Ес туралы түсінік

Жоспар

І. Кіріспе 
ІІ. Негізгі бөлім 
1. Қазақстандағы тұрмыстық қызмет көрсету,технологиясы. 
2. Қазіргі уақыттағы әлемдік қызмет нарығындағы қызметтің рөлі.  
ІІІ. Қорытынды.  
ІV. Қолданылған әдебиеттер тізімі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                            Кіріспе.

       Тұрмыстық  өнеркәсіп,оның ішінде тұрмыстық химия өнеркәсібі кең орын алуда.Қазіргі заманда тұрмыстық химия өнеркәсібінің базарында мынандай көптеген заттардың жоғарғы көлемін шығаруда.Олар косметика тазалағыш заттар және т.б. Барлық осы тауарлар  ондаған рет бізге өмірдізді ықшамдады. 

      Тұрмыстық  техника-тұрмысқа қажетті,яғни күнделікті  өмірге қажетті техникаларды  айтады.Мысалы оларға келесі техникалар  жатады:

1.Үтік

2.Қысқа толқынды пеш

3.Теледидар

4.Телефон

          Қызмет  терминін ең алғаш  рет француз  экономисі   Жан  Батист Сэй        (1767-1832) саяси экономия бойынша трактат  еңбегінде 1803 жылы енгізген. Оның ойынша, қызметті тек адам ғана емес, заттар да, табиғи күштер де көрсете алады. Кейіннен Сэйдің ізбасары француз экономисі Фрэдерик Бастиак(1801-1850) жеке кызметтер  мен қызығушылықтардың үйлесімдігі, олардың рөліне басты назар аударады. Яғни, оның ойынша, нақты еңбек шығынын  жұмсау нәтижесі емес, сонымен қатар, қызмет бұл біреу арқылы жүзеге асырылатын және келесі бір адамның оны тұтынуы  болып табылыды. Бастияның пікірінше, Буржуазиялық қоғам бұл – өз қызметтерімен  айырбастайтын әрбір топтардың  ‘‘Үйлесімдігі қауымдастығы” болатын  қоғам. 20 ғасырда қызмет көрсету  түрлері кеңінен дами бастады, осыған қарай даму кезенін келесідей  қарастырамыз:     1кезенде: мамандар пайдалы  қазбаларды  өндіру, өнеркәсіптік  және ауыл  шаруашылықтарын өндіруімен  байланысты  еместің  барлығы  қызметке                             жатқызылады. 2кезенде: қызметтің қандай  да  бір ерекшеліктерінде арнайы  белгілері қарастырылады. Осы  кезде қызмет келесідей анықтамаға  ие болды : Материалдық емес  сипатқа ие болатын нәтиже  яғни қызмет түрі. 3кезенде: Қызметтің мәнін  толық  және нақты ашуға  мүмкіндік  береді және материалды  талабы  бар қызметтерді, қасиеттерін  тереңірек салыстыру қажеттілігі  туындады.

              Қызмет керсету түрлері өте көп. Олардың кейбірі күнделікті (біз күнде дүкенге барамыз), кейбірі андасанда (мысалы, ауырған кезде), ал қайсыбірі сирек уақытта (үй, машина жөндеу) қажетті болып табылады. Кейбір қызмет түрлері халыққа жаппай қажет болса (сауда, денсаулық сактау, дем алу), олардың кейбіреулері тек жекелеген топтарға көрсетіледі. Сендерге, жастар үшін маңызды қызмет - білім беру, ал қарт адамдарға - кәрілікті әлеуметтік жағынан қамтамасыз ету. Бұл қызмет түрлері арналып көрсетілетінін білдіреді. Бірақ кез келген жағдайда олар адамдардың тұрып жатқан жерлерінде керсетіледі.

