«Яссауи» туристік фирмасының маркетингілік стратегиясының қалыптасуы

Маневрлік коэффициенті кәсіпорынның өзіндік қаржысының қандай бөлігі мобильді түрде

(22305-99):22305=0,99

«Яссауи» турфирмасы бойынша бұл көрсеткіш 0,99 – ге

Банкроттық коэффициенті баланс активі сомасындағы өзіндік айналмалы қаржының үлес

(520+1320-780):23515=0,05

0,05 - ке тең бұл коэффициент турфирманың нарықтағы

Кәсіпорын қызметінің тиімділігін бағалауда кәсіпорын иелігіндегі қаржыны қолдану рентабельділігі

Қор қайтарымдылығы капитал бірлігіне келетін туристік қызметтер көлемін сипаттайды

Кесте 6

№ Көрсеткіштер 2004жыл 2005 жыл

1. Табыс (ҚҚС-ты есептемегенде), мың теңге 9676 9926

2. Айналыс шығындары, мың теңге 7858 7988

3. Таза табыс, мың теңге 347 408

4. Негізгі қордың орташа жылдық құны, мың теңге 335

5. Негізгі қорлардың қор қайтарымдылығы коэффициенті (1 жол/4

6. Негізгі қорлардың қор сыйымдылығы коэффициенті (4 жол/1

7. Негізгі қор бойынша рентабельділік коэффициенті (3 жол/

8. Рентабельділік деңгейі (3 жол/ 2 жол)*100% 4,4 5,1

Кестеде көрсетілген көрсеткіштердің өзгеру динамикасы фирманың капиталды қаншалқты тиімді

Турфирманың шаруашылық көрсеткіші – оның табыс деңгейі. Турфирманың табысы

- турфирманың шаруашылық қызметін жүргізумен байланысты шығындарды өтеу;

- табыстың бір бөлігі әр түрлі салықтарды төлеуге кетеді;

- табыстың белгілі бір бөлігі пайданың қалыптасу көзі болып

Жоғарыда айтылғанды қорытындылай келе, 2005 жылы «Яссауи» турфирмасының қаржылық

2.2 «Яссауи» туристік фирманың туристік қызмет ассортименті

Туризмде маркетингке шын мәнінде  қажетті көңіл бөлінген жоқ. Маркетингілік

Туристік маркетингтің ерекшеліктері  туристік өнімнің айрықшылығына  тәуелді және туристік

Туризм аясындағы әйгілі қайраткер  В.Б.Сапрунованың анықтауы бойынша  “туристік

Туристік өнім өзінің өзіндік ерекшелігі бойынша көпспектрлі, өйткені оның

Туристік қызметті тұтынушының  өзіндік ерекшелігі, туристік қызметтің  сапасын бағалаудың

Туристік қызметті өндірушілердің өзіндік ерешелігіне, әртүрлі мақсаттары бар, туристік

Өндірістің ерекшеліктерін және туристік өнімнің өткізілімін ескере отырып, туризмдегі

– туристік қызметке сұраным тұрақты өседі, сондықтан туристік маркетингтің

– тапсырыскерлерге қатысты сенімді  және факторлық ақпараттық саясат;

– мерзім аралық кезеңдегі туристік қызметтің диверсификациясы мен

– тұтынушының психологиялық, рухтық – эмоционалдық аспектілерін ескеру және

– қызмет көрсету рыногінің барлық қатысушыларының маркетингілік зерттеулерінің өзара

Біздің пікірімізше, туристік қызметтер сұранымының ерекшеліктері мен ұсыныстарына талдау

Әлуеттік сұранымның көлемі саяхаттағысы келетін тұтынушылар мөлшерімен (санымен) анықталады.

Туристік сұранымға факторлардың екі түрі ықпал етеді: жалпы экономикалық

Жалпы экономикалық фактордың элементтерінің бірі, сатып алу қабілеттілігімен көрсетілетін,

Сол, жан басына шаққандағы пайданың өзгерісі шоп – турлардың

Туристік сұранымның қалыптасуына демографиялық факторлар өте маңызды ықпал көрсетеді.

