Автор: Пользователь скрыл имя, 27 Февраля 2012 в 18:27, курсовая работа
Осы курстық жұмыста мен «Сауда кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп» тақырыбын тереңірек талдап, салыстырып, толығырақ зерттеп көрсетемін. Тақырыптың өзектілігі: қандай ғылымның болмасын пайда болу тарихы, маңызы мен мақсаты және қоғамда алатын өз орны бар екендігі белгілі. Солардың ішінде басқа салалардан өзінің ерекшелігімен оқшауланатын бухгалтерлік есеп саласы бұдан бірнеше жүзедеген жылдар бұрын пайда болып, күнделікті өмірде қолданылуы барысында қоғамның әлеуметтік-экономикалық жағдайларына қарай өзгерістерге ұшырап келе жатқан ғылым болып табылады.
І-ТАРАУ. КІРІСПЕ.....................................................................................................3
ІІ-ТАРАУ. САУДА КӘСІПОРЫНДАҒЫ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП
2.1Сауда кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп..........................................................4
2.2 Саудадағы бухгалтерлік есептің кірісі............................................................9
2.3 Саудадағы бухгалтерлік есептің шығысы.....................................................11
ІІІ-ТАРАУ. САУДАДАҒЫ ЖӘНЕ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ДЕЛДАЛДЫҚ ҚЫЗМЕТ-ТЕГІ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖӘНЕ АУДИТТІК ТАЛДАУЫ
3.1«Ата-Тек-Астана» ЖШС-нің қызметі мен құрылымы.................................13
3.2«Ата-Тек-Астана» ЖШС-нің синтетикалық шоттар бойынша есеп регистірлері............................................................................................................18
ІҮ-ТАРАУ. САУДАДАҒЫ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ............27
Қорытынды.......................................................................................................34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі............................................................35
и) жалақысы бойынша шығыстар - 36,0 мың тенге
к) басқа шығыстар - 36,0 мың тенге
(бұларға жеке тұлғалардан 4000 теңгеге (34-ші операция бойынша) кеңсе тауарларын сатып алу бойынша шығыстарға банктің несиесін пайдаланғаны үшін 32000 теңгеге есептелген сыйақының сомасын қоса (38-ші операция бойынша) толем - барлығы 36000 тенге).
4)Еңбек ақы бойынша шығыстар - 100,0 мың тенге
6)Өткізілген өнім, жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құнына енгізілетін басқа шығыстар - 18, 6 мың теңге
а) нормалар шегіндегі (39-шы операция бойынша) іссапар шығыстары өнімнің өзіндік құнына енгізілді - 18600 тенге.
7)Жиынтығы (1жол - 2жол + с 3 ден 6 қоса сомасы) - 877,2 мыңтеңге
8 бен 9 бөлімшелер бойынша шығыстар жоқ.
10) Өткізілген өнім, жұмыстар мен қызметтер бойынша шығындар (7жол - 8жол -9жол) (декларацияның 19 жолына көшіріңіз) - 877,2 мың теңге
Салық төлеушінің аталуы «Ата-Тек-Астана» ЖШС-і
100-ші үлгі
|
СТТН 582000031768
Салық төлеушінің Өткізілген өнім, (жұмыстар, қызметтер) бойынша шығындар
1. Жылдың басындағы тауар-материалдық қорлар: а)өндірістік материалдар................... б)аяқталмаған өндіріс....................... в)дайын, өнім, тауарлар...................... 2. Жылдың срңындағы тауар-материалдық қорлар: а) өндірістік материалдар................... б)аяқталмаған өндіріс....................... в)дайын өнім, тауарлар...................... 