Строительство автомобильных дорог

 

 

2. Салынып жатқан жолдың сипаттамасы

 

2.1. Техникальщ нормативтер

 

Автомобиль  жолдарын жобалаудың нормаларын және техникалық шарттарын пайдалана  отырып берілген жолдың санатына сәйкес негізгі техникалық нормативтерді аныктау қажет.

 

Негізгі техникалық нормативтер

                                                                                           1 кесте

№	Элементтер атауы	Санаттың      негізгі  параметрлері
1.	Қозғалыс жолағының саны, дана	2
2.	Ені, м.
	а) қозғалыс жолағы	3,75
	б) жұру бөлігі	7,5
	в) жол жағасы	3,75
	г) жер төсемесі	15,0
3.	Бөлу жолағының   қозғалыстың түрлі бағытында ең аз ені, м	0,75

 

 

2.2. Үзына бойлық қима

 

Жол осі бойынша топографиялық  картадан немесе негіз жобалау

кезінде нивелирлік журналынан алынған жер белгілері арқылы ұзына бойлық профиль сызылады

Ұзына бойлық профильде жер  беті сызығын салу үшін оның трасса бойындағы пикеттерде және қосу нүктелерінде белгілерді білу қажет. Плюстік нүктелеріге: горизонтальдардың тығыздығы өзгеруінің сипаттайтын жарлар еңістіктерінің өзгеру нүктелері, жергілікті рельефінің жоғарлату және төмендету нүктелерінде опырылысқа және де жергіліктін ұзына  бойлық қимасының басқа өзгерулеріне сай болатын сынық нүктелері  кіреді. Көрші тұратын горизонтальдар арасындағы пикеттер және плюстық нүктелер белгілері интерполяциямен анықталады.

Ұзына бойлық профильді жобалау  миллиметрлік қағазда жүргізіледі. Ұзына бойлық профильдің масштабы:

• горизонталды 1:5000
• вертикалды 1:500
• топырақты 1:50

Жер сызығының  ұзына бойлық профилін сызу үшін келесі жағдайларды 

жасау керек:

- 13 графаны пикеттерге  бөледі (пикеттің ұзындығы 100 м), ал астындағы 14 графаға пикеттердің номерлерің белгілейді. Қосу нүктелері бар пикетерінің жағдайын вертикалды сызықпен көрсетеді және нүктелер арақашықтығын жазады;

- километрді, трасса планының  түзулерін және қисықтарын 14 графада  көрсетеді;  

- түзу участіктерде төбесінде  оның ұзындығын, астында румбын  жазады. Оңға бұрылу кезінде қисықтарды  қисықтың басынан қисықтың соңына  дейін төбеге қарап жатқан, солға  астына қарап  жатқан  жақшамен  көрсетеді. ҚБ және ҚС нүктелерінде  келесі пикетке дейінгі арақашықтықты  көрсетеді. Бос жерінде оның  номерін, бүрыш және радиус  мәнін  жазады;

- 12 графаны толтырады,  жер белгілерін 1 см дәлілдікке дейін жазады;

- жер беті сызығы сетканың  жоғарғы сызығынан 8 –13 см аралығында  орналасу керек;

- 1 графаны трасса планына  сәйкес толтырады.

Курстық  жобадағы ұзындығы 2600 м, II категориялы автомобиль  жолы V климаттық зонада ороналасқан, осы бөліктегі топырақ ауыр  саздақтарды құрайды. Берілген  бойлық  профиль бойынша ПК0 – ПК10 аралықтарын R = 6666, К = 2666, i = 12,5  дөңес қисық сызық және ПК16 – ПК20 аралықтрын    R =240, К = 120, i = 40 еңіс  қисық сызықтар қамтиды. 

Жобаланған  жолымыз план  бойынша қарағайлы  орманды, автомобиль жолын, өзенді және құм  карьерін  кесіп өтеді. Соған  байланысты шоғырланған  жұмыстар (көпір, құбырлар) және  аумақтың ылғалдылық  түріне  қарай ұңғымаларды орнату белгіленді. 

 

2.3 Жер төсемесінің көлденең қимасы.

