Ұстаз болу жүректің батырлығы

Ұстаз болу – жүректің батырлығы

 

Құттықтаймыз!

Төл мерекелеріңізбен, ұстаздар!

 

Міне, жадырап жаз өтіп, алтын  күз де келіп жетті. Табиғаттың осы  бір жыл мезгілін әркім-ақ сыңғырлаған  жез қоңырау үнімен, мектептегі мұғалімдер мен оқушылардың қарбалас, сағыныса табысқан қуанышты сәттерімен елестетеді. Жаңа оқу жылымен қатарлас келетін Мұғалімдер күні де күздің үлесіне тиіпті. Мектеп қабырғасынан әлдеқашан алыстап кетсе де, бойында жылуы бар әрбір парасатты азамат әліп үйретіп, білім теңізіне жетелеген ұстаздары мен балалық шағының талай қызықты күндеріне куә болған алтын ұя – мектебін әрдайым үлкен сағынышпен, құрметпен еске алып отырады.

Аса көрнекті қазақ геологы, ғалым, қоғам қайраткері, Қазақстан Ғылым  академиясының ұйымдастырушысы  және тұңғыш президенті, академигі Қаныш Сәтбаевтың айтуынша “...1 қыркүйекте не салтанатты шеру, не салюттер болмайды. Бірақ бұл күн ешқандай мерекемен тең келмейтін, білімнің асқар шыңына жетелейтін, қайталанбайтын күн. Бұдан асқан ұлы мереке жоқ”- деп толғаған.

Олай болса, мұғалім бақыты – шәкірт құрметі.

Ұрпақ тәрбиесі – ұстазға байланысты. “Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің” дегендей өнегелі ұстаздан жақсы  шәкірт шығатыны сөзсіз.

Ұстаз – ұлағатты есім. Шәкірттерін  білім нәрімен сусындатып, тәлім-тәрбие беру, жақсы қасиеттерді бойына дарытып, адамгершілік рухта бағыт-бағдар беруде ұстаздың еңбегі зор. Сондықтан да ол әрдайым қасиетті тұлға ретінде ерекшеленеді.

Білім көшін жылжытып келе жатқан ұстаздар қауымына құрмет арта бермек! Сіздерді кәсіби мерекелеріңізбен шын  жүректен құттықтаймыз!

 

Қазақстанның С.Бегалин атындағы  

мемлекеттік республикалық балалар

кітапханасының ұжымы.

 

Құрастырушыдан 

 

Данышпан да, дана да оқып сенен,

Атақ-даңқын асырды бар әлемнен.

“Ұстаз” деген аяулы, асыл жанды,

Жақсы көрем, арнаймын жақсы  өлең!

Мәриям Хакімжанова

 

Мұғалім – жалпы білім  беретін мектептерде жас ұрпақты  оқытып, әрі оларды тәрбиелеу қызметін атқаратын маман.

Мұғалім – байырғы  мамандықтардың бірі.

Қоғамдық тәжірибені жаңа жас ұрпаққа беру және ол ұрпақты  өмірге, еңбек етуге даярлау қажеттігі оқу мен тәрбиені өз алдына дербес қоғамдық қызметке айналдырды. Ежелгі Шығыс елдерінде мұғалім негізінен (дін иелері) болатын. Капитализм дәуірінде мектеп ісінің дамуына байланысты мұғалімдік кәсіп кең тарап, түрлі типті училищелер мен мектептерде штатты қызметке айналды. Осылайша мұғалімдік өз алдына мамандық болып танылды.

ХIX ғасырдың 2-жартысында қала мұғалімдері шыға бастады. (орыс-қазақ  училищелері, жаңалыққа бет алған  жеке дара оқытушылар). Олар орыс халқының ұстаздық тәжірибесіне зор көңіл аударды.  Қазақ жастары түсіп оқитын бірнеше мұғалімдер семинариясы ашылды. Ел ішіндегі мұғалім правосыз және жалақысыз, көбінесе өз белсенділігімен қызмет атқарды.

