Қаржының мәні, функциялары және рөлі

     Техникалық  тапсырмада көрсетілген талаптар ұсынылған  шешімдерді орындауды, пайдаланушылардың  бағыныңқы жүйеге қоятын барлық талаптарын және Ұлттық банктің нормативті-құқықтық актілерінде қойылатын талаптарды ескеру арқылы жұмыс тобын мүшелерінің анализіне ұшырайды.

       Техникалық тапсырмадағы талаптарда  алдын ала жасалған функциялардың  іске асырылуын ескере отырып, бағыныңқы жүйені жобалаудағы  тәжірибелер есепке алынуы қажет.

     Техникалық  тапсырма Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандартына ҚР СТ 34.015-2002 сәйкес дайындалады және келесідей негізгі бөлімдерден тұрады:

1. жалпы мағлұматтар;
2. бағыныңқы жүйені құрудың маңызы мен мақсаттары;
3. автоматтандырылатын объектіге сипаттама;
4. бағыныңқы жүйеге қойылатын талаптар;
5. бағыныңқы жүйені құру жұмыстарының құрамы мен мазмұны;
6. бағыныңқы жүйені қабылдау бақылау мен қабылдау реті, бағыныңқы жүйені (оның компоненттерін) құру жұмыстарының нәтижелерін дайындау және оларды тапсырыс берушіге көрсету;
7. құжаттандыруға қойылатын талаптар.

Міндетті  құжаттарға мыналар жатады:

Пайланушы жетекшісі;

Администратор жетекшісі;

Деректерді  өңдеудің технологиялық процессіне сипаттама;

Қайта жасалынып жатқан жобалардың жобалық  шешімдеріне сипаттама;

Қайта жасалынып жатқан жобалардың алгоритмдеріне сипаттама;

Деректер  базасын құру мен жүргізуге нұсқаулар;

Программа мен сынақтар әдістемесі.

Егер  де осы пункттегі қандай да бір  пунктастысын жоба спецификасының түріне пайдалануға болмаса, онда оны алып тасталу себебін көрсетіп, алып тастауға болады.

     Техникалық  тапсырмаға енгізілетін және шығарылатын  формалардың, сонымен қатар, ақпараттық ағындар сызбасының үлгілері кіреді.

     Техникалық  тапсырмада жобаны жасау кезеңінде  бағыныңқы жүйені орындаушымен, ең тиімді, техникалық, техноэкономикалық және т.б. шешімдерді анықтау мүмкіндіктерінің шарттары қарастырылуы тиіс. Орындаушының Орындаушының ұсыныстары техникалық тапсырмаға бекітілген ретте анықтаулар енгізу арқылы тапсырыс берушімен келісілуі қажет.

     Техникалық  тапсырмаға енгізілетін өзгерістер техникалық тапсырмаға қосымша ретінде жасалады, және оның ажырамас бөлігі болып табылады. Техникалық тапсырмаға қосымша ҚР СТ 34.015-2002 сәйкес дайындалады.

     Техникалық  тапсырманың дауындалуы мен оның тапсырыс берушіге берілу реті жобалық  жұмыстардың орындалу процессін құжаттандыру мен жасалған жұмыстардың жоспар-графигіне сәйкес жүргізіледі. 

       Техникалық жобаны  құру сатысы

     Техникалық  жобаны құру сатысында бағыныңқы  жүйе бойынша жобалық шешімдер жасау  және жобаға программалық құжаттарды дайындау жүзеге асырылады.

     Техникалық  жобалау кезеңінде жобалық жұмыстарды жүргізу кезінде:

1. техникалық жоба құру сатысында жүргізілетін жұмыстардың реті мен шарттары анықталады;
2. тапсырыс берушінің қажеттіліктері мен талаптары бойынша орындаушы техникалық жобаны құру процессі кезінде жиналыс өткізіп тұрады;
3. өзара келісім бойынша жиналыста көрсетілетін материалдар графиктік плакаттар, слайдтар және т.б. визуалды материалдар түрінде дайындалуы мүмкін.

