Кедендік режим

17-бап.  Кеден органдарының шешіміне, кеден 
              органдарының және олардың лауазымды 
              адамдарының іс-әрекетіне 
              әрекетсіздігіне) шағымдану     

 Кез келген  тұлға кеден органдарының шешімдеріне,  кеден органдарының немесе олардың  лауазымды адамдарының іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде және тәртіппен шағымдануға құқылы.

3-тарау.  КЕДЕН ОРГАНДАРЫНЫҢ ӨЗГЕ МЕМЛЕКЕТТІК 
ОРГАНДАРМЕН, СЫРТҚЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ 
ҚЫЗМЕТКЕ ҚАТЫСУШЫЛАРМЕН ЖӘНЕ КЕДЕН 
ІСІ САЛАСЫНДАҒЫ БАСҚА ДА ТҰЛҒАЛАРМЕН 
ӨЗАРА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ

      18-бап. Кеден  органдарының мемлекеттік органдармен 
              өзара іс-қимылы     

1. Кеден органдары  өз функцияларын Қазақстан Республикасының  заңнамасында айқындалған тәртіппен  дербес және өзге де мемлекеттік  органдармен өзара іс-қимыл жасай  отырып, сондай-ақ бірлескен актілердің  негізінде тиісті мемлекеттік  органдардың немесе аталған органдардың  келісімімен жүзеге асырады. 
      2. Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, кеден органдарының қызметіне араласуға тыйым салынады.     

19-бап.  Кедендік бақылау жүргізу кезінде  кеден 
              органдары мен салық қызметі органдарының 
              өзара іс-қимылы     

 Кеден органдары  мен салық қызметі органдары  өзара іс-қимыл кезінде кедендік  және (немесе) салықтық бақылау жүргізу  үшін қажетті ақпаратпен алмасады. 
      Кеден органдары мен салық қызметі органдарының өзара іс-қимыл тәртібін кеден ісі саласындағы уәкілетті орган айқындайды.     

20-бап.  Көліктің жекелеген түрлерінде 
              кедендік бақылау жүргізу кезінде кеден 
              органдарының басқа да тұлғалармен өзара 
              іс-қимылы     

1. Кедендік бақылауды  жүзеге асыру мақсатында кеден  органдары ұлттық темір жол  компаниясымен, темір жол көлігі  саласындағы ұлттық тасымалдаушымен,  Қазақстан Республикасының халықаралық  әуежайларымен, теңіз және өзен  порттарымен өзара іс-қимылды  жүзеге асырады. 
      2. Кеден органдары мен аталған заңды тұлғалардың өзара іс-қимыл тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде және кеден іс саласындағы уәкілетті орган мен көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның бірлескен актілерінде айқындалады.     

21-бап.  Кеден органдарының сыртқы экономикалық 
              қатысушылармен және басқа да тұлғалармен 
              өзара іс-қимылы     

1. Қазақстан  Республикасындағы кедендік реттеуді  жетілдіру және кедендік әкімшілік  жасаудың тиімді әдістерін енгізу  мақсатында сыртқы экономикалық  қызметке қатысушылар, кеден ісі  саласындағы қызметті жүзеге  асыратын тұлғалар, сондай-ақ өзге  де мүдделі тұлғалар, оның ішінде  қоғамдық бірлестіктер мен ұйымдар  кеден ісі мәселелері жөніндегі  консультациялық кеңестердің жұмысына  қатысады. 
      2. Кеден ісін жетілдіру мәселелері жөніндегі консультациялық кеңестер кеден ісі саласындағы уәкілетті органның, кеден ісі саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінің және кедендердің жанынан құрылады. 
      Кедендік реттеуді жетілдіру мәселелері жөніндегі консультациялық кеңестер туралы үлгі ережені кеден ісі саласындағы уәкілетті орган бекітеді. 
      Кеден ісін жетілдіру мәселелері жөніндегі консультациялық кеңестің мүшелері осы Кодекстің 32-бабы 3-тармағында айқындалған біліктілік емтихандарын кеден органдары өткізген кезде қатысуға құқылы.     

