Переводческое дело

47. Септеулер және олардың қызметтері. Сан есім.

Екі септікте септелетін есім сөздер. Үш септікте септелетін есім сөздер. Аралас септелетін есім сөздер. Септіктер  қызметтері. Қабысу. Формальды қабысу. Қабысудың ерекше түрлері. Есептік  сан есім. Реттік сан есім. Еселі  сан есім. Бөлшек сан есімдер.

48. Есімдік. Қызметші  сөздер. Жіктік есімдіктер: бөлек және бірігіп жазылатын есімдіктер. Сілтеу есімдіктері. Сұрау есімдіктері. Қатыстық есімдіктері. Бірігіп жазылатын демеулік шылаулар. Бөлек жазылатын септеуліктер. Септеулікке айналған көмекші сөздер. Үстеу. Қаратпа сөздер.

49. Етістікті  сөз тіркесі. Есімді сөз тіркесі. Есім сөздің етістікке бағынуы. Есімнің етістікке тура бағынуы. Есім сөзді етістік арқылы меңгеру. Болу етістіктері. Пайым етістіктері. Бастау етістіктері. Жақындық етістіктері.

50. Есім сөздер  қиысуы. Атрибутивті сөз тіркесі. Аппозитивті сөз тіркесі. Жіктік есімдікпен болған аппозитивті сөз тіркесі.

 

Қытай тілі

34. Нәтижелі  етістік

Нәтижелі етістік дегеніміз  екі бөліктен тұрады:Етістік (іс-қимылды  білдіреді)+нәтиже (сол іс-әрекет немесе нәтижені білдіретін шылау). Нәтижелі етістік ретінде бірбуынды етістік немесе сын есім (бірбуынды/екібуынды) болады. Сөйлем мынандай тәртіппен жасалады:  Бастауыш + баяндауыш + жәй толықтауыш

35.  Модальді етістік

Модальді етістік іс-әрекетті орындаудағы мүмкіндікті, қалауды білдіреді. Модальді етістікті сөйлемге баяндауыш қызметін атқаратын бір етістік қосылады. Болымсыз түрі不 үстеуімен жасалады. Сұраулы формасы吗 көмекші сөзі арқылы немесе альтернативті сұрақпен жасалады. Альтернитивті сұрақ модальді етістіктің болымды-болымсыз түрде қайталануымен жасалады (是不是).

36.  Мөлшер сөз

Қытай тілінде  зат есім мен  сан есімнің арасында келетін  «мөлшер сөз» қолданылады, ол сан есіммен байланысты болады.

37. Жалғаулық (шылау)

 Қытай тілінде де жалғаулықтар қолданылады. Олар сабақтастырушы жалғаулықтар және салалас мәнді жалғаулықтар болып бөлінеді. Жалғаулықтардың  қолданылу түрлерінде өз ерекшелігі бар.

38. Қытай тіліндегі толықтауыш

Қытай тіліндегі толықтауыш  сөйлемде етістіктен кейін келеді, басқа қолданылу түрлері де болады. Толықтауыш әдетте зат есім мен есімдік қызметін атқарады.

39.  Етістікті – объектілі  құрылым  

 Етістікті – объектілі құрылым  ереже бойынша  етістік болып табылады, сонымен қатар екі негізден тұрады: етістікті және атаулы. Етістікті түрі іс-қимылды білдіреді, ал атаулы – осы істің объектісін білдіреді.

40. Қытай тіліндегі мезгіл пысықтауыш                           

Қытай тілінде мезгілді  білдіретін пысықтауыш  мынандай жолдармен жасалады: А) күн мен апта күндері Б) сағат, минут, секунд В) сөзбен уақытты білдіретін шақ

42. Қытай тіліндегі мекен пысықтауыш 

Қытай тіліндегі мекен пысықтауыш  істің мекенін, орнын білідреді және «қайда?», «қай жерде?»  деген сұраққа жауап береді.

«қай жерде?»  деген сұраққа жауап беретін пысықтауыш статистикалық пысықтауыш болса, «қайда?» деген сұраққа жауап беретін пысықтауыш динамикалық деп аталады.

43. Қытай тіліндегі бағыт-бағдарды білдіретін етістік

 Қытай тіліндегі бағыт-бағдарды білдіретін етістікті екі топқа бөлуге болады: жәй және күрделі бағыт-бағдарлы етістік.

