Автор: Пользователь скрыл имя, 12 Мая 2012 в 14:15, курсовая работа
Бітіру жұмысы тақырыбының өзектілігі. Соңғы жылдары шағын және орта бизнес Қазақстан Республикасының экономикасындағы ролі артып келе жатыр. 2002 жылы Қазақстандағы шағын және орта бизнес секторымен өндірілген жиынтық өнімдердің ЖІӨ - ге қатынасы 17% - ды құрады, ал 2003 жылы осы сектор субъектілерінің бұл макроэкономикалық индикаторындағы үлесі 20% - дан астам шамаға жетті.
Кіріспе...........................................................................................
1.тарау. Өтпелі кезең жағдайында шағын және орта бизнесті дамытудың объективті қажеттілігін...........................
1.1 Шағын және орта бизнес түсінігі........................................
1.2 Қазақстан экономикасындағы шағын және орта бизнестің рөлі ............................................................................
1.3 Шағын және орта бизнесті дамытудағы нарықтық экономикалы елдердің тәжірибесі
2. тарау. ҚР шағын және орта бизнестің даму тенденциялары .............................................................................
2.1.ҚР – дағы шағын және орта бизнестің жағдайы.............
2.2. «Сұлтан» ЖШС – тің қазіргі жағдайы (сандық талдау)............................................................................................
3.тарау. ҚР – дағы шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту проблемалары................................................................................
3.1. «Сұлтан» ЖШС мысалдағы дағдарысқа қарсы басқару...........................................................................................
3.2.ҚР – дағы шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту проблемалары мен оларды шешу жолдары............................
Қорытынды....................................................................................
Қолданылған әдебиеттер.............................................................
Көріп отырғанымыздай кіші бизнес субъектілерінің ұсынысындағы сауданың алатын сапалық үлесі ең жоғары болып тұр. Екінші орында өндіріс секторы – 23,1% , ал үшінші сервис секторы - 19,5%. Төртінші орында қоғамдық тағамдандыру 11,3% - бен алады.
Сапалар
бойынша инвесторлардыуң
______________________________
14,15 Панорама № 14, 9.апреля, 2004 год - 12 стр.
себепті бірінші орында болып келген сауда секторына инвестициалау қазіргі
кезде төмендеп, шағын бизнестегі инвестиция тарту бойынша сауда 3-ші орынға түсіп қалып отыр. Инвестиция тарту бойынша шағын бизнес секторында 2-ші орында Сервис секторы ашады. Көптеген дамыған елдердің көпжылдық тәжірибесі көрсетіп отырғандай экономика дамыған сайын, оның басым бөлігін қызмет көрсету сапасы ала бастайды. Статистикалық қорытындыларға сәйкес мұндай тендеция бізде де орын алып келе жатыр, инвестициялық тартымдылығы жағынан өткен жыл бойынша 3-ші орынға сауда секторымен қоғамдық тағамдандыру бөлісіп тұр.
2006 ж. 1 қаңтарындағы мәліметтер бойынша тіркелген шағын бизнес субъектілерінің саны бойынша 1-ші орынға Алматы қаласы алады. Осы кезде Алматы қаласында 45512 кіші кәсіпорындар тіркелген. Алматы қаласы бойынша шағын бизнесте жұмысбастылардың саны 174435 адам болды. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 13%-ға көп. Егер 1998 ж. Алматы қаласы бойынша шағын бизнесте 80 мың адам жұмыс басты болса, 2005ж. осы сектордағы жұмыс бастылар саны 175 мыңға жетті. Ал жаңа жұмыс орындарының саны 95 мыңды құрады. Оңтүстік Астанада баршыға 42 мың кәсіпорындар тіркелген. Олардың 27677 нақты әрекет етеді. 20602 жеке кәсіпкер тіркелді. Бұл 2003 жылдың ұқсас периодымен салыстырғанда 48 %-ғы көп. Жалпы Алматы қаласы бойынша кіші бизнес қазынаға 30 млрд теңге түсім түсірген. Бұл қашанда бюджет бойынша шығындарын жабады.
