Сатып алу мерзімінің ескіруі - меншік құқығына иеленудің негізі

11. АК-нің 240-бабының 4-тармағына сәйкес тұрғын үйге қатысты иеленудің ескіру мерзімінің өтуі АК-нің 260 -263, 265-баптарына сәйкес, оны иеленуші тұлғадан талап ету мүмкіндігі тиісті талаптар бойынша, талап қою мерзімі бітуінен ерте басталмайды.     

12. Иелену мерзімінің  ескіруі негізінде меншік иесі  болдым деп есептейтін тұлға  өзінің меншік құқығын тану  туралы талап арызбен сотқа  жүгінуге құқылы. Бұл іс соттың  талап қоюы бойынша іс жүргізу  тәртібімен қарауға жатады, ал  құқық туралы дау болмаса және  АІЖК-нің 291-бабы екінші бөлігінің 5-тармақшасына сәйкес арызды ұсынған кезде іс ерекше іс жүргізу тәртібімен қаралады. Соттың арызды қанағаттандыру туралы шешімі сол тұрғын үйге меншік құқығын тіркеу үшін негіз болып табылады.     

13. Шарттық міндеттемелер  негізінде (жалға беру, сақтау, ақысыз  пайдалану және т.б.) тұрғын үйді  иеленуді жүзеге асыру кезіндегі немесе тұрғын үйдің шаруашылық жүргізу немесе оралымды басқару құқықтарына бекітілген кезеңі иелену мерзімінің ескіруін есептеу уақытына саналмайды.     

14. Қазақстан Республикасы  Конституциясының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына енгізіледі, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ол ресми жарияланған күннен бастап күшіне енеді.

