Автор: Пользователь скрыл имя, 31 Марта 2013 в 17:42, шпаргалка
Работа содержит 98 ответов на вопросы по дисциплине "История"
72. Қазақстандағы
Сталиндік қуғын-сүргінге
20-30 ж тоталитарлық
жүйенің репрессиялық толқыны
қазақ интеллегенциясын жойды. 1928
ж “АлашОрданың” бұрыңғы
73. ХХ 20-30жж. Казакстандагы мэдениеттiн дамуы.
1924ж «Сауатсыздыкты жою» когамы уйымдастырылды. Ол тiкелей ересектердi сауаттандырумен айналысты. 1928ж аягында республикада сауаттылар саны 25%болды. 1931ж 15пен50жас аралыгындагыларды мiндеттi турде жаппай окытуды енгiздi. Республиканын курылганына 20ж толу карсанында жасы 50-ге дейiнгi ересек адамдардын сауатсыздыгы негiзiнен жойылды. Букiл елде балаларга мiедеттi турде 4 жастын бастауыш бiлiм беру жэнiнде зан кабылданды. Бул зан Казакстанда жузеге аса бастады. Ынтасы бар адам 7жылдык, 10жылдык (орта) мектепте окыды. 20ж басынан бастап техникумдар ашыла бастады. Алдымен педагогикалык техникумдар ашыла бастады. 1925ж саны 14 болды. 2000нан астам болашак мугалiмдер окыды. Ауылшаруашылык, дэрiгерлiк, энеркэсiп мамандыктар беретiн 11 техникум жумыс iстедi. 1920ж Казакстанда тунгыш жогаргы оку-орны-Казак педагогика институты ашылды. (казiргi Абай атындагы Алматы университетi). Iле-шала малдэрiгерлiк, зоотехникалык, а/ш-к, медицина институттары ашылды. 20-30жжКазаакстанда гылымнын дамуынын жана кезенi басталды. 1920ж Казакстанды зерттеу когамы курылды. Затаевич, Асфендияров, Диваев, Байтурсынулы, Жубанов, Аймауытов, Жылдыбаев галымдар белсене катысты. Кэкшетау, Петропавл, Орал, Орда калаларында когамнын филиалдары жумыс iстей бастады. Когам казак жазуларын жетiлдiру, казак тiлiнде окулыктар даярлау, орыс тiлiндегi окулыктарды аудару жумысын колга алды. Казак халкынын тарихы мен этнографиясын, археологиясын баяндайтын кiтаптар басылып шыкты. Белгiлi тарихи орындарды казу, тарихи ескерткiштердi зерттеу жумыстары басталды. Алгашкыларынын бiрi болып Тараз каласынын орны казыла бастады. Денсаулык саласындагы гылыми-зерттеу жумысы жаксы жолга койылды. Жер койнауы мен пайдалы казбаларын зерттеу ушiн гылыми экспедициялар уйымдастырды, бул экспедициялар Караганды мен Экiбастуздын кен орындары, Ащысай коргасын, Ембi мунай аймагы зерттелдi. 1938ж КСРО гылым акадкмиясынын казак филиалы курылды. 20-30жж. Казак эдебиетiнiн дамуында кэрнектi роль алды. Сейфуллин, Майлин, Байтурсынов, Мусiрепов, Эуезо улес косты. Казактын акын-жазушылардын шыгармалары жарык кэрдi. Сейфуллинiн «Советстан», «Кэкшетау», Мукановтын «Сулушаш», Жансугiровтын «Кулагер», Байзаковтын «Куралай сулу» сиякты поэмалар, Аймауытов «Карткожа», Майлин «Азамат Азаматыч», Эуеов «Караш караш окигасы», Ерубаев «Менiн курдасым», Мустафин «Эмiр мен элiм» деген шыгармалары улкен орын алды. Драмалык шыгармалар театр сахнасына шыкты, Эуезов «Айман Шолпан», «Тунгi сарын», Майлин «Жалбыр», Мсмiрепов «Козы Кэрпеш-Баян сулу», Аймауытов «ансапкорлар мен ел корганы» т.б. Нурпей с Байгашин. Кошкарбаев, Иса Байзаков, Жабаев, халык батырлары, тэнкерiс, жана экiмет енбек ерлерi туралы жырлар, поэмалар шыгарды. Казакстанда баска улттар эдебиет де одан эрi дамыды. Шуховтын «Ащы эзек», «Эшпендiлiк» деген шыгармалары мэлiм болды. Уйгыр эдебиетiнiн негiзiн салушылардын бiрi Элиев. Уйгыр ауыз эдебиетiнiн жинагын шыгарды. Хамраев тунгыш уйгыр романын жазды. Казак жазушылары орыс, украин, татар, немiс шыгармаларын казак тiлiне аударып таратты. Акмола, Семей, Петропавл, Алматы, Орал, Костанайда клубтар, халык теартрлары уйымдаса бастады. Эн-куй энерiн зеттеуге Затаевич кэп енбек сiнiрдi. Сонын негiзiнде «Казак халкынын 1000 энi» «Казактын 500 куйi мен энi» деген жинактар шыгарды. 1925ж Парижде, 1927ж Германияда эткен саз, энер кэрмелерiнде казак эншiсi Эмiре Кашаубаев озiнiн энерiмен Еуропаны тан калдырды. 1926жУлттык тунгыш театр ашылды. Театрды талантты драмашы режисер эртiс Ж.Шанин баскарды. 1930ж Алматыда тунгыш уйгыр сазды драма театры, 1937ж Кызылордада корей театры ашылды. 30ж Казакстан кино энерiнiн негiзi салынды. «Востоккинонын» Алматы бэлiмшесi «Турксиб», «Жайлауга», «Дала эндерi», «Жут» фильмдерiн шыгарды.
