Синусоидалы ток тізбегі туралы

 А-форма                        Y- форма                               Z- форма

U₁=AU₂+BI₂                      I₁=Y₁₁U₁+Y₁₂U₂    U₁=Z₁₁I₁+Z₁₂I₁

I₁=CU₂+DI₂*                    I₂=Y₂₁U₁+Y₂₂U₂                 U₂=Z₂₁I₁+Z₂₂I₂

H-форма   G-форма   B-форма

U₁=H₁₁I₁+H₁₂U₂I₁=G₁₁U₁+G₁₂I₂                             U₂=B₁₁U₁+B₁₂I₁

I₂=H₂₁I₁+H₂₂U₂                  U₂=G₂₁U₁+G₂₂I₂ I₂=B₂₁U₁+B₂₂I₁

Негізгі  А – формасы болады.

 

 

2.1 Төртполюстіктердің коэффициенттері     

A,B,C,D коэффициенттері  осы теңдеу бойынша 1+ R_ab/R_bc=A; R_ab=B; 1/R_ca+1/R_bc*R_ca+1/R_bc=C; 1+R_ab/R_bc=D; схемадағы төртполюстіктер ішінде қосылуына байланысты.   X_L және X_C кедергілердің мәндері, сонымен бірге, олар жиілікке тәуелді.

 

AD-BC=1; U₁~E₁, U₂~E₂; I₁ және I₂ контурлы токтар болып табылады. Сонымен, контурлы токтар теңдеуін  құруға  болады.

   1)  I₁=U₁Y₁₁-U₂Y₁₂   

         I₂=U₁Y₂₁-U₂Y₂₂

Сызықты төртполюстіктерде Y₁₂=Y₂₁. Сонда

     U₁=I₂+U₂Y₂₂/Y₂₁=U₂Y₂₂/Y₂₁+I₂1/Y₂₁

енді 1-ші теңдеуге қоямыз.

     I₁=(U₂Y₂₂/Y₂₁+I₂1/Y₂₁) Y₁₁-U₂Y₁₂

 немесе 

     I₁=U₂  (Y₂₂Y₁₁- Y₁₂Y₂₁/Y₂₁) +I₂Y₁₁/Y₂₁;

2)  Y₂₂/Y₁₁=A; 1/Y₂₁=B;

    (Y₁₁Y₂₂-Y₁₂Y₂₁)/Y₂₁=C;

     Y₁₁/Y₂₁=D;    

 Осыдан,

  3)  U₁=AU₂+BI₂

        I₁=CU₂+DI₂ 

сонымен, А- форма  түріндегі төртполюстіктер теңдеуі  шықты. 3-ші теңдеуді пайдалана отырып, комплексті коэффициенттердің мәнін  табуға болады. Коэффициенттердің өлшемдері  тұрақты ток кезіндегідей. B- формадағы  коэффициентті энергияны қайта  беру кезінде А-форма коэффициенті арқылы көрсетуге болады. Сонда теңдеу мынандай түрге ие болады:

      U₂=DU₁+BI^’₁                         

       I^’₂=CU₁+AI^‘    

2.2 Төртполюстіктердің  жүктелу режимі

Берілген  U₂  және I₂ тәжірибедегі қысқа тұйықталу осы қатынас шықты:

U_1K=AU₂;   I_1K=CU₂;   U_1K=BI₂;   I_1K=DI₂;

U₁=AU₂+BI₂  осыған  қоямыз.

I₁=CU₂+DI₂

U₁=AU₂+BI₂= U_1K+ U_1K

I₁=CU₂+DI₂=I_1K+I_{1K    ,}

сонымен  U₁ кернеу мен I₁ кедергі кез-келген берілген приемниктің жұмыс режимінде барлық  параметрлерінің қосындысына тең.      

           2.3 Көпполюстіктер

а) суретінде пассивті схема бейнеленген, оның m бұтақтары бар. Осы схемада көпполюстіктер көрсетілген. Кірістегі y₁₁, y_mm  және y_rm y_mr бұтақтардың өтімділігі де бізге мәлім дейік. r-контур, барлық контурлы токтардың бағыттары бірдей, контурлы токтар әдістер бойынша. 1-ші бұтақты қосайық, E₁=U₁, ал 2-m бұтағында Z₂-Z_mжүктелу болып табылады. 2-m бұтағын I₂^’-I_m^’, ал 1- ші бұтақты I₁деп белгілейік. Барлық токтардың бағыттары сағат тілінің бағытымен сәйкес келеді. Компенсация теореманың негізінде Z₂-Z_m жүктеуді э.қ.к –нің көзіне E₂-E_m, I₂^’-I_m^’токтарға қарама - қарсы бағытталған. Беттестіру әдісінің приципі бойынша ток бұтақтарына келесідей теңдеу жазамыз:

I₁=U₁y₁₁-U₂y₁₂-U₃y₁₃-_…-U_my_1m,

I₂^’=U₁y₂₁-U₂y₂₂-U₃y₂₃-…U_my_2m,

…………………………………….                а)

I_m^’= U₁y_m1-U₂y_m2-U₃y_m3-…-U_my_mm.