дік етедізаматтардың жеке кәсіпкерлігінің мәселелерін Қазақстан Республикасының 
Меншік, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару 
Коммерциялық ұйымдар болып табылатын заңды тұлғалар 
Заңды түлғалар әділет органдарында мемлекеттік тіркеуден 
Азаматтық құқықтың тағы бірден-бір субъектілері коммерциялық 
Коммерциялық емес ұйымдар мекеме, қоғамдық бірлестік, 
Азаматтардың, кәсіпкерлердің және тұтынушылардың құқықтарын қорғау  
Азаматтық құқықтарды қорғауды сот, төрелік сот 
құқықтарды мойындату;  
құқық бұзылғанға дейінгі болған жағдайларды қалпына 
құқықты бұзатын немесе оның бұзылу қаупін 
залалдарды, төленетін айыпты өндіртіп алу;  
мәмілені жарамсыз деп тану;  
моральдық зиянның өтемін төлету және басқа 
Кәсiпкерлердiң құқықтары мына төмендегi тәсiлдер арқылы 
лицензия берiлетiн қызмет түрлерiн басқа кәсiпкерлiк 
экономиканың барлық салаларындағы кәсiпкерлiктiң барлық түрiн 
кәсiпкерлiк қызметке мемлекеттiк органдар жүргiзетiн тексерулердi 
кәсiпкерлiк қызметтi заң құжаттарында көзделген негiз 
жеке кәсiпкерлiк үшiн тыйым салынған, экспорт 
мемлекеттiк органдарды, лауазымды адамдарды, сондай-ақ өзге 
заңдарда көрсетiлген өзге де амалдар арқылы.  
Шаруашылық жүргiзу барысында субъектiлердiң жауапкершiлiгi туындауы 
тараптың өз жағынан қолданатын (заңмен және 
Ұлттық банк және екiншi деңгейдегi банктер, 
соттың шешiмiмен қолданылатын санкциялар болып бөлiнедi.  
1. Шаруашылық қатынастарды тиiмдi реттеуге бағытталған 
Бұл – кәсiпорындардың, ұйымдар мен мекемелердiң 
Мүліктік құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан 
2. Шаруашылық дауларын сот арқылы шешу. 
Азаматтық құқық қатынастарының объектілері  
Мүліктік және жеке мүліктік емес игіліктер 
Мүліктік игіліктер мен құқықтарға (мүлікке): заттар, 
Жылжымайтын мүлікке: жер учаскелері, үйлер, ғимараттар, 
Жылжымайтын заттарға жатпайтын мүлік, оның ішінде 
Жеке мүліктік емес игіліктер мен құқықтарға 
Азаматтық құқық қатынастарының мазмұны, бұл - 
Азаматтар мен заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары 
Жоспарлы экономика кезінде барлық шаруашылық жүргізу 
Мәмілелер біржақты және екі немесе көпжақты 
Азаматтық құқықтық мәмілелер ауызша, жазбаша нысанда 
Жазбаша нысан жәй және нотариалдық болып 
Өкілдік және сенімхат  
Басқа адамның (өкілдік берушінің) атынан бір 
Өкілеттік өкілдің (бөлшек сауда жүйесіндегі сатушы, 
Өкілдiктiң түрлері: әрекет қабілеттілігі жоқ адамдар 
Сенімхат - бір адамның (сенім берушінің) 
Сенімхат сенім алушының өкілеттілігінің мөлшерін анықтайтын 
Берілетін өкілеттілігіне қарай сенімхат: бір сәттілік 
Сенімхат үш жылдан аспайтын мерзімге беріледі. 
Талаптың ескіруі  
Талаптың ескіруі - бұзылған құқықты қорғау 
Егер талап мерзімі дәлелді себептерге байланысты 
Талап қою:  
материалдық емес игіліктерге және мүліктік емес 
банкке салған салымдарға;  
азаматтың өміріне немесе денсаулығына келтірілген зиянның 
егер меншік иесінің немесе өзге заң 
заң құжаттарында белгіленген реттерде басқа талаптарға 
Меншік құқығы және өзге де заттық 
Меншік құқығы дегеніміз субъектінің заң құжаттары 
Меншік иесінің өз мүлкін иелену, пайдалану 
Осылардың бәрі азаматтық құқық институты - 
Қазақстан Республикасының Конституциясы (6-бап) мемлекеттік меншік 
Жеке меншік - азаматтардың және мемлекеттік 
Мемлекеттік меншік республикалық және коммуналдық меншік 
Меншік иесі болып табылмайтын адамдардың заттық 
жерді пайдалану құқығы;  
шаруашылық жүргізу құқығы;  
оралымды басқару құқығы;  
заңдарда көзделген басқа да заттық құқықтар 
Жерді пайдалану құқығы арнайы жер туралы 
Шаруашылық жүргізу құқығы мүлікті мемлекеттен меншік 
Оралымды басқару құқығы меншік иесінің қаражаты 