Ұлы Октябрь социалистік  революциясынан кейін халық Мұғалімдері  толық правосын алып, өзінің басты мақсатын коммунистік тәрбие мүддесіне бағыттады.

Қазақ Мұғалімдері өзінің өсу және толысу жолын мол қамтитын жас ұрпақты тәрбиелеу, мәдени революция  міндеттерін өтеу жұмысына белсене  кірісті. Осы биік мақсаттарға сай  оның беделі барынша арта түсті. Коммунистік партияның әр кезеңде Мұғалімге деген қамқорлығы, мұғалімнің беделін өсірді, педагогикалық тәжірибесін жетілдірді. Біздің елде арнаулы “Мұғалімдер күні” белгіленген. Мұғалімдер ордендермен, медальдармен марапатталады. Арнайы мұғалімдердің білімін жетілдіру институттары ұйымдастырылған. Көптеген арнайы газет, журналдар бар.

Мұғалім – мектептің  айнасы, бәйтерегі. Мұғалім еңбегінің  әлеуметтік мәніне, елдің мәдени өміріндегі белсенді рөліне кезінде қазақ зиялылары  көп көңіл бөлген. Ахмет Байтұрсынұлы “Жақсы мұғалім мектепке жан кіргізеді, басқа кемшілігі болса, мұғалімнің жақсылығы жабады, білдірмейді” – деген болатын. Мұғалім білім нәрін себуші, мұғалім жақсы білімді болса, білген білімін алдында отырған шәкірттеріне үйрете білсе, ол мектептен бала көбірек білім алып шығады.

Өсіп келе жатқан ұрпақ  – адамзаттың болашағы, жалғасы.

Артта  қалған ұрпақ  саналы болса, адам баласының жер  бетінде жасауы да сан ғасырларға жалғаса береді. Білім күші құдіретті. Ол бар жерде үздіксіз даму үрдісі жүреді.

Бұдан біз білімнің қаншалықты маңызды екеніне көз жеткіземіз.

Тәуелсіз ел атанып, төбемізге  ту тігіп, тіліміздің мәртебесі артып, әлемге атымызды  танытып жатқан кезеңде ұлттың, елдің болашағы –  жас ұрпақ тәрбиесіне де мықты  көңіл бөлінуі қажет.

Осы егеменді, тәуелсіз Қазақстанда өркениетке бастар жолдың бастауы – мектеп десек, мектептің басты тұлғасы, жүрегі – МҰҒАЛІМ.

Адамның адам болып қалыптасуына ата-аналармен қатар,  мұғалімнің де рөлі зор.

Ұрпақ болашағы, халқымыздың  келешегі қазіргі ұстаздардың қолында.

Ұстаз болу – жүректің батырлығы,

Ұстаз болу – сезімнің ақындығы,

Ұстаз болу – мінездің күн шуағы,

Азбайтұғын адамның  алтындығы –

 деп ақын Ғ.Қайырбеков  жырлағандай, сөзі маржан, үні  ән ұстаздардың бар болғанын  мақтаныш етемін. Әрине, ұстаз   жүгі – ауыр жүк. Ұстаздардың әсерлі үнмен, асықпай мәнерлеп сөйлеген сөзінен әрбір оқушыға деген қамқорлықтың, аналық, әкелік сезімнің дана ойдың ыстық лебі есіп тұрғандай. Иә, адамның жан дүниесін түсініп, ренжітпей, қателігін сездіре білу – бұл нағыз шеберлік емес пе?!

Осы ұстаздар жайында  халқымыздың ұлы батыры Бауыржан Момышұлы “Ұстаздық - ұлы құрмет. Себебі, ұрпақтарды ұстаз тәрбиелейді. Болашақтың басшысын да, данасын да, ғалымын  да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді... Өмірге ұрпақ  берген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты  тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз” деген.

Бала бойына ата-анадан кейінгі ақыл-ой, адамгершілік, әдептілік, ар-ұят, ұлттық сана-сезімді сіңіруші адам – Мұғалім.

Ендеше өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын, шәкіртінің жанына нұр құйып, өмірге өзі де бақытты болып, өзгелерді де бақытқа жеткізсем деп жүретін ұстаздардың жөні де,  жолы да бөлек.

“Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға” деп Абай атамыз айтқандай, ұстаз еңбегінің қыр-сыры мол, қиын да жауапты, шығармашылық еңбек екендігін баршамыз мойындаймыз.

Ұрпақтың ұлы мұраты жолында талмай еңбек етіп жүрген ұстаздардың төл мерекесіне арнап, С.Бегалин атындағы Мемлекеттік  республикалық балалар кітапханасы  “Мектеп – білім тірегі, Ұстаз - оның жүрегі”

атты әдістемелік құралын  ұсынады.

Бұл құралдың мерекені ұйымдастырушыларға көмегі тиеді деген сенімдеміз. Сәт  сапар тілейміз!

 

 

                                                                                Інжу-маржан 

ҰСТАЗ ДЕГЕН...

Ұстаз... жаратылысынан өзіне айтылғанның бәрін жете түсінген, көрген, естіген және аңғарған нәрселердің бәрін жадында жақсы сақтайтын,  ешнәрсені ұмытпайтын... алғыр да аңғарымпаз ақыл иесі..., мейлінше шешен, өнер-білімге құштар, аса қанағатшыл жаны асқақ және ар-намысын ардақтайтын, жақындарына да, жат адамдарына да әділ..., жұрттың бәріне... жақсылық пен ізгілік көрсетіп...қорқыныш пен жасқану дегенді білмейтін батыл, ержүрек болуы керек.

Әл-Фараби

 

Маған жақсы мұғалім бәрінен  де қымбат, өйткені мұғалім –  мектептің жүрегі.

Ыбырай Алтынсарин

 

Адамның адамшылдығы... жақсы ұстаздан болады.

Абай Құнанбаев

 

Мұғалімнің ұдайы жақсы оқитын балаларға ғана сүйсініп, ылғи соларды  ғана оқытуы дұрыс емес.

Мұхтар Әуезов

 

Оқушы жастардың ең сенімді ұстазы, сыр жасырмай ашық айтатын адамы – мұғалім.

Ғабит Мүсірепов

 

Мұғалім өзінің білімділігімен, жүріс-тұрысымен, жайдары мінезімен, тіпті сырт пішіні, киген киімімен де оқушысына жақсы  мағынада қатты әсер етеді.            Мәлік Ғабдуллин

 

Жақсы адам ғана жақсы  басшы бола алады.

Жүсіп Баласағұни

 

Ұстаз деген ұлағатты атауды естігенде, күні бүгінге дейін  өзімді шәкірттей сезінемін

Серке Қожамқұлов

 

Оқытушы әлеуметтік әділеттіліктің, адамгершіліктің жаршысы болуға тиіс.

Спандияр Көбеев

 

Егер мұғалім өз бойына іс пен шәкірттеріне деген сүйіспеншілікті біріктірген болса, ол – кемел ұстаз.

К.Д.Ушинский

 

Шәкірті жоқ ұстаз – мылқау ұстаз

Ыбырай Жақаев

 

Егер мұғалім  өн бойына, өз ісіне, шәкіртіне деген сүйіспеншілікті  жинақтаса, ол нағыз ұстаз.

Л.Н.Толстой

 

Мектептің жаны – мұғалім. Мұғалім қандай болса, мектеп сондай болмақшы. Яғни, мұғалім білімді болса, ол мектептен балалар көбірек білім алып шықпақшы. Солай болған соң, ең әуелі мектепке керегі – білімді, педагогика, методикадан хабардар, жақсы оқыта білетін мұғалім.

Ахмет Байтұрсынов

 

Қазақтың тағдыры, келешекте  ел болуы да мектебінің қандай негізде  құрылуына барып тіреледі. Мектебімізді таза, берік һәм өз жанымызға /қазақ  жанына/ үйлесетін негізде құра білсек, келешегіміз үшін тайынбай-ақ серттесуге болады.

Мағжан Жұмабаев

 

Ұстаз болу - өз уақытын аямау, өзгенің бақытын аялау.

Ж.Ж.Руссо

 

Ұстаз – ұлы есім.

