Жұммыссыздық

 

2009- 2010жж. жұмыссыздық  деңгейі

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2 Қазіргі кезде жүзеге асыру бағдарлама. Жол картасы.

 

  2010 жылғы Жол картасы бағдарламасы халықты жұмыспен қамтамасыз ету мақсатында жұмыс істейді. Жол картасы бағдарламасын жүзеге асыру мен жұмыс орындарын құру үшін ауданымызда 8 жоба жұмыс жасайды. Олар білім беру, мәдениет, әлеуметтік қамтамасыз етунысандарын және автокөлік жолдарын жөндеу мақсатында қызмет етеді.

  Жол картасын іске асыру үшін 8 жобаға 153587,0 мың теңге бөлінді, 202 жұмыс орнын құру жоспарланған.

  Білім беру мекемелері бойынша 3 мектепте жұмыс жүргізу және № 7 Кәсіптік лицейдің жатақханасын қайта қалпына келтіру жұмыстары жоспарлануда бұл:

  Айыртау орта мектебінің шатыры мен жылу жүйесіне күрделі жөндеу жүргізу үшін 12324,0 мың теңге бөлінді, жұмыссыз азаматтар қатарынан 14 адамды еңбекпен қамту жоспарланған. Жалға жұмысқа алушы Н.П. Бижов «Айыртаустройтранс» ЖШС болып табылады. Осы мақсатта 12323,0 мың теңге немесе 100% игерілді.

  Ақан орта мектебінің шатырын күрделі жөндеуге 5761,0 мың теңге бөлінді, жұмыссыз азаматтар қатарынан 6 адамды жұмыспен қамту жоспарланған. Бөлінген қаржының 5649,0 мың теңге игірілді. Жалға жұмысқа алушы Н.П. Бижов«Айыртаустройтранс» ЖШС. Жөндеу объектісі аяқталды.

  Лобанов орта мектебінің жылу жүйесін күрделі жөндеуден өткізуге 9058,0 мың теңге бөлінді, сонымен қатар 10 адамды жұмыспен қамту жоспарланған. 8912,0 мың теңге игерілді. Жалға жұмысқа алушы Көкшетау қаласынан П.В. Куприянов «Қыдыр» ЖШС. Сондай-ақ жөндеу объектісі аяқталды. Орташа айлық жалақы 15000 теңге үш мектеп жөндеуін құрайды.

  № 7 Айыртау КЛ күрделі жөндеуге 43689,0 мың теңге бөлінді, жұмыссыз азаматтар қатарынан 49 адам жұмыспен қамту жоспарда бар. Жалға жұмысқа алушы Петропавл қаласынан А.А. Ангелюк «АРЭС» ЖШС. Жөндеу объектісі аяқталды және барлық ақшалай қаражаттар жобаланып игерілді. Орташа айлық жалақы 33400 теңге құрайды.

  Ш.Уалиханов атындағы Сырымбет музейін күрделі жөндеуге 26670,0 мың теңге бөлінді, 40 адам жұмыспен қамтылды. 15293,1 мың теңге қаржы игерілді. Орташа айлық жалақы 30000 теңге құрайды.

  Айыртау психоневрологиялық мүгедектер үйіне 30085,0 мың теңге бөлініп толықтай игерілді, 41 адам жұмыспен қамтамасыз етілді. 30085,0 мың теңге игерілді. Жалға жұмысқа алушы Петропавл қаласынан А.К. Мұқатаев «Нұрсұлтан құрылысы компаниясы» ЖШС. Капиталды жөндеу объектісі аяқталды. Орташа айлық жалақы 20000 теңге құрайды.

