Бастауыш сынып оқушыларының шыәармашылық қабілеттерін арттыру жолдары

Осындай шығарма, әңгіме, ойдан жазу сияқты шығармашылық тапсырмалар  сауатты жазуға, байланыстырып сөйлеуге үйретумен бірге нәтижелі ойлау  процесін қалыптастырады. Тіл дамыту сияқты проблемаларды да шешуге көмегін  тигізеді, шығармашылыққа баулиды. Сондай…ақ  ережелерді де, құр жаттатпай өздері саналы түрде түсінетіндей жағдай туғызу арқылы беріп отырамын. Айт, кес, жаз, жүз +— қыш, кіш, —ғыш, —гіш = туынды сын есім. Көрнекілік арқылы болымды етістікке жұрнақ жалғану арқылы туынды сын есімнің жасалуы туралы ережені оқушылар өздері қорытындылап шығарады. Сабақ сайын осындай ережелерді өздері түйіндеу, қорытынды шығара білуге үйрету арқылы оқушыларды шығармашылыққа баулумен қатар жеңіл әлеуметтенуі қамтамамасыз етіледі.

Оқытудың жаңаша мазмұны барлық пәндерде қолданылатын көрнекі құралдарға, олармен жұмыс  істеуге де жаңаша талаптар қояды. «Соңғы алма» сюжетті суреті бойынша  әңгіме құрастырып жазуға тапсырма бердім. Мұрат бақтың ішімен келе жатып, ағашта қалып қойған бір жалғыз алманы көріп  қалды...

Ары қарай не болуы  мүмкін? Оны өздерің аяқтап жазыңдар», — деген проблеманы алдарына қойдым. «Соңғы алма» тақырыбына оқушылардың жазған әңгімелері Күздің соңғы айы еді. Айдар бақты аралап жүрді. Ол алма ағашында қалып қойған бір жалғыз алманы көрді. Ол қолын созып, алманы алды. Соны көрген аш кірпі Айдарға аш көзімен қарады. Бала оны аяп, алманы соған берді де, кірпіні үйіне алып келіп асырады. Аш жануарларға Айдар сияқты көмек беру керек деп ойлаймын. (Тобылов Әділ) Күздің екінші айы еді. Айдар бақтың ішін аралап жүрді. Ол алма ағашында өсіп тұрған жалғыз… ақ алманы көрді. Оны алып жейін деп еді, қолы жетпеді. Сол кезде шешесі оны іздеп, үйге тамақ ішуге шақырды. Тамақ ішіп болған соң қайтадан келсе, ағаштағы алма жоқ. Ол алма жел соққанда үзіліп түсіп, оны кірпі үйіне алып кеткен еді. (Ахметова Айнұр) СҚО ПЕДАГОГИКАЛЫҚ

Күз айы. Адамдар  бақшадағы алмаларды жинап алды. Ағашта бір алма қалып қойыпты. Айдар  алманы жұлып алуға қолы жетпеді. Бір кезде бақшаға бір бала келіп қалды. Айдар оны иығына мінгізіп көтерді де, бала алманы жұлып алды. Ол алманы баламен бөлісіп жеді. (Саян Ермек)

Күздің екінші айы  еді. Айдар бақтың ішін аралап жүрген. Ол алма ағашында қалып қойған бір  алманы байқап қалды. Ол үйіне барып  баспалдақ алып келіп,оны ағашқа тіреді. Баспалдақпен көтеріліп, алманы алды. (Рахмалинов Ермек)

Күз айы. Айдар бақта  қыдырып жүрді. Алма ағашындағы жалғыз алманы көрді. Ол алманы алып, үйіне  апарып жеді. Алма сондай тәтті екен. (Аушақ Самат). Оқушыларды шығармашылыққа баулу, білім деңгейін жетілдіру — ұзақ әрі жүйелілікті қажет ететін процесс. Оқушының дамуы біртіндеп жаңа сапаға көтеріле береді.

Қорытынды: өзіміздің іс… тәжірбиемізді  қорыта келіп, мынадай түйін түюге  болады.

1. Осы шығармашылық тапсырмаларды пәндерге бейімдеп қолданудан, оқушылардың пәнге қызығушылығы артты.
2. Оқушылардың білім сапасы көтерілді.
3. Оқушылардың логикалық ойлауы, шығармашылық іс — әрекетке қабілеті артты.
4. Осы жұмысты өткізу барысында бақылау нәтижесімен ата… аналар таныстырылып, оларға ақыл кеңес берілді.
5. Әр мұғалім болашақ үшін қызмет істейді. Ол әр оқушыны жеке тұлға ретінде көріп, оның өміріндегі өз орнын табуына, сынып ұғымын.
6. Осы жұмысты өткізу барысында бақылау нәтижесімен ата… аналар таныстырылып, оларға ақыл кеңес берілді.
7. Әр мұғалім болашақ үшін қызмет істейді. Ол әр оқушыны жеке тұлға ретінде көріп, оның өміріндегі өз орнын табуына, сынып ұғымын.
8. Осы жұмысты өткізу барысында бақылау нәтижесімен ата… аналар таныстырылып, оларға ақыл кеңес берілді.
9. Әр мұғалім болашақ үшін қызмет істейді. Ол әр оқушыны жеке тұлға ретінде көріп, оның өміріндегі өз орнын табуына, сынып ұғымын.
10. Осы жұмысты өткізу барысында бақылау нәтижесімен ата… аналар таныстырылып, оларға ақыл кеңес берілді.
11. Әр мұғалім болашақ үшін қызмет істейді. Ол әр оқушыны жеке тұлға ретінде көріп, оның өміріндегі өз орнын табуына, сынып ұғымын қалыптастыруға, ата… аналармен ынтымақтасуға, оқытуда қиындық көріп жүрген оқушыға көмегі тиері сөзсіз.

Ол үшін жалықпай жаңа инновациялық технологияларды  өз жұмысымызда пайдаланып, сонымен  қатар оқушыларды мадақтап, ынталандырып отырған орынды. Баланың қиялын дамыта отырып, ойын дамытамыз. Ойы дамыған  шәкіртіміздің танымдық қызығушылығы арта отырып, шығармашылық әрекеті  жоғары деңгейге көтеріледі.

Қолданылған әдебиеттер:

1. Ұстаздық шығармашылық Б.А. Тұрғынбаева Алматы, 2007 ж.
2. Шығармашылық қабілеттер және дамыта оқыту Б.А. Тұрғынбаева Алматы, 1999 ж.
3. Математикадан қызықты тапсырмалар Ш.Х. Құрманалина, С.Ш. Сәрсенбаева, Р.Қ. Өміртаева
4. Бастауыш білім журналы № , 2004 ж.
5. Математиканы оқытудағы методикалық көмек М. Сәтімбаева
6. Бастауыш сыныпта оқыту журналы №  1, 2, 2008 ж.
7. Мен және бәрі, бәрі, бәрі Алматы, «Аруна», 2006 ж.
8. Әрекеттегі RWCT философиясы мен әдістері, Алматы, 2004 ж.
9. Бастауыш мектеп журналы, № 1, 2006 ж.
10. Что такое развивающее обучение Н.В. Репкина «Пеленг», 1993
11. Педогогическая риторика Пермь, 1995
12. Оқушыларға тіліді меңгерту жолдары Алматы «Ана тілі», 1997 ж.
13. Шешендік сөздер С. Негимов Алматы, «Ана тілі» 1997 ж