                Тұрмыстық қызмет көрсету. Сауда халықыа тұтыну тауарларын ұсынды. Олар үлкен партиямен (көтерме сауда) немесе бірбірлеп сатылады (бөлшек сауда). Сауда жұмысының негізгі көрсеткіші - оның көлемі (тауар айналымы) мен құрылымында.Халықтың әл-ауқатының өсуіне байланысты, сауда құрылымында азықтық емес тауарлар үлесі кебеюде (2007 ж: - 2/3-і). Адамдар азық-түліктен ет, ұн                                                                                                                                                                    және ұннан жасалған өнімдерге, көкөніске, май, қант және кәмпит сатып алуға, ал азықтық емес тауарлардан - киім, аяк киім және тұрмыстық, электр бұйымдарына көбірек ақша жүмсайды. Сауданың негізгі белігі (3/5-і) базарлардың үлесіне тиеді. Елімізде 50 мыңнан астам дүкендер бар. Ірі дүкендер - фирмалық супермаркеттер кең таралуда. Бірақ ең қажетті тауарлармен сауда жасайтын кішігірім дүкендер көп таралған күйде қалуда. Олар тұтынушыларға мейлінше жақын орналасқан. Барлық тауардың 1/3-і Алматыда сатылады, әрі сатып алынады. Ол - еліміздің басты сауда«сересі» болып табылады.

        Тұрмыстық қызмет көрсету мекемелері (шаштараздар, кір жуатын жерлер, киім тазалау орындары, моншалар, автомобиль, тұрмыстық техникалар жендеу, киім, аяқ киім тігу) негізінен қалаларда шоғырланған.Адамдарды әр түрлі аурулардан қорғауда денсаулық сақтау басты рөл атқарады. «Қазақстан - 2030» бағдарламасындағы басты міндеттердің бірі - халықтың денсаулығын сақтау. Ол - қоғамның игілігінің басты көрсеткіші, оның сәтті дамуының кепілі болып табылады. Тек дені сау адамдар ғана белсенді түрде білім алып, еңбек өте алады, өзіне материалдық табыс жасап, Отанын қорғай алады. Елдегі халық денсаулығы тым жоғары дәрежеде емес. Жыл сайын әрбір екінші қазақстандық дәрігерге қаралады. 4,5 мың ауруханалар мен 170 мыңнан астам дәрігерлер (дәрігерлер, мейірбикелер) медициналық көмек керсетеді. Әлеуметтік қамсыздандыру мен білім беруден кейін бұл сала бюджет қаржысын пайдалану жөнінен (барлық шығынның 10%-ы) үшінші орында. Бірақ ол әлі жеткіліксіз.Денсаулық сақтау мекемелерінің желісі ірі қалаларда көбірек дамыған. Мұнда дәрігерлердің басым бөлігі шоғырланған және ірі медидиналық орталықтар, мамандандырылған клиникалар жұмыс істейді. Ауыл тұрғындарына аудандық поликлиникалар, шағын фельдшерлік пункттер қызмет керсетеді. Еліміздегі басты денсаулық сақтау орталықтары Алматыда(дәрігерлердің 1/5бөлігі), Астанада, Қарағанды мен Семейде орналасқан. Түрлері: жүк және жолаушы көлігінің тарифі – жүктер мен жолаушылардың тасымалдағаны үшін көлік ұйымдары жүктерді жөнелтушілерден және халықтан алатын ақы (қ. Тариф); коммуналдық қызметтер көрсету тарифі – суды, газды, жылу және электр энергиясын пайдаланғаны үшін төленетін ақы. Пәтерақы тұрғын жайларды пайдаланғаны үшін ай сайын алынатын ақы, оның шамасы белгілі бір қала үшін тұрғын алаңның 1 м2 үшін белгіленген ақы мөлшерлемесін, тұрғын үйдің пәтерақы бағасын ескере отырып белгіленеді. Халыққа тұрмыстық қызмет көрсететін кәсіпорындардың тұрмыстық қызметтер көрсету бағасы еркін болады, яғни сұраныс пен ұсыныстың ықпалымен қалыптасады.      Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары өнімінің бағасы тағам мен аспаздық мәзірді дайындайтын осы кәсіпорындар қызметінің ерекшелігімен айқындалады. Байланыс (пошта, телефон, телеграф) қызметін көрсету тарифінде қызмет көрсету шығыны ғана емес, сонымен бірге жекелеген қызметтердің әлеуметтік мәні де ескеріледі. Пошта байланысы көрсететін қызметтің тарифі бірқатар өлшемдерді ескере отырып сараланған, олар: жөнелтімнің (хаттың, сәлем-сауқаттың) салмағы, жөнелтім түрі (жай, тапсырысты, бағалы), жеткізілетін жердің қашықтығы. Сәлем-сауқат жөнелтуге арналған қызмет қөрсету тарифі мен бағасы қашықтық белдеуі бойынша 1 кг салмақ үшін белгіленген. Ақша аударымы үшін ақы аударылатын сомаға және аудару тәсіліне (пошталық, телеграфтық) қарай айқындалған. Телеграмма тарифі сөз санына қарай белгіленген және жеткізудің жеделдігіне (жай, жедел) қарай сараланған. Халықаррлық телефонмен сөйлесу тарифі сөйлескен минутқа қарай белгіленген және тарифтік белдеу бойынша сараланған. Жергілікті телефон желісі көрсететін қызмет үшін ақы абоненттердің санаттары бойынша сараланған: жеке пайдаланудағы пәтер телефондарының абоненттері және телефонды ұжымдық пайдалану абоненттері (мекемелер, кәсіпорындар, ұйымдар). Сымсыз байланысты (интернетті, ұялы телефондарды) пайдалану үшін бағаны қызмет көрсетуші компаниялар белгілейді.                                                              