73.20ғ 20-30ж
Қ-ң мәдениетінің дамуы(білім,
1924ж «сауатсызды
жою» қоғамы ұйымдастырылды.Ол
ересек адамдарды сауаттандырум
74 Ұлы Отан соғысының басталуы.
1941ж. 22 маусымда
фашистік Германияның
75 Қазақстан ҰОС майдандарында.
Қазақстандықтар
соғыстың алғашқы минутында
76.Ұлы Отан
соғысы кезіндегі Қазақстанның
экон.Қарағанды көмір
Неміс әскерлерінің КСРО-ға терең бойлап кірген,Еділ бойындағы шайқастар кезеңінің өзінде майдан шебі Қ-ға жеткен жоқ.Соғыстың 1 күнінен Қ-н оның арсеналдарының біріне айналды.Мұның өзі жалпы одақтық экономияға,өндірістік барлық саласына да оның үлесін арттыруды талап етті.Қарағанды шахтерлері ерен еңбек етті .4жыл ішінде олар 34 млн тонна көмір шығарды,бұл бассейінің бүкіл өмір бойы шығарғанынан 3 млн тонна артық еді.Респ мыс(35%) ,қорғасын (85%) өндірудегі жетекші орнын сақтап қалды.1941-45ж барлығы 460 зауыт,фабрика кеніш,шахта ж/е жеке өндірістер салынды.Бұлардың қатаврына көшіріп әкелінетін,оның ішінде металл өңдейтін ж/е машина жасайтын зауыттар қосылды,олар миналар,снарядтар,бомбалар ,радиостанциялар ж/е басқа қарулар мен әскери техникалар шығарды.Қ-н индустриясының жалпы өнімінде металл өңдеу мен машина жасау саласының үлесі 1940ж 16 –дан 1945 35% дейін өсті.Жалпы алғанда респ өнеркәсіп өндірісі соғыс жылд 37%өсті.Ауыл шаруашылық еңбеккерлерінің еңбек жағдайы мен міндеттері күрт өзгерді.Ең қиыны кадрлар туралы мәселе болды:майданға аттанған Қ-ң шамамен үштен екі бөлігі ауылдар мен салалардан кетті.Әскер қатарына шақырылған еркектердің орнын негізінен әйелдер басты.Соғыстың аяғына қарай көптеген колхоздарда жұмыс істеп жүрген-ң 70-80% әйелдер болды.Еңбеку күн тапқан әйелдердің саны 1940ж 20607 1945ж94202 жетті.Құрғақшылық болған 1943ж өзінде Ақтөбе обл «құрман» колхозының звено жетекшісі Ш.Берсиев тарының гектарынан 202 қап өнім алып,д.ж рекорд жасады.Қызылорда обл «авангард» колхозының звено жетекшісі Ы. Жақаев күріштің гектарынан 172 қап өнім алды.Мұхамедиева қызылшаның гектарынан 600 қап өнім алды..Қ-ң ауыл-село еңбеккерлері өздерінің патриоттың ж/е еңбек парызын өтеді. 1941-45ж олар майдан мен елге 5829 мың тонна астық,734 мың тонна ет ж/е басқа азық түлік,өнеркәсіп үшін шикізат берді.Соғыс кезінде қоғамдық мал басын толықтырудың маңызды көзі ауылшаруашылық артелі мүшелерінің жеке малын күштеп контракциялау болды.Мыс:тек 1942ж ғана колхоз фермаларын толықтыру үшін колхозшылардан 600 мыңнан астам төл сатып алынған.Қ-н колхозшыларының малы 1940-43ж дейін 2,5 есе өсті.Тылдың майданға көмегі жауынгерлердің жағдайын жақсартып қана қоймай оларды рухын көтерді 77 Бейбіт құрылысқа көшу. 1946-50 жж Қаз-ғы қоғамдық-саяси өмір.