3. Сатып алынған тауарлар, жұмыстар, қызметтер, барлығы оның ішінде: а) шикізат, материалдар, сатып алынған бұйымдар мен жартылай фабрикаттар................... б) кейінші сатылуға арналған тауарлар...................... в)отын мен жылу қуаты......................... г) электр қуаты......................... д) көлік шығыстары..................... е) байланыс бойынша шығыстар...................... ж) аудиторлық қызметтер бойынша шығыстар............ з) маркетинг бойынша шығыстар...................... и) жол ақысы бойынша шығыстар...................... к) басқа шығыстар...................... 4.Еңбек ақы төлеу бойынша шығыстар...................... 5. Өткізілген өнімнің өзіндік құнына енгізілетін басқа шығыстар, оның ішінде........................ а)нормалар шегіндегі іссапар шығыстары...............10,0 б)нормалар шегіндегі өкілдік шығыстар...................... в) осы есепті кезеңде шығыс етілетін алдағы кезеңдердің шығыстары..................... 6.Жиынтық (1жол - 2жол)+3тен6жолдарды қоса сомасы 7.Негізгі құралдарды жөндеуге жұмсалған тауар-материалдық қорлардың құны.......................... 8. Кәсіпкерлік қызметтен тыс мақсаттарға пайдаланған тауар-материалдық қорлардың құны........ 9.Өткізілген өнім (жұмыстар, қызметтер) бойынша шығындар (7жол-8жол-9жол) (декларацияның 1+ жолына алып өтіңіз) | 1
2
3
4
6
7
8
9
10
| 320,0
220,0
2066,0
660,0 10,0
2836,0
50,0
2786,0 |
Бұл соманы декларацияның №19 жолына жазамыз. Одан соң №29 «салықтар, айыппұлдар мен орны толтырылатын шығыстар» жолын толтырамыз.
ІХ.Еңбекке ақы төлеу бойынша шығыстар.
Еңбек ақы барлығы – 660000 теңге, оның ішінде өндірістік жұмысшылардыкі 3350 –шоттың проводкасынан 4-ші операцияның кредиті бойынша 600000 теңгеге тең, әкімшілік персоналдікі 5-ші операцияның кредиті бойынша 60000 теңгеге тең екенін анықтаймыз .
Салық төлеушінің аталуы «Ата-Тек-Астана» ЖШС-ң
Еңбекақы төлеу бойынша шығыстар
1 | Персоналдың еңбек ақысы, барлығы оның ішінде: -өндірістік жұмысшылардың................. -жалпы және әкімшілік персонал, өнім (жұмыстар, қызметтер) ді өткізумен | 1 | 660,0 600,0 60,0 |
2 | Табыс салығы салынатын қызметкерлердің материалдық және әлеуметтік жәрдемақылар, барлығы Оның ішінде: -өндірістік жұмышылардың .............. -жалпы және әкімшілік персонал, өнім (жұмыстар, қызметттер) ді өткізумен айналысатын және өндіріске қатыспайтын қызметкерлердің... | 2 |
|
3 | Еңбек ақы төлеу жөніндегі басқа шығыстар, барлығы оның ішінде :-өндірістік жұмысшылардың................. -жылпы және әкімшілік персонал, өнім (жұмыстар, қызметтер) ді өткізумен айналысатын және өндіріске қатыспайтын қызметкерлердің... | 3 |
|
4 | Еңбек ақы төлеу жөніндегі шығыстардың жиынтығы, барлығы Оның ішінде: өндіріс жұмысшылардың................. -жылпы және әкімшілік персонал, өнім (жұмыстар, қызметтер) ді өткізумен айналысатын және өндіріске қатыспайтын қызметкерлердің... |
4 |
660,0
600,0
60 |
5 | Негізгі құралдарды жөндеу жөнінен жұмысшылардың еңбек ақысы бойынша шығыстар | 5 | - |
6 | Еңбек ақысы бойынша шегеруге жататын барлық шығыстар (№6қосымшаның 4-ші жолына енгізіңіз) | 6 | 660,0 |
7 | Анықтама түрінде: Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа міндетті төлемдер туралы» 2001 жылғы 12 маусымдағы №209-II-Кодексі (Салық кодексі) бойынша бойынша салық салынатын қызметкерлердің табыстары. | 7 |
|
ІҮ-ТАРАУ. САУДАДАҒЫ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Сауда тауарларды өткізуге байланысты, дәлірегі, тұрақты сатып алушылардың болмауынан және жарнамаға қаражаттың аздығынан қалыптасқан жағдайда бірқатар қиындықтарға кезігіп отыр. Мұндай ахуалдан шығудың бір жолы – тауарды консингнациондық негізде, делдалдар арқылы, ұсақ бөлшекті сауда желілерімен, жолсапар саудасымен өткізу.