          Өсіп келе жатқан жеткіншектерді өмірге және еңбекке даярлау үшін білім берудің үлкен жүйесі жасалған. Әлеуметтік сфераның бұл саласы онымен айналысатын адамдар саны жөнінен ең ірі болып саналады. Балабақшаларда, жалпы білім беретін және кәсіптік мектептерде, колледждер мен жоғары оқу орындарында 4 млн-нан астам адам білім алуда. Еліміздің тұрғындарының 1/3 оқу партасында деп есептеуге болады. Бұл «еңбектеніп жатқан» халықтың ең үлкен «армиясы» - мектеп оқушылары, сендер 3 млн- нан асасыңдар.Мектептік білім беру географиясы Қазақстанның барлық халқының орналасуымен сәйкес келеді. Мектептер мен оқушылардың үлкен бөлігі негізгі қоныстану белдеуінде орналасқан. Қалаға қарағанда ауыл мектептерінің саны 3 еседей көп (6000-нан астам), бірақ оқушылар саны жөнінен (52%) қалалардың үлес салмағы аздап жоғарылау. Жоғары білім беру - «нағыз калалық» сала. Еліміздің ең студенттік қаласы Алматы (181 жоғары оку орындарының 66-і орналасқан) көшбасшы болып саналады. Студенттер саны бойынша Шымкент, Қарағанды, Астана, Тараз қалалары да ерекшеленеді. Елімізде сан алуан мамандық алу үшін жағдай жасалған. Әл-Фараби атындағы Ұлттық университет (Алматы), Гумилев атындағы Еуразия университеті (Астана), Ұлттық техникалық университеті (Алматы) ірі мамандар даярлау «ұстаханасы» болып саналады.

