Еңбек қорғау

 

2.2. Шуылды төмендететін  құрығылар 

     Шуылды  жұтатын аспаптар (глушители шума) – аэродинамикалық шуылды төмендететін негізгі құрылғылары болып табылады. Олар әсер ету принципы бойынша абсорбты (активты), реактивты және кобинирленген болып 3 топқа бөлінеді.

     Абсорбты  жұтатын аспаптарда (глушители шума) шуылдың төмендетілуі негізінде  келетін толқындарының дыбыстық энергиясының  жұтатын аспаптар элементерінде жылуға айналу есебінен жүреді. Реактивты жұтатын аспаптарда (глушители шума) шуылдың төмендетілуі келетін толқындарының дыбыстық энергиясының  шағылуы есебінен жүреді. Дыбыстық энергиясын жұту және шағылу принципіне негізделген шуылды жұтатын аспаптар комбинирленген деп аталады. Шуылды жұтатын аспаптардың типы келесі параметрлерге байланысты анықталады: шуылды төмендетуінің қажетті деңгейі, шуыл көзінің қуаты, материалдың физикалық қасиеті. 

2.3. Иондаушы емес сәулелер деңгейіне талаптар 

     ПЭЕМ  жұмыс орындарында 5 Гц – 2 кГц ( дәлірек 50 Гц); 21 – 400 кГц; 0,06 – 30 МГц; 30 – 300 МГц жиілік ауқымында электрлік және магниттік өріс деңгейінде электростатикалық потенциал монитордан 30 см қашықтықта болу керек.

     ПЭЕМ  конструкциясы 2,5мк 3в/сағ. төмен емес 0,05 қашықтықта ВДТ корпусынан және экраннан экспозициялық дозасының қуатын рентгендік сәулеленуін кез келген нүктесінде қамтамасыз ету керек. 

     Кесте  7 – ПЭВМ-мен жұмыс істегендегі  ауаның иондануы 

Деңгейі	1 куб.м. иондар саны
	n +	n-
Минималды қажеттісі	400	600
Оптималды	1500-300	3000-5000
Максималды	50000	50000

 
 

2.4. Электр магниттік  өрістер 

     Бөлмедегі электромагниттік сәулеленудің адамдарға  тигізетін әсерін төмендету жұмыстары  өте маңызды болады. Монитор электромагниттік сәулеленудің негізгі көзі болып  табылады. Осы электромагниттік сәулеленуден қорғану үшін мониторлар сәулеленудің басым бөлігін жұтатын арнайы қабымен (покрытие) болуы қажет, және де монитордың артқы жағынан шығатын сәулеленуін адамдарға тигізбеу үшін компьютерлер бөлменің периметры бойымен орналастырылады.

     ДК  пайдаланушылары арасында ең көп  тараған ақпараттық дисплей түрлеріне электронды сәулесі трубка негізінде жасалғандар жатады.                  Электромагниттік электр энергиясынан сәуле шашатын құрылғылармен жұмыс істеудегі қауіпсіздікті сақтау үшін сәулелену деңгейінің қалыпты жағдайын ұстап тұру үшін мынадай құралдар мен әдістер бар:

• жұмыс орнын экрандау;
• жұмыс орнын электромагниттік өрістер көзінен алыс орналастыру (алдынан  – 70см, бүйірінен және артынан – 120см);
• электромагниттік энергия сәулесін шашатын жабдықтардың жұмыс істеуінің тиісмді режимін орнату (жұмыс – 4 сағаттан, арасында 1 сағат үзіліс).

 

2.4.1. Электр қауіпсіздігі 

     ПЭЕМ-да жұмыс жасағанда электр тоғымен  жарақаттануы мүмкін. Мұның пайда  болуының бір себебі қысқа тұйқыталу  немесе корпусқа тұйқыталудың болуынан болатын изоляцияның зақымдануынан пайда болады.

     Тұйқыталудың  және изоляцияның зақымдануын қысқарту үшін кернеудің артуын сынау және изоляцияның соқтығысуына бақылау  жүргізіледі. Бұл үшін ПКИ деп  аталатын аспап қолданылады. Мұның көмегімен 50Гц жиілігімен желіде изоляцияға бақылау жүргізіледі, соқтығысу төмендегенде дыбыс сигналы шығады.    

