындауға қажетті дәрежеге дейін бөлшектейтін  құжаттар. Ауылдық елді мекендерге арналған жобалау-жоспарлау құжаттамасы, қағида бойынша, бір кезеңде орындалады.

Жоспарлау сызбасы, оның мәні және пайдалануы. Жоспарлау сызбасы жобалаудың бірінші жұмыс кезеңі болып саналады. Оның міндеті жергілікті жағдайды ескере отырып, елді мекеннің сәулетті –жоспарлау композициясының негізін  салудан тұрады. Сызбаны 1:2000 масштабта топографиялық жоспарда дайындайды.

Ауылдардың  ішкішаруашылық жерге орналастыру  жобаларын жасауда елді мекендерді аймақтарға бөлу сызбасы, яғни оларды қызметтік бөліктерге (аймақтарға) бөлу қарастырылған. Мұндай сызба, жерге орналастыру жобасында шаруашылық аумағын ұйымдастыруды, оның елді мекендерінің  аумағын жалпы ұйымдастырумен сәйкестендіруді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, онда  көшелер мен жолдар, негізгі мәдени-тұрмыстық және өндірістік объектілер, тұрғын-жай құрылыстары орналасады, сөйтіп олар  жоспарлау сызбасында шешілетін барлық мәселелерді қамтиды. Дегенмен, аймақтарға бөлу сызбалары жоспарлау сызбаларынан дәлдігінің төмендігімен және өте майда масштабта (1:5000, ал кейде тіпті 1:10000) дайындалатындықтан, жобалаудың бөлшектенуімен ерекшеленеді. Соның өзінде олар құрылыс объектілерін орналастырудағы көптеген қателіктердің  алдын-алуға көмектеседі. Бұдан әрі жоспарлау және салу жобаларын дайындауда, олар жоспарлаудың алғашқы сызбаларына жатқызылуы тиіс.

 

 

 

 

 

 

Жоспарлау жобасына бастапқы материалдар және құрылысқа     қажетті учаскелерді  таңдау

Негізгі бастапқы материалдар. Ауылдық елді мекендерді жоспарлау және салу жобасын жасауға қажетті  негізгі бастапқы материалдарға: шаруашылық дамуының келешектік жоспары; аудандық жоспарлау жобасы; ішкі шаруашылық жерге орналастыру жобасы; арнайы тексерулер мен инженерлік зерттеу материалдары; жобалауға тапсырма жатады.

Бастапқы мәліметтерді дайындау үшін аудандық жоспарлау жобасынан  кент халқының келешектегі саны, құрылыс қабаттылығы, инженерлік жабдықтау мен көркейту туралы мәліметтер, сондай-ақ, мәдени-тұрмыстық мақсаттағы объектілерді, жол торабын, кенттен тыс инженерлік коммуникациялар және т.б. жөніндегі ұсыныстар пайдаланылады. Бұл жұмысты жүргізу кезінде ішкі шаруашылық жерге орналастыру жобасының мәліметтері де: ауыл шаруашылық жерлерін, ауыспалы егістерді, ішкі шаруашылық жол торабын орналастыру және т.с.с.ескеріледі. Осы және өзге де жобалық материалдардан алынған барлық материалдар жобалауға қажетті бастапқы материалдарды дайындау кезінде нақтыланады.

Жаңа тұрғын үй құрылысының  өлшемдерін анықтау үшін, қолданымдағы тұрғын-жай қорына заттай зерттеу  жүргізеді, алда тұрғын үйлердін бар  екендігі, олардың қабаттылығы мен  қабырға материалы бойынша бөлінуін белгілейді; үйдегі тұрғын ауданның көлемін, тұрғын-жай қорының қалпына келетін және нақты құнын анықтайды; азаматтардың және меншігіндегі үйлерді бөлек есептейді. Сондай-ақ, қоғамдық және өндірістік ғимараттарды, көркейту жөніндегі құрылыстарды тексереді.

       Құрылыс алаңшасының табиғи жағдайлары  туралы мәліметті топографиялық-геодезиялық,  инженерлік – геологиялық, гидрогеологиялық  және т.б. сияқты техникалық  зерттеулер жүргізу нәтижесінде  алады. Мұнда санитарлық-гигиеналық  зерттеулерді де орындайды.

       Жобалау-жоспарлау жұмыстарында пайдаланылатын топографиялық жоспарларды жасау алдында, қолда бар геодезиялық және аэрофототүсіру материалын олардың жарамдылық дәрежесін бағалай отырып, жинау мен зерттеуді орындайды. Жобалауға арналған топографиялық негіз қызметін бедердің 0.5-1.0 м қимадағы горизонталдар арқылы бейнеленуімен 1:2000 масштабтағы жоспар атқарады.

       Инженер-геологиялық  зерттеу материалдарында: аумақтың  геологиялық құрылуы, оның гидрогеологиялық  жағдайлары жер асты суларының  орналасу тереңдігі, олардың қозғалысының бағыты, химиялық құрамы және т.б. туралы мәліметтерден, топырақтың қасиетін, құрамы мен жай-күйін далалық тәжірибелер мен лабораториялық зерттеулер негізінде, қолданымдағы нормалар бойынша оларды бағалаумен бірге, сипаттаудан тұруы қажет. Гидрогеологиялық зерттеулер аумақты су басудан қорғау, су объектілерін санитарлық-гигиеналық, көлік, энергетика, мелиоративтік, спорттық, мәдени-тұрмыстық мақсаттарда, сумен жабдықтау көзі ретінде және т.б. пайдалану туралы мәселелерді шешу үшін жүргізіледі. Су объектілерін зерттеу кезінде олардың орналасқан орнын, өлшемдерін, тереңдігін, қоректелу көзін, қазіргі жай-күйін, сондай-ақ, объектілерді келешекте пайдалану мүмкіндігін анықтайды.

       Санитарлық – гигиеналық тұрғыдан  инженерлік – геологиялық жағдайларды, кенттің жасыл екпелермен қамсыздандырылғандығын, объектілердің орналасуын және олардың кенттің санитарлық жай-күйіне  әсерін, халықтың тұрғындық жағдайын, шаруашылық және ауыз сумен жабдықталуын және т.б. зерттеп, жинақтап қорытады.

         Тексерулер мен зерттеулер жүргізу  нәтижесінде тіректік жоспарға: санитарлық себептері бойынша  құрылыс жүргізуге жарамды және  жарамсыз аумақтары; малярия ошақтарын,  кәсіпорындардың зиянды аймақтарының  шекараларын, жұмыс істеп тұрған  және жабылған бейіттердің, қоқыс тастайтын орындардың, мал қорымы және өзге де ластанған учаскелердің аумақтарын; ауыз су мен өндірістік су қабылдағыш орындарын, ауыз су қабылдағышының санитарлық қорғау аймақтарын; тұрмыстық және өндірістік ағын суларды шығару орындарын; жылдық және жылдың жылы кезеңіне арналған жел розасын түсіреді.