 

 

 

 

 

Тұрмыстық техника  нарығы              

           Қазақстандық тұтынушылар электротұрмыстық техниканың жаңа түрлеріне қызығушылық таныта бастады. Бұл жергілікті сатушыларға сенім ұялатып отыр. Сарапшылар, қазір қара техника соның ішінде сауда бойынша бірінші орында тұрған теледидарларға сұраныс жоғары болады деп отыр. 2012 жылдың бірінші тоқсанында жоғары технологиялы құрылғылар, оның ішінде SMART – ТV мен 3D телеидарларының саудасы өткен жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 65 пайызға артқандығы белгілі болды. Сондай-ақ, ақ техниканың соның ішінде, тоңазытқыштар, газ плиталарына сұраныс артты. Айта кететін жайт, оның саудасына маусымдар жақсы әсер етіп отырады.  Халықаралық Тұрмыстық техника Қауымдастығының хабарлауынша, 2012 жылы әлемдегі тұрмыстық техниканың саудасы 5 пайызға артып, 1 трлн. доллардан асатын болады. Бұған халық әл-ауқатының артуы, тұрғын үй құрылысы мен ғылыми-техникалық базаның жетілуі әсер етіп отырады. Себебі, қазір нарыққа жаңа үлгідегі қондырғылар еніп жатыр.  Қазақстан да шет қалып отырған жоқ. Тек қана теледидарлар саудасы жөнінен еліміз биыл 650 млн. долларлық көрсеткішке қол жеткізетін болады. сондай-ақ, тоңазытқыш пен газ плиталары және кір жуғыш машиналарға сұраныс артады. Аталған саладағы қаржының айналымы 500 млн долларға жетеді. Эфирде Шынайы экономика хабары, бүгінгі тақырып тұрмыстық техника саласына байланысты болмақ.Қара техника саудасында бірінші орындарды: теледидар, блюрэй мен ДиВиДи, үй кинотеатрлары мен стереожүйелер иеленіп алған. Сауданың 90 пайызы теледидарларға тиесілі. Бүгінде аталған сала ұялы телефондар, смартфондар мен планшеттік компьютерлердің саудасымен теңесті. Қаңтар-сәуір айларының аралығында теледидарлардың саудасы өткен жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 65 пайызға артып кетті. Қазір нарықта өз өнімдерін жақсы сатып отырған бірнеше танымал брендттер бар. Олар: LG, Samsung, Sony, Panasonic және Филипс. Жаңадан шыққан компанияларға мамандар Хайер, Хайсенс және нарыққа қайтып келген Шарп пен Супраны атап отыр. Соңғы 2 компания нарыққа 90-шы және 2000 жылдары жақсы сұранысқа ие болған еді. Халықаралық сарапшылардың пайымдауынша, әлемдік тұрмыстық техника нарығы сауда көлемі жөнінен электроника саласында бірінші және даму көрсеткіші жөнінен азық-түлік саласынан кейін 2-ші орынды иеленіп отыр. Компаниялар сауда қарқынын арттыру мақсатында, жеңілдіктер ұсынып, баға саясатын төмендетуге тырысып бағуда. Кейде, бюджеттік модельдер ұсынылып отырады. Тағы бір маңызды деген фактор – нарықтағы бәсекелестік. Нарықтың белгілі бір бөлігіне ие болу үшін компаниялар үнемді теледидарлар шығарып, олардың бағаларын арзан етіп бекітеді. Қазір теледидарларды ауыстырудағы басты мақсат олардың төзіп отырғандығымен байланысты болып отырған жоқ. Керісінше, адамдар жаңа нұсқаларына қызығу арқылы жаңасын сатып алады. 3 жылда сандық теледидарларды HDMI форматын қолдайтындарға ауыстырған адамдар оның SMART TV деген түрлерін сатып ала бастады. Нарықта сұранысқа ие болып отырған тағы бір сала ақ техника нарығы. Оның ішінде тоңазытқыштар мен кір жуғыш машиналар, газ плиталары мен шаң сорғыштар бар. Тоңазытқыштар пен кір жуғыш машиналарға жалпы сатылымның 70-75 пайызы тиесілі болып отыр. Қалған бөлігі плиталар мен шаң сорғыштарға тиесілі. Сарапшылардың болжауынша, 2012 жылы ақ техника нарығының ауқымы 500-550 млн. долларға жететін болады. Өткен жылы аталған көрсеткіш 450 млн доллармен шектеліп қалды. Осыған орай, саладағы жыл сайынғы өсім 25-30 пайызды еңсеріп отырған деп толыққанды сеніммен айта аламыз.Қазақстандағы ақ техника нарығы 10 шақты брендеттің өнімдерімен ұсынылып отыр. Олардың арасында, аты шулы: Самсунг, ЭлДжи, Беко, Индезит пен Бошты атап өтсек болады. Оның негізгі өндірушілері Ресей мен Қытай. Тоңазытқыштардың құны 30 мыңнан бастау алып, 500 мыңға жетеді. Кір жуғыш машиналар 30-дан бастау алып 300 мыңға жетеді. Газ плиталары көбіне 20-100 мың теңгенің аралығында сатылып жатады. Ол оның түрі мен техникалық мүмкіндіктеріне байланысты. Техниканың модельінде сала мамандары бірінші кезекте, оның төзімділігін жоғары бағалайды.Люкс санаты өнімдердің саудасы бойынша Қазақстан Ресей мен Ео-қ елдерінен қалып отырған жоқ. Осы өнімдердің саудасын арттыру мақсатында дүкендері жеңілдіктер мен арнайы шараларды жиі ұйымдастырып отырады. Адамдар оны өздері аңдап, сатып алады. Еуропада болатын футбол біріншілігіне орай сарапшылар, ТВ кофеханалар, пабтар, мейрамханалар және букмекерлік кеңселердің саудасы артатын болады деп болжап отыр. Сауда жүйелерінде кеңінен саудаланып отырған тағы бір құрылған гаджеттер. Бұл планшетті өнімдер болып табылады. 2011 жылы саладағы өсім 150 пайызды еңсерді. Жыл басынан болған өсім жаман емес. Қазір елде өз өнімдерін Apple, Samsung-тен бөлек, Asus, Acer және Lenovo-да сатып келеді. Сала мамандары, Қазақстандағы планшеттер нарығы тек қана артатын болады деп болжап отыр. Қазір дербес компьютерлер мен ноутбуктер саудасы артып келеді. 2011 жылдың 4-ші тоқсанында саладағы қаржы айналымы 150 млн. долларды еңсерді. Ұялы телефондарға да сұраныс жоғары. Қазір жалпы сауданың арасында ноутбуктердің үлесі 77, дербес компьютерлердің үлесі 23 пайызды құрап отыр. Ресми деректерге сүйенер болсақ, Қазақстанда ноутбуктер саудасы соңғы 2 жылда дағдарысқа дейінгі межеден асып кетті.  Тұтынушылар арасында техникаға деген сұранысты арттырып жіберудің бірден бір жолы оны несиеге сату. Осы бағытта техника дүкендері ЕДБ-термен жақсы қарым қатынас орнатып алған. Олармен жиі науқандар ұйымдастырылып тұрады.

