Delphi-дің қолданылуы мен тағайындалуы

                         Edit1.Text :='';

                    end;

           end;

         MonthCalendar- Win32 панелінің компоненті,күнтізбені экранға бұл шығарады. 

procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);

var

   r: integer;//   ответ пользователя

begin

   AssignFile(db,DBNAME);

   try

       Append(db);// возможна ошибка

   except

    on E:  EInOutError  do

    begin

      r:=MessageDlg('Файл базы данных(pogoda.txt)'+

      'не найден.'+

      #13+'Создать файл?',mtWarning, [mbOk,mbCancel],0);

      if  r= mrOK

        then begin

          Rewrite(db);// создадим файл

          ShowMessage( 'Файл базы данных создан!')

        end

      else Application.Terminate;//завершть работу

  end;

end;

Edit1.Enabled :=True;

Button1.Enabled:=True;

end;

1.Программаның скриншоты: 

 

Бөлім 2.Деректер қоры

        1.1. Деректер қоры дегеніміз не?

    Деректер  қоры деп – электронды анықтамаларды сақтау, ол бір немесе бірнеше компьютерлермен орындалады. Деректер қоры негізі деректерді сақтауға және оған кіруге қолданылады. Дерекетер қорының басқару жүйесі (ДҚБЖ) –бұл программаның қасиетін құру, толтыру, жаңарту және дерекетер қорын жою үшін негізделген.

    ДҚБЖ  өзінің архитектурасымен автономды, файл- серверлі, клиент- серверлі болып бөлінеді. Берілген курстық жұмыста тек ғана автономды ДҚБЖ жұмысы ғана қарастырлады. Автономды деректер қоры қарапайым болып келеді. Олар өзінің дерекетерін локальді файлды жүйеде, сол компьютерде сақтайды. Бұл басқару жүйесі және дерекетер қоры машинасы  сол компьютерде орналасқан. Байланыс қолданылмайды. Автономды қорларды дамыту пайдалы, сондықтан қолданушылардың көбісінің арасында кең таралаған. Бұл мысалы, қосымша үшін емес офистің құжатты кадрлық құрылмның кішігірім өнеркәсібін, бухгалтерлі құжаттарды орындау. Әрбір қолданушы мұндай қосымшада өзінің негізгі дерегімен өзінің компьютерінде манипуляцияны жасайды. Деректер қоры толығымен жұмыс істеуге қолайлы. 

         1.2.Деректер қорымен  жұмыс жасау 

    Borland Delphi7– ді қолдана отырып қосымша құруға, бір қолданушының дерекетер қоры жұмыс істеп тұрған және ДҚБЖ сол сияқты Oralce, Sybase, Informix, MS SQL Server, DB2, с.с ODBC негізін құруға болады. С++ Builder  мүмкіндіктері қосымша байланысқанын құруда пайдаланатын деректер қоры бір статьяда сипаттау үшін қате болып табылады. Сондықтан бүгінгі күнде біз тек деректер қорының кестедегі қарапайым жұмысын қарастырамыз.

    Borland Delphi7де деректерді теру- бұл әрқайсысы өз кезегінде жолдар мен ағымдағы жазба бағытынан тұратын, жазба жиынынан құрылған объект.

    Деректерді  теру толық сайкесті, нақты кестемен иеленеді немесе өзара кестелерді байланыстырып  тұру мүмкіндігін иеленуі мүмкін.

    Borland Delphi7- де терілген мәліметтер TDataSet абстракттық класстың жалғасы болып табылады. (абстракттық класс – бұл кластан жаңа класс туғызатын, бірақ берілген класстан объект көшірмесін құруға болмайтын класс). Мысалы: TQuery, TTable және TStoredProc класстары, олар Data Access компонентінің палитралық бетінің құрамына енеді - өз кезегінде TDataSet – тің мұрагері болып табылатын TDBDataSet-тің мұрагерлері. TDataSet кестелерді немесе сұраныстарды бақылау үшін қолданылатын және кестені ашу немесе сұранысты орындау үшін және де олардың жол бойынша араласып кетпеуін қамтамасыз ететін абстракциялардан құралады.

