Автор: Пользователь скрыл имя, 28 Февраля 2013 в 19:33, статья
1. Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Кодекстен және қабылдануы осы Кодексте көзделген нормативтік құқықтық актілерден тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Кодекстегіден өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
227-бап. Мемлекет кепілгерлігін беруді шектеу
1. Мемлекет кепілгерлігі
республикалық бюджет туралы
заңда белгіленген лимит
2. Мемлекет кепілгерлігімен тартылатын
қарыз қаражаты концессия объектілерін
құруға ғана пайдаланылады.
3. Мемлекет кепілгерліктері бұрын тартылған
қарыздарды қайта қаржыландыру ретінде
немесе қарыздарға қызмет көрсету үшін,
сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың
қарыздарын қайтаруды қамтамасыз ету
ретінде тартылатын қарыздар бойынша
берілмейді.
4. Мемлекет кепілгерліктерін беру лимитінің
көлемі осы лимит белгіленген тиісті қаржы
жылы шегінде ғана пайдаланылуы мүмкін.
228-бап. Мемлекет кепілгерліктерін беру шарттары
1. Мемлекет кепілгерліктері
Қазақстан Республикасы
2. Мемлекет кепілгерлігін беру:
1) осы Кодекстің 233-бабына сәйкес қарыз
алушының концессия объектісін мемлекетке
беруінің міндеттілігі;
2) қарыз алушының арнайы шотта мемлекеттің
кепілгерлігімен тартылатын қарыз бойынша
міндеттемелерді уақтылы орындауды қамтамасыз
етуге арналған қаражатты шоғырландыру
міндеттемесі шартымен жүзеге асырылады.
Қаражатты арнайы шотта шоғырландыру
тәртібі кепілгерлік шартында айқындалады.
3. Мемлекеттік емес қарыз бойынша мемлекет
кепілгерлігі берілгені үшін қарыз алушыдан
мемлекет кепілгерлігі сомасының екі
проценті мөлшерінде алдын ала біржолғы
төлем (алым) өндіріп алынады.
4. Мемлекет кепілгерлігін беру мемлекет
кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді
орындауға тартылған республикалық бюджет
қаражатының қайтарымдылығын қамтамасыз
ету талаптарын қанағаттандыратын сақтандыру
шарты болған кезде жүзеге асырылады.
229-бап. Мемлекет кепілгерлігін
алуға үміткер тұлғаларға
қойылатын талаптар
Заңды тұлғалар
өздері қарыз алушы ретінде
әрекет ететін қарыздар бойынша мемлекет
кепілгерлігін алуға үміткер болғанда
осы заңды тұлғаларға мынадай талаптар
қойылады:
1) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын
Қазақстан Республикасының резиденті
болу;
2) бюджетті атқару жөніндегі орталық
уәкілетті орган қаржы нарығын және қаржы
ұйымдарын реттеу мен қадағалауды жүзеге
асыратын уәкілетті органмен келісім
бойынша белгілейтін мемлекет кепілгерлігімен
тартылған қарыздың қайтарымдылығын қамтамасыз
ету талаптарын қанағаттандыратын сақтандыру
шартының болуы;
3) тиісті саланың уәкілетті органының
оң қорытындысының болуы;
4) бюджетті атқару жөніндегі орталық
уәкілетті органның оң қорытындысының
болуы;
5) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық
уәкілетті органның оң қорытындысының
болуы;
6) мемлекет кепілгерлігімен не мемлекеттік
кепілдіктерімен бұрын алынған, төлем
мерзімдері басталған қарыздарды өтеу
және оларға қызмет көрсету бойынша берешегінің,
сондай-ақ кредиторлар алдында өзге де
мерзімі өткен берешегінің болмауы;
7) концессия объектісінің құнына қатысты
кемінде жиырма процентті құрайтын меншікті
капиталының болуы;
8) төлемақы төлеуге қабілетті болып табылуы,
таратуға жатпауы, оның мүлкіне тыйым
салынбауы, оның қаржы-шаруашылық қызметі
Қазақстан Республикасының заңнамасына
сәйкес тоқтатыла тұрмауы тиіс.
230-бап. Мемлекет кепілгерліктерін
беру үшін концессиялық
жобаларды іріктеу
Мемлекет
кепілгерліктерін беру үшін
231-бап. Мемлекет кепілгерлігінің нысаны
1. Мемлекет кепілгерлігі
бюджетті атқару жөніндегі
уәкілетті орган мен қарыз беруші арасында
мемлекет кепілгерлігі шартын жазбаша нысанда жасасу арқылы
беріледі.