     ПЭЕМ  желіден 220В, 50Гц – пен қоректенеді. ПЭЕМ – де желілік шнурмен, сонымен  қатар арнайы электроқоректендіру  разеткісінде қосылған нөлдік қарастырылған. Адамдардың электр тоғымен жарақаттануынан сақтану үшін тоқ өткізбейтін металды бөлігі ғимараттың фундаментіне жерленген жерлену сымымен бірігеді.

     Шнур  қоректенуі және шанышқы сынық және изоляцияда ажырауы болмауы керек.   

     Желілік тумбер электроқамсыздандырудың талабын қанағаттандыруы керек.

     Міндетті  түрде номиналды мәні құрылғыға  техникалық шартпен (ТШ) сәйкес болатын  стандартты ұстағышта желілік сақтандырғышы  пайдалануы керек.

     Сонымен бағдарламашы ПЭЕМ-мен жұмыс жасайтындықтан, ал ПЭЕМ электроқондырғы болғандықтан, оған ТШ – ға сәйкес ПЭЕМ – ге электроқауіпсіздіктің барлық параметрлерін қарау талап етіледі.   Көрінетін жақын жерде медикаменттерімен аптечка орналасады.  

     Кесте 8 –  Ток әсерінің астында қалуының шекті (артық емес) мөлшері 

Ток түрі	Ток әсерінің астында  қалуының шекті (артық  емес) мөлшері, с
	0,01-0,03	0,1	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6	0,7	0,8	0,9		1-ден  артық
Айнымалы 50Гц	50	00	50	65	25	00	5	0	5	5	0	6
Айнымалы 400 Гц	50	00	00	30	50	00	70	40	30	10	00	6
Тұрақты	50	00	00	50	00	50	40	30	20	10	00	0

 

     Жұмыстың  элетр қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін келесідей жұмыстар жасалынады:

     а) ток көзінің нейтралі жерлеу кедергісі 600мкОм –ден аспайтын жерлеуші құрал  арқылы жерленеді;

     б) барлық құрылғылардың корпустары жерлендіру шинасымен электрлі қосылыспен жақсы қосылған. Аппаратураны перемычкалар мен шина (қосынды) және т.б. арқылы жерлендірудегі өтпелі кедергі 200мкОм – нан аспайды;

     в) 120 мм – ден кем болмайтын қорғамдық  жерлендіру шиналары жүргізілген;

     г) қорғаныс жерлендірудің шинасы мен бірінші ток көзінің – үшфазалық торап 220 В, 50 Гц жерлендірулері қосылған.

     Электр  тогынан қорғанудың ең негізігі шараларының  бірі – қорғаныстық жерлендіру. Жұмыс орны қорғаныстық жерлендірудің  жерленумен электрлі қосылған шина-контурымен жабдықталған. Контур-шина сетка түрде жасалынған және компьютер алатын ауданның астында толығымен орналасқан. Компьютерлің жерленетін барлық элементтері бөлек жерлеуші өткізгіштермен контур шинамен байланысқан. 

2.5. Өрт қауіпсіздігі 

     Өрт қауіпсіздігі қондырғыларды дұрыс пайдаланбаудан және кез – келген жағдайлардан болуы мүмкін.

     Барлық  қондырғы электр қоректендіргішінің өрт  қауіптілігін азайту   ортақ щиткіден ортақ ажырату мүмкіндігімен  болады. Аппаратурада қолданылатын сақтандырғыш номиналы оған техникалық шартымен сәйкес келетін түрде орнатыуы керек.

     Бөлмеден  адамдарды шығару үшін екі жақтан шығу, бірі-орталыққа кіруге апаратын , екіншісі-өрт жақтан шығуға қарастырылған.

     Қызмет  ететін адам өрт қауіпсіздігінің  ережесінің шегін қарауға алдын-ала  ескертілген, ғимараттағы өрт эвакуациясының планымен танысады, сонымен қатар өрт кезіндегі ережемен танысады.

     Бөлме оптика-электронды сигнализациямен  жабдықталған. Бірінші өрт сөндірудің әдісі ретінде үйдің кірісінде орналасқан ОУ-5 қолға ұстайтын өртсөндіргіші қолданылады. Ғимаратта ішкі су проводы болады.

     Жұмыс орны өрт қауіптілігі жағынан II дәрежедегі кәсіпорынға жатады.

