Салалар дамуының жоспары

   Бұл саладағы Жоспардың мақсаты экономиканың мұнай-газ, тау-кен металлургия және агроөнеркэсіп секторының ҒЗТКЖ-ға ішкі қажеттілігін 75%-ға қанағаттандыруға қабілетті ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (бұдан әрі - АКТ) қазақстандық секторын кұру болып табылады.

   АКТ жалпы экономиканы кешенді дамытудың катализаторы бола отырып, кез келген саланың ажырамас ілеспе бөлігі болып табылады. Тандалған басым бағыттармен АКТ-нің өзара іс-қимылы есептеу ғылымы алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін қажетті есептеу технологиясын қамтамасыз ете отырып, бірыңғай пәнаралық жұмыс орталығын қалыптастыруды білдіреді.

   Мұнай-газ саласында АКТ жұмысты моделдеу, геофизика білімін алу және осы үдерістерді басқару үшін қажетті әзірлемелерді дамыту үшін зор маңызы бар.

   Тау-кен металлургия кешенінде АКТ геофизиканы моделдеу, жетілдіру үшін қажет, сондай-ақ олар елдің тау-кен металлургия кешенінің дамуын бақылауды жүзеге асыру үшін маңызды. Бұдан өзге, ақпараттық технологиялар жер қойнауы туралы барлық қажетті ақпаратты қамтитын бірыңғай дерекқор құруға ықпал етеді.

   Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы зерттеулері өзіне жоғары технологиялық процестерді енгізу жолымен пайдалылықты ұлғайту және қоршаған ортаны қорғау үшін жаңа стандарттарды белгілейтін ауыл шаруашылығын жүргізудің инновациялық жүйелерін әзірлеуді қамтиды. Ауыл шаруашылығындағы жаңашылдық тұрақты даму мен талдауды моделдеу үшін пайдаланылатын АКТ, селекция және генетика үшін биология, денсаулықтың жай-күйін жақсарту және талдау үшін химия, агроөнеркәсіп кешенінің жұмысы үшін экономика және менеджмент теориясы сияқты пәндердің салааралық өзара іс-қимылын талап етеді. Барлық жоғары дамыған елдер бұл буындардың өте берік тізбегін жасады.

   Айтылғандарға байланысты телекоммуникация мен байланыстың қазіргі заманғы жүйесін құру қажет. Бұл мынадай басым ғылыми-технологиялық бағыттарды атап көрсетуге мүмкіндік береді:

   телекоммуникация және байланыстың қазіргі заманғы желілерін құру үшін ғылыми-зертгеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар;

   жергілікті және жаһандық деңгейдегі пайдаланушылардың ақпараттық өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін қазіргі заманғы байланыс кұралдарынын барлық түрлерін енгізу;

   ақпаратты манипуляциялау және оны мәтіндік, графикалык, аудиовизуальдық тарату құралдары мен құрылғыларын жасау;

   аудиовизуальдық ақпаратты беру және пайдалану жүйесін кұру;

   графикалық немесе дыбыстық нысандағы деректерді, цифрлық және кері деректерді беруге өзгерту үшін құрылғыларды енгізу;

   мультимедиа, гипермәтін, гипермедиа, телекоммуникация, виртуалды нақтылық технологияларының, сондай-ақ геоақпараттық технологиясының әлеуетін іске асыратын құралдық және қолданбалы құралдар мен жүйелерді пайдалану;

   тұманды есептеуді әзірлеу және қолдану. 
 

5. Жоспардың тиімділігі мен нәтижелілігін бағалауға арналған көрсеткіштер жүйесі 

   Жоспардың нәтижелілігін бағалаудың ұсынылатын өлшемдері:

   1. Зерттеулер рейтингі

   Ғалымдар мен институттардың зерттеу қызметін бағалаудың барынша жиі пайдаланылатын үш факторды пайдалану қажет, атап айтқанда:

   1) белгілі бір уақыт ішінде орындалған зерттеу жұмыстарының саны;

   2) дәйексөзділік деңгейі. Аталған фактор өзіндік дэйексөзділікті қоспағанда, мерзімді басылымдардағы отандық ғалымдардың шетелдік ғалымдармен дәйексөзділік деңгейін айқындауды тұспалдайды;

   3) дәйексөзділік коэффиценті: бар жұмыстардағы дәйексөз санының арақатынасы.

   2. Патенттер

   Отандық ғылымның жетістігін бағалаудың екінші факторы тіркелген халықаралық патенттер саны болуы тиіс.

   Дәйексөзділік деңгейін бағалау мен жарияланымдар санымен қатар ғылыми әзірлемелер патенттерінің санын бағалау әлемдік тәжірибеде ғылыми-технологиялық даму деңгейін айқындаудың маңызды өлшемі болып есептеледі.

   3. Жасалған және енгізілген әзірлемелер мен технологиялар саны.