  Облыстық маңызы бар жолдар мен Саумалкөл селосының жолдарын жөндеу мақсатында 2 жоба жоспарланды. Облыстық маңызы бар жолдарды жөндеуге 16000,0 мың теңге, ал Саумалкөл селосының жолдарын жөндеуге 10000,0 мың теңге бөлінді. Барлығы 26000,0 мың теңге игерілді. Саумалкөл селосы жолдарын жөндеуге жұмыссыз азаматтар қатарынан 15 адам, 42 адам жұмыспен қамту жоспарда бар. Ал облыстық маңызы бар жолдарға 18 адам барлығы 33 адам жұмысқа тартылды. Жалға жұмысқа алушы Петропавл қаласынан К. Батурин «Петропавл жолдары» ЖШС. Орташа айлық жалақы 18378,0 теңге құрайды. Жолдарды жөндеу жұмысы аяқталды.

  Жол картасы бойынша жұмыссыздарды жұмыспен қамтамасыз ету аясында ағымдағы жылға 105 жұмыссыз азаматтарға әлеуметтік жұмыс орындары мен жастар тәжірибесі ұйымын құру жоспарланған. Оның ішінде жастар тәжірибесіне 61 адам, әлеуметтік жұмыс орындарына 44 адам. Осы мақсатта республикалық бюджеттен еңбекақы төлемі үшін 12600,0 мың теңге бөлінді. 2010 жылдың 1 шілдесінен бастап жастар тәжіртбесіне 67 жұмыссыз жастар жіберілді, республикалық бюджеттен 7320,0 мың теңге бөлініп қаржы жоспарына сәйкес 2440,0 мың теңге игерілді.2010 жылдың 1 мамырынан бастап ауданның 16 кәсіпорынындағы әлеуметтік жұмыс орындарына 62 адам жұмысқа алынды. Кәсіпорындардың шотына еңбекақы төлемі үшін 3520 мың теңге бөлінді.Барлығы 100% орташа айлық жалақыны құрайды.

  Жол картасы бойынша кадрларды кәсіби даярлау мен қайта даярлауға еңбек нарығында талап етілетін мамандықтар бойынша 50 жұмыссыз азаматтар № 7 Айыртау КЛ жіберілді. Бұлар 25 трактор-машинистер, 10 газоэлектросварщиктер және 15 аспаздар. Ағымдағы жылдың 10 мамырында оқу бітірген 46 адам тұрақты жұмыс орындарына жұмысқа орналасты. Соның ішінде 25 адам тракторшы-машинист мамандығы бойынша, 10 адам газоэлектросварщик, 11 адам аспаз.Бұл бағытқа республикалық бюджет қаражатынан 4866,0 мың теңге бөлініп және 100% толықтай игерілді.

  Қосымша 9 жоба Қарасай батыр селосының мемориалдық кешеніне капиталды жөндеуге 16405,0 мың теңге бөлінді, жұмыссыз азаматтар қатарынан 22 адамды жұмыспен қамту үшін жіберілді. 4921,0 мың теңге игерілді. Жалға жұмысқа алушы С.В. Сорокин «Доломит» ЖШС болып табылады.

Орал қаласында  «Жол картасы» аясында 3 мың жұмыс  орны ашылды

 Орал қаласында «Жол  картасына» сәйкес жолдар, тұрғын  үй-коммуналдық шаруашылық жүйесін,  әлеуметтік мекемелерді жөндеу, сондай-ақ абаттандыру жұмыстары  жүргізілуде. Осы жобаларды жүзеге  асыру барысында тоғыз айда 3 мың  жұмыс орны ашылды.Инвестициялық  жобаларды жүзеге асыруға негізінен  ер адамдар тартылады. Ал әйелдер  көгалдандыру, сылап-майлау ісіне  белсене араласуда. 

  Тоғыз айда 300-дің орнына 374 адам әлеуметтік жұмыс орнына  орналасты. Жастар тәжірибесін  өткізуге 148 ұйыммен келісімшарт  жасалып, бұл мүмкіндікті 271 жас  пайдаланды, ол да жоспарланғаннан  артық. Соның ішінде 25 жас маман  тұрақты орын тапты. 660 адам кәсіби  білім алуға жіберіліп, олар 14 оқу орнында 22 мамандық бойынша  дәріс алды.