    Деректер  қорымен жұмыс істеуге арналған компонентер – бір шаблон бойынша  ұйымдастырылған (Data Access, Data Contrlos, InterBase және ADO панелдері) файлдар, олар қатты  дискіде жазылған мәліметтер ішінен үлкен массивтерді жеңіл сұрыптауға жол ашады, кей жағдайларда, қасиеттері визуальдық құрумен ғана шектеледі. Мысалы, ешқандай да код жолын жазбай – ақ, қордағы деректерді есептейтін қосымша құруға болады. (мәтін немесе сан болуы міндетті емес- бұл сурет немесе басқа бірдеме болуы мүмкін), оларды экранда кесте түрінде көрсетеді, сұраныстарды қарап шығуға, оларды қосуға, өзгертуге және өшіруге мүмкіндік береді, деректің берілгендері бойынша есептерді баспаға шығару және басқа да пайдалы іс - әрекеттер жасайды. Сонымен қатар сеть бойынша қосылған қолданушы кампонентерінде немесе басқа компьютерде сақталған деректермен жұмыс істеуге болады.

    Серверде  функциональданатын деректер қоры басқару  жүйесі ішінде қиын программалар болып  табылады. Олардың ішінде атақты Microsoft SQL Server, Oralce, IBM DB26 Inprise, InterBase және басқалар бар. 
 
 

         1.3. Компонентердің қасиетіне бөлгіш орнату 

    Көбінесе  визуалды компоненті барлық қасиетті иемденеді (мысалы Visible, Width, Left). Бірдей мәнді барлық қасиетінде орнату үшін келесі жұмыстарды орындау керек:

    1. Бірнеше құрылып жатқан компоненті  таңдау. Объект бәрінде бар таңдалған  компоненті осы беттің қасиетінде  объект ретінде көрінеді.

    2. Барлық белгіленген компонентер  үшін нәтиженің қасиеттерін құру.  

        1.4. Компонентің өлшемін өзгерту

     Компонентің өлшемін өзгерту үшін оны формаға қосуды одан кейін де өткізуге болады. Оның политра компонентінде компоненті қосуда таңдаған жөн. Одан кейін тышқан курсорын формаға апару керек, сол жағын басып және тышқанмен көшіру, нәтижесінде  формада тіктөотбұрыштық болашақ компонентің шегерасының көрсетуі пайда болады. Тіктөртбұрыш керекті өлшемін алған кезде, тышқанның батырмасын жіберу керек. Егер тышқанның курсорын компонент маңындағы пайда болған кішкентай қара квадраттарға апарса, тышқанның курсоры формасын өзгертеді. Курсорды компoненттің шекарасымен бірге көшіре отырып оның өлшемін өзгертуге болады. Бірнеше компонентердің өлшемін өзерту үшін жоғарыда көрсетілген бір тәсілді таңдау керек. Содан кейін мәзір пунктінен Edit/Size пунктін таңдау керек. Size диалогтың терезесінде пайда болады. Өлшем бөлігін таңда. Пиксельдағы нақты өлшемін құру үшін Width және Height жолында сандарды енгізуге болады. Ары қарай ОК батырмасын басу керек. Бірнеше компонент көшірмесін бір типке Shift батырмасын басып тұрып политрадан компонентті көшіруге болады. Бұл жағдайда компоненттердің маңында оны қоршаған тік төртбұрыш пайда болады. Бұдан кейін тышқанды шерткен сайын формада компоненттің жаңа бір көшірмесі пайда болады. Көптеп көшіруді аяқтағаннан кейін, курсорды таңдау инструментінде шерткен жөн (бірнеге батырма бағыттауыш суреті бар компонент политрасында)

Процедура формирующая  панель с данными о погоде *)

procedure TForm1.CreatePanel(sGorod: String; iDay, iNight: Integer; Color: TColor; Index: Integer);

var

Panel  : TPanel;       //Панель

lGorod : TLabel;       //Надпись с назанием города

img    : TImage;       //Картинка (День, Ночь)

edTmp  : TEdit;        //Поля ввода температуры

btn    : TButton;      //Кнопка закрепления данных

s      : String;