Осы баптың талаптарына сәйкес келетін
құжат мемлекет кепілгерлігі деп танылуы
мүмкін.
Мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды
адамдарының актілерінің немесе өзге
де құжаттарының мемлекет кепілгерлігі
болатын заңдық күші болмайды.
2. Мемлекет кепілгерлігі шартына бюджетті
атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның
бірінші басшысы қол қояды.
3. Мемлекет кепілгерлігі шартында:
1) оған сәйкес мемлекеттің кепілгерлігі
берілетін Қазақстан Республикасы Үкіметі
қаулыларының деректемелері;
2) қарыз алушы мен қарыз берушінің атауы
және тұрған жері;
3) қарыз алушының негізгі міндеттемесінің
мазмұны;
4) мемлекет кепілгерлігі берілетін қарыз
сомасы, мемлекет кепілгерлігінің күші
қолданылатын қарыз бойынша басқа да міндеттемелер.
Басқа да міндеттемелер қарыз сомасын
ұлғайта алмайды (капиталдандырмайды);
5) мемлекет кепілгерлігінің қолданылу
мерзімі;
6) мемлекет кепілгерлігі шартына қол
қойған лауазымды адам көрсетіледі.
4. Осы баптың 2-тармағында және 3-тармағының
1) тармақшасында көзделген талаптар сақталмаған
кезде мемлекеттің кепілгерлігі жарамсыз
болып саналады.
232-бап. Мемлекет беретін
кепілгерліктерді және мемлекет
кепілгерлігімен берілетін
қарыздарды есепке алу
Мемлекет
беретін кепілгерліктер және
мемлекет кепілгерлігімен
Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті
орган мемлекет кепілгерлігі бойынша
борыш мониторингін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген тәртіппен жүзеге
асырады.
233-бап. Мемлекет кепілгерлігін орындау
Егер қарыз
алушы мемлекеттің кепілгерлігімен тартылған
қарыз бойынша міндеттемелерді төлем
мерзімі өткен күні өтемесе, мемлекет
кепілгерлігі бойынша міндеттемелер орындалуға
жатуы мүмкін. Кепілгерлік бойынша міндеттемелерді
орындау кезінде кепілгер қарыз алушыға
кері талап қояды.
Мемлекеттің кепілгерлігі бойынша міндеттемелерді
орындауға бөлінген қаражат сақтандыру
шарты негізінде концессия объектісін
мемлекетке беру жолымен, сондай-ақ Қазақстан
Республикасының заңнамасында көзделген
өзге де тәсілдермен республикалық бюджетке
қайтарылуға жатады.
234-бап. Мемлекет кепілгерлігінің
қолданылуын тоқтатудың
негіздері
Мемлекет
кепілгерлігі қарыз алушы
235-бап. Мемлекет кепілгерлігімен
тартылатын қарыз
қаражатын пайдалануға қойылатын
шектеу
Мемлекет
кепілгерлігімен тартылатын
236-бап. Мемлекет кепілгерлігімен
тартылатын қарыз
қаражатының пайдаланылуына
бақылау және
жауаптылық
Мемлекет
кепілгерлігімен тартылатын
Мемлекет кепілгерлігімен тартылатын
қарыз бойынша қарыз алушы алынған қаражатты
мақсатсыз пайдаланғаны және қарыз бойынша
борыштық міндеттемелерін орындамаған
жағдайда, мемлекет кепілгерлігі бойынша
міндеттемелерді орындауға бөлінген қаражатты
қайтаруы үшін Қазақстан Республикасының
заңдарында көзделген жауаптылықта болады.
47-тарау.
ҚАРЫЗ БЕРУШІНІҢ МҮДДЕЛЕРІН
237-бап.
Қарыз шарты бойынша міндеттемені
орындаудан
біржақты бас тартуға жол бермеу
Қарыз шарты
бойынша міндеттемені
238-бап. Мемлекеттік
органдардың және лауазымды
адамдардың заңсыз іс-әрекеттерінен
қорғау
Мемлекеттік
органдар мен олардың
239-бап. Дауларды шешу
1. Қарыз шарттарына,
мемлекеттік эмиссиялық бағалы
қағаздарға, үкіметтік кепілдіктерге,
кепілгерліктерге байланысты
2. Осы баптың 1-тармағында көзделмеген
өзге даулардың барлығын, шетелдік қарыз
берушінің Қазақстан Республикасының
азаматтарымен және заңды тұлғаларымен
дауларын қоса алғанда, егер тараптардың
келісімінде өзгеше көзделмесе, Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан
Республикасының соттары шешеді.