2-m бұтағындағы ток бағытын қарама-қарсы бағытқа өзгертейік және оларды I₂-I_m(I₂=-I₂^‘,…,I_m=-I_m^‘)деп атаймыз. (г- суреті); Барлық теңдеудегі  қосындылар оң болу үшін Y_KK=y_KK деп белгілеп, аламыз.

Y_1K=-y_1K=-y_K1;Y_PR=Y_RP=y_PR=y_RP(p≠r≠1).

 

Онда көпполюстіктер осындай түрге  ие болады:  [Y][U]=[I];

         Y₁₁Y₁₂Y₁₃...Y_1m                   U₁                I₁

[Y]=Y₂₁Y₂₂... ... Y_2m ; [U] = U₂ ;[I] = I_{2   .       б)}

        ... ... ... ... ...                  ...           ...

       Y_m1Y_m2... ...Y_mmU_m             I_m

 

 

Егер көпполюстіктің (б) система теңдеуін Y-формада жазылуын, [U] –ке қатысты шешкенде, онда көпполюстіктің Z – формасында жазылуын таба аламыз:

         [U]=[Z][I],

        Z₁₁ Z₁₂ … Z_1m

[Z]= Z₂₁ Z₂₂ … Z_2m   = [Y]^-1

         … … … …

        Z_m1 Z_m2 ... Z_mm

 

 

Егер көпполюстікте  Y_rm≠Y_mr, онда олар невзаимные деп аталады. Егер көпполюстікте (активті автономды көпполюстік) энергия көздері бар болса, онда  оның теңдеулері Y - формасында немесе Z - формасында төртполюстіктер ретінде жазылады:

[Y][U]=[I-I_KK] немесе[Z][I-I_KK]=[U].

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

         Есептің берілгені

        Схема  резонанста. Q=3, С=6.5 мкФ, ν=50Гц кезінде R кедергіні және L индуктивтілікті анықтау керек. а) cхемадағы барлық құралдарды эксперимент жүзінде анықтап, тексеру қажет; б) резонансты жиілік екі еселенген кезде табу керек; в) осциллограф көмегіме кернеудің өзгеру бұрышын тап;

Мідетті түрде  тек осы жағдайда резонанс болады. Біздің есебімізде осы шартты қанағаттандырады.

ω = 2πν = 2*3.14*50= 314 рад;

ω² = 1/ LC;

L = 1/ Cω² = 1/6.5*10^-3*314²= 0.001  Гн;

Q = (L/C) ^1/2/ R;

R = (L/C) ^1/2/ Q = (0.001/6.5*10^-3)^1/2/3 = 0.13  Ом; Енді мәндерді орынға қойып, осциллографтың көрсетуін бақылайық. 2 схеманы салыстырайық.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

а,б) схемалар

Енді осциллографтағы  екі схеманың көрсетуін қарайық.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРТЫНДЫ

Қазіргі кезде көптеген ғылыми-техникалық бағдарламалар бар. Сол бағдарламаларда  жұмыс істейтін ғалымдар энергетика және электротехника облыстарын зерттей отырып, өзінің идеяларын, жаңалықтарын халыққа жеткізеді. Сонымен қатар, олар өзінің барлық күштерін, еңбектерін энергетика және электротехника ғылымдарына береді. Сондықтан, міндетті түрде жастар, яғни әр студент, қазіргі кезден бастап, жас мамандар қатарына кіруіне дайын болу керек.

Қазіргі ғылыми-техникалық прогресстің негізгі бағытының  бірі- электрофикациялық комплексті механизациялау және өндірісті автоматтандырудың  жаңа машиналар жүйелерімен, яғни компьютер  арқылы дамыту мүмкіндіктері бар. Сонымен  қатар, осы проблемаларды шешу үшін электротехника туралы терең білімдер болу қажет.        Қорытындылай келсек, осы курстық жұмыста екіполюстіктер, төртполюстіктер, көпполюстіктер туралы көптеген мағлұматтар алдық және резонанс кезіндегі схема бойынша Electronical Workbench-те осциллограф арқылы кедергіні, индуктивтілікті, резонанстық жиіліктің екі еселенген кезін таптық. Осы курстық жұмыстың нәтижесі бойынша уақытты үнемдеп, қолданушыға өте ыңғайлы болуына және көптеген мүмкіндіктерге жол ашады.  Электротехника негіздерін меңгеру, білу болашақ инженерлерге, яғни біз сияқты оқып жүрген студенттерге әр түрлі электротехникалық құралдарды, құрылғыларды нәтижелі түрде қолдану, барлық салаларда өте қажет болады. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. А.Р.Нейман, К.С. Демирчян  «Теоретические основы электротехники»

2. А.М.Фрумкин «Теоретические основы электротехники»

3. А.С. Касаткин, М.В. Немцов «Электротехника»

4. Т.В. Зевеке «Электротехника»

5. Панфилов «Электротехника  и электроника»

6. В.Г. Герасимова «Электротехника»

7. Л.А. Бессонов «Теоретические основы электротехники»

8. Internet.Сайт:www.rambler.ru

9. Internet.Сайт:www.google.ru

10. Internet.Сайт:www.bankreferatov.ru