          Кір Жуғыш Машина– электрлі. Кірлеген бұйымдарды үй жағдайында жууға лайықталып шығарылады. Кірлеген бұйымдарды ерітінді арқылы жуу, шайқау (қарқынды түрде айналуға мүмкіндік жасайтын энергия бөлу) әдетте айналып тұратын қалақты дискі (активатор) немесе барабанарқылы жүзеге асады. Кір жуғыш машиналардың кірді сықпайтын (СМ типті); біліктің көмегімен қолмен сығатын (СМР типті); жартылай автоматты-дискілі активаторы және кірді сығатын центрифугасы бар екі бакты немесе жалғыз бакты барабанды (СМП типті); программаменбасқарылатын автоматты (әдетте жалғыз бакты барабанды) (СМА типті) түрлері шығарылады. СМ және СМР типті, сондай-ақ екі бакты жартылай автоматты кір жуғыш машиналардың түбі көлбеу, еңіс келеді де, тігінен орналасқан бағы болады. Бактың түбіне немесе қабырғасына орнатылған дискілі активатор машинаның жұмыс органы болып табылады. Ол машина корпусының төменгі жағына орнатылған электродвигательдің күшімен (минутына 600—700 рет) айналады. Машинаның токқа қосылуы сөндіргіш немесе таймер арқылы жүзеге асады. Таймер тұтқасын белгілі бір уақытқа қойғанда, сәл уақыт өткен соң машина автоматты түрде тоқтайды. Кір суды шлангымен ағызып жібереді немесе насостың көмегімен сорғызып алады.