Сондай-ақ
шағын кәсіпорындардың
Ал
өткен жыл бойынша шығыс
№ | Барлық
тіркелген
қожалықтар |
Олардан әрекет етушілердің саны | |||||
барлығы | |||||||
бірлік | Бар/на % | бірлік | үлесі | бірлік | үлесі | ||
1 | Республика бойынша | 132308 | 100,0 | 94696 | 100,00 | 46745 | 100,00 |
2 | Ақмола облысы | 4365 | 3,3 | 3523 | 3,7 | 2174 | 4,7 |
3 | Ақтөбе облысы | 4921 | 3,7 | 3787 | 4,0 | 1520 | 3,3 |
4 | Алматы облысы | 5844 | 4,4 | 4673 | 4,9 | 3181 | 6,8 |
5 | Атырау облысы | 3385 | 2,6 | 2911 | 3,1 | 1044 | 2,2 |
6 | Шығыс Қазақстан | 8971 | 6,8 | 6282 | 6,6 | 3674 | 7,9 |
7 | Жамбыл облысы | 4027 | 3,0 | 2817 | 3,0 | 1131 | 2,4 |
8 | Батыс Қазақстан облысы | 2848 | 2,2 | 2389 | 2,5 | 1296 | 2,8 |
9 | Қарағанды облысы | 8590 | 6,5 | 6585 | 7,0 | 2849 | 6,1 |
10 | Қостанай облысы | 5336 | 4,0 | 4038 | 4,3 | 1981 | 4,2 |
11 | Қызылорда облысы | 2593 | 2,0 | 2157 | 2,3 | 1269 | 2,7 |
12 | Маңғыстау облысы | 3639 | 2,8 | 2922 | 3,1 | 1270 | 2,7 |
13 | Павлодар облысы | 6549 | 4,9 | 5009 | 5,3 | 2832 | 6,1 |
14 | Сол.т Қазақстан облысы | 3055 | 2,3 | 2470 | 2,6 | 1238 | 2,6 |
15 | Оңт.т Қазақстан облысы | 11971 | 9,0 | 7737 | 8,2 | 3180 | 6,8 |
16 | Астана қаласы | 10082 | 7,6 | 8646 | 9,1 | 4582 | 9,8 |
17 | Алматы қаласы | 46132 | 34,9 | 28750 | 30,3 | 13524 | 28,9 |
Статистикалық тіркегіш деректерінде республика бойынша 2005 ж. Ақпан айының 1-ші жұлдызына дейін бизнеспен айналысытанын 132,3% мыңнан астам шағын кәсіпорын тіркелген бұл көрсеткіш өтен жылғы осы кезеңдегі деңгейден 11,8% –ға жоғары. Тіркелген кәсіпорынның 71,6% –ға жақыны жұмыс ісьтейтін (экономикалық жүзеге асырған немесе жүзеге асыра алатын ) кәсіпорындар. Осы кәсәпорындардың жұмыс істемейтін кәсіпрындар қатарын құрайды. Белсенді жұмыс істейтін кәсіпорындырдың көпшілігі(42%) саудаға автомобильді, тұрмыстық және жеке бас мүліктерін жөндейтін салаларға, өнеркәсіп саласына (12,7%) және жылжымайтын мүліктер мен аперацияларға жасауға жолдау тұтынушыларға көрсететін көрсететін сапаларға (13,2%) тиесілі.
Өткен жылдың оны кезеңмен салыстырғанда, Алматы (34, 3%), Оңтүстік Қазақстан (22,4%), батыс Қазақстан (18,7%) және шығыс Қазақстан (16,8%) облыстарында және Алматы (15,6%) қаласында белсенді жұмыс істемейтін кәсіпорындар саны қарқынды өскені байқалады.
Республиканың шағын бизнес кәсіпорындар 2004ж. 1 ақпанға есептелген дерек бойынша 478,5 мың адам жұмыспен қамтылған, бұл көрсеткіш өткен жылдың осы кезеңіндегі 5,8 %-ға артты. Есептелген дерек бойынша 2005 ж. қаңтар айында өткізілген. өнімнен түскен табыс 48651,3 млн теңге болды, бұл көрсеткіш өткен жылдың өткен жылдың осы кезеніңдегіден 10,9%-ға жоғары .
Ауылшаруашылық саласында шағын бизнес жағдайы шаруа қожалықтарының өркендеуімен сипатталады. Республика юойынша 2005 ж. ақпан айының 1-ші жұлдызына дейін 149,8 мыңнан астам шаруа (фермер) қожағылы тіркелген. Оның 81,2%- дан астамы экономикалық қызметтері белсенді түде іске асыруда. Шаруа қожалықтарында малдары бойынша, немесе егін алқаптарын пайдаланатын болса, онда мұндй қожалықтар жұмыс істемеейтін шаруа қожалықтар қатарына іледі.шаруа қожалықтары туралы деректер әр облысқа жеке-жеке есептеу арқылы беріліп отыр.
Жалпы тіркелген шаруа қожалықтары мен оларда жұмыс істемейтін адамдардың саны келесі аймақтық кескін бойынша құрылған кестеден құруға болады (2.1.4 кесте):
Шаруа қожалықтары мен олардағы жұмыс бастылар.
