Экономиканы мемлекеттік реттеу

 
 
 
 
 
 
 

            «БЕКІТЕМІН»

                                                                        ОӘЖ проректоры ___________ Ж.Ж. Алишпанова

                                                                                                                «__»________________ 2010ж. 
 
 
 
 
 
 
 

ПӘННІҢ  ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ 

Экономиканы мемлекеттік реттеу 
 

050508-Есеп және аудит

050509-Қаржы

050510-Мемлекеттік  және жергілікті басқару 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Талдықорған, 2010 
 

Оқу-әдістемелік  комплекс типтік оқу бағдарламасына сәйкес және ҚР МЖМБС негізінде

Аға оқытушы  Бейсембаева Қ.С.,  оқытушы Нурбекова  Ш.К. құрастырған.

______________________________ 

(оқытушының  қолы) 
 
 
 

Экономика және қаржы кафедрасының отырысында қарастырылған,

№ ____ хаттама       «__»__________________2010ж. 

Кафедра меңгерушісі _____________________ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

БЕКІТЕМІН

Кафедра меңгерушісі________________

                                                                                             Ж.Е. Қарамбетова

                                                                                «___»________________ 2010 ж. 
 
 

                                                                                              
 
 
 

ЭКОНОМИКАНЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ 

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ 
 

Мамандық:

050508-Есеп және аудит

050509-Қаржы

                                

 
 
 
 
 
 

 

                                                                          Кафедрасының отырысында қарастырылған

                                                                          № ____ хаттама       «__»_____________2010 ж.

                                                                           КӘТ жетекшісі                  п.ғ к. Ф.Б.   Нугманова  
 
 
 
 

Талдықорған, 2010 

Пәннің  пререквизиттері: «Экономикалық ілімдер тарихы», «Экономикалық теория»,

«Экономикалық саясат», «Әлемдік экономика», «Микроэкономика», «Макроэкономика».

  Пәннің постреквизиттері: «Кәсіпорын экономикасы», «Стратегиялық жоспарлау», «Қаржы», т.б.

  Пәннің қысқаша  сипаттамасы

   Экономикалық реформалар жүргізудің бағыты, интенсивтілігі, масштабы және  оның тәжірибесі жөнінде кеңес үкіметі ыдырағаннан кейінгі кеңістікте қалыптасқан теориялық пікірлердің ғылыми қорытындысы мынандай ең басты тұжырымды дәлелдеуге мүмкіндік береді: «мемлекетті экономика сферасынан шығару және оның экономикаға араласу рөлін төмендету» қағидасы әлемдегі басты тенденцияға сәйкес келмейді, ол нақты орын алыпотырған жағдайларға жауап бермейді.

   Бұл қағиданың дұрыс еместігі - өмірдің дәлелдеген аксиомасы,  ол әртүрлі қоғамдық – экономикалық жүйелердің және нарықтық экономиканың даму заңдылығын білетін көптеген көрнекті экономистер арасында әр алуан көзқарастар туғызбайды.

   Адамзат қоғамының сұранысын  қанағаттандыру керектігі қаншалықты  объективті түрде қажет болса,  мемлекеттің әлеуметтік – экономикалық процестерге белгілі бір мөлшерде араласуы да соншалықты қажет.

   Осыған сәйкес мынадай басты  сұрақ пайда болады: аталмыш процеске  мемлекеттің араласуы қашан, қалай,  қандай мөлшерде болуға тиіс.

   Осы сұраққа жауап табу мақсатында ғылыми іздестіктер экономиканы мемлекеттік реттеудің теориялық - әдістемелік және ұйымдастырушылық негіздерін құруға тиіс. Бұл мәселенің орынды шешім табуы «Мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығы бойынша білімі жетік экономистердің үлесіне тиіп отыр.

   Осыдан келіп аталған мамандық  бойынша білім алып жатқан  әр студент экономиканы мемлекеттік  реттеуді ұйымдастыру мен рның  әдістемесін, теориялық негіздерін, механизімдерін , тәсілдері мен мәнін  терең біліп, олардың нақты  тарихи және әлеуметтік –экономикалық жағдайларында қандай да болмасын елді дамытуда қолданылуын игеруге тиіс.

   Бұған қоса, нарықтық қатынастар  сферасының кеңейе беруіне байланысты  мемлекеттің орны, рөлі мен функциясы  үнемі өзгеріп отыратын жас  мамандар ескеруге міндетті. Ал  бұл экономикамен әлеуметтік ортада орын алатын өзгерістер заңдылықтарына тезірек бейімделу арқылы олар жөнінде ең дұрыс, әділ және тағдырлы шешімдерді қабылдау үшін мамандардан жан – жақты білімділік пен уқымды ойшылықты талап етеді.

   Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, жоғарыда аталған ммандық студенттеріне егізгі пән ретінде оқылатын «Экономиканы мемлекеттік реттеу» курсының тиісті тақырыптары мен құрылымы анықталады.