44. Қытай тіліндегі іс-қимылдың  жалғасуын білдіретін жалғаулық 

 Қытай тіліндегі іс-қимылдың  жалғасуын білдіретін жалғаулық  着 жалғауы арқылы жасалып, нақ осы шақта болып жатқанын білдіреді. Кейде іс-әрекеттің аяқталмағандығын呢 жалғауы арқылы білдіреді.

45. Қытай тіліндегі өткен шақ

Өткен шақ қытай тілінде іс-әрекеттің әлдеқашан орындалғанын  білдіреді.  了 жалғауы етістікке жалғанып,  іс-әрекеттің өткенін, аяқталғанын білдіреді.

46. Қытай тіліндегі салыстыру деңгейі

Қытай тілінде салыстыру деңгейі  жолмен жасалады:

А)比 bǐ көмекші сөзі арқылы  Б) толықтауыш арқылы  В) жалпы сипаттамасы бойынша Г) нақты сипаттама бойынша

47. Қытай тіліндегі анықтауыш

Қытай тіліндегі анықтауыш  заттың сапасын, түр-түсін анықтайды, әртүрлі сөз таптары қызметін атқарады, сөз тіркесі болып та келеді.

48. Қытай тіліндегі нәтижелік толықтырғыш

Қытай тілінде нәтижелік толықтырғыш  іс-қимылдың «қалай, қайтіп» аяқталғанын білдіреді. Баяндауыш пен толықтауыш арасына得 көмекші сөзі арқылы жасалады. Болымсыз түрі толықтауыш алдына 不  сөзін қою арқылы жасалады.егер баяндауытан кейін тура толықтауыш келсе, баяндауыш қайталанады, бірінші баяндауыштан кейін тура толықтауыш келеді, екінші баяндауыштан кейін – 得 сөзі қойылып нәтижелі толықтауыш келеді.

49. Қытай тіліндегі把 (bǎ) сөз алды қосымшасының қолданылуы把 (bǎ) предлогы етістікті баяндауыш сөйлемде қолданылады.  把 (bǎ) предлогын қолдану кезінде  сөйлемдегі іс субъектіден объектіге айналады. Толықтауыш өзгеріске ұшырайды. 把 (bǎ) предлогынсыз жай сөйлемде барлық көңіл істің субъектісіне ауады.

50. Қытай тіліндегі есімдік

Қытай тіліндегі есімдіктердің айырмашылығы олар септелмейді. Есімдік сөйлемде кейде зат есім қызметін атқарады.  Қытай тіліндегі одағай сөз                  

 Қытай тілінде әсерленуді немесе шақыруды, жауап беруді білдіретін сөздерді одағай сөз деп атайды. Олар сөйлемнен оқшауланып тұрады. Одағай сөйлем мүшесі бола алмайды.

 

Корей тілі

34. Зат есім – Тұрақты және тұрақсыз. Зат есімнің септелуі. Зат есімнің көптік жалғауы. Септіктердің жалпы сипаттамасы.

35. Сын есім.  Салыстырмалы сын есім. Сын есімдердің салыстыру деңгейі. Сын есімнің зат есімге өзгеруі

36. Сан есім. Сандық және реттік сан есімдер, Уақыты белгілеу, апта атаулары, бөлшекті сан есімдер. Пайыздық белгі

37. Есімдік.  Дара, біріккен, салыстырмалы есімдік

38. Етістік. Етістік типтері.  Етістіктің жіктелуі. Етістіктің шақ деңгейі.

39. Морфология. Корей тілінің лексикалық құрамының сипаттамасы. Туынды сөзді талдау және туынды сөздің морфологиялық сипаттамсы. Лексикалық тұрақты сөз тіркесі.

40. Грамматикалық  бірлік.  Морфема. Сөз. Сөйлем.

41. Үстеу. Үстеу сөйлем мүшесі. Сөйлемдегі үстеу.

42. Жалғаулар. Жай және күрделі жалғаулар. Бағыңқы және басыңқы жалғаулар.

43. Шылаулар. Шылаулардың зат есімдік және жалғаулар. Бірге жазылатын шылаулар және бөлек жазылатын шылаулар. Септеулік және жалғаулық шылаулар.

44. Синтаксис.  Сөйлем арасындағы синтаксистік байланыс. Жай және күрделі сөйлем. Сөйлем құрылымы. Сөйлем мүшелерінің қызметі. Бағыңқы және басыңқы сөйлемдер.

