Ақшаның мәні

     өз  ретінде, қолма – қол ақшасыз  есеп айырысу қолма – қол ақшаның  айналымынан төмендегідей өзгешелігі бар:

• Қолма – қол ақшасыз есеп айырысуда 3 жақ қатынасады: сатушы; сатып лушы және олардың есеп шоттарына  тиісті жазу жасайтын банк;
• Қолма – қол  ақшасыз есеп айырысушылар банкпен несиелік  байланыста болады. Оған дәлел, есеп айырысуға қатысушылардың  бәрінің де банкіде есеп шоттары бар және сол есеп шоттарда азды – көпті ақшасы бар. Міне, сол ақшалар банктердің шот иелерінің алдындағы міндеттемесі болып табылады.  Әрбір есеп айырысу операциясынан  кейін банктің міндеттемесі не көбейеді, не азаяды. Осының өзі, есеп айырысуға  қатынасатын  тұлғалардың банкпен несиелік байланыста екенін дәлелдейді.

     Ақша  базасы дегеніміз айналымда жүрген қолма – қол ақшаның, екінші дәрежедегі банктердің кассаларындағы және корреспонденттік шоттарындағы ақшаның және олардың ұлттық банкте  сақталатын міндетті қорларының қосындысы. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

     Қорытынды 

     «Ақша айналысы және оның эволюциясы» тақырыбына жазған курстық жұмысмды қорытындылай келе, мынадай тұжырым жасадым: ақшасыз  экономика болмайды. Курстық жұмыста ақшаның экономикада  қаншалықты маңыздылығын дәлелдеп көрсеттім.

     Курстық жұмыста екі тарауды қарастырдым. Бірінші тарау үш бөлімшені қамтыды. Бірінші тарауда ақшаның даму эволюциясына, оның мағынасына, қызметтерінің эволюциясына терең тоқталдым. Сонымен қатар, ақша деген не, оның пайда болуы, шығу тарихы, экономикалық мазмұны туралы сөз болды.

     Екінші  тарау  да үш бөлімшеден тұрды. Бұл бөлімшелерде ақша айналысының сипаттамасына, оның ішінде, ақша айналысы мен ақша айналымының ұқсас ұғым екендігін дәлелдедім. Екінші бөлімшеде ақшаның атқаратын қызметтеріне жеке – жеке тоқталып, экономикаға тигізетін әсерін дәлелдедім. Үшінші бөлімшеде ақша түрлеріне, олардың қайдан пайда болғанына шолу жасадым.

     «Ақша айналысы және оның эволюциясы» тақырыбына жазған курстық жұмысымды қорытындылай келе, мынадай ұсыныстар жасар едім:

• ақшаның құнсыздануын алдын – алатын органдар жұмыс істесе;
• теңге курсы көтерілсе;
• еліміздегі ақшаға байланысты  болатын мәселелер шешімін тапса;

     Қазақстан Республикасының Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан – 2030» халыққа жолдауында  ақшаның құнсыздануына қарсы инфляциялық саясатқа көңіл бөлінген.

     Болашақта осы ұсыныстарым қолдау тауып, жүзеге асырылатынына мол сенімдімін.

     № 1 қосымша 

Пайдаланылған әдебиеттер 

1. Ақша, Несие,Банктер  І – ІІ бөлім, Ғ.С.Сейтқасымов  Алматы Экономика 2001
2. Ақша,Несие, Банктер   М.С.Саниев    Алматы – 2001
3. Қаржы   Қ.Қ.Ілиясов, С.Құлпыбаев  Алматы 2003
4. Финансирование и кредитование инвистиций М.М.Гайдаров         Алматы 2004
5. «Қаржы – қаражат»  журналы
6. Толық экономикалық орысша – қазақша

          сөздік,  І – ІІ бөлім

     7.  Қолданбалы экономика, 1997

     8.  Н.Назарбаев «Қазақстан - 2030» Ел  Президентінің Қазақстан 

          халқына   жолдауы.  Алматы – Білім 1997жыл      

9. Жалпы экономикалық теория        Ө.Қ.Шеденов,   Б.А.Жүнісов,    

     Ү.С. Байжомартов.  Алматы –Ақтөбе  2002

10. «Банки» журналы