Бөлшек саудадағы желілер арқылы қолма-қол ақшаға есеп айырысумен тауарды сатуда түскен түсім сауда кәсіпорнының кассасына түседі, оның мөлшерін кассир-операционист кітабында тіркелген (шот көрсеткішіндегі басталған жұмыс күні мен аяқталған жұмыс күні арасындағы айырмашылық сияқты) кассалық-бақылау аппараты шоттарының көрсеткіші бойынша анықтайды. Сатудан түскен түсім кассир-операционистен кассирге беріледі, ол кассалық ордерге кірістеу квитанциясында көрсетіледі.
Ұсақ бөлшекті сауда да (қол арбадан, цистернадан,кәрзеңкеден,
Сатылған тауарлардың мөлшері сатушының сауда кәсіпорнының кассасына, почта бөліміне, жинақ банкісіне тапсырған түсім сомасымен анықталады.
Сату орнына тауарды жеткізумен байланысты көлік шығындары тауарды сату шығынына жатады.
Колхоз, заттай нарығында тауардың көп бөлігі сатылмай қалуы ықтимал. Сол себепті сату сәтінде тек тапсырылған түсім ғана болуы мүмкін. Тауарлардың қалған бөлігі қоймаға өткізіліп, кірістелуі керек.
Сатылуы үшін тауарды басқа орынға көшіретін жағдайда тауарларды материалды жауапты тұлғаға тапсыру өткізу сәті болып саналады. Егер белгіленген мерзім аяқталып, өтпеген тауарлар сауда субъектісіне қайтып оралатын болса, онда тауардың бұл бөлігі кіріс жөнелтпе құжатымен ресімделіп, тауардың қайтып оралуы ретінде көрсетіледі.
Жолсапар саудасымен тауарды өткізуге мына бухгалтерлік жоба жүзеге асырылады:
Шаруашылық операцияларының мазмұны | Дебет | Кредит | Сомма |
1 | 2 | 3 | 4 |
Колхоз, яғни ұжымдық шаруашылықтағы (заттай) нарықтағы сол пункте бір күндегі тауарлардың сатылуы | |||
1. Сауда обьектісінен тысқары бір күндік сауд үшін сатушының есеп беруіне тауар тапсырылды | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 1330/1-«Қоймадағы тауарлар» | 120000 |
2. Тауар құнына сауданың үстеме бағасы қосылды | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 1330/3-«Саудалық үстеме баға» | 48000 |
3. Тауар құнына 15% ҚҚС сомасы қосылды. | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 1330/4-«Тауар бағасына ҚҚС» | 25200 |
4. Тауарды сатудан түскен субьектісінің кассасына тапсырылды. | (1010)-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалар» | 6010-«Сатып алынған тауарды сатудан алынатын табыс» | 154083,33 |
5. 15% ҚҚС сомасына | 1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалар» | 3130-«ҚҚС» | 23113 |
6. Сатушының есеп беруіне сәйкес өткізілген тауардың өзіндік құны есептен шығарылды | 7010-«Сатылған тауардың өзіндік құны» | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 110095,5 |
7. Өткізілмеген тауар қайтарылды және кірістелді (сату құны бойынша) оның ішінде: -тауарлардың келісім-шарттық құны; -тауар бағасындағы ҚҚС; -сауда үстеме бағасы; | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 16700
9940,5 2783,3 3976,2 |
8. Тауарды тасымалдауға байланысты шығындар көрсетіледі | 7110-«Тауарды сату шығындары» 1420-«Зиянды өтеуге ҚҚС» | 3310-«Төленуге тиісті шоттар» 1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары» | 2000
300 |
9. Тауарды сату құқығы үшін нарықта төленген алым сомасына: а) аударыммен;