45.  Шақтар. Нақ осы шақ. Өткен шақ. Келер шақ.

46. Еліктеуіш  сөздер. Еліктеуіш сөздер және анықтауыш. Еліктеуіш сөздердің басқа сөз таптарынан айырмашылығы.

47.  Сыпайылық  деңгейі. Сөйлеушіге сыпайылық деңгейі. Тыңдаушыға сыпайылық деңгейі. Лексикалық сыпайылық.

48.  Сөйлем  түрлері. Хабарлы сөйлем. Лепті сөйлем. Сұрайлы сөйлем. Бұйрықты сөйлем. Өздік сөйлем.

49. Болымды  және болымсыз сөйлемдер. Болымсыз сөйлем түрлері. Болымсыз үстеу қолданылатын болымсыз сөйлем. Хабарлы және өзгелік сөйлемдердің болымсыз түрі.

50. Сөздердің  мағыналық ара-қатынасы. Синоним. Омоним. Антоним.

 

Парсы тілі

34. Зат есім

Парсы тіліндегі  зат есім жайында жалпы мағлұмат. Зат есімнің мәні. Зат есімнің лексика-грамматикалық тобы.

35. Зат есімнің грамматикалық категориясы. Зат есімнің көптік категориясы. Белгісіздік артикль. Зат есімнің қосымша қызметі. Көптік жалғаулары. Парсы тілінің көптік жалғауы. Араб тілінен кірген көптік жалғау.

36. Сын есім

Сын есімнің лексика-грамматикалық  топтары. Сапалық жэне қатыстық сын  есімдер. Сапалық сын есімнің  жасалуы. Қатыстық сын есімнің жасалуы.

37. Сын есімнің шырайлары.

Салыстырмалы  жэне асырмалы шырайлардың жасалу жолдары. Араб тілінен кірген сын есімдер.

38. Сан есім

Сан есімдерге  жалпы түсінік. Есептік-белгілі сан  есім. Есептік-белгісіз сан есім. Реттік сан есім.

39. Араб тілінен  кірген реттік сан есім. Бөлшектік сан есім. Жинақтық сан есім. Өлшемдік мағынаны білдіретін сөздер (нумиративтер). Процент.

40. Есімдік. Өздік есімдігі.

Есімдіктердің лексика-грамматикалық топтары. Жіктеу есімдігі. Тәуелді-меншіктік (энклитикалық) жіктеу есімдігі. Жіктеу есімдігінің септелуі, жіктелуі. Өздік есімдігінің мағынасы мен қолданылуы. Белгілі есімдік. Белгісіздік есімдік және оның қолданылуы. Болымсыздық есімдік және оның қолданылуы. Басқа сөз таптарының есімдік мағынасында жұмсалуы.

41. Етістік.

Етістіктердің грамматикалық  құрылымдылық түрлері Етістіктердің негіздірі: өткен шақ және осы шақ негізі. Түрлендіруші қосымша. Көмекші етістік. Етістіктердің грамматикалық категориясы. Шақтық категориясы. Етістіктің ырықты жэне ырықсыз етіс. Тұйық етістік. Есімше.

42. Үстеу

Үстеудің мағынасы мен  қызметі. Үстеудің құрылымдық түрлері  және олардың жасалуы. Фразеологиялық сөз тіркесті үстеулер. Туынды және түбір үстеулері. Үстеудің мағынасына қарай бөлінуі.

43. Септеуліктер

Предлогтардың түрлері. Негізгі және изафетті предлогтар. Жай және күрделі септеуліктер.  Табыс септігінің қызметін атқаратын - ра послелогі.

44. Жалғаулықтар

Жалғаулықтардың морфологиялық құрылымы.Жалғаулықтардың грамматикалық мағыналарына қарай түрлері.

45. Демеуліктер. Одағай

Демеуліктердің жасалуына  жалпы түсінік. Мағынасына қарай  демеуліктері топтастыру.Одағай жайында жалпы түсінік.Одағайдың мағынасына қарай бөлінуі.

46. Синтаксис

Синтаксис жайында жалпы  ұғым. Парсы тіліндегі синтаксистің ерекшеліктері. Сөздер мен сөз тіркестерінің синтаксистік байланысы. Сөз тіркестері.

47.Изафеттік  сөз тіркестері.