     Бағыныңқы жүйе бойынша жобалық шешімдердің  жасалуы кезінде орындаушымен келесідей жұмыстар атқарылады:

1. бағыныңқы жүйенің архитектурасын жобалау;
2. функционалдық модельді жобалау;
3. ақпараттық (концептуалдық) модельді жобалау;
4. алгоритмдік модельді жобалау;
5. жобалауға специфика құру.

     Жобалық шешімдер ұсынылған шешімдердің  орындалуын, пайдаланушылардың бағыныңқы жүйеге қоятын барлық талаптарын, Ұлттық Банктің нормативті-құқықтық актілерінде қойылатын талаптарын және ақпараттық технологиялар бойынша халықаралық және ұлттық стандарттарды есепке алу арқылы жұмыс тобы мүшелерінің анализіне ұшырайды./21.104б/

          Жұмыс жобасын  құру сатысы

     Жұмыс жобасын құру сатысында келесідей  жұмыстар атқарылады:

1. бағыныңқы жүйе мен оның бөлімдері бойынша жалпы шешімдер жасалады;
2. бағыныңқы жүйені пайдаланушының функциялары анықталады;
3. техникалық құралдардың құрылымы анықталады;
4. бағыныңқы жүйені іске асыру үшін қолданылатын құралдар анықталады;
5. ақпараттық базаны ұйымдастыру мен жүргізу анықталады;
6. бағыныңқы жүйенің программалық жабдықтауы жобаланады.

     Бағыныңқы жүйенің программалық жадықтауын жобалау  кезеңінде программалық жадықтауды жасау мен жөндеу және пайдаланудың келесідей құжаттары жасалады:

1. деректер базасын жобалау;
2. желілік программаларды жобалау;
3. пайдаланушылар программасын жобалау;
4. жұмысшы топ мүшелерімен талқыланып, нәтижесінде хаттама ретінде дайындалатын экрандық формалар мен интерфейстейстерді жобалау;
5. программа мен сынақтар әдістемесін құру, талқылау және бекіту;
6. пайдалану құжаттарын дайындау.

     Программа мен сынақтар әдістемесі орындаушымен Ұлттық банкте жинақталған автоматтандырылған ақпараттар жүйесі бағыныңқы жүйесінің сынақтан өткізілуін реттейтін  Ұлттық Банктің нормативті-құқықтық актісіне сәйкес жобаланады да, жұмысшы топпен талқыланып, комиссиямен бекітіледі.

     Жұмыс жобасын құру сатысында жобалық  жұмыстарды ұйымдастыру кезінде:

1. жұмыс жобасын құру сатысында жүргізілетін жұмыстардың реті мен шарттары анықталады;
2. тапсырыс берушінің қажеттіліктері мен талаптары бойынша орындаушы техникалық жобаны құру процессі кезінде жиналыс өткізіп тұрады;
3. өзара келісім бойынша жиналыста көрсетілетін материалдар графиктік плакаттар, слайдтар және т.б. визуалды материалдар түрінде дайындалуы мүмкін.

     Пайдаланатын  құжаттарды жасау кезеңінде орындаушымен жұмысшы топпен талқылау үшін, құрамы техникалық тапсырмада көрсетілетін және сынақ жұмыстары мен бағыныңқы  жүйені өндірістік пайдалануға енгізу жұмыстарын жүргізуге қажетті мәліметтерден тұратын құжаттар жинағы қағаз түрінде және электрондық түрде жасалып, дайындалады және жұмысшы топ мүшелеріне беріледі.

          Енгізу сатысы

     Енгізу  сатысында жұмыстарды тапсырыс беруші мен орындаушы арасында бөлу жоғарыда аталған Ережелердің 15 қосымшасына сәйкес жүргізіледі.

     Енгізу  сатысы келесідей кезеңдерден тұрады:

1. программалық құжаттардың талқылануы мен бекітілуі;
2. бағыныңқы жүйенің сыналуы;
3. бағыныңқы жүйенің өндірістік пайдалануға алынуы;
4. бағыныңқы жүйенің өндірістік пайдалануға енгізілуі.

     Программалық  құжаттардың мүдделі бөлімшелермен  талқылану кезеңін жұмыс тобының  жетекшісі ұйымдастырады, егер да шартта/тапсырмада басқаша көрсетілмесе.