22-бап.  Кеден органдарының шет мемлекеттердің 
              кеден және өзге де органдарымен және 
              халықаралық ұйымдармен ынтымақтастығы       

 Кеден органдары  өз функцияларын жүзеге асыру  кезінде Қазақстан Республикасының  халықаралық шарттарына сәйкес  шет мемлекеттердің кеден және  өзге де органдарымен және  халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық  жасайды.

4-тарау.  АҚПАРАТТАНДЫРУ ЖӘНЕ КОНСУЛЬТАЦИЯ  БЕРУ

      23-бап. Қазақстан  Республикасының кеден 
              заңнамасы туралы ақпараттандыру     

1. Қазақстан  Республикасының кеден заңнамасы  туралы ақпараттандыру ресми  және өзге де мерзімдік баспасөз  басылымдарында Қазақстан Республикасы  кеден заңнамасының нормативтік-құқықтық  актілерін жариялау жолымен, сондай-ақ  ақпараттық технологияларды пайдалана  отырып, олар туралы ақпаратты  телевизия және радио арқылы  жалпы жұрттың назарына жеткізу  жолымен жүзеге асырылады. 
      Қазақстан Республикасының кеден заңнамасы туралы ақпараттандыру ауызша түсіндірулер мен хабарландырулар, ақпараттық стендтер, табло, буклеттер және өзге де баспа материалдары, сондай-ақ бейне-, дыбыс және Қазақстан Республикасының кеден заңнамасы туралы ақпарат тарату үшін қолданылатын басқа да техникалық құралдар пайдаланыла отырып, оның ішінде көпшіліктің қолы жетімді және тегін таныстырылатын мынадай жерлерде: 
      1) кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде; 
      2) әуежайларда, теміржол және автомобиль станцияларында, су порттарында; 
      3) халықаралық тасымалдарды орындайтын көлік құралдарында; 
      4) осы Кодексте айқындалатын кедендік бақылау аймақтарында, сондай-ақ кеден органдары айқындайтын өзге де жерлерде жүзеге асырады. 
      2. Кеден органдары тұлғалардың ресми интернет-ресурстарында орналастырылған Қазақстан Республикасының кеден заңнамасы туралы ақпаратқа олардың кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз етеді.     

24-бап.  Кеден органдарының консультация  беруі     

1. Кеден органдары  мүдделі тұлғаларға Қазақстан  Республикасының кеден заңнамасына  қатысты мәселелер және кеден  органдарының құзыретіне кіретін  өзге де мәселелер бойынша  консультация береді. 
      2. Кеден органдарының консультация беруі ауызша және жазбаша нысандарда тегін жүзеге асырылады. Кеден органы мүдделі тұлғаның жазбаша сауал салуы бойынша ақпаратты мүмкіндігінше қысқа мерзімде жазбаша нысанда, бірақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімнен кешіктірмей беруге міндетті. 
      3. Консультация беру кезінде кеден органдарының лауазымды адамдары кеден органының атынан кедендік декларацияларды және Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес кеден органына ұсынылуға жататын өзге де құжаттарды тексермейді, сондай-ақ мұндай кедендік декларациялар мен құжаттарды жасамайды. 
      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген құжаттарды толтыруға байланысты консультациялар, мүдделі тұлға табыс еткен ақпаратты тексермей, ауызша нысанда жүргізіледі. 
      4. Консультация беру кезінде кеден органының лауазымды адамы: 
      1) кеден органдарының құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша консультация жүргізуге; 
      2) мүдделі тұлғалар табыс еткен құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізуге; 
      3) мүдделі тұлғалардың құжаттарына өкімдік жазбалар жазуға, кеден органдарына нұсқау беруге немесе қандай да бір өзге де тәсілмен кеден органының кейінгі шешімдеріне немесе кеден органдарына жүктелген функцияларды жүзеге асыру кезінде оның лауазымды адамының іс-әрекетіне ықпал етуге; 
      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жария етуге жатпайтын мәліметтерді хабарлауға құқылы емес. 
      5. Консультацияларды жүргізу кезінде мүдделі тұлғаларға берілген ақпарат тауарларға қатысты кедендік операцияларды жасау кезінде кеден органының немесе оның лауазымды адамының шешім қабылдауы немесе іс-әрекет (әрекетсіздік) жасауы үшін негіздеме болып табылмайды.