Екі немесе бірнеше адамның меншігіндегі мүлік 
Ортақ бірлескен меншік: ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі; 
Меншік құқығына ие болу негіздері мыналар: 
Міндеттемелік құқық  
Міндеттемеге сәйкес бір адам (борышкер) басқа 
Міндеттеме қабылдаудың мақсаты борышкерді өз міндетін 
Міндеттемелердің пайда болу негіздері. Міндеттемелер әртүрлі 
Пайда болу негіздері: заңда көрсетілген негіздер; 
Міндеттемені орындамау не тиісті дәрежеде орындамау 
Міндеттемені бұзған борышкер несие берушіге оның 
Шарттар туралы жалпы ережелер  
Шарттың құқықтық институт ретінде қалыптасуы және 
Қолтаңбалар мен мөрлері бар қағазды шарт 
Шарт дегеніміз тараптардың арасында туындайтын өзара 
Сонымен, шарт дегеніміз не? Алдымен ұғымның 
Барлық дамыған елдерде шарт міндеттемелік құқықтың 
Сонымен қатар Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 
Сонымен, шарт - оның тараптарының арасындағы 
Бір тараптың ғана ықтияры (іс-әрекеті) жеткілікті 
Екі жақты (өзара) мәміле деп екі 
Екі жақты мәміле кең тараған - 
Көп жақты мәміле үш немесе одан 
Шарт салдарынан пайда болған міндеттемелерге міндеттемелер 
Шарттардың түрлері. Шарттар ақысыз және ақылы 
Алдын ала жасалатын шарт. Бұл шарт 
Сондай-ақ, қосылу шарты да, шарттың маңызды 
Әр түрлі шарттардың элементтері бар шарт 
Үшінші тұлғаның пайдасына жасалатын шарт. Қазақстан 
Енді Азаматтық кодекстің 393-бабымен реттелетін шарт 
шарттың мәнісі туралы талап;  
қолданылып жүрген заңдармен танылған талаптар;  
шарттың осы түрлеріне қажетті талаптар;  
тараптардың бірінің өтініші бойынша келісімге жетуге 
Әдетте, шарт жасасу мәнді шарттарды мазмұндайтын 
Шарттың құрылымы әр түрлі болуы мүмкін, 
Азаматтық шарттардың негізгі түрлері:  
1. Мүлікті меншікке берудегі міңдеттемелер:  
- сатып алу-сату шарты (бөлшектеп сатып 
- айырбас шарты.  
2. Мүлікті уақытша пайдалануға берудегі міндеттемелер:  
мүлікті жалдау /аренда/;  
лизинг;  
кәсіпорынды жалдау;  
үйлер мен ғимараттарды жалдау;  
көлік жалдау;  
прокат;  
тұрғын үйді жалдау шарты;  
мүлікті тегін пайдалану шарты.  
3. Жұмыстар атқарудағы міндеттемелер:  
құрылыс мердігерлігі шарты;  
жобалау және іздестіру жұмыстарына мердігерлік шарты;  
ғылыми зерттеу, тәжрибе конструкторлық және технологиялық  
жұмыстарға мердігерлік шарты.  
4. Қызмет көрсетудегі міндеттемелер:  
өтелмелі қызмет көрсету шарты;  
тасымалдау шарты;  
көлiк экспедициясы;  
заем шарты;  
факторинг шарты;  
банктiк қызмет көрсету шарттары;  
сақтау шарты;  
сақтандыру шарты және т.б. Төменде азаматтық 
Интеллектуальдық меншiк құқығы  
Азаматтың немесе заңды тұлғаның шығармашылық интеллектуальдық 
Интеллектуальдық меншік құқығының объектілеріне интеллектуальдық шығармашылық 
Интеллектуальдық шығармашылық меншік объектісін, оның иесінің 
Егер де заңда басқаша көзделмесе, интеллектуальдық 
Интеллектуалдық меншiк құқығының түрлеріне:  
авторлық құқық;  
сабақтас құқықтар;  
өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсіптік үлгіге құқық;  
селекциялық жетістіктерге құқық;  
интегралды микротәсімдер топологиясына құқықтар;  
ашылмаған ақпаратты заңсыз пайдаланудан қорғау құқығы;  
фирмалық атауға, тауар белгісіне,  
атауын пайдалану құқығы жатады.  
Мұрагерлік құқық негіздері  
Мұрагерлік құқық азаматтық құқықтың бір бөлігі 
Мұра екі түрде қалдырылады: заң және 
Мұра қалдырушы қайтыс болар алдында мүлкі 
Мұраға ие болудың кезектері:  
1. Бірінші кезекте, мұраға тең үлеспен 
2. Заң бойынша мұрагер болу құқығын, 
3. Үшінші кезекте, тең үлеспен мұра 
Әр азамат тірісінде өз дүние-мүлкін кімге 
Өсиет бойынша мұрагерлер мыналар болуы мүмкін: 
Мұра ашылғаннан кейін заңда көрсетілген мерзім 
Мұрагерлікті қабылдау.