Бейбіт өмірге көшу экономиканы қайта құруды талап етті. Бірақ мемлекет басшылары Германияны жеңгеннен кейін соғысқа дейінгі экономикалық форма мен саяси өмірге қайтып келді. Соғыстан кейінгі жылдары Қаз-н экономикасы көптеген қиыншылықтарға кезікті. Халықтың КСРО-ның батыс өңіріне қайтуынан кейін өндіріс орындарын жұмыс күштерімен қамтамасыз ету үлкен проблемаға айналды. 1946ж Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты іске қосылды, Екібастұз көмір алқабы құрылысын аяқтады. Транспорт желісі де дами бастады, 1950ж Мойынты-Шу темір жолының құрылысы аяқталды. 1949 жылы көктемде Алматыда автоматикалық телефон станциясы іске қосылды. Бүкіл аудан орталықтары телефондармен қамтамасыз етілді. Өндірістен гөрі ауыл шаруашы-ғы жағдай ауыр болды. Қаз-н аккупациядан зардап шеккен аудандарға көп көмек көрсетті: 17.5 мың бас ірі қара мал, 22 мың жылқы, 350 мың қой берілді. Тәркілеу сипаттағы 1947 жылы ақша реформасы бәрінен бұрын ауыл шарушы-на теріс әсер етті. Ақша массасы үш есе азайды, бірақ ақша айырбастау жүйесі шаруаларды банкротқа ұшыратты. Бірақ 1947 жылы ақша жүйесі тоқтатылғанымен, мемлекетте жаңа аштық басталды. 1950ж колхоздарды үлкейту жөніндегі жаңа ауыл-шару-қ реформасы қабылданды. Осының салдарынан Қаз-ғы колхоздар саны 1945 жылы 6773 тен 1952 ж 2047 ге дейін қысқартылды. Жұмысшылардың төлем ақысы 1950 ж 1940жылға қарағанда 1.5 есе артқан, бірақ тауар бағасы з есе артқан. Колхозшылар өз еңбектері үшін 4 есе аз алған. Ал қаладағылар 4 есе артық алған колхозшыларға қарағанда. 1943ж шыққан “Қазакстан тарихы” мемлекет басшыларының сынаған нысанына айналды. Е.Бекмахановтың “19 ғасырдың 20-40жж Қазақстан” (1947) деген монографиясында айтылған оның көзқарастары буржуазияшыл-ұлтшылдардың концепцияларының дамытылған түрі – саяси зиянды деп жарияланды. Бұл кітапты айыптау туралы “Правда” газетінде жазылды. Бекмахановпен бірге М. Ауезов, Қ. Сатпаев, Е. Исмаилов, Х. Жұмашев, А. Жұбанов-та іздетілді. 1951 ж сынға ұлттық эпостарда түсті. Сонымен бірге “Қобыланды”, “Ер - сайын”, “Шара батыр”, “Ер Едіге” және т.б.. феодалдық және хандарды жақтайтын шығармалар деп жарияланды. Бұл жаңа репрессияны тек Сталиннің өлімі ғана тоқтатты.
78. Казахстанда тын жэне тынайг тын жэне тынайгу жэне онын натижелерi. Тың жерлерді жаппай игеру бағыты КОКП Оратлық Комитетінің 1954 жылғы қантар-наурыз пленумыңда анықталды. Пленум қабылдаған “Елімізде астық өндіруді одан әрі арттыру туралы, тың және тыңайған жерлерді игеру туралы” қаулы бойынша ҚР-да, Сібірде, Уралда, және Солтүстік Кавказда астықтық дақылдардың егіс көлемі күрт өсуге тиісті болды. Жаңа жерлерді игеру есебінен 1954-1955 жылы одан 1100-1200 млн. пұт астық алу белгіленді.
1954 жылдың тамызының
басына қарай КСРО-да тыңды
игеру жөнінде белгіленген
Тың жерлердін
басым көпшілігі негізінен ҚР-
80 1950-70жж. Қазақстанда өнеркәсіптің дамуы.