  Қалалық жұмыспен  қамту және әлеуметтік бағдарламалар  бөлімінің қыркүйек айының соңындағы  мәліметі бойынша 683 жұмыссыз  есепте тұрса, соның 533-і –  әйелдер. Жұмыссыздық деңгейі  0,6 пайызды құрап отыр. Есептегі  жұмыссыздардың 364-і қоғамдық жұмыстарға  қатысса, 131-і кәсіптік білімін  жетілдіруде.  Аталмыш бөлім тоғыз  айда «Жол картасы» жобаларына 2910 жолдама беріп, 2619 адам жұмысқа  орналасты.

Жол картасы аясында  бөлінген қаражатқа еліміздегі жұмыссыздық  мәселесін толық шешуге болатын  еді - Есеп комитеті

АСТАНА. Мамырдың 26-сы. ҚазАқпарат /Қанат Мәметқазыұлы/ - Жол картасы аясында бөлінген қаражатқа еліміздегі жұмыссыздық  мәселесін толық шешуге болатын  еді. Бұл туралы бүгін ҚР Парламенті Сенатында 2009 жылғы республикалық  бюджеттің атқарылуы туралы есебінің таныстырылымы барысында Есеп комитетінің  төрағасы Омархан Өксікбаев мәлім  етті, деп хабарлайды ҚазАқпарат.

  Комитет төрағасының  айтуынша, былтырғы жылғы бюджеттің  атқарылуын бақылау барысында  дағдарысқа қарсы шараларға және  Жол картасына бөлінген қаражаттың  пайдалануын бағалауға көбірек  назар аударған. Бұндай бақылаудың  қорытындысына сәйкес, көп жағдайда  қаражат түпкілікті тұтынушыға  жетпей, басқа мақсаттарға жұмсалып  кеткен.

  «Жалпы, Жол картасындағы  мақсаттарды Елбасы ерекше атап, оған 140 млрд. теңге шамасында бюджет  қаражаты бөлінді. Ал бүгінгі  күні Үкімет осы қаражатты  игеріп, жұмыссыздықты бір пайызға  төмендеткенін алдыға тартады.  Шындығында, мұншалықты қаражатты  тиімді пайдаланса еліміздегі  жұмыссыздық проблемасын мүлдем  жоқ қылуға болар еді», деді  О. Өксікбаев. 

  Оның айтуынша, Жол  картасын жоспарлау кезінде Үкімет  іс-шараларды іске асырудың мерзімін  айқындамаған. Бұлардың құнын, бірлесіп  қаржыландырудың көлемін анықтау  шаралары да дер кезінде қабылданбаған.  «Біз тексеріп шыққан өңірлердің  барлығында жұмыссыздарды қайта  оқытуға бөлінген қаражаттардың  толық игерілмей қалғаны анықталды.  Бірқатар облыстарда бұл қаражат  басқа мақсатқа жұмсалып кеткен. Мәселен, жұмыссыздарды қайта  оқытуға қатысты 14 млрд. теңге  қарастырылса, бұның 9,7 млрд. теңгесі  ғана игеріліпті. Онда да қаражаттың 80 пайызы мақсатсыз жұмсалған.  Яғни, біз бюджеттен 14 млрд. теңгені  жоспарлаймыз да, ол қаражатқа  кімді оқытатынымызды білмей  дал болған секілдіміз», деді  О. Өксікбаев. 

