Строительство автомобильных дорог

в)жерді  қолдан  суға  аумақтарында   топырақ  суарларының   жақын  жатуы  және  жер  төсемесінің  суғармалы   және  шайылмалы   сулардың   басып  қалу  мүмкіндігі  сипатты. Ерекше  талап   топырақты  қабатты  тығыздауға   қойылады. Үстіңгі  қабатын  өнеркәсіп  қалдықтарымен  бекіту  мақсаты:

 күлмен, цемент шаңмен  – топырақ  салмағынан  10 - 15%.

 

 

Қиын жағдайларда жер  төсемесін тұрғызу курстық жұмысқа  тапсырмамен келісіледі.

 

Еңбек шығындары  калькуляциясын жасау

 

Жұмыс өндірісінің және жетекші  механизмдердің қабылданған варианттары  үшін еңбек шығынының қабатты  калькуляциясы құрылады. (12 қосымша)

Жол –құрылыс машиналарының  немесе механизмдердің ауысымдағы өнімділігі (Ө) ЕНиР  бойынша анықталады:

 

(20)

Мұнда:  - ауысым ұзақтығы, сағат. (8,2- бір ауысымды жұмыс);

        - ЕНиР да уақыт нормасы (N) берілген көлем немесе аудан;

        N - ЕНиР да көлем бірлігіне уақыт шығыны.

 

 

N=V/П

(21)

 

Мұнда:

V – құлаштағы жұмыс көлемі (м³ ненмесе м²)

П – берілген  операциядағы  механизм  өнімділігі.

 

в) маш/ауысым  қабылданған  санын  қжетті  маш/ауысым   санының  мәнін  тұтас  санға  дейңн  дөңгелектеу   жолымен  аламыз.

г) әр  механимзнің  тиеу  коэффициенті  қажетті маш/ауысым  санының  мәнін  қабылданғанға  қатынасы  ретінде  есептеледі.

 

Жетекші машиналар үшін  тиеу  коэффициенті 0,85 тен 1,15  дейіннен  төмен болмауы  керек. Көмекші (жасақтаушы)  ол  кез келген  мәнге  1,015 дейін  ие  бола  алады. Барлық  машиналар  мен  механизмдерді  максималды   жұмыс  істеуге  ұмтылу  қажет.

д) жұмыстың  сағаттық  ұзақтығы  бұл  ауысым  ұзақтығына  тиеу  коэффициентінің  көбейтіндісі ( Т = 8,2 сағат), К _{загрузки}  * Т.

е) отряд пен бригада  құрамын  ЕНиР  бойынша  анықтайды.

 

Еңбек  шығынының  есептелген  калькуляциясы  бойынша  жер  төсемесін  салу   бойынша (сызықтық  жұмыс  бөліктерінде) жұмыс өндірісінің  технологиялық  картасын  жасайды.

 

Шоғырланған  жұмыстар

 

Шоғырланған  жұмысқа V > 10000м³ кең көлемді жер жұмысы  (терең ойықтар,  биік  үйінділер және  т.б.) бар жер бөліктеріне   жатады.

 

 

4.9Шоғырлантн жүмыс көлеміп аныщпау

Тапсырмамен кысқартылған үзына бойлық қима салынатын жол бөліктерінің жұжыс белгілері карастырылған.

Алынған бойлық профилъді пайдалана отырып берілген бөліктегі жер жүмыстарының көлемнің попикетті тізімдемесі  жасалады (13 қосымша).

Берілген  бөліктегі типтік көлденең қималарды немесе Митин Н.А. кестелері бойынша ойықгарды есепке ала отырып, немесе формулалар бойынша профильды көлемдер есептеледі.

Жер массасының төленетін көлемін үйіндінің  түзетілген көлемін топырақ түріне тәуелді қатысты тығыздау коэффициентіне (Котн.тығ) көбейту жолымен а лады.

 

4.10 Жер массасын бөліп тарату графигі

Жер жұмыстарының көлемінің алынгак деректері  бойынша

жер массасының графигі ісұрьшады (14 қосымшаны қараңыз).

Бұл тапсырманың  негізі, ойыктарды    өндеуде    алынғаи

топыракты қайда және қаңдай көлемде шығару, және   үйіндіні

жабу  үшін топыракты кайдан, қандай көлемде  алуды анықгау

болып табьілады.

Жер массасын бөлуде қатысты тығыздау коэффициент! есебімен күрьшған профильді көлем  кестесін пайдаланадъі (яғни, төленетін  жер жұмыстары).

Бірінші үйінді үшін топыракта алудың мүмісін  көздерін белгілейді. Бірінші кезекте  ойық топырағын пайдалану мәселесі шешіледі. Егер ойық топырағы үйіндіні жабу үшін жарамды болса, онда оны  көрші үйіндшерге бөледі. Ойық топырағын  бөлудің бірінші кезеңінде жақын  жерге бөлінеді. Содан кейін баска  үйінділер үшін топыракты қайдан алу керектігі белгіленеді (әр бөлік  ұшін бойлық профильде көрсетілген  белуге сәйкес). Егер тапсырмада топырақ  карьерлерінің жағдайы мен көлемі көрсетілмесе, онда шартты түрде 10 км жоадағы, жодцан 3-5 км кашыктьіктағы бір топырқа  карьерін алуға болады. Жеке жағдайларда  жақты резервтер белгіленеді.