М.Әуезов

 

Мұғалім өзінің білімін  үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, оқуды, ізденуді тоқтатысымен оның мұғалімдігі де жойылады.

К.Д.Ушинский

 

Мұғалімдік мамандық – бұл адамтану, адамның күрделі және қызықты, шым-шытырығы мол рухани жан дүниесіне үңіле білу. Педагогикалық шеберлік пен педагогикалық өнер – ол даналықты жүректен ұға білу болып табылады.

В.А.Сухомлинский

 

Егер балалар бірдемені  түсінбейтін болса, онда оқытушы  оларды кінәлауға тиісті емес, оларға түсіндіре алмай отырған өзін кінәлауға тиіс.

Ы.Алтынсарин

 

 

НАҚЫЛ СӨЗДЕР

 

Ұстазы жақсының ұстамы жақсы.

 

Жақсы мұраптың атынан су ереді,

Жақсы ұстаздың соңынан  шәкірт ереді.

 

Ұстазға қарап шәкірт өседі.

 

Қайратсыз ашу – тұл,

Тұрлаусыз ғашық –  тұл,

Шәкіртсіз ғалым –  тұл.

 

Атпаз көрген ат таныр,

Ұстаз көрген хат таныр.

 

Ұстаз мәртебесі –  ел мерейің 

 

Ұстаздан шәкірт озар

 

Ұстазыңды ұлы әкеңдей  сыйла

 

Ұстазы талантты болса,

Шәкірті талапты болады.

 

Ұстаз – ұрпақ мақтанышы.

 

Ұстаз болу – жүректің асылдығы.

 

Ұстаз шәкіртіне білім  жолын үйретеді,

Білімді жан тас қамалды  күйретеді.

 

Бұйырмас білім тоқымай,

Ұстаздық қылма оқымай.

 

Жарасады сыпайылық  балаға,

Ұстазыңа одырайып қарама.

 

Шәкірттің жақсы болмағы  ұстазынан.

 

 

ЖҰМБАҚТАР

 

Білімнің дәнін тереді,

Балаға тәлім береді.

( Ұстаз)

 

 

Білімнің - жолбасшысы,

Шәкірттің - қолбасшысы.

( Мұғалім)

 

Оқу - білім бағдары,

Заманының бағбаны.

( Ұстаз)

 

“БӘРІ КЕРІСІНШЕ”

(Төменгі сынып оқушыларына арналған  ойын – мереке)

 

Безендірілуі:

Түрлі-түсті шарлар, күз мезгіліне  арнап салынған суреттер, нақыл сөздер жазылып ілінеді. Ұстаздар күніне орай кітап көрмесі ұйымдастырылады.

(Жүргізушілер сахнаға  қолдарындағы қоңырауларын кезек-кезек  сыңғырлатып жүгіріп кіреді)

 

Жүргізуші 1: Құрметті ұстаздар! Сіздерді төл мерекелеріңізбен құттықтаймыз! Сіздерге еңбекте табыс, қажымас қайрат, зор денсаулық, бақыт тілейміз!

 

Оқырман 1:  Білімнің кілтіндей

“Әліппе” ұстатқан,

  Оқуға іркілмей

  Тоқуға ұстартқан.

  Қамқоры ұл, қыздың –

  Мұғалім – ол біздің.

 

Оқырман 2: Қиынға төзуге

  Үйреткен қашанда,

  Жаманнан безуге,

  Жақсылық жасауға.

  Қамқоры ұл, қыздың –

Мұғалім – ол біздің.

 

Оқырман 1: Атам да сыйлайтын

  Атамның тұстасы,

  Папам да сыйлайтын

  Ауылдың ұстазы.

  Қамқоры ұл, қыздың –

Мұғалім – ол біздің

Мұзафар Әлімбаев

 

Жүргізушілер қоңырауларын тағы бір  мезет сыңғырлатады. Осы бір мезетте  оқушылар  Ұстаздарды мерекелерімен  құттықтауға шығады.

(Балалар ұстаздарына  гүл шоқтарын сыйлайды).