5-тарау.  КЕДЕН ОРГАНДАРЫНЫҢ КЕДЕН ІСІ  САЛАСЫНДАҒЫ 
ҚЫЗМЕТТІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРАТЫН ТҰЛҒАЛАРМЕН ӨЗАРА 
ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ

      25-бап. Кеден өкілі     

1. Осы Кодекстің  26-бабында айқындалған талаптарға  сай келетін Қазақстан Республикасының  заңды тұлғасы кеден өкілі  болып табылады. 
      Заңды тұлға кеден өкілдерінің тізіліміне енгізілгеннен кейін кеден өкілі болып танылады. 
      Кеден өкілдерінің тізілімін кеден ісі саласындағы уәкілетті орган жүргізеді. 
      2. Кеден өкілі декларанттың немесе өзге де мүдделі тұлғалардың атынан немесе тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасының аумағында кеден одағының және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес кедендік операциялар жасайды. 
      3. Кеден өкілдерінің декларанттармен немесе өзге де мүдделі тұлғалармен қарым-қатынасы шарт негізінде құрылады.  
      4. Кеден өкілдерінің тізіліміндегі ақпарат, сондай-ақ аталған тұлғаларды тізілімнен шығару туралы деректер кеден ісі саласындағы уәкілетті органның интернет-ресурсына орналастырылады. 
      Кеден ісі саласындағы уәкілетті орган ай сайын әр айдың бесінші күнінен кешіктірмей, көрсетілген интернет-ресурсқа жаңартылған тізілімді орналастыруды қамтамасыз етеді. 
      5. Кеден өкілдерінің кедендік операцияларды тікелей жүзеге асыратын қызметкерлеріне қойылатын біліктілік талаптары және мұндай адамдарға кедендік декларациялау жөніндегі маманның біліктілік аттестатын беру шарттары осы Кодекстің 32-бабында айқындалады. 
      6. Кедендік операцияларды жасау кезінде кеден өкілі үшін осы Кодекске сәйкес белгіленген декларант немесе өзге де мүдделі тұлғалар кедендік операцияларды жасаған кездегі жағдайлардан қолайлылығы кемірек жағдайлар белгіленбеуге немесе сол кезде қойылатын талаптардан неғұрлым қатаң талаптар қойылмауға тиіс.     

26-бап.  Кеден өкілдерінің тізіліміне  енгізу шарттары     

 Кеден өкілдерінің  тізіліміне енгізу үшін заңды тұлға мынадай шарттарға сәйкес келуге тиіс: 
      1) бұл тұлғаның штатында осы Кодекстің 32-бабына сәйкес берілетін біліктілік аттестаты бар, кедендік декларациялау жөніндегі кемінде екі маманның болуы қажет; 
      2) өкілдік берілетін тұлғалардың мүлкіне зиян келтіру немесе осы тұлғалармен шарттарды бұзу салдарынан басталуы мүмкін азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шартының болуы қажет. Сақтандыру сомасының мөлшері шартта белгіленеді;  
      3) осындай қамтамасыз етуді ұсынған күнгі Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген валюта айырбастаудың нарықтық бағамын қолдана отырып, кемінде бір миллион евроға баламалы сомаға кедендік баждардың, салықтардың төленуін қамтамасыз етуді ұсынуы қажет.      