Туристік индустрия үшін маңызды болатын мәселе, жас құрылымының өзгеруі,

1999 жылы республикада ересек  жастағылар санының артуы байқалады,  мысалы

Туристік сұранымға ықпал ететін демографиялық факторлар арасында, жанұялардың құрылымдық

Туризмге сұранымды анықтау  кезінде, біз ерекше мәнді, бос уақыт

2000 жылдың наурыз айының аяғында,  жұмыспен қамтамасыздандыру қызметінде  жұмыссыздар

Бір қараған көзқараста парадокстық құбылыстар өтуде: жұмыссыздықтың күрт жоғарылауы

Батыс ғалымдары туристік сұранымға ықпал ететін мәдени факторларға ерекше

– гедонизм (байлыққұмарлық) - өмірден  ләззәт алуға бағдарлану;

– баламалы мәдениетке бетбұрыс;

– ойдың экологизациялануы.

Гедонизм (байлыққұмарлық) қанағаттануға және әсерді өзгертуге сұранымды ұсынады. Баламалы

Батыстың туристік өнімінің қазіргі  тұтынушысының маңызды сипаты дүниетануды  экологизациялау

Қазақстанның туристік өнімін тұтынушыға экономикадағы реформалаудың өтуі, нарықтық қатынастарға

Кез – келген елде және кез –  келген туристік

Тұтынушы тәртібінің стереотипінде  соңғы он жылда түбірлі өзгерістер болды:

Туристік индустрия үшін тұтынушылар  үшін артықшылықты, туристердің сапары кезіндегі

Осы модельге сәйкес туризмде туризмнің  жеке түрлері үшін туристік

– қажетті (мәнділіктің 1 мәні беріледі);

– қалаулы (мәнділіктің 0,5 мәні беріледі);

– талғаусызды (мәнділіктің 0 мәні беріледі).

Сауалданушыларға әрбір сипаттама бойынша үш деңгейдің бірін белгілеу ұсынылады.

Бұл кезде сапалық сипаттаманың салмағы келесі теңдеумен анықталады:

mi = n1 ( 1 +

мұндағы n1 және n0,5 – туристік қызметтің

Осы сауалданудың көмегімен және оны  өңдеудің көмегімен туризмнің әрбір

Кn= ( m i

i = 1

m i көрсеткіші жеке сапалық сипаттаманың  тұтынушымен көрсетілген мәнділік

Бұл әдіс туристік қызметті өндірушілерге туристерге қызмет көрсету кезінде

Жоғарыда айтылғандардан шыға отырып, туризмнің әртүрлі түрлері және жалпы

Маркетологтарға, маркетингтің диффузиялық  моделіне сәйкес, сапарға баратын  әрбір ел

Тұтынушылар жауаптары объективті болуы үшін және оларды алу мүмкіндігі

Қазіргі уақытта мүдделері бойынша  туризмге мамандандырылу мен саралану процесі

Сапарлардың жиілігіде, ұзақтығыда өзгерді. 1990 жылы ҚР кетушілер сапарының

Кіру туризміне келетін болсақ: шетелдік туристерде демалыстарын «үзгілеу»  беталысы

Қазіргі туризмнің ерекшелігі туристік демалыстың қарқындануы, кездесулер, қыдырулар, шытырманды

Туристік ұсыныстың негізгі  компоненттері болып, туристік көңіл аударатын жерлер,

Қазақстандағы көңіл аударатын жерлерге 9 мың анықталған ескерткіштер жатады,

Орналастыру құралдары туристік ұсыныстардың ең маңызды бөлігін көрсетеді. Сондықтан

Туристік ұсыныстарды анықтаушы  факторлардың бірі – көлік құралы. Қазақстанда

Маркетингілік қызметте рыноктың саралануы маңызды буын болып табылады. Фирмамен

Қазіргі кезде туристік қызметті әлуетті  тұтынушылардың массасының сегменттерге бөлінуінің

Қазіргі кезде әртүрлі авторлармен  рыноктің саралануының әртүрлі критериялары ұсынылады,

Туристік компания “Яссауи” өзінің қызметінің ең басында меншікті маркетингілік

Туристік қызмет рыногінің саралануы  кезінде қолданылатын негізгі критериялар:

Сұраныстың географиялық параметрлері бойынша мүшеленуі тұрақты тұратын  елдің ішкіге,

Қазақстанда туризмнің шығу сегментінде өсу динамикасының беталысы байқалады, ондағы

Шығу туризміне сұраныстың төмендеуінің сипаты кездейсоқтық емес. Туристік белсенділіктің

Әлуеттік шетелдік туризмді тарту  үшін, жан – жақты маркетингілік

Турсапардың географиялық мақсатынан екінші параметр бойынша саралану келесі критериялар