ә) қолма-қол ақшамен; б) есеп беретін адам арқылы ҚҚС сомасына; в) ҚҚС сомасына | 7110-«Тауарды сату шығындары» 3397-«Басқадай кредиторлық берешек» 7110-«Тауарды сату шығындары» 1420-«Зиянды өтеуге ҚҚС» | 3397-«Басқадай кредиторлық берешек» 1030-«Ағымдық шоттағы ақша» 1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары» 1251-«Есеп беретін адамдар мен есеп айырысу |
1200
180 |
10.Өткізілген тауар бойынша ҚҚС түзету («Қызыл түзетпе» әдісімен) | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 1330/4-«Тауар бағасына ҚҚС» | 23113 |
11. Өткізілген сауда үстеме баға сомасы түзетіледі («Қызыл түзетпе» әдісімен) | 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 1330/3-«Саудалық үстеме баға» | 44023,8 |
12. Есепті кезеңнің соңында: -қорытынды табысты кеміту есебінен тауарды өткізу шығыны есептен шығарылды; -өткізілген тауардың өзіндік құны есептен шығарылды; -қорытынды табысты көбейту есебінен тауарды өткізуден түскен табыс есептен шығарылды | 5510-«Жиынтық табыс»
6010-«Сатып алынған тауарды сатудан алынатын табыс» | 7110-«Тауарды өткізу шығындары» 7010 -«Сатылған тауардың өзіндік құны» 5510-«Жиынтық табыс»
|
3200
110009,5
154083,33 |
13. Заңды тұлғаның табыс салығы есептелді | 7710«Корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар» | 3110-«Төленетін корпаративтік табыс салығы» | 12247,15 |
14. Қорытынды табысты кеміту есебінен табыс салығы бойынша шығын есептен шығарылды | 5510-«Жиынтық табыс»
| 7710-«Корпаративтік табыс салығы бойынша шығындар» | 12247,15 |
15. Бөлінбеген табыс анықталып, есептен шығарылды | 5510-«Жиынтық табыс»
| 5510-«Бөлінбеген табыс» | 28576,68 |
Тауарларды көшпелі саудамен басқа орында өткізу | |||
1. Өткізуге босатылған тауарлардың өзіндік құны есептен шығарылды | 7010-«Сатылған тауардың өзіндік құны»
| 1330/2-«Бөлшек саудадағы тауарлар» | 216000 |
2. Фактура шотына сәйкес сатылатын құны бойынша тауарды өткізу үшін босатылды. | 1210-«Алынуға тиісті шоттар» | 6010-«Сатып алынған тауарды сатудан алынатын табыс» | 324000 |
3. 15% ҚҚС сомасына | 1210-«Алынуға тиісті шоттар» | 3130-«ҚҚС» | 48600 |
4. Көлік шығындарының сомасына: а) көлік бұйымдарның шоты бойынша;
ә) қолма-қол ақшаны төленген;
б) есеп берілетін сомадан
ҚҚС сомасына | 7110-«Тауарды өткізу шығындары» 7110-«Тауарды өткізу шығындары»
7110-«Тауарды өткізу шығындары» 1420-«Зиянды өтеуге ҚҚС» | 3310-«Төленуге тиісті шоттар»
1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары» 1251-«Есеп беретін адамдар мен есеп айырысу 671(2111), 451(1111), 333(1129) |
60000
9000 |
5. Кассаға түскен өткізілген тауардың түсім сомасы сауд субьектісінің есеп айырысу шотына есептелуі үшін пошталық бөлімге (жинақ банк) тапсырылды | 1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары» 1020-«Жолдағы ақшалай аударымдар» | 1210-«Алынуға тиісті шоттар»
1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары»
| 372600 |
6. Ағымдағы шотқа (банктің үзінді көшірмесіне сәйкес) өткізуден түскен түсім есептелді | 1030-«Ағымдық шоттағы ақша»
| 1020-«Жолдағы ақшалай аударымдар» | 372600 |
7. Тауарды өткізу ҚҚС үшін нарықта төленген алым, сомасына: а) аударымумен
ә) қолмақол ақшамен
б) есеп берілетін сома арқылы
ҚҚС сомасына | 7110-«Тауарды өткізу шығындары» 3397-«Басқадай кредиторлық берешек» 7110-«Тауарды өткізу шығындары» 7110-«Тауарды өткізу шығындары» 1420-«Зиянды өтеуге ҚҚС» | 3397-«Басқадай кредиторлық берешек» 1030-«Ағымдық шоттағы ақша»