Жер төсемiнiң көлденең профильдерi типтiк көлденең профильдер бойынша  жобаланады. Олардың өлшемдерi мен  пiшiндерi жердiң рельефiне, ұзына  бойлық профильге, топырақтық және гидралогиялық  жағдайларға, сондай-ақ жолды қар  баспау шарттарына байланысты қабылданады. Жобаланған көлденең профильдер нөмiрленiп, жоғарғы жағына қандай үйiндi биiктiгiнде  немесе ойық тереңдiгiнде қабылданғаны жазылады. Ұзына бойлық профильдiң 4-графасына  тiк сызықтармен сол көлденең профильдiң қолданылатын жол бөлiгi көрсетiледi. Көлденең профильдер сызу қағазына 1:100 немесе 1:200 масштабтармен  сызылады. Көлденең профиль қабылданған  жол бөлiгiнiң бiр нүктесiне бекiтiлiп, оның элементтерiнiң белгiлерiнiң  мәндері жазылады. Курстық жоба үшiн 4-5 көлденең профилдiң типi жеткiлiктi. Көлденең профильдiң  элементтерiнiң  сипаттамалары талапқа  сай арнайы таблица түрiнде  толтырылады.

 

 

 

 

                                       Жол кострукциясы

 

        һ1 = 5 см

        һ2 = 8 см

            һ3 = 30см

 

           һ4 = 50см

 

Һ1 -  ұсақ қиыршықтасты асфальтобетон

Һ2 – ірі қиыршықтасты  асфальтобетон

Һ3 – қара қиыршықтас ( 20- 40мм )

Һ4 – ПГС 

 

 

 

 

 

 

 

3. Жер  төсемеcі курылысының мерзімін аныктау

 

3.1.ЖКГ бойынша құрылыс мерзімін анықтау.

 

Климаттық жағдайлар бойынша  өндірістік жұмыс мерзімін анықтау  үшін –  құрылыстың күнтізбелік  мерзімі (қолайлы кезең) мүмкін, 2;5 қосымшасын пайдалану ТМД аумағын жол-климаттық  зоналарға бөлу сүлбесі есебімен. Қолайлы кезеңге топырақтың ылғалдылығы  талап етілетін тығыздауды жүргізуге  мүмкіндік беретін жағдайда болатын  жылдың кезеңі жатады. Бұл кезең  машиналар мен механизмдердің табиғи топырақты жолдармен қозғалу  мүмкіндігін ескереді.

Құрылыстың жалпы күнтізбелік  мерзімі құрылыстың нормативті мерзімімен аспауы керек.

Белгіленген жұмыстың күнтізбелік  мерзімі (Тк) негізінде (1) формула бойынша  жер төсемесінің құрылысының (Тқұр) есептік ұзақтығы анықталады.

      

Жер төсемесін салу үшін құрылыс мерзімін анықтау:

            

Тқұр = Тк – [(Ткөк + Ткүз + Тмер + Тм + Тж + Тұйым)] х Ксм.

(1)

 

мұнда:Т_құр – құрылыс ұзақтығы, күн.

             Т_көк, Т_күз – сәйкес көктемгі және күзгі шатасулар ұзақтығы;

             Т_к - жол-климаттық кесте бойынша анықталады;

             Т_мер – демалыс және мереке күндерінің саны;

             Т_ұйым – ұйымдастыру жағдайлары бойынша тұрып қалулар ұзақтығы;

             Т_ж – техникалық жөндеулермен байланысты тұрып қалулар ұзақтығы;

             К_см – жұмыс ауысымдылығы коэффициенті, 1-2 тең қолданылады;

Байланыстырушы топырақпен жер жұмыстары өндірісінің басталу  және аяқталу мерзімдерін анықтауда  көктемгі (Т_көк) және (Т_күз) шатасулар уақыты нақтылануы керек

Көктемгі шатасу ұзақтығы келесі формуламен

 

Т_б – көктемгі шатасудың басталуы

 

 

Т¹_к – көктемгі шатасудың аяғы

 

             

а – топырақтың еру жылдамдығын  сипаттайтын климаттық коэффицент, см/тәу ( lV климаттық зонада а=5 тең  ал V климаттық зонада а=2 тең)

       Һ_пр – берілген аудандағы топрақтың қатуының орташа максималды тереңдігі, см.

       Т₁ – көктемде аа температурасының 0⁰С арқылы өту күні.

Тқұр = 197 – [(11.6 + 15+ 4 + 5 + 8.865)] х 1

 

Ткөк =37.6 – 25 = 11.6

 

Т_мер = 4

Т_ұйым = 8.865

Т_ж = 5

К_см = 1

Тк = 197       

Т_н =25+1=26

T¹ = 25+0.7*= 37.6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. Жер  жүмыстары өнддрісінің технологиясы

 

4.1. Сызытың және шоғырланған жүмыстарды бөлу.