  Есеп комитетінің  деректеріне сүйенсек, былтырғы  жылы еліміздің 8 өңірінде Жол  картасының іске асу барысы  тексерілсе, осының өзінде 8 млрд. теңгенің  қаржылық бұзушылықтары анықталған.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.1 ХАЛЫҚТЫ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ

  Әлем жұртын бүгінгі таңда әлеуметтік қорғау жүйесі оның  ішінде кедейшілік пен жұмыссыздықты азайту мәселесі басты проблемалардың бірі отыр. Дүниежүзілік Банктің  2005-2006 жылдары Ғалам дамуы туралы баяндамасына жүгінсек: “Асып тасыған молшылық заманда тақыр кедейлік орын алып отыр”. Жер шарындағы 6 млрд. тұрғынның 2,8 млрды, демек  тең жарымына жуығының күндік табысы 2 АҚШ долларына жуық болса, 1,2 млрд адам, яғни ғалам тұрғындарының бестен бір бөлігінің  күн көрісі тіпті 1 АҚШ долларына жетпейді. Алайда, кедейлер  саны күннен күнге өсіп бара жатқанымен, жер жүзіндегі жалпы өмір сүру деңгейі жақсара түсуде. Дүниежүзілік байлық пен молшылықтың, сондай-ақ, халықаралық байланыстар мен техникалық мүмкіндіктер дамуының арқасында соңғы жылдары адамзаттың өмір сүру деңгейі күрт өсуі байқалуда.

   Сонымен қазіргі  уақытта әлеуметтік қорғау жүйесінің  және болашақ жоспарларында күрделі  әрі басты мәселелерінің бірі  ретінде жұмыссыздық танылуда. Оның  салдарынан қоғамымызда әртүрлі  келеңсіз жағдайлар орын алуы  экономика үшін үлкен зиянын  тигізуде. Еліміз тәуелсіздігін  алғаннан бері қоғамның барлық  саласында  аса ірі өзгерістер  болды. Мемлекетімізде құрылыс,  экономиканы реформалау  және  саяси жүйені либерализациялау  бойынша орасан зор жұмыстар  атқарылды.

  Бірақ, елімізде  бұл  саладағы мәселелердің барлығы  толығымен шешілді деп айтуға  ертерек. Себебі жоғарыда аталып  кеткен әлеуметтік қорғау жүйесіндегі   назар аудартатын өзекті мәселе  халық арасындағы табыстың азаюы,  кедейшілік пен жұмыссыздықтың  орын алуы болып отыр.

  Дегенмен де, шынайы  оңды өзгерістердің орын алып  отырғанын көруімізге болатын  нарықтық инфрақұрылымның негізі  қаланып, жеке ынталылықты арттыру  үшін  барлық жағдай жасал,  үлкен көлемдегі шетел инвестициялары  тартылып, әлеуметтік қорғаудың  қазіргі  заманға лайық жүйесі  қалануда. Инвестиция тарту арқылы  жаңа жұмыс орындары ашылып, сол  өңірдің тұрғылықты халқы жұмысқа  тартылды.

  Бүгінде біз тұрақты  экономикалық өсімнің өрлеу жолындамыз. Отандық өндіріс жанданып, халықтың  айтарлықтай бөлігінің тұрмыс  деңгейі жақсарып келеді. Біздің  экономикамыз  әлемдік экономикалық  жүйеге біртіндеп ену жолында.

  Соңғы жылдары   экономиканың тұрақтануы  арқасында  әлеуметтік мәселелерге тұтастай  бет бұру мүмкіндігі туды. Адам  потенциалын  дамытуға  керекті  барлық жағдай жасалып, әлеуметтік  жағынан қолдау көрсету сияқты  міндеттер саясатымыздың  басты  бағытына айналуда. Сондықтан, Біріккен  Ұлттар Ұйымының  бастамасымен  Қазақстандағы адам дамуы туралы  алтыншы рет жарияланып отырған  Есептің әлеуметтік қорғау жүйесіндегі  қазіргі және алда күтілетін  жағдайына бағытталып, кедейшілікке  қарсы күрес жүргізу проблемасына  арналып отырғандығы өте орынды.