Кесте 7

Қазақстан Республикасында туристердің  кіру және шығу құрылымы

Елдер атауы 1998 жыл, кірушілердің жалпы  санынан, %

2003 жыл 

Шығушылар

дың жалпы санынан, % Кірушілердің жалпы санынан,

Германия 23,9 11,12 18,1 43

Ресей 19,4 47,28 0,87 10,5

Түркия 12,6 3,79 25,6 5,5

АҚШ 11,6 9,88 0,15 4,5

Жапония

3,6

4,2

Қытай

2,56 21,2 2,9

Франция

2,25 0,56 2,3

БАЭ

18 0,2

Қазақстандағы туристердің негізгі ағыны Ресейден екені байқалады, бұл рекреациялық

“Яссауи” компаниясы рыногінің  саралануының келесі критериясы өзіне  келесі параметрлерді

Әлуеттік туристер массасының мінездемелері  мен саяхаттауға қатынасы бойынша жеке

Психологиялық критериялардың негізгі  параметрлері болып табылатындар: уәж, сапарлар, турист

Туристік бизнесте турөнімді өткізудің  каналдар жүйесі үлкен роль атқарады.

Динамикадағы өткізімнің каналдар құрылымы статикалық болмайды, өзгерістер белгілі бір

Кесте 8

Қазақстан рыногінде өткізілген, әртүрлі  типті сапарлар саны және

Туроператорлар 2002ж., сапарлар саны Үлес, % 2003ж., сапарлар саны

Яссауи 14776 2,1 16547 2.6

Гиацинт 8270 1.2 25534 3.8

Жаңа-Арқа 15397 2.2 32388 5,7

Квадротур 20394 2.9 26340 4.3

Спутник Казахстана 10395 1.5 16254 2.5

Туроператорлар бойынша барлығы 64232 9.9 117063 18.0

Қазақстан бойынша барлығы 700500 100 650218: 100

Шоғырлану дәрежесінің соншалықты жоғары болмағанына қарамастан, ірі туроператорлармен

Бұл беталыстың ары қарай дамуы, өткізу жүйесінің одан үлкен

Фирмалардың мамандануға беталысы күшеюде, ұсынылатын турлар спектрі кеңеюде және

Маркетингтегі өзекті кезеңдердің  бірі жарнама болып табылады. Туристік салады

Шетелдегі ұлттық туристік ұйымдар  туристік жарнамаларға шетелдік туризм табысының

Саралаудың бірінші принципі – тапсырыскерлердің сапар мақсаты негізінде. Сапар

“Яссауи” фирмасының талдауы бойынша, айына бір тұтынушыға келетін табысы

Компанияның сауалдамасының көрсетуі бойынша, туристердің басым көпшілігінің табысы 15

Әлуеттік туристер массасының мінездемелері  мен саяхаттауға қатынасы бойынша жеке

Сапарлар уәждемесіндегі ең үлкен  меншікті салмақ саяхаттау немесе

Идеал жағдайда әрбір тапсырыскер тек соған арналған қызметтер мен

Маркетингілік талдау тұтынушылық беталысының ерекшеліктерін, экономикалық, демографиялық факторлардың туризм

Қазақстанда туристік рыноктың нашар  дамуына байланысты, экономиканың бұл секторындағы

Сонымен қатар, Қазақстан бойынша  турлар пайда болады, таяу шетелдердегі

Бәсекелестік жағдайлардың күшейген кезінде, Қазақстандағы туристік фирмалардың саны 100

Әсіресе біздің фирма үшін маңызды  мерзімдер аралығындағы кезеңге  экономикалық

Біз қарастырып отырған фирма, жүзіндіде орын алу үшін, біздің

Одан өзге, тапсырыскерлерге қызмет көрсету сапасын күрт жақсарту қажет.

Яғни, туристік фирма туризм рыногінде тұрақталып қалғысы келсе, оның

Халықаралық туристік маршруттарда бәсекелестік күшті болуына және ондағы

Келешектігі бар бағыттардың бірі жергілікті туристік маршруттардың ұйымдастырылуы болып

Қазақстанның ең әдемі қаласы Алматы бойынша экскурсия ұмытылып барады.