 

               Теледидар – телехабар бағдарламаларындағы бейне мен дыбыстық сүйемелдеудің радио сигналдарын күшейту мен түрлендіруге арналған теле, радиоқабылдағыш теледидар түрлі түсті, ақаласықара кескінді, стационарлы және тасымалды болып ажыратылады. Теледидардың негізгі ерекшелігі бейне мен сүйемелдеуші дыбыс радиосигналдарын бір уақытта күшейту және түрлендіруезі теледидар әдетте супергетеродинді сұлба бойынша құрастырылады. Оның нұсқалары сүйемелдеуші дыбыс сигналдарын күшейту және бөлу әдістері бойынша бөлінеді. 20 ғасырдың соңында ертеден қолданылып келген кинескопты теледидарлардың орнын сұйық кристалды, плазмалы теледидарлар басты. Сұйық кристалды теледидарлар кескін айқындылығының, сапасының жоғарылығы бойынша қолданыстағы теледидарлардың ең озық түрі болып саналады.

Қызмет көрсетудің ерекшеліктері  мыналар:     1) Сезбеушілік, яғни олардың материялдық емес сипаты, басқа сөзбен айқанда қызмет көрсету клиентке, оған қызмет көрсету процесі аяқталғанға дейін айтарлықтай түрде ұсынылмайды.     2) Қызмет көрсетуді сақтауға болмайды, яғни қызмет көрсетуді ұсыну және тұтыну процесі бір мезгілде өтеді және тұтынушылар бұл процеке тікелей қатысушылар болып табылады.   

3) Қызмет көрсету-бұл қызмет  көрсетілместен бұрын оның сапалы  және сапасыз екендігін білу мүмкін емес.    

4) Өз сапасы бойынша  өзгергіштік, олар қаншалықты  көбінесе қызметкердің маман  дәрежесіне оның жеке ерекшеліктері  мен көңіл-күйіне тәуелді.

           Бірақ мәдени қызмет көрсетулерде үнемі төлем ақы төлене бермейді: Сол үшінде қызмет түрін 2-ге бөледі: а) ақылы    б) ақысыз  Өндіріс немесе қызмет көрсету ежелден бері халық  шаруашылығының бір бөлігі болып келеді. Халыққа қызмет көрсетуді бұл қоғамның рухани-мәдени өсуіне үлкен әсерін тигізді. 

          Samsung Group – Оңтүстік Кореядағы ірі өнеркәсіп концерннің бірлестігі. 1938 жылы Кореяда негізі қаланған. Әлемдік нарықта жоғары технологиялық компоненттрді, телекоммуникациялық құрал-жабдықтарды, тұрмыстық техникаларды, аудио және видео құрылғыларды өндіруші ретінде танымал [1].

    «Самсунг» сөзі ((кор. 삼성, 三星, практикалық транскрипциия нормасына сәйкес сөздің анағұрылым дұрысырақ дыбысталуы — «самсон») корей тілінде «үш жұлдыз» мағынасын білдіреді. Бұл атау Samsung компаниясының негізін салушы Ли Бен Чхольдің үш ұлына байланысты болуы мүмкін. Кенже ұлы Ли Гон Хи мұрагерлік тұрғысынан отбасындағы жекеменшіктің басым бөлігін үлкен ұлы иемденеді деген бүкіл шығыс дәстүрін бұзып, компанияны 2008 жылдың сәуір айына дейін басқарған.              