13-бөлім. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР
48-тарау. ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР
240-бап. 2009 қаржы жылына
арналған жергілікті
бюджеттерді әзірлеу
1. 2009 қаржы жылына арналған
жергілікті бюджеттер осы
2. Осы Кодекстің 50-52-баптарында көзделген
жергілікті бюджеттердің түсімдерін болжауды
өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуының
орта мерзімді жоспарына және алдағы үш
жылдық кезеңге арналған орта мерзімдік
фискалдық саясат негізінде мемлекеттік
жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті
орган жүзеге асырады.
3. 2009 қаржы жылына арналған жергілікті
бюджет туралы шешімнің мәтіні:
1) алдағы қаржы жылындағы бюджет кірістерінің,
шығындарының, таза бюджеттік кредит беруінің,
қаржы активтерімен жүргізілетін операциялар
бойынша сальдосының, тапшылығының (профицитінің),
тапшылығын қаржыландырудың (профицитті
пайдаланудың) көлемдерін;
2) жоғары тұрған бюджеттен төменгі тұрған
бюджетке берілетін бюджеттік субвенциялардың
көлемдерін және төменгі тұрған бюджеттен
жоғары тұрған бюджетке бюджеттік алып
қоюлардың көлемдерін;
3) жергілікті атқарушы орган резервінің
мөлшерін;
4) басқа да ережелерді қамтиды.
4. 2009 қаржы жылына арналған жергілікті
бюджет туралы шешімге мыналар қоса тіркеледі:
1) осы Кодексте белгіленген құрылым бойынша
тиісті қаржы жылына арналған жергілікті
бюджет. Бұл ретте түсімдер - санаттар,
сыныптар және ішкі сыныптар бойынша баяндалады,
ал шығыстар функционалдық топтар, бюджеттік
бағдарламалар әкімшілері және бюджеттік
бағдарламалар бойынша баяндалады. "Бюджет
тапшылығын қаржыландыру (профицитті
пайдалану)" бөлімі жалпы сомамен ұсынылады;
2) бюджеттік инвестициялық жобаларды
іске асыруға және заңды тұлғалардың жарғылық
капиталын қалыптастыруға немесе ұлғайтуға
бағытталған бюджеттік бағдарламаларға
бөлінген бюджеттік даму бағдарламаларының
тізбесі;
3) 2009 жылға арналған жергілікті бюджетті
атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын,
оның ішінде 2009-2011 жылдарға арналған республикалық
бюджет туралы заңмен (2009 жылға арналған
облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық
мәслихаттың шешімімен) белгіленген жергілікті
бюджеттік бағдарламалар тізбесі;
4) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер
учаскелерін сатудан республикалық маңызы
бар қаланың, астананың (ауданның (облыстық
маңызы бар қаланың бюджетіне) бюджетіне
түсетін түсімдердің көлемі;
5) қаладағы әрбір ауданның, аудандық маңызы
бар қаланың, кенттің, ауылдың (селоның),
ауылдық (селолық) округтің бюджеттік
бағдарламалары;
6) басқа да деректер.
5. Бюджеттік бағдарлама - мемлекеттік
басқару функцияларын, республиканы немесе
өңірді дамытудың стратегиялық, орта мерзімді
бағдарламалары мен жоспарларын іске
асыру үшін қабылданған, бюджет қаражатымен
қамтамасыз етілетін міндеттер.
Бюджеттік бағдарлама мемлекеттік басқару
функцияларын, республиканы немесе өңірді
дамытудың стратегиялық, орта мерзімді
бағдарламалары мен жоспарларын іске
асыру үшін қабылданған, бюджет қаражатымен
қамтамасыз етілетін міндеттерді бюджеттік
бағдарлама шеңберінде нақтылайтын кіші
бағдарламаларға бөлінуі мүмкін.
Бюджеттік бағдарламаның іске асырылу
нәтижелерін көрсететін мақсаты, міндеттері
және индикаторлары болуға тиіс.
Бюджеттік бағдарламаның мақсаты бюджеттік
бағдарламаны орындау кезінде қол жеткізілуге
тиіс белгілі бір түпкі нәтиже болып табылады.
Бюджеттік бағдарламаның мақсаты айқын,
нақтылы және қол жететіндей болуға тиіс.
Бюджеттік бағдарламаның мақсаты жекелеген
міндеттерге бөлінеді, олар бюджеттік
бағдарламаның мақсатына қол жеткізудің
жолдары болып табылады.