//Создаем Надпись  с названием города

  lGorod := TLabel.Create(Form1);

  with lGorod do

  begin

    Parent      := Panel;

    Name        := 'lGorod' + IntToStr(Index);

    Font.Name   := 'Tahoma';

    Font.Style  := [fsBold];

    Transparent := True;

    Caption     := sGorod;

    Left        := (Panel.Width - lGorod.Width) div 2;

    Top         := 8;

  end;

2.Программаның скриншоты:

   Run басқаннан кейін келесі скриншот пайда болады:

 

                                 
 
 

       6 .Жұмысқа анықтама

1.Қандай да температураны белгілі бір айдағы күнге енгізсек,сол температураны блокнотта көрсетеді.

2.Кезсету  келген қаланы көрсету арқылы,темпераураны көрсетеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                           Қорытынды

    Қазіргі заманда деректер қорын құру, деректер қорымен жұмыс жасау аса маңызды болып табылады. Алғашқыда мен Borland Delphi7 программалау тілінде жұмыс жасай алатынмын. Borland Delphi7 де қалай жұмыс жасайтынын білмедім.  Бірақ кейіннен көптеген кітаптарды оқып, мысалдарды қарау арқылы  Borland Delphi7 зерттеп, осы тілде программа құрастыра алатын дәрежеге жеттім.

    Егерде  Borland Delphi7 білетін адам үшін өте жеңіл. Бұл курстық жобаны жасау барысында түрлі Borland Delphi7 программалау ортасының парақтарының құрамына кіретін компонентердің қызметімен, әр түрлі іс-әрекеттер жасайтын  процедуралармен, функциялармен таныстым.

    Программалауды  жаңадан үйреніп келе жатқандар  үшін бұл бастабында қиын болуы мүмкін. Жалпы, жақсы программист болу үшін қайсарлық, көп ізденушілдік, мен  соны қайткен күнде жасай алам деген қасиеттерді бойына сіңіру керек. Borland Delphi7тіліне көптеген кітаптар арналған, сондықтан тілді үйренуге тырысқандар үшін жеңіл болмақ.

    Borland Delphi7 программалау тілі – көптеген мүмкіндіктерге ие, қолайлы, деректер қорымен, Интернетпен, Web серверлермен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін, логикалық, қызықты, тартымды ойындар және күнделікті қолданысқа қажетті программалар жасауға арналған, ықшамдылығымен, күрделілігімен ерекшеленетін программалау ортасы. 
 
 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебеиеттер тізімі.

1. А.Хомоненко, Владимир Гофман  «Самоучитель Delphi »
2. Н.Б.Культин  «С++ Builder в задачах и примерах», 2005
3. В.Фаронов  «Программирование  баз данных в Delphi»

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                             1.Программаның  қосымшасы (листинг)

unit Unit1;

interface

uses

  Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,

  Dialogs, StdCtrls, ComCtrls;

type

  TForm1 = class(TForm)

    MonthCalendar1: TMonthCalendar;

    Edit1: TEdit;

    Label1: TLabel;

    Button1: TButton;

    Button2: TButton;

    procedure FormCreate(Sender: TObject);

    procedure Button1Click(Sender: TObject);

    procedure Edit1KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);

    procedure FormClose(Sender: TObject; var Action: TCloseAction);

    procedure Button2Click(Sender: TObject);

  private

    { Private declarations }

  public

    { Public declarations }

  end;

var

  Form1: TForm1;

implementation

{$R *.dfm}

const

    DBNAME = 'pogoda.txt';

var

   db:TextFile;// файл -база данных

// Начало работы.Откроем  или создадим

// файл данных.

procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);

var

   r: integer;//   ответ пользователя

begin

   AssignFile(db,DBNAME);

   try

       Append(db);// возможна ошибка

   except

    on E:  EInOutError  do

    begin

      r:=MessageDlg('Файл базы данных(pogoda.txt)'+

      'не найден.'+

      #13+'Создать файл?',mtWarning, [mbOk,mbCancel],0);

      if  r= mrOK