Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамының банктік іс-әрекетін менеджменттің принциптер негізінде зерттеу

      - шынайы жарнама;

     - демонстрациялық жарнама;

     - әзіл-қалжың ахуалын туғызу;

         - мультипликацияны пайдалану;

          - мюзикл;

          - кәсіптік шеберлікті атап көрсету;

      Дегенмен, әсер ету күші жарнамалық хабарландырудың  ұзақтығы (теледидарда немесе радиода), баспасөзде орналасуы, мөлшері, дайындалу сапасы, берілу уақыты және басқа факторлар арқылы айқындалады. Жарнаманың әсер ету күші тек оның қайталану жиілігімен, ұзақтығымен ғана емес, қалай жазылып, құрастырылғанымен де айқындалады. Осы жағдайда банк жарнамашылары ескеретін мынадай ережелер бар:

      Материал  қызықты баяндалуы керек. Оған клиенттің  назар аударатындай етіп берілгені  жөн.

      Пікір қарапайым да айқын болсын.Ұсыныстың  алдын орайтын болымсыз алғысөзден аулақ болу шарт.

      Жағымсыз  сипаттағы пікірлерге жүгінбеу шарт. Кесімді-шақырушы сипаттағы хабарландырудың әсері көбірек болады.

      Қысқа да нұсқа жазып, фактілерді сөйлеткен  жөн. Шағын хабарландырулар оңай оқылады, олардың табысқа жетуі  жеңіл.

      Өзгелерге ұқсамаңыз. Өзгелерге ұқсамау хабарландыруды тартымды етеді, үлкен әсер қалдырып, есте жақсы сақталады.

      Коммерциялық  дәлелдерді қайталаңыз. Қайталаудың  құнылығы ықтимал клиенттің санасында  жарнама обьектісін мақтайтын негізгі  коммерциялық аргументтердің бекуіне  тигізетің әсерінде жатыр.

      Шыншыл  болыңыз. Жарнамада жалған айтуға жол беруге болмайды, бұл клиенттерден айырылуға бастайтын соқпақтың алғашқы қадамы.

      Назар аудартуға және аудиторияның ықыласына  бөленуге тырысыңыз.

      Нақты бәсекелестермен шендестіруден  бойды аулақ ұстаңыз. Мұндай әрекет клиенттердің сіздің өнім сапасына деген күдігін, ал бәсекелестер беретін қызметтерге зер салуын туғызуы мүмкін.

      Ықтимал клиент қандай қимыл жасауы керектігін көрсетіңіз.

      Банк  жарнамаларының мән-мазмұны, көрсетілген мысалдардан байқап отырғанымыздай, оның берілу формаларына, құралына байланысты болады.

      Менеджменттік коммуникация – тұтынушыларға ықпал ету мақсатында тауарлар мен көрсетілген қызметтерге сұранысты қалыптастыру және ынталандыруға бағытталған шаралар жүйесі. Менеджменттік коммуникация негізінде, қоғаммен байланыс саласында тиімді шешім қабылдау мақсатты аудиторияға байланысты болып келеді, яғни оған:

1) баспасөздерге дұрыс жариялау (іскерлік басылымдар);

2) менеджмент іс-әрекетінде технологияларды пайдалану;

3) демеушілік акциялар;

4) промо-акцияларды және буклеттерді тарату, яғни тікелей таратулар.

      Басқа банктерде осы аталған құралдарды қолданады, бірақ көпшілігіне кешенділік және жүйелілік жетпейді. Төменде  берілген  4-суретте «Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамының шығындарды бөлудің зерттеу

нәтижелері  көрсетілген. Яғни, «Қазақстан Халық  Банкі» акционерлік қоғамы 1-кезекте теледидарға, 2-кезекте баспасөзге, 3-кезекте сыртқы жарнамаға, 4-кезекте тағы басқа (жеке коммуникация) арналарға, 5-кезекте радиоға жарнамаларын жариялауға назарын аударады.

10 кесте. «Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамының медиаарналарға кеткен шығындары

 

Осы жоғарыдағы көрсетілген медиаарналарға кеткен пайыздық көрсеткіштер негізінде келесі диаграмада көруге болады (5 сурет).