 

Біртипті  жол бөліктері ұзактьвры туралы тапсырмалар негізінде сызықтық жер жүмыстарының шептері (жүмыстың біртекті шарттары), және кесілген жер бөліктеріне (терең ойықгар, биік үйінділер) бойлық қима бойынша шоғырланған жер жүмыстары тандалып алынады.

Осы беліктердің  сипаттамасын беру қажет (үзактығы, үйіңцілермен ойықгардың орташа биіктігі, бойлық еңістікгер, дөңес және еңіс қисыз сызыктар радиусы, жер төсемесін төгуге арналған топырақгы  өндеудің мүмкін кездері).

12ПК аралықтарында   шоғырланған  жұмыстар  белгіленді.

Бойлық  профиль   бойынша  колденең   профильдің   түрлері  анықталады:      

 

 

  Жер  төсемесі  құрылысы  үшін   бөлінген  бөліктердегі  арнайы  ағымның  жұмысының  басталуы  алдында  келесі  дайындық  жұмыстары  жүргізілуі  керек.

• трассаны  қалпына  келтіру  және  бекіту, байланыстың  ауалық және  кабельді  желісін, электр  беру  жүйелерін, құбырларды, коллекторларды  және  т.б. ауыстыру  және  қайта  құру, жұмысқа  кедергі  болатын  жолақтарды  басқка  кедергілерден  тазарту: қойтастар, түрлі  құрылыстар, орманды, бұтақтарды отау  және т.б.;
• жер төсемесінің элементтерін  бөлу, уақытша жолдар  құрылғылары,  құрылыс барысында қолдануға жоспарланған  бар автомобиль  жолдарын  дайындау және   күшейту, скреперлер, автомобильдер және  т.б. үшін кіру  және   шығу  құрылғылары.
• Уақытша   ғимараттар,  байланыс  желілерін, электр жарықтарын  және  т.б. салу, суды  бұру  және  құрғату   жұмыстары,  қажет  жағдайларда резервтерде  және  ойықтарда  топырақты  қопсыту.

Дайындық  жұмыстарының  көлемін  анықтау  және  осы  жұмыстар  өндірісін  ұйымдастыру  мен  технологиясын  сипаттау  қажет.

Дайындық   жұмыстары  негізі  жұмыстардың  алдында  жүргізілсе  де, олар  құрылыстың   жалпы  кестемесін  берілген  мерзімде  орындалады (жер төсемесі   құрылысы  үшін белгіленген  мерзімге  кіреді).

 

4.3 Сызықтық жұмыстар бөлігінде жер жұмыстарының көлемін                       анықтау

 

Қиылысу жерлер жағдайында сызықтық жұмыстар көлемі жолдың біртипті бөліктері бойындағы бар деректер және жер төсемесінің көлденең қимасы негізінде анықталады.

Сызықтық жұмыстар көлемі формуламен анықталады. Мұнда топырақтың қатысты тығыздау коэффицентін есепке алу қажет(2-кесте)

 

ƩVп.р. = Fн х L х Ктығ

(2)

      

 

 

мұнда:   ƩV_п.р. – желілік жұмыстар көлемі, м³

                F_н – үйіндінің көлденең кесіндісінің ауданы, м²

                L – желілік жұмыстар бөлігінің  ұзындығы, м

                К_тығ – қатысты тығыздалу коэффиценті

Fн = В+В’/2 * Н

(3)

ƩVп.р. = 18*100*1.05=1890

 

 

мұнда:   В – үйіндінің  үстіңгі ені, м

                В^’ - үйіндінің үстіңгі ені, м

                H_у – үйіндінің биіктігі, м

 

Fн =1 = 18

 

Үйіндідегі топырақтың қатысты  тығыздау коэффицентінің бағытты мәні

 

  2-кесте

Үйінді топырағының тығыздалу  коэффиценті Копт
	Құмдар, құмайттар, шаңдақты саздар	Саздар, саз балшықтар	Сары топырақтар, қара топырақ	Шлактар, қайта өңдеу өнеркәсібінің  үйінділері
1	2	3	4	5
1,0	1,1	1,05	1,3	1,26-1,47
0,95	1,05	1,0	1,15	1,20-1,40
0,90	1,0	0,95	1,10	1,13-1,33