Күрделі сөз  тіркестер және сөйлем. Сөйлемдердің мағыналық құрылымы.

48. Сөйлем мүшелері. Синтаксистік фразеологиялық құрылым. Жай сөйлем және оның мүшелері. Сабақтас құрмалас сөйлемдер және оның түрлері.

49 .Сөзжасамның  өнімді түрлері: 

Зат есімнің жасалуы . Сын есімнің жасалуы.Сан есімнің жасалуы. Есімшенің жасалуы.Етістіктің жасалуы

50.Парсы  тілінің фразеологизмі

 Фразеологизмдер.  Мақал-мәтелдер. Қанатты сөздер.    Фразеологизмдердің ұлттық сипаты.

 

Түрік тілі

34. Түрік тіл  білімінің негізгі мәселелері.

Тіл білімі салалары, түрік  тілінің зерттелуі. Фонетикалық, лексикологиялық және грамматикалық заңдылықтар мен ережелер жүйесі.

35. Теориялық грамматика және оның зерттеу нысаны.

Қазіргі түрік тілінің  грамматикалық құрылымына тән категориялар, топтары, теориялық тұрғыдан жүйеленуі, ерекшеліктері.

36. Қазіргі  түрік тіліндегі сөз таптары мәселесі.

Тіл бірліктері сөз таптарына  жіктеу мәселесі. Сөз таптарының сипаты, ерекшеліктері, тұлғалық және семантикалық тұрғыдан жіктелуі, категориялар жүйесі.

37. Түрік тілі  фонетикасы; дыбыстар мен буындар  төңірегіндегі фонетикалық заңдылықтар, ережелер.

Дауысты және дауыссыз дыбыстар, өзіндік белгі, сипаттарына қарай  жіктелуі. Сингармонизм, үндестік заңы және бұл заңдылықтар сақталмайтын тіл бірліктері жайлы мәлімет.

38. Сөз; сөз  мағынасы және оның түрлері.

Сөздің лексикалық бірлік ретінде қаралатын бас белгілері, сөз мағынасының құрылымы, сөздердің жалпы мағыналық сипаттары бойынша түрлерге бөлінуі.

39. Қазіргі  түрік тіліндегі тұрақты тіркестер  және оның түрлері.

Тұрақты тіркес саналатын  тіл бірліктерінің басты белгілері, құрылымдық, тұлғалық, семантикалық сипаттарына қарай түрлері.

40. Сөз тіркестері; түрлері, құрылымдық және мағыналық  ерекшеліктері.

Қазіргі түрік тіліндегі  еркін сөз тіркестерінің түрлері, тіркес сыңарларының түрлеріне, байланысу  үлгілерінің ерекшеліктеріне және мағыналық құрылымына қарай жіктелуі.

41. Сөйлем түрлері;  мағыналық, құрылымдық және баяндауыш  түріне қарай ерекшеліктері.

Сөйлемнің мағына жағынан  болмды, болымсыз, құрылымы жағынан  жай, құрмалас және баяндауышына қарай  есімді, етістікті болып жіктелуі, ерекшеліктері.

42. Сөйлемнің  тұрлаусыз мүшелері.

Сөйлемнің тұрлаусыз  мүшелеріне жалпы сипаттама, оларды сөйлем белгілі бір мүшесі ретінде  танудың бас белгілері.

43. Сөйлемнің  тұрлаулы мүшелері.

Сөйлемнің тұрлаулы мүшелеріне жалпы сипаттама, олардың тілдегі  қызметі, ерекшеліктері.

44. Сөзжасамның  аналитикалық /синтаксистік/ тәсілі.

Сөзжасам тәсілдері  туралы түсінік. Қазіргі түрік тіліндегі  жаңа сөз жасаудың аналитикалық тәсілінің  жолдары және күрделі лексикалық бірліктердің түрлері.

45. Сөзжасамның  синтетикалық /морфологиялық/ тәсілі.

Қазіргі түрік тіліндегі  сөзжасамның синтетикалық тәсілінің  сөз таптарына қатысы, сөзжасамдық  тұлғалардың түрлері, топтастырылуы.

46. Есім сөздердің  сөзжасамы.

Есім сөздердің сөзжасамына  тән формалар жүйесі, түрлеріне қарай  топтастырылуы және ерекшеліктері.

47. Сын есім  шырай түрлері мен қызметі.