     Ғимаратты өрт шыдамдылығы жағынан I не II дәрежеліге жатқызуға болады. Мұндай ғимарат  үшін негізігі құрылыстық конструкциялардың  нормалары келесі кестеде берілген: 

      Кесте 9 – Құрылыстық конструкциялардың нормалары  

Ғимараттың және құрылыстың өрт шыдамдылық дәрежесі	Негізгі құрылыстық конструкциялар
	Ұстаушы қабырғалар, баспалдақтық қабырғалар , клонналар	Баспалдақтық  алаңдар, баспалдақтық клеткалардағы  балкалр мен марштар	Ілінетін  панельден жасалынған сыртқы қабырғалар	Ішкі  ұстаушы қабырғалар	Этаж  аралық ұстаушы конструкциялар	Плиталар  және т.б.
Минимальды талаптар
I	2,5	1	0,5	0,5	1	0,5
II	2	1	0,25	0,25	0,75	0,25
Максимальды талаптар
I	Қойылмайды
II	Қойылмайды			40	қойылмайды

 
 
 
 
 
 

     Кесте 10 – Өртке қарсы қоршаудың өртке төзімділігі 

өртке қарсы переградалар	өрт шыдам-дылығының ең кіші шегі
өртке қарсы қабырға өртке қарсы  қабырғадағы есік, терезе мен дарбазалар өртке қарсы перегородка өртке қарсы жамылғы ( перекрытие). Өрт шыдамдылығы I дәрежелі ғимарат үшін өртке қарсы жамылғы ( перекрытие). Өрт  шыдамдылығы I жоғары дәрежелі ғимарат  үшін	2,5      1,2       0,75      1,0       0,75

 

     Жергілікті  өрт ошақтарын сөндіру үшін өрт  сөндіргіштері қолданылады. Бөлмеде  шығар есіктің қасында қабырғада ОУ-5 көмірқышқылдық өрт сөндіргіші ілулі тұр. Қол көмірқышқылдық өрт сөндіргіштерін әрбір 100 м² ауданда орналастырған. Жұмыс орнында өртке қарсы щит және ұзындығы 20м өрт краны орналасқан. Щит ішінде екі ОХП-10 өрт сөндіргіші және екі шелек бар.

     Қарастырылып  отырған ғимарат бір этажды болып  табылады. Құрылым бойынша баспалдақ  алаңына апаратын екі эвакуациялық шығыс бар. Эвакуациялық шығыстардағы есіктің ені 1м мен биіктігі 2м  және олар коридордың екі жағында  орналасып, орталық баспалдақ алаңына шығарады. Баспалдақтар ені 2м. Ғимараттың ішінде өрт болған жағдайдағы эвакуацияның жоспары ілулі тұр. 
 

3. Арнайы бөлім

3.1. Есептеулер

      3.1.1. Жұмыс орнының  жасанды жарықтануын  есептеу  

     Бөлмедегі жасанды жарықтандыру, жарықтың техникалық талаптарына сай болуы керек.

     Жұмыстың  жарықтандырылуын ұйымдастыру үшін, жарық көзі ретінде люминесцентті лампалар және қызу лампалары қолданылады. Көбіне люминесцентті лампалар қолданылады, себебі олар электр энергияның аз шығынымен бірқалыпты жарықтандыруды және жақсырақ жарық жіберуді қамтамасыз етеді. Яғни, ол көзге жақсы әсер етеді. Жарықтың спектральды құрамы табиғи күндізгі жарыққа жақын болуы тиіс, ол сәйкес люминесцентті лампалардың іріктеп алуымен қамтамасыз етіледі. Ең қолайлысы бір қатарда орналасқан, жалпы бірқалыпты жарықтандыруы бар ЛА (ақ түс) типті лампалары болып табылады.

     Шамдарды  таңдаған және орналастырған уақытта, төбенің жарық шағылысу икемділігі ескерілуі қажет.

     Жергілікті  жарықтандыруды ұйымдастыру үшін, қуаты  жоғарырақ және кіші габаритті лампалар қолданылады. Жұмыс орнын жарықтандыру мына жағдайда ұйымдастырылуы керек. Жарық көзге тура түспеу керек. Көлеңке болмау керек. Жарықтылықтың бірқалыпсыз таралуы болмауы керек.

Шамдардың соқыр қылу әсерінен қашу үшін, мыналарды  есте ұстау қажет:

• шамдардың   іліну биіктігі нормаларға сәйкес болуы керек;
• шамдарға жергілікті жарықтандыруға шағылатын материалдар орнату керек;
• жылтыр беттерден шағылудың пайда болуын жою керек;
• жарық ағындарын сақтау мақсатында шамдарды үнемі шаң тозаңнан тазартып тұру керек;