  Жұмыспен қамтудың  жоғарғы деңгейіне жету мемлекеттің  макроэкономикалық саясатының негізгі  мақсаттарының бірі. Қосымша жұмыс  орындарын құратын экономикалық  жүйе қоғамдық өнімнің санын  көбейту мәселесін алға қояды  және тұрғындардың материалдық  қажеттіліктерін қанағаттандыруды  маңызды деп біледі. Қолда бар  жұмыс күші ресурстарын толық  қолданбаған жағдайда жүйе өзінің  бар өндірістік мүмкіндіктерін  жүзеге асыра алмайды. Жоғарыда  айтылғандардың жұмыссыздық көрсеткішінің  экономикалық жалпы жағдайын  анықтаудағы маңызды көрсеткіштерінің  бірі болатынын көре аламыз.

  Қазақстан Республикасының  Ата Заңының 1 бабында атап  көрсетілгендей Қазақстан өзін  зайырлы, құқықтық әлеуметтік  мемлекет ретінде орнықтырады.  Оның басты қазынасы - адам, адам  өмірі, құқықтары мен бостандықтары.  Елбасымыз өз саясатында осы  қағидаларды басты шарт ретінде  ұстанып келеді.

  Қазақстан Республикасының  тұңғыш Президенті, Елбасымыз     Н.Ә. Назарбаевтың биылғы өзінің  «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге  барынша қабілетті 50 елдің қатарына  кіру стратегиясы» деп аталатын  кезекті Жолдауында айтқандай  біздің өміріміз жақсара бастады.  Алдағы уақытта Орта Азиядағы  көшбасшылардың біріне айналып,  әлемдік нарыққа еркін араласу.Экономикамыздың  қарқынды өсуі мемлекеттік шығыстардың  әлеуметтік бағдарлануын едәуір  кеңейтуге мүмкіндік берді, мұның  өзі экономикамыздың айтарлықтай  бекемдік деңгейіне жеткенін  айғақтайды.

  Енді өзіміздің облысымызға  келсек, жалпы облысымызда жүзеге  асырылып жатырған мемлекеттік  және секторальдық бағдарламалар  әлеуметтік қорғау жүйесінің  қазіргі және болашақ бағытында  тікелей және жанама түрде  халықтың әл-ауқатын жақсартуға  дәлірек айтқанда кедейлік деңгейін  төмендетуге бағытталған. Оны  іске асыру үшін  нақты жағдайлар  туғызу қажет. Бұл бағытта Елбасының,  облыс басшыларының және барлық  деңгейдегі депутаттарымыздың қолдауының  арқасында халықпен тығыз жұмыс жасап отырған жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламаларды үйлестіру жөніндегі аудандық, қалалық уәкілетті органдардың техникалық-материалдық базалары күшейтіліп,  автокөліктер, компьютер құралдары т.б техникалық жабдықтар сатып алынуда. Әрбір ауылдық округте арнайы атаулы әлеуметтік көмек жөніндегі мәселелермен айналысатын әлеуметтік қызметкерлер штаттары ашылды. Бұл жағдай жергілікті жерде халықпен жұмыс жасауды күшейтіп, әлеуметтік көмекті қажет ететін осал топтарды анықтауға септігін тигізді.

  Кедейшілікті жоюдың  бірден-бір көзі – халықты  жұмыспен қамту болып табылады. Өткен жылғы болжамдалған көрсеткіштерге  сүйенетін болсақ, еліміздегі жұмыссыздыќ  деңгейі жоғары деңгейде қалып  отыр. Жалпы республика бойынша  8,7% болса, облысымызда 8-9% деңгейін  көрсетуде. Ал, экономика тұрақты  дамуы үшін жұмыссыздық деңгейінің 6% аспауы қажет. Жалпы жұмыссыздық  дегеніміз - еңбек биржасына жұмыссыз  деп тіркелгендерді ғана айтамыз.  Яғни, жоғарыдағы мәліметтердің  болжамдалынып алуына осы жағдай  себеп болуда.