27-бап.  Кеден өкілдерінің тізіліміне  енгізу тәртібі     

1. Кеден өкілдерінің  тізіліміне енгізу туралы өтініш  еркін нысанда толтырылады және  онда: 
      1) кеден өкілдерінің тізіліміне енгізу туралы кеден ісі саласындағы уәкілетті органға қолдаухат; 
      2) өтініш берушінің атауы, орналасқан жері туралы, ашылған банктік шоттары туралы мәліметтер, сондай-ақ өтініш беруші өтініш берген күні кеден өкілі ретінде өз қызметін солар арқылы жүзеге асыруды жоспарлап отырған оқшауланған құрылымдық бөлімшелерінің тізбесі және орналасқан жері; 
      3) өтініш берген күні өтініш берушінің штатындағы кедендік декларациялау жөніндегі мамандар туралы мәлімет; 
      4) кедендік баждардың, салықтардың төленуін қамтамасыз ету туралы мәлімет; 
      5) өтініш берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру шарты (шарттары) туралы мәлімет болуға тиіс. 
      1-1. Заңды тұлға кеден өкiлдерiнiң тiзiлiмiне енгiзу туралы өтінішті электрондық құжат нысанында беруге құқылы. 
      2. Мәлімделген мәліметтерді растайтын мынадай құжаттар: 
      1) заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тiркеу) туралы анықтама; 
      2) тұлғаның салық төлеуші ретінде тіркелгенін растайтын құжаттың түпнұсқасы (өтінішті қарау аяқталғаннан кейін кеден органы түпнұсқаны өтініш берушіге қайтаруға міндетті) не нотариат куәландырған көшірмесі; 
      3) құрылтай құжаттарының нотариат куәландырған көшірмелері; 
      4) өтініш берушінің қызметкерлері болып табылатын кедендік декларациялау жөніндегі мамандардың біліктілік аттестаттарының көшірмелері; 
      5) кедендік декларациялау жөніндегі мамандарды жұмысқа қабылдау туралы бұйрықтар не олармен жасалған еңбек шарттары; 
      6) осы Кодекстің 16-тарауына сәйкес кедендік баждардың, салықтардың төленуін қамтамасыз етуді растайтын құжаттар; 
      7) банктерден оларда ашылған шоттар туралы растау; 
      8) азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шарты өтінішке қоса беріледі. 
      2-1. Осы баптың 2-тармағында көзделген құжаттарды ұсыну, мемлекеттік ақпараттық жүйелерден және (немесе) мәліметтер нысанынан оларда қамтылған ақпаратты алу мүмкін болған жағдайда, талап етілмейді. 
      3. Кеден ісі саласындағы уәкілетті орган өтінішті қоса берілетін құжаттармен бірге ол тіркелген күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде қарайды. 
      4. Тізілімге енгізу туралы шешім кеден ісі саласындағы уәкілетті орган басшысының (оны алмастыратын адамның) бұйрығымен ресімделеді және бұйрық қабылданған күннен бастап күшіне енеді. 
      5. Кеден өкілдерінің тізіліміне енгізуден бас тарту туралы шешім осы баптың 2-тармағында көрсетілген барлық құжаттар табыс етілмеген немесе өтініш беруші осы Кодекстің 26-бабында белгіленген талаптарға сай келмеген жағдайда қабылданады. Өтініш беруші аталған бұзушылықтарды жойғаннан кейін өтініш осы Кодексте белгіленген тәртіппен қаралады. 
      6. Тұлғаны кеден өкілдерінің тізіліміне енгізген немесе енгізуден бас тартқан жағдайда кеден ісі саласындағы уәкілетті орган өтініш берушіні жазбаша нысанда хабардар етеді. 
      Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.12.24 N 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.     