 

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан    Республикасында халық   тұрмыстық қызмет көрсетудiң  
    Ережелерi   Қазақстан Республикасының   және монополияға қарсы саясат  жөнiндегi мемлекеттiк Комитетінің 1996 жылғы 20 қыркүйектегi  
 нөмiрi 9/7 алқа қаулысымен  
                                       Бекiтiлген

 

I. Жалпы ережелер

         1. Қазақстан Республикасында халыққа тұрмыстық қызмет көрсетудiң Ережелерi Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексi мен "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзiрлендi, ол тұрмыстық қызмет көрсету саласында тұтынушылар мен атқарушылардың арасындағы қарым-қатынастарды реттейдi.   
      2. Ережелер меншiк нысандарына қарамастан барлық заңды тұлғаларға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрғындардың жеке тапсырмалары бойынша:   
     аяқ киiм жөндеу;   
 ортопедтiк аяқ киiмдi қоса алғанда аяқ киiм тiгу;   
 тiгiн, мех, трикотаж және былғары бұйымдарын, бас киiмдер мен тоқыма галантереясы бұйымдарын тiгу мен жөндеу;   
 трикотаж бұйымдарын тiгу мен тоқу;   
тұрмыстық мәшинелер мен аспаптарды жөндеу, металл бұйымдарын жөндеу мен жасау, оның iшiнде:   
телевизорларды, радиоаппаратураны, күйтабақ ойнатқыштар, радиолалар, магнитофондар, тоңазытқыштар, шаңсорғыштар, кiр жуатын, тiгiн және басқа да мәшинелер мен аспаптарды жөндеу;        
 химиялық жобалау мен бояу;  
кiр жуу қызметiн көрсету (жанама қызметтi өңдеуге берiлген заттарды шағын жөндеудi қоса алғанда);  
тұрғын үйлердi (пәтерлердi, гараждарды, аялдамаларды) жөндеу мен салу; 
дыбыс жазу салондарының қызметiн қоса алғанда суретке түсiру және сурет-кинолабораториялары қызметiн көрсету; моншалар мен су бүрiккiштер қызметi;  
 шаштараздар қызметi (париктер, шиньондар дайындауды қоса алғанда);  салт-жора қызметi (мамандандырылған дүкендер арқылы жерлеуге қажеттi керек-жарақты сатуды қоса алғанда);  
 салт-жора қызметi (жерлеуге қажеттi керек-жарақты, ескерткiштердi, құлпы тастарды, гүлзарларды, азанама веноктарын әзiрлеу);   
 тұрмыстық қызметтiң басқа да түрлерiн (жеке меншiк үйлердi газдандыру, азаматтардың тапсырыстары бойынша ауылшаруашылық өнiмдерiн ұқсату және т.б.) көрсетумен айналысатын азаматтарға қолданылады.   
      Жүк тасымалдаумен, азаматтардың көлiк құралдарына техникалық қызмет көрсетумен және оларды жөндеумен айналысатын, сондай-ақ ломбардтардың, сақтау камераларының, заттарды уақытша пайдалануға беру және сауда жүйесiнде сатып алынған бұйымдардың олардың пайдаланудың кепiлдiк мерзiмi кезiнде ақауларын жөндеу қызметiн көрсететiн заңды тұлғалар мен азаматтардың қызметi арнайы ережелермен реттеледi.   
      3. Егер атқарушылар азаматтардың жеке тапсырыстары бойынша киiм-кешек, бас киiмдер, жиhаз, былғары-галантерея, металл және басқа бұйымдар жасаумен қатар тұтынушының алдын ала тапсырысынсыз бұйымдарды жаппай және топ-тобымен өндiрiп, кейiн оларды халыққа сататын болса, онда олардың тұтынушылармен қарым-қатынастары (бұйымдардың сапасына деген талаптарды, кепiлдiктердi, жауапкершiлiк шараларын және басқаларды қоса алғанда) "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" деп аталатын II бөлiмiнде белгiленген тәртiп бойынша реттеледi.