   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

5 сурет. 2006 жылдың қаңтар – қыркүйек айлар аралығындағы медиаарналар арқылы жарнамаға шығынының бөлінуі.

     Менеджмент кешенінің элементтер жүйесіне қызметтің немесе тауардың жүйесі кіреді, яғни ол өткізуді ұйымдастыруы болып табылады. Соның негізінде өткізу жүйесін Қазақстан аймақтарында орналасқан банктің филиалдар желісі арқылы қарастыруға болады. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ ең басты артықшылығы – республика бойынша  филиалдар желісінің таралымы. Соңғы 2006 жылдың басында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның республика бойынша 1539 филиалы болған, ол төлем төлем айналымын жылдамдататын бірегей банк шоттарының принциптеріне негізделген ішкі төлем жүйесін толық көлемді пайдалануға мүмкіндік береді. Осының негізінде Алматы қаласындағы филиалын қарастырайық. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Алматылық филиалы- Қазақстан Республикасының ең ірі филиалдарының бірі болып табылады. Филиалда 900-ден астам қызметкерлер жұмыс істейді. «Қазақстан Халық Банкі» Алматылық филиалы екінші деңгейлі банктердің арасында филиалдар жан-жақта, кеңейтілген желілері бар. Оның ішінде: 52- жеке тұлғаларға қызмет көрсететін есептік-кассалық бөлімшелер, 11-қызмет көрсету персоналының орталығы, 1-VIP орталығы, 111-Алматы қаласындағы банкоматтар болып табылады.

     Қазіргі уақытта банктердің филиалдары экономикалық білімділігі жағынан жалпы адамзаттың бөлінбейтін бөлігі болып табылады. Халықаралық стандарттарға сай  бөлшек өнімдерінің және несиелеуге жаңа бағдарламалар өзгертіп отырады.    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                           Қорытынды

     Банк  қызметінің нарығы қазіргі кездегі  нарық экономикасының маңызды бөлшегі  ретінде көрінеді. Сондықтан, бүгінде  банк мекемелерінің қызметтерінің түрлі аспектілеріне қызығушылық өсуде. Коммерциялық банктер – экономикада қарыз капиталын қайта таратуда негізгі делдалдар болып табылады. Бәсекелестіктің жоғарылауы және банк қызметінің саудалануы өзгермелі нарықтық стратегияны жасауды, банк қызметінің нарығын сегментациялауды, жаңа банк қызметтері мен өнімдерін дамыту мен енгізуді, қызмет көрсетудің қазіргі заманғы әдістерін меңгеруді талап етеді.

     Бүгінгі банк жүйесі өндіріс және айналым  өрісінде жаңа экономикалық қатынастардың құрылуына әсерін тигізетін және итермелейтін нарықтық өзгерістердің негізгі факторларының бірі болып табылады. Бірақ мұнымен бірге ол өзінің обьективтік жағдайларына байланысты біздің экономиканың ең әлсіз бөлімшелерінің бірі болып келеді. Қазақстан банктерінің  менеджмент технологиясы мен қағидаларын қолдануы бүгінгі өзін тесер мәселелердің бірі болып отыр. Қызмет етудің халықаралық стандарттарына көшу банктік қызметтің барлық өрістерін басқару деңгейінің сапалы өсімінсіз болуы мүмкін. Әңгіме тек менеджмент қызметтерін құруда ғана емес. Банктің барлық қызметі, басшылардың әр қимылы менеджменттік философияға бағындырылуы қажет.

     Жұмыс барысында Қазақстан Республикасының  банктері өзара қаншалықты бәсекеге қабілетті, олардың әрқайсысының менеджменттік стратегиясы қандай деңгейде және ол неге негізделеді деген сұраққа жауап беру үшін, белгілі бір деңгейде республиканың тұрғындарына көрсететін банктік қызметтің құрамы мен құрылымын анықтау үшін менеджменттік зерттеу жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде кемшіліктер мен артықшылықтар анықталып, бәсекелік қабілеттілікті арттыру жолдары мен әдістері көрсетілді.

