Мультимедия жүйелері, компьютер және музыка

     Аудио  және  MIDI  файлдардың  айырмашылығы.  Мысалы  гитарамен сүйемелдеген  әнді  файлаға жазу  қажет  болсын,  себебі  ән  орындалған  кезде  дауыс  ырғағы,  қаттылығы,  ұзақтығы  үнемі  өзгеріп  отыратындықтан  өз  дауысымызды  аудиофайлға  жазамыз.  Ал,  гитараның  дауысын  дыбыс  жиілігі  мен  биіктігін  анықтап,  гитараны  тыңдайтын  аспап  ретінде  қолдана  отырып  MIDI – файлға  жазамыз.  Сонан кейін Әмбебап  ойнатушы  терезесін ашамыз.  Файл – Ашу  командасын  орындаймыз  да,  аудиофайлдытыңдау үшін  файлдың типін Дыбыс  (Звук (*.wav)),  ал  MIDI  файл дар үшін  Секвенсер.  MIDI (*.mid, *.rmi)  деп көрсетеміз  де,  қажетті файлды  ашқан соң,  Тыңдау батырмасын  шертеміз.

     Дыбыстық   файлдарды  құжатқа  енгізу

      Дыбыстық  файлдарды  құжатқа  енгізуге  болады  немесе  жаңа  файл  құруға  да  болады.  Ол  үшін:

1. Word  немесе  WordPad  программаларында  жазылған  кез  келген  файлды  ашамыз.
2. Енгізу ® Обьект  (Вставка ® Обьект)  командасын  орындаймыз.
3. Егер  Word  редакторында  жұмыс істеп отырсақ Файлдан құру  (Создать  из  файла) батырмасын  шертеміз.  Ал   WordPad  редакторын  қолданып  отырсақ,  Файлдан  құру  қатарын  таңдаймыз.  Шолу  батырмасын  шертеміз,  сонда  Шолу  сұхбат  терезесі  ашылады.
4. Қажетті  дыбыстық  файлды  таңдап  алған  соң,  ОК  батырмасын  шертеміз.  Ал  файлдың  бір  бөлігін  ғана  енгізгіміз  келсе  буферне  көшіріп,  тиісті  орынға  буфер ден  енгізіп  орналастырамыз.

Компьютер

   «Компьютер» сөзі ағылшын тілінен аударғанда «есептеуіш», есептеуге арналған құрылғы дегенді білдіреді. Компьютерлер есептеу операцияларының  күрделі қатарларын адамның қатысуынсыз, алдын ала көрсетілген нұсқаулық – бағдарлама бойынша жүргізуге мүмкіндік береді. 
    Есептеуіш техниканың  қазіргі тарихының негізі 1943 жылы «Марк-І» машинасының дүниеге келуінен бастап қаланды. Компьютерлердің алдыңғы буындары  шамдық есептеуіш машиналар болатын, олардың орнын транзисторлы электронды есептеуіш машиналар (ЭЕМ), содан кейін – интегралды сызбалар пайдаланылатын ЭЕМ және ең ақырында, қазіргі таңда аса үлкен интеграциялық деңгейлі сызбалар пайдаланылатын ЭЕМ басты. 
    Қазіргі  кезде компьютерлер көмегімен  сандық есептеулер жүргізіліп қана қоймайды, баспаға кітаптар әзірленеді, музыка, суреттер, кинофильмдер жасалады, заводтар мен ғарыштық кемелерді басқару жүзеге асырылады және т.б. 
  Қазіргі заманғы компьютер – бұл ақпаратты іздеуге, жинауға, сақтауға, өңдеуге және сандық пішімде пайдалануға арналған құрылғы.  
     Бүгінде компьютерлердің бесінші буыны ЭЕМ-нің суперкомпьютерлер, мейнфреймдер, серверлер және дербес компьютерлер сияқты негізгі түрлерін ұсынады.  
   Алғашқы  дербес компьютер, яғни жеке пайдалануға арналған компьютерді 1981 жылы IBM фирмасы ұсынды. IBM құрастырушыларының сәтті технологиялық шешімдері мен Microsoft фирмасының бағдарламалық жабдықтары арқасында компьютер жаппай пайдалануға лайықталып, IBM PC стандарты пайда болды.  
Құрылысы бойынша компьютерлер бірнеше түрлі болады: үстел үстінде тұратын (DeskTop), ұтқыр (NoteBook), қалтаға салуға келетін (Pocket PC), алақанға сыятын (Palm PC) және т.б.

       Дербес  компьютердің құрамына кіретін жабдықтарды  қажетіне қарай өзгертіп отырады. Оның құрамына кіретін құрылғыларды компьютердің конфигурациясы деп атайды. Компьютерді сатып алғанда оның құрамына енетін жабдықтарды негізгі конфигурация деп атайды. Негізгі конфигурация үнемі өзгеріп отырады. Қазіргі кезде келесі төрт құрылғы негізгі конфигурация ретінде қарастырылады:

       •    жүйелік блок;

       •    дисплей немесе монитор;

       •   пернетақта;

       •   тышқан. 