   Аталған курс бойынша бағдарламада  тақырыптардың негізгі сұрақтар  лекциялық сабақтар мен, студенттің өзіндік оқытушымен орындайтын жұмыстары, курстық жұмысты жазу бойынша әдістемелік нұсқау және тақырыптар тізімі, сонымен бірге, оқуға міндетті әдебиеттер берілген.

Курстың мақсаттары

   Қазiргi экономикалық жүйелерде мемлекет пен нарықтың өзара қатынасын және өзара әрекетiнiң  проблемасын зерттеу, мемлекеттiң экономиқаға араласу шектерiн анықтау.

   Сонымен  қатар студенттердi экономиканы  реттеудiң шетел тәжрибесiмен  таныстыру, практикада қолданып  журген реттеу механизмдерiн көрсету. 
 
 
 
 
 
 
 

1-тақырып:  Экономиканы мемлекеттік реттеудің теориялық астары мен оның объектісі Сұрақтары:

        1. Экономиканы мемлекеттік реттеудің  (ЭМР)объективті қажеттілігі мен  оның мәні.

        2. Қоғамдық-экономикалық жүйенің  типологиясы мен шаруашылық жүргізудің негізгі 

            үлгілері.

       3. Нарықтық қатынастар ареалы  мен оның шектері.

2-тақырып:  Экономиканы мемлекеттік реттеудің методологиясы жөніндегі ұғым және

                                                     оның элементтері.

Сұрақтары:

        1.Ұдайы өндіріс айналымы жәнеэкономикалық құбылыстардың өзара байланысы.

        2. Ресурстар динамикасы мен экономикалық  өсудің концептуалдық негізі.

        3. Жиынтық сұраным мен ұсыным, олардың өзара байланысы.

3-тақырып: Экономиканы реттеудің ұйымдастырушылық негіздері мен оның шетелдік

                                                                 тәжірибесі.

Сұрақтары:

1. ЭМР-ді ұйымдастырудың  теориялық  негіздері.

2. ЭМР-ді ұйымдастырудың  маңызды теориялық проблемасы  –мультипликаторлар таңдауды негіздеу.

3. Мемлекеттің  экономикалық функцияларын құқықтық  негізбен қамтамасыз ету.

4-тақырып: Транзиттік экономиканың негізгі мінездемесі және оның заңдылықтары

Сұрақтары:

        1. Транзиттік экономика.мәні, негізгі  мінездемелері және трансформациялық

            процестердегі мемлекеттің рөлі.

        2. Өтпелі кезеңдегі жалпы экономикалық  және макроэкономикалық тенденциялар,

            олардың даму бағытын таңдау.

       3. Транзиттік экономиканың үлгілері  және олардың жүйесі.

5-тақырып:  Экономикалық өсудің негізгі факторлары мен оны қамтамасыз етудегі

                                                        мемлекеттік шаралар. 

Сұрақтары:

         1. Мемлекеттің экономикалық саясатын  қалыптастыру негіздері мен факторлары  және 

             оның әлеуметтік бағытталуы.

        2. Қоғамдық өндіріс:көрсеткіштер, өсу  қарқыны және құрылымдар.

        3. Мемлекеттің құрылымдық саясатының  қажеттілігі мен негіздемесі.

6-тақырып:  Экономиканың мемлекеттік реттеу қызметінің басты сатысы әлеуметтік-

                                       экономикалық болжау мен жоспарлау.

Сұрақтары:

1. Экономикалық болжаудың  мәні және ғылыми-методологиялық негіздері.
2. Болжаудың қағидалары мен әдістері.
3. Халық шарушылығын кешенді болжауды жасақтауды ұйымдастыру және оның теориялық негіздері.

7-тақырып:  Ғылыми-техникалық прогрестің бағыттары мен оны жетілдірудегі мемлекеттің

                                                            рөлі.

Сұрақтары:

1. Экономиканы басқарудың маңызды тапсырмасы-қоғамның ғылыми-техникалық потенциалын арттыру.
2. Мемлекеттің ғылыми-техникалық  және инновациялық саясатының қалыптасу негіздері.
3. ҒТП әлеуметтік-экономикалық астары мен оның негізгі бағыттары.

8-тақырып: Халықты еңбекпен ұтымды қамту мен әлеуметтік қорғауды мемлекеттік реттеу.

Сұрақтары:

1. Қоғамның еңбек әлеуеті мен демографиялық жағдайы.
2. Еңбек ресурстарының гендерлік және интеллектуалдық деңгейінің маңызы.
3. Еңбекке қабілетті тұрғындарды жұмыспен қамтамасыз етудегі мемлекеттік шаралар жүйесі.

9-тақырып: Мемлекеттің инвестициялық саясатының қалыптасуы мен оны жүзеге асыру

                                                     механизмдері

Сұрақтары:

1. Инвестиция және инвестициялық концепция.
2. Мемлекеттің инвестициялық іс-әрекетінің ең маңызды қағидалары.
3. Мемлекеттің инвестициялық саясатының өзгермелілігі мен оны қалыптастыру негіздері.