     Зерттеу келесідей элементтерден тұрады: 

• Қазақстан Республикасында банктік қызметтер нарығында сапалы қызмет көрсетудің дамуы талданды;
• «Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамының банктік өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігі талданды;
• «Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамының даму стратегиясын өңдеуі талданды;

     Жалпы қорыта келе, бүгінгі күні бәсекелестік ортада көшбасшы болу үшін не істеу  керек деген сұраққа былай жауап берер едік: көшбасшы болғың келсе, өз тұтынушының кім екенін біліп, оның қажеттіліктерін  анықтап алу керек. Барлықтарымызға белгілі: бұл жаңалық емес, бұл менеджменттік тұжырымдаманың негізі – тұтынушы барлық қабылданатын шешімдердің ортасында болу керек. Тұтынушының кім екенін анықтап алғаннан кейін,  оған банк қызметі туралы ақпаратты жеткізу жолдарын қарастыру қажет. Олар барлықтарымызға белгілі қоғаммен байланыс, жарнама және т.б. болып табылады. Клиент бізге келді делік. Есіктен кірген бетте клиент өзінің серік таңдауда қателеспегенін, ертеңгі күнінің қамтамасыз етілгендігін сезінуі керек.  Бұл мезетте банк қызметінің сапасына көңіл бөлінуі керек, яғни сапа ең жоғарғы деңгейде болуы міндетті. Ал, ол өз кезегінде банктің сыртқы кейпіне және ішкі жағдайына, интерьеріне, қазіргі заманға сай құралдарына, персоналдың сыпайылықтары мен байланысқа бейімділігіне тікелей байланысты.  Және сонымен қатар, қызметтерді дербестендіруге, жаңа технологияларды енгізуге, мамандандырылған басқаруға да байланысты.

     Сондықтан, коммерциялық банктердің басшылары  ұсынып отырған қызметтері бәсекеге қабілетті болып, нарықта өз орнын  табу үшін әр минут, әр секунд сайын  қатал күресте өз қызығушылықтарын еш кедергілерге бет бұрмай қорғай білулері керек. Сонда ғана «Мен көшбасшымын!» деп айтуға болады.

     Сөйтіп, банктік менеджмент біздің нарықтық қатынастар ерекшілігін еске ала отыра оның технологияларын тиімді қолдану жағдайында банктік жүйені жетілдіруге үлесін тигізеді.

      Менеджмент, бүкіл банк қызметін және өз қызметімен бүкіл банктік жұмыстың менеджменттің бағытына қызмет етуі қажет. 

                                       Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. ҚР-ң  Президенті Н. Н. Қазақстан  халқына жолдауы

2. ҚР-ң   Президенті Н. Н. 2030 стратегиялық  бағдарламасы

3. Есімжанова С.Р.   Менеджмент. Оқу құралы. – Алматы: « ЭКО» Баспа үйі, 2006

4. Нургалиев  К.Р., Тулембаева А.Н.  Банковский  менеджмент: Учебное пособие.– Алматы: Қазақ университеті,1998

5. Ф.  Котлер  Менеджмент негіздері. Оқу құралы. – Алматы: «Жазушы», 2000

6. Абдильманова Ш.Р.    Банковский менеджмент: Учебное пособие – Семипалатинск, ТОО «Спектр», 2001

7. Уткин  Э.А.Банковский менеджмент. – М.: ИНФРА – М, Метаинформ, 1994

8. Спицын И.О., Спицын Я.О.

    Менеджмент в банке. Худож.оформл. В.М.Штогрина Тернопль: АО «Тарнекс»    

    ЦММС «Писпайп», 1993

9. Смағұлов  А.Қ.

    Стандарттау: Оқулық\ҚазҰУ. –  Алматы: Нур-Принт, 2006

10. Статистикалық  баспасөз – бюллетень. – Алматы, 2005, 2006, 2007

11. Егемен  Қазақстан, 2007ж. мамыр

12. «Банки  Казахстана» журналдары

13. «Қазақстан Халық Банкі» материалдары және қаржылық көрсеткіштері

14. www.halykbank.kz

15. www.bk.kz