№ | Барлық
тіркелген
қожалықтар |
Олардан әрекет етушілердің саны | Әрекет
ететін
қожалықтарда жұмбастылар | ||||
бірлік | Барлығына % - да | бірлік | үлесі | Адам | үлесі | ||
1 | Республика бойынша | 149830 | 100,00 | 121730 | 100,00 | 371890 | 100,00 |
2 | Ақмола облысы | 4455 | 2,97 | 2805 | 2,30 | 10540 | 2,83 |
3 | Ақтөбе облысы | 4587 | 3,06 | 3273 | 2,69 | 9179 | 2,47 |
4 | Алматы облысы | 39195 | 26,16 | 31744 | 20,08 | 96800 | 26,03 |
5 | Атырау облысы | 1466 | 0,98 | 1039 | 0,85 | 2261 | 0,61 |
6 | Шығыс Қазақстан | 13029 | 8,70 | 12218 | 10,04 | 35338 | 9,50 |
7 | Жамбыл облысы | 10641 | 7,10 | 8009 | 6,58 | 26700 | 7,18 |
8 | Батыс Қазақстан облысы | 3748 | 2,50 | 2799 | 2,30 | 9557 | 2,57 |
9 | Қарағанды облысы | 5540 | 3,70 | 4690 | 3,85 | 18350 | 4,93 |
10 | Қостанай облысы | 7887 | 5,26 | 4170 | 3,43 | 10250 | 2,76 |
11 | Қызылорда облысы | 1792 | 1,20 | 728 | 0,60 | 3334 | 0,90 |
12 | Маңғыстау облысы | 727 | 0,48 | 345 | 0,28 | 660 | 0,18 |
13 | Павлодар облысы | 3526 | 2,35 | 2294 | 1,88 | 7850 | 2,11 |
14 | Сол.т Қазақстан облысы | 6050 | 4,04 | 4630 | 3,80 | 13000 | 3,50 |
15 | Оңт.т Қазақстан облысы | 47115 | 31,45 | 42974 | 35,30 | 128025 | 34,43 |
16 | Астана қаласы | 25 | 0,02 | 3 | 0,00 | 4 | 0,00 |
17 | Алматы қаласы | 52 | 0,03 | 9 | 0,01 | 42 | 0,01 |
Қазақстандағы қазіргі таңда
кіші және орта бизнестің
Қазіргі
таңда шағын кәсіпкерлік жаңа
даму сатысында. Осы секторларға
елеулі үлкен қаражаттар инвестициялануда.
Бірақ бұл инвестициялау
Сондай-ақ біздің еліміздегі кіші және орта кәсіпкерлік секторында инновациялық қызметті жүзеге асыру дамымаған. Жалпы инновациялық қызмет айналысатын венчурлық кәсіпорындар біздің елімізде жоқтың қасы. Бірақ болашақта мемлекеттің жүргізіп жатқан ұлттық экономиканы диферсификациялау мен модернизациялау юойынша қабылданған тұрлі бағдармалар мен жүргізіліп жатқан саясатына байланысты мұндай кәсәпорындар көбейді деген үміт бар. Ал мұндай кәсіпорындар үшін кіші бизнес субъектісі болуы тиімді, себебі, венчурлық кәсіпорындар сыртқы орталық түрлі өзгерістеріне тез бейімделеді.
Жоғарыда жасалған талдау келесі тендецияларды көрсетеді:
«Сұлтан» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 1995 жылы 13-ші наурызда Алматы облысы Сарқан қаласында құрылды. Серіктестікті құрушы құрылтайшылар Қазақстан республикасының азаматтары – жеке тұлғалы болып табылады. Құрылтайшылар құрамы үш жеке тұлғадан тұрады. Серіктесттік «Тұлпар» ауылшаруашылық өндірістік кооперативнің қайта құрылуы негізінде пайда болады.
1998
жылы 28-ші ақпанда «Сұлтан»
«Сұлтан» ЖШС-ның қызметінің пәні және мақсаттары .
«Сұлтан»
ЖШС-ның негізгі мақсаты
Бұл
негізгі мақсатқа жету үшін серіктестік
келесідей қызметтерге
Бұл қызметтер арқылы серіктесттік халықтың, аймақтық мекемелер мен ұйымдардың қажеттілігі қанағаттандыру; жаңа жұмыс орындарын және әлеуметтік мәселелерді шешуге мақсат құрып ықпал жасайды.
Жалпы өазіргі күнде «Сұлтан» ЖШС-ның негізгі қызметі ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруге және өткізуге негізделген. Осы негізгі қызметті серіктесттіктің 94% табысының көзі болып табылады.
2005 жылдан бастап «Сұлтан» ЖШС-ның өз қызметін жетілдіруге тырысуда. Бұған серіктесттік жанынан Туркия компаниясымен бірлесіп диірмен құруды айтуға болады.
Жалпы серіктестіктің қызметін ұйымдастыру келесі кестеде көрсетілген 2.1.5 кесте: 2005 жылғы серіктестік қызметін ұйымдастыру
Қызмет түрлері | Қызмет түсімдері (мың. т г) | Үлесі % | |||
1 тоқсан | 2 тоқсан | 3 тоқсан | барлығы | ||
Ауыл
шаруашылығы өнімдерін өндіру
Барлығы: |
3660669 | 1434272 | 1091755 | 618696 | 100 |
Соның
ішінде:
Өсімдік шаруашылығы |
1496390 | 556089 | 639702 | 444223 | 62 |
Мал шаруашылығы | 2164279 | 878183 | 452053 | 1742473 | 38 |
Информация о работе Қазақстан экономикасындағы шағын және орта бизнестің рөлі