Индикаторлар мақсатқа сай және оңай
есептелетін болуға тиіс.
Бюджеттік бағдарламаның атауы Қазақстан
Республикасының заңнамасымен қабылданған
мемлекеттік функциялардың мақсаттарын,
стратегиялық, орта мерзімді бағдарламалар
мен даму жоспарларының міндеттерін бейнелеуге
тиіс.
Бюджеттік бағдарламаның мазмұны Қазақстан
Республикасының заңнамасымен қабылданған,
мемлекет көрсететін тиісті қызметтерді
бейнелейтін мемлекеттік функцияларға,
республиканың стратегиялық, орта мерзімді
бағдарламалары мен даму жоспарлары міндеттерінің
іс-шараларына сәйкес болуға тиіс.
6. Бюджеттік бағдарламалар ағымдағы бюджеттік
бағдарламаларға және бюджеттік даму
бағдарламаларына бөлінеді.
Ағымдағы бюджеттік бағдарламалар - олардың
нәтижелері:
1) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің
Қазақстан Республикасының заңнамалық
актілеріне сәйкес мемлекеттік басқару
функциялары мен мемлекеттің міндеттемелерін
орындау жөніндегі тұрақты сипаты бар
қызметін қамтамасыз етуге;
2) республиканың немесе өңірдің стратегиялық,
орта мерзімді бағдарламалары мен даму
жоспарларының мақсатына қол жеткізуге,
олардың нақты міндеттері мен іс-шараларын
шешуге бағытталған бюджеттік бағдарламалар.
Бюджеттік даму бағдарламалары - нәтижелері
республиканың немесе өңірдің стратегиялық,
орта мерзімді бағдарламаларының, даму
жоспарларының мақсатына қол жеткізу
дәрежесіне және олардың міндеттері мен
іс-шараларын шешуге тікелей ықпал ететін,
экономикалық пайда алуға немесе әлеуметтік-экономикалық
тиімділікке қол жеткізуге бағытталған
бюджеттік бағдарламалар.
241-бап. Мәслихаттардың
2009 жылға арналған жергілікті
бюджеттер туралы
шешімдерін іске асыру туралы
жергілікті атқарушы
органдардың қаулысын
әзірлеу
1. Мәслихаттың 2009 жылға
арналған жергілікті бюджет
2. Мәслихаттың 2009 жылға арналған жергілікті
бюджет туралы шешімдерін іске асыру туралы
жергілікті атқарушы органның қаулысы
жергілікті бюджетті бюджеттік бағдарламалар
әкімшілерінің, бюджетті атқару жөніндегі
жергілікті атқарушы органның уақтылы
орындауын қамтамасыз ету жөніндегі тапсырманы
көздейді.
Қаулыға мыналар қоса беріледі:
1) бекітілген жергілікті бюджет. Бұл ретте
түсімдер ерекшеліктер деңгейіне дейін
ұсынылады, ал бюджеттік бағдарламалар
кіші бағдарламаларға бөлініп ұсынылады.
"Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитті
пайдалану)" бөлімі жалпы сомада беріледі;
2) нысаналы трансферттер мен кредиттерді
төменгі тұрған бюджеттерге бөлу;
3) оларды айқындау Қазақстан Республикасының
Үкіметіне немесе жергілікті атқарушы
органға жүктелген 2009-2011 жылдарға арналған
республикалық бюджет туралы заңды немесе
мәслихаттың 2009 жылға арналған жергілікті
бюджет туралы шешімін іске асыру үшін
қажет басқа да деректер немесе көрсеткіштер.
3. Жергілікті бюджет нақтыланған жағдайда,
мәслихаттың 2009 жылға арналған жергілікті
бюджет туралы шешімін іске асыру туралы
жергілікті атқарушы органның қаулысына
өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы
жергілікті атқарушы органның қаулысы
мәслихаттың 2009 жылға арналған жергілікті
бюджет туралы шешіміне өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы мәслихаттың
шешімі бекітілгеннен кейін екі апта мерзімде
бекітіледі.