28-бап.  Кеден өкілдерінің тізілімінен  шығару үшін 
              негіздер     

1. Кеден өкілдерінің  тізілімінен шығару үшін мыналар: 
      1) осы Кодекстің 26-бабында белгіленген кеден өкілдерінің тізіліміне енгізу шарттарының сақталмауы; 
      2) кеден өкілінің оны кеден өкілдерінің тізілімінен шығару туралы өтініші; 
      3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес заңды тұлғаның таратылуы; 
      4) қайта құруды қоспағанда, заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуы негіз болып табылады.  
      2. Кеден өкілдерінің тізілімінен шығару туралы шешім шығару себебі көрсетіле отырып, кеден ісі саласындағы уәкілетті орган басшысының (оны алмастыратын адамның) бұйрығымен ресімделеді. 
      3. Бұйрық қабылданған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде тиісті ақпарат аталған тұлғаға жазбаша нысанда жіберіледі. 
      4. Тұлға осы баптың 1-тармағының 1)-2) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша кеден өкілдерінің тізілімінен шығарылған жағдайда, аталған тұлғаның тиісті тізілімге енгізу туралы қайтадан берілген өтінішін кеден ісі саласындағы уәкілетті орган тұлғаны мұндай тізілімнен шығару туралы бұйрық қабылданған күннен бастап бір жыл өткеннен кейін қарайды.      

29-бап.  Кеден өкілінің құқықтары     

1. Кедендік операцияларды  жасау кезінде кеден өкілі  кеден органдарымен өзара қарым-қатынаста  өзінің мүддесін білдіруге уәкілеттік  беретін тұлғамен бірдей құқықтарға  ие болады. 
      2. Кеден өкілі өз қызметін жүзеге асыру кезінде: 
      өкілдік беретін тұлғадан кедендік мақсаттар үшін қажетті, оның ішінде коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпия болып табылатын ақпараты не басқа жабық ақпараты бар құжаттар мен мәліметтерді талап етуге және осындай құжаттар мен мәліметтерді осы Кодексте белгіленген талаптардың сақталуын қамтамасыз ететін мерзімдерде алуға; 
      осы Кодекстің 7-тарауында белгіленген тәртіппен кедендік мақсаттар үшін кеден органдары қажетті ақпараттарды автоматтандырылған өңдеу, деректерді электрондық жолмен беру үшін пайдаланатын олардың ақпараттық жүйелеріне қол жеткізуге құқылы.     

30-бап.  Кеден өкілінің міндеттері     

1. Кедендік операцияларды  жасау кезінде кеден өкілінің  міндеттері кеден одағының және (немесе) Қазақстан Республикасының  кеден заңнамаларында белгіленген талаптар мен шарттарға негізделген. 
      Кеден өкілінің міндеттеріне мәлімделген кедендік рәсімдердің талаптары мен шарттарын сақтауға байланысты кедендік операциялар жасау, сондай-ақ кеден одағының және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамаларына сәйкес оларға өкілдік беруші тұлғаларға ғана жүктелетін өзге міндеттерді жасау кірмейді. 
      2. Өкілдік берілген тұлғадан алған мемлекеттік, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге құпия (жасырым) болып табылатын ақпаратты не басқа да жабық ақпаратты кеден өкілі және оның қызметкерлері, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, жария етпеуге немесе өз мақсаттары үшін пайдаланбауға, өзге тұлғаларға бермеуге тиіс. 
      3. Кеден өкілі Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен кеден органдарына есептілік, оның ішінде ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, есептілік табыс етуге міндетті. 
      4. Кеден өкілінің кеден органдарының алдындағы міндеттері өкілдік беретін тұлғамен жасалған шартпен шектелмейді. 
      5. Міндеттер барлық кеден өкілі үшін бірдей болып табылады. Жекелеген кеден өкілдері үшін айрықша (эксклюзивтік) құқықтар және жеке-дара сипаттағы өзге де артықшылықтар беруге тыйым салынады. 
      6. Кеден өкілі кеден өкілдерінің тізіліміне енгізілген кезде өзі мәлімдеген мәліметтердің өзгергені туралы кеден ісі саласындағы уәкілетті органды мұндай мәліметтер өзгерген күннен бастап бес жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті. 
      РҚАО-ның ескертпесі! 
      7-тармақ 2011.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі (ҚР 2010.06.30 N 298-IV Заңының 1-бабын қараңыз). 
      7. Кедендік операцияларды жасау кезінде кеден өкіліне кедендік баждар мен салықтарды төлеу жөніндегі міндет кедендік баждар мен салықтарды төлеушімен бірге туындайды.