     Бағыныңқы жүйені сынау Сынақ ережелеріне сәйкес жүргізіледі.

     Мүдделі бөлімшелер жетекшілері пайдаланушыларды оқыту мақсатында олардың контингентін анықтайды және олардың оқудан өтуін  қамтамасыз етеді.

     Бағыныңқы жүйе пайдаланушыларын оқытуға мыналар  кіреді:

1. бағыныңқы жүйені стендте сынау кезінде, кейінірек жұмыс орындарында жұмысшы тобының мүдделі мүшелерден алынған мүшелерін оқыту;
2. ақпараттық ресурс иелерін және бағыныңқы жүйе пайдаланушыларын бағыныңқы жүйе қағидаларымен және ақпаратты қорғау бойынша енгізілген талаптармен таныстыру;
3. орындаунымен орыс тілінде дайындалған құжаттармен (пайдаланушы жетекшісімен) бағыныңқы жүйе пайдаланушыларының таныстырылуы.

     Енгізу  сатысы программалық құжаттардың бекітілуімен және программалық жабдықтау мен  Сынақ ережелеріне (2 және 3 қосымшаларына) сәйкес дайындалған актіге сай жасалған құжаттардың дайындалуымен және бекітілуімен аяқталады.

     Өндірістік  пайдалануға енгізу техникалық құралдарда және бағыныңқы жүйе нақты жұмыс  шстейтін орталарда, ақпараттық технологиялар  бөлімшесінің және мүдделі бөлімшелер мамандарымен, ақпараттық ресурс иесімен орындаушының сүйемелдеуі арқылы жүзеге асырылады.

     Бағыныңқы жүйе компоненттерін (модульдерін) орталық  аппарат, территориялық филиалдар  және/немесе басқа да ұйымдар жұмыс  орындарына тираждау қажеттілігі туындағанда, сонымен қатар, анықталған ұйымдастырушы-техникалық шараларды жүргізу талап етілген жағдайда, бағыныңқы жүйені өндірістік пайдалануға енгізу кезеңі орындалады.

     Бағыныңқы жүйені енгізу кезінде ақпараттық технологиялар  бөлімшесімен келесідей жұмыстар атқарылады:

1. ұйымдастырушы-техникалық шаралар жоспарын дайындау, оны мүдделі бөлімшелермен талқылау және комиссия төрағасымен бекіту;
2. жоспарланған ұйымдастырушы-техникалық шараларды ұйымдастыру және оған қатысу;
3. Сынақ ережелерінің 6 қосымшасына сәйкес, комиссия мүшелерінің қолдары қойылатын және комиссия төрағасымен бекітілетін бағыныңқы жүйені өндірістік пайдалануға енгізу туралы актіні дайындау;

     Ақпараттық  технологиялар бөлімшесі міндетті түрде Ұлттық Банкте программалық жабдықтауларды сертификаттау ретін белгілейтін  Ұлттық Банктің нормативті-құқықтық актілерінің талаптарына сәйкес, бағыныңқы жүйенің программалық жабдықтауын сертификаттайды.

     Бағыныңқы жүйенің программалық жабдықтауын  және құжаттар пакетін программалық қорға тіркеу мен сақтау реті Ұлттың Банктің нормативті-құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады. Программалық жабдықтау мен программалық құжаттар программалық қорда бағыныңқы жүйенің кезекті нұсқасын өндірістік пайдалануға енгізудің актісіне қол қойылу мерзіміне дейін сақталады, және де ол кезде программалық жабдықтау мен программалық құжаттардың ескі нұсқасы алынып тасталуы және жойылуы тиіс.

2.3 Ақпараттық жүйеге  қойылатын талаптар

  Ақпараттық жүйенің  құрылымына қойылатын  талаптар

     Ақпараттық  жүйенің құрылымы – бұл бағыныңқы  жүйенің функционалды маңызы мен  олардың сыртқы сыртқы ортамен өзара әрекеттесуін анықтайтын ішкі кеңістіктікті-уақыттық ішкі байланыстар және оның жекелеген бағыныңқы жүйелері мен элементтері арасындағы салыстырмалы тұрақты тәртіп.

 

      Тапсырмалар тізімі 1-кестеде келтірілген.