       Жүйелік блок 

       Компьютердің  ең негізгі кұрылғысы — жүйелік  блок. Ол тік қораптың ішіне салынған. Оның ішінде дербес компьютердің негізгі түйіндері орналасқан. Жүйелік блоктың құрамына процессор, жедел жад (RАМ), тұрақты есте сақтау құрылғысы, қоректендіру блогы, енгізу-шығару порттары және ақпарат тасуыштар енеді.

       Жүйелік блоктың ішінде жатқан құрылғылар ішкі құрылғылар, ал сыртына қосылатын құрылғылар сыртқы құрылғылар деп аталады. 

       Монитор 

       Монитор — мәліметтердің бейнесін шығаруға арналған кұрылғы. Компьютерден кез-келген мәліметті монитордың экранына шығаруға болады. Монитор негізгі шығару құрылғыларының бірі болып табылады. Оның негізгі тұтыну параметрлері: экранның мөлшері, экран қалқасының қадымы, бейнені жаңартудың максималдық жиілігі, қорғау класы.

       Экранның  мөлшері оның диагоналінің өлшемімен  анықталады. Өлшеу бірлігі ретінде  дюйм кабыдданған. Экранның стандартты мөлшерлері: 14", 15", 17", 19", 20", 21". Қазіргі кезде мөлшерлері 15, 17 дюйм болатын мониторлар кеңінен тараған. Ал графиктік кескіндермен жұмыс істеу үшін 19-21 дюймді мониторларды пайдаланған тиімді.

       Кейбір  мониторлар бейненің айқындылығын күшейтетін тік сымдардан тұратын қалқамен жабдықталған. Осы тік сымдар арасындағы қадым (экран қалқасының қадымы) неғұрлым кішкене болған сайын, алынатын бейне соғұрлым анық болады. Қалқа қадымы миллиметрмен өлшенеді. Қазіргі кездегі ен көп тараған мониторлардың қалқа қадымы 0,25 - 0,27 мм. 

       Пернетақта 

       Пернетақта  — дербес компьютерді басқаратын пернелік құрылғы. Ол алфавиттік-цифрлық  мәліметтерді енгізуге арналған. Монитор  мен пернетақтаның бірігіп кызмет аткаруын қолданушы интерфейсі деп атайды.

       Пернетақта  дербес компьютердің стандартты құрылғыларының қатарына жатады.

       Пернетақтаның құрылысы. Стандартты пернетақта жүзден аса пернелерден тұрады. Олар бірнеше функционалдық топтарға бөлінген.

       Алфавиттік-цифрлык  пернелер тобы символдардан тұратын  акпаратты енгізуге арналған.

       Функционал  пернелер тобына пернетақтаның жоғарғы бөлігінде орналаскан он екі перне кіреді (Ғ1-Ғ12). Бұндағы әрбір перне кандай да бір функционалдык қызмет атқарады.

       Қызметтік пернелер алфавиттік-цифрлық пернелер тобының маңайында орналасқан. Төменде пернелер тізімі мен олардың атқаратын қызметі сипатталған:

• Еnter пернесінің көмегімен команда, мәтіннің азат жолы енгізіледі;
• Аlt және Сtrl пернелері басқа пернелермен бірігіп командалар түзеді;
• Таb пернесі мәтінді терген кезде табуляция позициясын енгізу үшін колданылады;
• Еsс пернесі соңғы орындалған команданы қайтару үшін колданылады;
• Рrint Screen — ағымдағы экранның күйін баспаға жіберуге немесе оны алмасу буфері деп аталатын жедел жадтың арнаулы аймағына сақтауға арналған;
• Shift пернесі жоғарғы регистрдегі символдар мен бас әріптерді енгізу үшін, сонымен катар басқа пернелермен бірігіп кейбір командалардың орнына қолданылады;
• Ноmе — меңзерді жолдың басына алып келеді;
• End —  меңзерді жолдың аяғына апарады;
• Delete — мәтіндік меңзердің оң жағындағы символды өшіруге арналған перне, сонымен қатар қаптамаларды, құжаттарды, экран объектілерін жою үшін де қолданылады;
• Раgе uр және Раgе Down — бір бет жоғары немесе бір бет төмен жылжу;
• Сарs lock пернесі бас әріптер режімін қосады немесе ағытады;
• Num Lock пернесі қосымша цифрлық пернетақтаны қосады немесе ағытады.

       Тышқан 

       Тышқан - графиктік меңзермен басқарылатын құрылғы. Екі немесе үш батырмасы  бар жазыңқы қорапша тәріздес. Тышқанның жазық беттегі козғалысы  экрандағы тышқан нұсқағышы деп аталатын графиктік объектінің қозғалысымен байланыстырылған. Компьютерді басқару үшін тышқанды жазық бетте жылжытады және оның он немесе сол жақ батырмаларын қысқа уақытқа басып отырады. Осылайша басуды шерту деп атайды.

       Монитор мен тышқан бірігіп колданушы  интерфейсінін жаңа түрі — графиктік ттерфейсті құрайды. Тышқанның көмегімен объектілердің қасиеттері өзгертіліп, басқару элементтері әрекетке келтіріледі.