Қазақстандағы экскурсияның жаңа бағыты – бұл өндірістік экскурсиялар жүргізу

Туристік қызмет көрсетудің, маршруттардың  және экскурсиялардың әр алуан болуымен

3 ТАРАУ. Туристік қызметтің бәсекеге  қабілеттілігін жоғарылату жолдары 

3.1 «Яссауи» туристік фирмасының  туристік қызметінің бәсекеге 

қабілеттілігін маркетингтік зерттеу 

Рыноктың тез өзгеретін жағдайларында, кез – келген туристік кәсіпорынның

Бұрынырақ, шотландия экономисті және философы А. Смит, еркін рыноктың

Маркетингілік зерттеу ұғымы нені түсіндіреді? Бұл есепте бүгінгі күні

Келтірілген анықтамаларға негіздей отырып, біздің көзқарасымызда, ең маңызды сипаттамаларды

- маркетингілік деректерді жинаудың, талдаудың және өзінше түсіндірілуінің ғылыми

- маркетингі саласында басқару  шешімін қабылдау

Сонымен, жоғарыда айтылғандарды тұжырымдай отырып, келесідей қорытынды жасауға болады,

Туризмдегі маркетингілік зерттеулер, туристік кәсіпорынды рыноктармен, тұтынушылармен, бәсекелестермен және

Туризм рыногіндегі коммерциялық қызметтің табысы, бірінші кезекте, тартымды, қызықтыратын

Туристік қызметтің сезімсіздігі немесе материалдық емес сипаты, оларды алғанға

Өндіріс пен қызметті тұтынудың тығыз байланысы маркетингтің жаңа функционалдық

Туристік қызметті өндіру мен тұтыну процесіне сатып алушыны тарту,

Өндіріс пен қызметті тұтынудың тығыз байланысының сөзсіз салдары, кімнің,

Қызметтің түрленбелілігін төмендету  үшін қызмет көрсету стандарттары әзірленеді –

Туристік қызметтің сипатты  ерекшелігі, оның сақталуға қабілетсіздігі болып табылады.

Туризмдегі қызметтің қарастырылған  жалпы сипаттамалары (сезімсіздік, өндіріс пен тұтынудың

Туристік өнімге, қызметтердің жоғарыда көрсетілген жалпы өзіндік сипаттамаларымен қатар

Біріншіден, әртүрлі компоненттер арасындағы өзара қатынастың күрделі жүйесімен сипатталатын,

Екіншіден, туристік қызметке сұраныс  табыс деңгейі мен бағаға ғана

Үшіншіден, қағида бойынша, тұтынушы өнімді оны қолданғанға дейін көре

Төртіншіден, тұтынушы өзін өнімді тұтыну орынынан алшақтататын ара қашықтықты

Бесіншіден, туристік өнім кеңістік пен уақыт сияқты ауыспалыларға тәуелді,

Алтыншыдан, туристік қызметті ұсыну  икемсіз өндіріспен ерекшеленеді. Олар тікелей

Жетіншіден, туристік өнім, әрқайсысының өзіндік жұмыс әдісі, айрықшалықты қажетсінуі

Сегізіншіден, туристерге қызмет көрсету  сондай ұсақ – түйектерден тұратын

Тоғызыншыдан, туристік қызмет көрсетудің сапасын бағалау едәуір субъективтілікпен ерекшеленеді:

Ақырында, оныншыдан, туристік қызмет сапасына, форс – мажор (төтенше

Маркетинг теориясында бекітілген өнімнің атрибутивтік теориясынан  шыға отырып (Т.

Туристік кәсіпорынның өзінің тауарына деген рыноктық мүддені өткізуі рынокқа

Туристік кәсіпорынмен ұсынылатын өнімдер құрылымы, оларды оптималдау (үйлестіру) мақсатында,

Туристік кәсіпорынмен маркетингілік зерттеулерді анықтау кезінде, өнімдердің тіршілікті циклін

Өнімнің тіршілікті циклінің тұжырымдамасы, кез – келген өнім, қандай

Туристтік өнім өзінің дамуында бірқатар бірізді деңгейлерден өтеді(өсу мен

Өнімді нарыққа енгізудің бастапқы деңгейі болып саналатын сәт, ол

Бұл деңгейдің ұзақтығы үлкен шектерде өзгере алады және ол

Өсу деңгейі өнім өткізу мөлшерінің жылдам ұлғаюы және осыған

Өсу деңгейінде туристік кәсіпорын өнім өткізу аумағын кеңейтуге және