1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары» 1251-«Есеп беретін адамдар мен есеп айырысу
| 3500
525 |
8. Қорытынды табысты кеміту есебінен өткізілген тауардың өзіндік құны есептен шығарылады | 5510-«Жиынтық табыс»
| 801(4211)-«Сатылған тауардың өзіндік құны»
| 216000 |
9. Тауарды өткізу шығындары есептен шығарылады (60000+ 3500) | 5510-«Жиынтық табыс»
| 6010-«Тауарды өткізу шығындары»
| 63500 |
10. Тауарды өткізуден түскен табыс есептен шығарылады | 6010-«Сатып алынған тауарды сатудан алынатын табыс» | 5510-«Жиынтық табыс»
| 324000 |
11. Заңды тұлғаның табысы салығы есептеледі. | 851(4231)«Корпаративтік табыс салығы бойынша шығындар» | 3110-«Төленетін корпаративтік табыс салығы» | 13350 |
12. Заңды тұлғаның табыс салығы қорытынды табысты кеміту есебінен есептен шығарылады. | 5510-«Жиынтық табыс»
| 7710-«Корпаративтік табыс салығы бойынша шығындар» | 13350 |
13. Таза табыс анықталап, есептен шығарылады | 5510-«Қорытынды табыс» | 5510-«Есепті кезеңнің бөлінбеген табысы» | 31150 |
Өз жұмысшыларына тауарды өткізу еңбекақы түрінде және ұсақ көтерме сату тәртібімен жүзеге асырылуы мүмкін: | |||
1. Тауар сатып алынды: а) келісім-шарттық құнға; ә) 15% ҚҚС сомасына |
1330/2-«Сатып алынған тауарлар» 1420-«Зиянды өтеуге ҚҚС» |
3310-«Төленуге тиісті шоттар» 3310-«Төленуге тиісті шоттар» |
55000
8250 |
2. Тауар құнына сауда үстеме бағасы қосылды | 1330/2-«Сатып алынған тауарлар» | 1330/3-«Саудалық үстеме баға» | 27500 |
3. 15%ҚҚС сомасы тауар құнына қосылады | 1330/2-«Сатып алынған тауарлар» | 1330/4-«Тауар бағасындағы ҚҚС» | 12375 |
4. Субьект қызметкерлерінің еңбекақысы есептелінді | 7210-«Жалпы және әкімшілік шығындар» 7110-«Тауарды өткізу шығындары» | 3350-«Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айрысу»
| 129000 |
5. Жеке табыс салығы ұсталды | 3350-«Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айрысу» | 3190-«Жеке табыс салығы» | 27181,5 |
6. Босатылған тауарлардың өзіндік құны есептен шығарылды | 7010-«Сатылған тауардың өзіндік құны»
| 1330/2-«Сатып алынған тауарлар» | 55000 |
7. Есептік саясатқа сәйкес ҚҚС есептелді: -өткізілген тауар үшін (жұмыс берушінің есебінен) -қызметкердің есебінен | 7210-«Жалпы және әкімшілік шығындар» 3350-«Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айрысу» | 3130-«ҚҚС»
3130-«ҚҚС» |
82500 |
8. Заттай төлем тәртібімен еңбекақы төленді (сату құны бойынша) (129000-27181,5-8250) | 3350-«Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айрысу» | 6010-«Сатып алынған тауарды сатудан алынатын табыс» | 9000 |
9. Қалған сома кассадан берілді | 3350-«Еңбекақы бойынша қызметкерлермен есеп айрысу» | 1010-«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі қолма-қол ақшалары» | 3568,3 |
10. Тауар бағасындағы ҚҚС түзету жүргізіледі («қызыл түзетпе» әдісімен) | 1330/2-«Сатып алынған тауарлар» | 1330/4-«Тауар бағасындағы ҚҚС» | 16500 |
Қорытынды
Сонымен «Саудадағы бухгатерлік есептің ерекшелігі» атты тақырыптағы курыстық жұмысымды қортындылайтын болсам, ең алдымен жалпы саудадағы тауарлы материалдар қорын сату мәселесіне қысқаша анықтама беріп өтейін. Сонымен, біз нақты мысалдардағы операцияларда сауда немесе коммерция кәсіпорындары қаржы-шаруашылық қызметінің толық жүру кезеңін көрсеттік.