Көп салалы өнеркәс-і бар республикамыз соғыстан кейін халық шаруашылығын бейбіт бағытқа көшіруге, азаматтық өндірісті арттыруға кірісті. 4-ші бесжылдықта бір жыл ішінде ғана халық шаруашы-на жұмсалған күрделі қаржының көлемі 1941-1945жж екі есе, оның ішінде өнеркәс-те жұмсалғанын күрделі қаржы шұғыл артты. Қаз. соғ. зардаптарын шеккен аудан-ы қалпына келтірудің тірек базасы болды. Оларға металл, шикізат, отын т.б. жіберілді. Ауыр индус-ң кәс.орын.ры салынды. 6 жаңа көмір шахтасы Қаратан және Мұнайлы кәсіпшіліктері қатарға қосылды, Ақтөбе балқыту зауытының қуаты күшейді. Жергілікті отынға негізделген энергетика дамыды.
Электр қуатын өндіру 1940ж. 0.6млн. киловат сағ. 1950ж. 2.6кв. өсті.Жеңіл және тамақ өнерк. одан әрі дамыды. 50ж. Қаз-ң экон. Күш-қуатының өсуі үшін алғышарттар жасалды, бұл жылдары халық шаруашылығының материалдық- техникалық базасын нығайту, шару. Айналымға жаңа ресурстарды тарту шар-ы ж. асырылды. Бірақ жеңіл және тамақ өн. Сала-на тежеу жасалып, шикізат пен тамақ он. сал. Озық қарқынмен дамытылды. 700к-н қатарға қосылды. Өскемен қорғасын-мырыш ком, Жезқазған байыту ком. ,Ертіс өз. су-электр станц. ,Қарағанды жылу-электр станц. бар. Жаңа көмірлі аудандар(Саран, Шерубай-Нұра, Шахан) игерілді. 1960ж. қаз-да , 1950ж. 17.3 т-дан 32.3млн.т. көмір өндірілді. Электр қуаты 10.6кв. жетті. 60ж.Қаз-да бұрын болып көрмеген өнеркәсіп құрылысы өн-п жүр-ді. 445 цех және кәсіпорын іске қосылды. Рес-а қара және түсті металлургия, мұнай-газ, химия және мұнай химиясы шапшаң дамыды, титан, магний, кокс, каучук т.б. жаңадан өнеркәсіп салалары п-б. Қаз-ң жетекші саласы қара металлургия болды. Сакалов-Сарыбай кен-байыту комбинаты іске қосылды. Хромит рудасын шығару 1орын, темір және марганец 3-ші орын алды. Түсті металлургия одан әрі дамыды. Тиминск руднигі және Лениногор полиметалл комбинатында мырыш заводы, Жезқазған кен-мет. ком. Елдегі аса ірі №55 және №57 шахталары қат. қосылды. Өскемен қорғасын-мырыш және Балқаш кен-мет.ком. қуаттары кеңейтілді. Мұнай шығаратын өнеркәс. қуаты да шапшаң дамыды. Қарсақ, Таңатаров кеніштерінің пайдалануын-ғы берілу арқасында 1965ж мұнай шығару дәрежесі 3 млн т болды. Ал 1970ж.мұнай шығару 10 млн т-дан асты. Хром қоспаларының зав.өнімі 3 есе артты. Атырау химия зав.іске қосылды. Көмір өнеркәс.одан әрі дамыды. Кокстелетін көмір шығару 68 процентке артты. Қаз-ң машина жасау өн.дамыды. 1959-1965жж рес-да 195 т.көмір шығаратын өндірістік қуат қатарға қосылды, трактор зауыты қатарға қос-ды, рес-да өз тракторын жасаудың негізі қаланды. Қазақселмаш зауытында ау.шар. машиналары бөліктерін шығаруға мамандарылған, жаңа машина мен жабдықтар шығару шерілді. Осыған қарамай рес-да маш.жасау жеткіліксіз дамыды. Жеңіл өн-е бірсыпыра кәс.орын-р Алматы мақта-мата комбинаты, Жамбыл былғары аяқ-киім комбинаты қат.қос-ды. 60ж бастап күрделі құрылыс көлемінің өсуі, құрылыс индустриясының жасауды талап етті. Егер 1955ж 365 т.цемент шығ-са, 2 зауыт болса, 1965ж 5 зауыт Қарағанды,Ақтөбе,Семей, Өскемен, Шымкент жұм.іст. Цемент өндіру 11 есе өсті.
82. 1970-1980 жылдардагы
Казахстандагы алеуметтiк-