 

Жер массасын бөлудіп тарату графшін  күру

 

Үйіңдінің  әрбір бөлігі үшін  топыракты  тасымалдау (жылжыту) қажет  қашықгық анықгалады. Бүл  кашыктыкларды жьшжымалы  көлеммен жер массасын бөлудің кестесінде бағыттамамен көрсету керек.

а) интегралды кесте жақын жатқан ойыщгардан үйінді жасау үшін 
күрьшады. Кестенін; функциясы бар және алынған көлемдерді 
пикетті суммалау жолымен күрьиіады (14 қосымша). Кесте 
бойынша алынған максималды топырақ көлемі және жылжу 
қашықтығы, кестеге жазылады.

б) кестелік вариант негізінен жер төсемесін жақты резервтерден, 
үлкен емес ойықгардан және шоғырланған резервтерден салу 
үшін арналған (14 қосьгмша). Алдын ала трасса жоспарына 
берілген топырақ резервтері салынады жөне трассата дейін 
топырақгы тасудың орташа қашыкіъіғын аныктайды.

 

 

Жетекші механизмдерді тағайьшдау

(шоғырланған  жұмыс бөлігінде)

 

Топырақты  тасу  L	Бөліктер  бйынша жұмыстың  суммарлы  көлемі	Жетекші  механизмдерді  тағайындау
50	∑V50	Бульдозер
100	∑V100	1вар.  Бульдозер,  2вар Тіркемелі скрепер
200	∑V200	Тіркемелі  скрепер
300	∑V300	Тіркемелі  скрепер
500	∑V500	1вар.  Тір. скрепер, 2 вар. Автоскрепер
700	∑V700	Автоскрепер
800	∑V800	Автоскркпер
1000	∑V1000	1вар.  Автоскрепер, 2 вар. Автовозка

 

 

Жақсы  вариантты  таңдау  үшін (жұмыстың  ең  аз  өзіндік  құнымен   және  бір  жұмысшыға  жұмыс  көлемі  көп), ТЭК   бойынша,  бұрын  сызықтық  жұмыстарда  жасалғандай  салыстыру  жасау  керек.

Шоғырланған  жер  жұмысы  бөліктеріне  барлық  көлемдегі   еңбек  шығынының  үлкейтілген  калькуляциясын  есептеу  қажет.

 

 

 

4.11  Шоғырландырылған жұмыстарға еңбек шығындарының

үлкейтілген калькуляциясын құру.

 

 

       Еңбек  шығындарының үлкейтілген калькуляцияны  таңдаған жетекші механизмдерден  құрылады. Еңбек шығындарының үлкетілген  калькуляцияда үлкетілген көлемдер  және топырақты әр арақашыққа  тасымалдау /15 қосымша/.

 

 

4.12Жер төсемесін тұрғызуға технологиялық карталар мен

сүлбелерді жасау.

 

 

       Жер  төсемесін салу бойынша жұмысты  ұйымдастыруды бөлшектеу мақсатында  еңбек шығыны  калькуляциясы негізінде  жұмыс өндірісінің технологиялық  картасы жасалады (сызықтық жұмыстар  бөлігі). А1 форматты парақта жұмыс  өндірісінің сағаттық кестесін  орындау және құлаш бойынша  ресурстарды орналастырумен ағын  жұмысының тенологиялық жүйелілігін  (технологиялық карта) көрсету  қажет (19 қосымша). Құлашқа бөлуде  маманданған ағынның ұзындығын  азайту үшін олардың санын  қысқартуға ұмтылуы керек.

       Құлаштарды  барлық машиналарды жұмыспен  қамту мүмкіндігінен шыға отырып  тағайындау қажет. Ағын жұмысы  сүлбесінде түрлі құлаштардағы  орындалатын процесстердің реттік  нөмірі, құлаштарда орындалатынкөлемдер,  олардың ауысым ішілік коэффициентімен  процесске қатысушы машиналар  мен механизмдер (немесе жұмыстың  сағаттық ұзақтығы) көрсетіледі.  Оны ағын сүлбесінде «Әр ауысымға  қажетті машиналар мен механизмдер»  көрсетеді.

       Бір  құлашта қандай да бір машинаның  толық емес толтырылуында ол  басқа құлаштарда пайдаланыла  алады. Бұл жағдайда түрлі құлаштарда  жұмыс істейтін бір машинаны  ағын сүлбесінде бір номермен  белгілейді.

       Құлаштар  бойынша машиналарды таңдау мен  орналастыруда олардың өнімділігін  арттыру мақсатында олардың максималды  тиелуіне және құлаштан құлашқа  өтуінің аз санына ұмтылу керек.  «Ағын жоспары және машиналарды  орналастыру» жолында берілген  құлашта жұмысқа қатысушы машиналарды  (қозғалыс бағытын бағдармен көрсете  отырып) орналастыру көрсетілуі  тиіс (19 қосымша).