Сауда-коммерциялық қызмет туралы сөз айта отырып, бір теңбе-тең емес (неадекватный) операция - келісім шарттары бойынша өткізілген тауарлар, материалдар, айналымнан тыс активтер жэне т.б. қайтару туралы айтып өттік. Бұл операция біздің өмірімізге тек қана нарықтық экономикаға өтуге байланысты мүмкін болды. Бұл алушыға өзінің мұқтаждықтары үшін тауарларды тандау мен сатып алуда оның құқығын қорғайды, ал сатушының өткізілген тауары үшін жауапкершілік дәрежесін жоғарылатады.
Тауарларды сату әр қилы болып келеді. Бұл көтерме саудамен сату, қолма-қол есеп айырысу, тауарларды кредитке өткізу, ұсақ көтерме сауда, сатып алушыға қызмет көрсету (тауарды үйіне жеткізу, сатып алынған матаны пішу және т.б.).Тауарлар қоймадан, көтерме саудамен сатып алушыға босатылады.
Жалпы курыстық жұмыстың кіріспе бөлімінен кейін алғашқы бөлімінде «Саудадағы бухгалтерлік есептің» кірісі мен шығыс есептерін ашып көрсеттім.
Екінші бөлімде тәжірибе жүзінде «Ата-Тек-Астана» ЖШС-нің саудадағы бухгалтерлік есеп» жолдарына тереңірек тоқталып, оларды құжаттауға тереңірек мән берілді, сонымен бірге саудадағы бухгалтерлік есептің ерекшеліктерін қарастырдым.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Баймұханова, Сәрия Баймұханқызы. Бухгалтерлік есеп: оқулық / жалпы ред. басқ. К. Ш. Дүйсембаев.- 2-ші бас., қайта өңд., толқт.- Алматы: ИздатМаркет,2005.- 312 б.-(Кәсіби өсудің жоғарғы мектебі)
2. Басқару есебі [Мәтін] [Мәтін]: Оқулық /Авт.:В.Л.Назарова, М.С.Жапбарханова, Д.А.Фурсов, С.Д.Фурсова; Т.Рысқұлов атын. қазақ экон. ун-ті.- Алматы: Экономика, 2005.- 298 б.
3. Кеулімжаев, Қуантхан Кеулімжайұлы, Құдайбергенова, Нұрадин Айыпұлы. Бухгалтерлік есеп : теориясы және негіздері : оқулық.- Алматы: Экономика, 2006.- 384 б.: кесте
4. Қаржылық есеп: оқу құралы / Қ. К. Кеулімжаев, З. Н. Әжібаева, Н. А.Құдайбергенов, А. Ә. Жантева.- Алматы: Экономика,2001.- 330 б.: кесте
5. Міржақыпова, Седеп Тоқтамұратқызы. Банктегі бухгалтерлік есеп: оқулық.- Алматы: Экономика, 2004.- 710 б.
6. Мырзалиев, Б. С., Әбдішүкіров, Р. С. Кәсіпкерлік қызметте бухгалтерлік есепті ұйымдастыру : оқу құралы.- Алматы: Заң әдебиеті, 2006.- 164 б.: кесте.
7. Мырзалиев, Б. С., Әбдішүкіров, Р. С. Бухгалтерлік есеп жүргізудің тәжірбиелік әдістемелері :практикум : (арнайы курс).- Алматы: Заң әдебиеті,2006.- 254 б.: кесте.
8. Төлегенов, Е. Т. Бухгалтерлік ақпарат жүйелері : оқу құралы.- Алматы: Экономика, 2001.- 184 б.
9. Іскер адамның орысша -қазақша экономикалық түсіндірме сөздігі Русско-казахский толковый экономический словарь делового человека /жауапты Э.Жакулина.- Алматы: Мұраттас, 2005.- 793б.
10. Финансы. Денежные обращение. Кредит. Учебник для вузов. Под ред. Л.А.Дробозной. –М.: ЮНИТИ, 2000.-479б.
11. Финансы.Ученое пособие (Под ред. Проф. А.М. Ковалевой).4изд. М.: -2000.
21