242-бап. 2009 жылы жергілікті бюджеттерді атқару тәртібі
1. 2009 жылға арналған бюджетті
атқару негізі мыналар болып
табылады:
1) осы Кодекс;
2) 2009 жылға арналған жергілікті бюджеттер
туралы мәслихаттардың шешімдері;
3) 2009 жылға арналған жергілікті бюджет
туралы мәслихаттың шешімін іске асыру
туралы жергілікті атқарушы органдардың
қаулылары;
4) жергілікті бюджеттерді атқару барысында
ағымдағы қаржы жылы қабылданатын жергілікті
атқарушы органдардың шешімдері;
5) жергілікті бюджеттік бағдарламалардың
паспорттары;
6) міндеттемелер бойынша қаржыландырудың
жиынтық жоспары, түсімдердің және төлемдер
бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары;
7) жергілікті бюджеттік бағдарламалар
әкімшілерінің міндеттемелері және төлемдері
бойынша қаржыландыру жоспарлары;
8) мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері
және төлемдері бойынша қаржыландырудың
жеке жоспарлары;
9) осы Кодекске сәйкес бюджеттің атқарылу
тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық
актілер.
2. 2009 жылға арналған жергілікті бюджеттік
бағдарламалардың паспорттарын мәслихат
жергілікті бюджетті бекіткеннен кейін
екі апта мерзімде жергілікті атқарушы
орган бекітеді.
Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың
паспорттары бюджетті бекіту (нақтылау,
түзету) кезінде қабылданған шешімдерді
ескере отырып, бюджет комиссиясы мақұлдаған
және бюджеттік өтінім құрамында ұсынылған
бюджеттік бағдарлама паспорты жобасының
негізінде жасалады.
Бюджеттік бағдарламалардың паспорттарына
мынадай жағдайларда өзгерістер мен толықтырулар
енгізіледі:
1) бюджетті нақтылаған;
2) жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын
атқарушы органдардың функциялары өзгерген;
3) мақсаттары, міндеттері, іс-шаралар,
жауапты орындаушылар, іске асыру мерзімдері,
күтіліп отырған нәтижелері және индикаторлары
өзгерген жағдайда, 2009 жылға арналған
жергілікті бюджет туралы мәслихаттың
шешімдерін іске асыру туралы жергілікті
атқарушы органның қаулыларына өзгерістер
мен толықтырулар енгізілген;
4) Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық,
экологиялық және әлеуметтік тұрақтылығына
қатер төндіретін ахуалдарды жою қажеттігі;
5) мемлекеттік мекеме бюджеттік бағдарламаның
жоспарланған іс-шараларын тиісті тауарларға
(жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге)
арналған нақты бағалардың болжамды бағалармен
салыстырғанда төмендеуі салдарынан бекітілген
сомадағы бюджет қаражатының аз көлеміне
орындаған жағдайда пайда болған, пайдаланылмаған
жоспарлы сомалардың қалдығы мақсаттарға
барынша жақсы қол жеткізуге және бюджеттік
бағдарламаның міндеттері мен іс-шаралар
тізбесін кеңейтуге қажетті қосымша іс-шараларды
орындауға жіберілген жағдайларда.
Қазақстан Республикасының заңнамасына
сәйкес мемлекеттік құпиялардың қорғалуын
қамтамасыз ете отырып, жергілікті бюджеттік
бағдарламалардың паспорттары бұқаралық
ақпарат құралдарында міндетті түрде
жариялануға жатады.
3. Міндеттемелер бойынша қаржыландырудың
жиынтық жоспары, түсімдердің және төлемдер
бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары,
жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің
міндеттемелері және төлемдері бойынша
қаржыландыру жоспарлары, мемлекеттік
мекемелердің міндеттемелері және төлемдері
бойынша қаржыландырудың жеке жоспарлары
осы Кодексте көзделген тәртіппен әзірленеді,
бекітіледі және өзгертілуге жатады.
4. Түсімдер бойынша жергілікті бюджеттерді
атқару, міндеттемелерді қабылдау, төлемдерді
және ақша аударымдарын жүзеге асыру,
бюджет қаражатының 2009 жылғы 1 қаңтарға
дейінгі қалдығын пайдалану, 2009 жылғы
жергілікті бюджеттерді нақтылау, секвестрлеу,
бюджеттік мониторинг жүргізу осы Кодексте
көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
5. Жергілікті бюджеттерді түзету кезінде
бюджеттің көрсеткіштері 2009 жылға арналған
жергілікті бюджет туралы мәслихаттың
шешімін іске асыру туралы жергілікті
атқарушы органның қаулысына өзгерістер
мен толықтырулар енгізу арқылы мәслихатта
нақтыланбай өзгертіледі.
Егер жүргізілген түзетуден кейін бюджетті
нақтылау жүргізілген жағдайда, бөлінген
бюджет бағдарламаларын қоспағанда, бюджеттің
түзетілген көрсеткіштері нақтыланған
бюджетте көрсетіледі.