   Отандық ғылымның жетістіктерін бағалаудың үшінші факторы өнеркәсіптік кәсіпорындар енгізген әзірлемелер мен технологиялардың жалпы әзірленген технологиялар санындағы үлесі болып табылады. Өйткені, қазіргі кезде мұндай факторды статистика органдары жүргізбейді және 2011 жылы оны бірінші бағалау болады, 2015 және 2020 жылдар үшін болжамды индикаторлар түзетілуге жатады.

   Осылайша, Даму жоспарын бағалау нақты сандық және сапалық көрсеткіштердің көмегімен аралық мониторингпен жүзеге асырылуы тиіс.

   Мынадай сандық көрсеткіштер пайдалануға ұсынылады: 

 
 
 
 
 

Жоспарға өзекті сипат беру 

   Технологиялық жаңғыртудың аралық нәтижелері және өткізілетін форсайттық зерттеулер бойынша, Жоспарға өзекті сипат берілетін болады.

   Бағалы форсайттық зерттеулер жүргізу 2-3 жыл ауқымды жұмысты қажет етеді. «Форсайт» деп үзақ мерзімді перспективада елдің экономикалық және элеуметтік дамуына елеулі ықпалын тигізе алатын жаңа стратегиялық ғылыми және технологиялық бағыттар мен жетістіктерді жүйелі анықтау процесі түсініледі.

   Бұл тетік 4 негізгі элементтен тұрады:

   «Форсайт» жүйелі және тұрақты процесс болып табылады;

   бүл процесте орталық орынды елдің экономика салаларын ғылыми-техникалық және технологиялық дамуының негізгі басымдықтарын анықтау алады;

   уақытша мүмкіншілік орташа мерзімді және ұзақ мерзімді перспективаға белгіленуге тиіс;

   салалық басымдықтар олардың елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына ықпалы тұрғысынан қарастырылады.

   Жаңа көзқарастың мәні мынада мемлекет компанияның көмегімен:

   таяудағы 10-20 жылда перспективалық технологиялар мен нарықтарды;

   бәсекеге қабілетті инновация жасау ісінде бизнес-мемлекет ынтымақтастығының бағыттарын;

   тіршілік сапасын жақсарту, экономикалық өсімді жеделдету және елдің халықаралық бәскеге қабілеттілігін сақтау мақсатында жаңа мүмкіндіктерді пайдалануға мүмкіндік беретін іс-шараларды анықтайды.

   Ұзақ мерзімді перспективада таңдап алынған және өнеркәсіптің жаңа салаларында ғылыми-технологиялық даму жетістігіне форсайттық зерттеулер жүргізудің (дельфийлік сауалдамалар және т.б.) көмегімен қол жеткізілетін болады, оның қорытындысы бойынша елдің ғылыми-техникалық және айқын технологиялық міндеттері бар экономика салаларын дамытудың 10-20 жылға арналған экономиканы дамытудың басымдықтары анықталатын болып табылады.

   Форсайттық зертеулердің нәтижелерін талдау Жоспарға өзекті сипат беру үшін негіз болады. 
 

Елдің 2020 жылға дейінгі ғылыми-технологиялық дамуының салааралық жоспарын іске асыру бойынша іс-шаралар жоспары 

 
 
 
 
 
 
 
 

     

   аббревиатуралардың толық жазылуы:

   ИЖТМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі

   Қаржымині - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі

   БАМ - Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі

   БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

   АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі

   МГМ - Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

   «Зерде» ҰИХ» АҚ - «Зерде» ұлттық инфокоммуникациялық холдингі» акционерлік қоғамы

   «ҚМГ» АҚ - «ҚазМұнайГаз» акционерлік қоғамы

   «ҚАИ» АҚ - «ҚазАгроИнновация» акционерлік қоғамы

   «ҰИҚ» АҚ - «Ұлттық инновациялық қор» акционерлік қоғамы

   «ҚМГИ» АҚ - «Қазақстандық мұнай және газ институты» акционерлік қоғамы

   «ИТТО» АҚ - «Инжиниринг және технологиялар трансферті орталығы» акционерлік қоғамы

   «Тау-Кен Самұрық» АҚ - «Тау-Кен Самұрық» акционерлік қоғамы

   «МШКҚҰО» РМК - «Қазақстан Республикасының минералды шикізатты кешенді қайта өңдеу жөніндегі ұлттық орталығы» республикалық мемлекеттік кәсіпорны

   «ШТүстМетҒЗИ» ЕМК - «Шығыс түсті металдар тау-кен металлургия ғылыми-зерттеу институты» еншілес мемлекеттік кәсіпорны

   РБ - республикалық бюджет

   КБ - конструкторлық бюро

   «Алатау» АТП АЭА - «Алатау» ақпараттық технологиялар паркі» арнайы экономикалық аймағы

   АОК — агроөнеркәсіптік кешен

   ТКМК - тау-кен металлургия кешені

   АКК - ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

   ТЭН - техника-экономикалық негіздеме

   ҚЭН - қаржы-экономикалық негіздеме