       Сонымен  қатар курстық жұмыста жұмыс  өндірісінің ерекше жағдайлары  сипатталады және шоғырланған  жұмыс бөлігінде түрлі механизмдермен  жұмыс сүлбесі келтіріледі.

 

 

 

4.13  Жер жұмыстары өндірісінің сызықтық-күнтізбелік графигі

 

 

Жеке маманданған жол-құрылысы бөлімшелерінің жұмысын жоспарлау  үшін құрылыста негізгі директивті құжат болып табылатын және ағынды әдісімен сызықтық та шоғырланған да  жұмыстарды орындау мерзімі туралы көрнекті мәлімет беретін сызықтық-күнтізбелік  графикті құру қажет.

Сызықтық-күнтізбелік график екі бөлімнен тұрады: кестенің өзінен және оның астында орналасқан торкөзден (20 қосымша).

Негізінде сызықтық-күнтізбелік  график құрылған барлық деректер осы  торкөздің бағандарына жазылады. Торкөздің бағандарында осы бөлікте  жұмысты жүргізген жол-құрылыс  бөлімшелерінің жұмысшылар ауысымының саны және қандай да бір бөлікке  келетін жұмыс көлемі келтіріледі.

Жеке бөліктердегі тұрақты  қарқынмен (жылдамдықпен) сызықтық жұмстар  кестеде көлбеулі тік сызық түрінде  көрсетіледі, олардың кескінінде көлденең оске бөлік қашықтығы, ал тік оське  – жұмысшы ауысымы саны тең  болады. Шоғырланған жұмысты баған  түрінде көрсетуге болады, олардың  биіктігі осы жұмыстарды орныдауға  қажетті жұмысшылар ауысымының санына тең болуы керек немесе осы  көлемді орындайтын отрядты белгілеумен  сынық қисық  сызық түрінде. Мұнда  шоғырланған жұмыстың аяқталу мерзімі  кестеде берілген климаттық аудандағы  жер жұмыстарының басталу және аяқталу  мерзімімен күшпен танылатын диретивалық  желі шегінен шықауы керек. Құрылыстың күнтізбелік (Айлар, олардағы жұмысшылар ауысымы санымен)  мерзімдері кестенің сол жағынан тік осьте орналасады.

Күнтізбелік кестенің бір  жағынан құрылыс-жол машиналарына және жұмысшыларға қажеттілік кестесі  беріледі (жетекші жұмысшылар мен  жүргізушілерсіз). Екінші жағынан –  материалдарды тасымалдауға арналған автомобильдерге қажеттілік.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5. Темір- бетон құбырлары құрылысының технологиясы

 

Шағын  жасанды   ғимараттардаы салу  үшін   аз уақыт кететін, сызықтық  жер  жұмыстарының  орындалуы  алдында  ағымда салады.

Берілген  бөлімде  дайындық  жұмыстарының  технологиясын   жасау  қажет, сонымен  қатар,  шұңқыр, іргетас  құрылғысы бойынша, тізбектер  мен  баулықтарды  монтаждау, гидроизоляциялау  құрылғысы, құбырды  жабу, еңістер  мен арналарды бекіту  бойынша  жұмыстар.

Берілеген   жол   категориясынан,  құбыр  жобаланған   бекеттегі   үйінді биіктігінен   және  құбыр   диаметрінен,  құбырлар   ұпайының   саны  есебінен   шыға  отырып,  оның  ұзындығын,  құрылыс  мерзімін   анықтайды  және  таңдалған   құбыр  үшін /18/  конструктивті   сүлбені  құрады.

/15/  пайдалана   отырып  құбыр  тізбегін  анықтайды;  іргетас   блоктарын  және  тізбектер   мен  темір –  бетон   құбырларының   блоктарының   геометриялық  мөлшерін,  сонымен   қатар,  әр  блоктың  көлемі   мен  салмағын.

Темір  бетон  құбырлары   құрылғыларының  технологиясын  жасауда  қажетті мамандандырылған  тізбек  құрамын белгілейді.

 

 

 

5.1 Құбырдың  ұзындығын   анықтау.

 

Құбырдың   ұзындығын  қарапайымдатылған  формула  бойынша 

анықтайды:

 

L = B + 2m(H-d-5)

 

мүнда,     В ~ жер тесемесінің ені, м;

  т- жер тосемесінің еңісінің тікіік коэффциенті;

  Н - үйінді биіктігі, м;

  й- күбырдың есептеу (ішкі) диаметрі, м;

  5- қүбыр кабырғасының қалыңдығы, м.

  III техникалық категориялы автомобиль жолы

  Нү - 4,5 м.

  d қүбыр — 1,5 м.    '

  Қүбыр үстінен үйіңці қүламасын салу l:m = 1:1,5.

 

һ1ф = 12+2 х 1,5 (4,5 - 1,5 - 0,14) = 20,6 м.