Автор: Пользователь скрыл имя, 01 Декабря 2011 в 19:11, реферат
Осындай айырбас процестері қоғамдық еңбек бөлінісімен белгіленеді. Бұл бір жақтан, өндірушілерді ажыратады, еңбек әрекеттеріне сәйкес оларды бір-бірінен оңашаландырады. Екіншіден, олардың арасында тұрақты функционалдық қатынастар тудырады. Бірінші жағдай әр өндірушілердің шаруашылық жүргізуде экономикалық жекеленуіне, тәуелсіздігіне ұласады, сөйтіп нарық қатынастарының субъектерінің қалыптасуының экономикалық негізін құрайды. Екінші жағдай, тауарларды сатып алу - сату эквиваленттік негізде жүріп отыратын айырбастар процестеріне айналады.
Кіріспе
1. Нарықтың әлеуметтік-экономикалық мазмұны
1.1 Экономиканы ұйымдастырудың нарықтық сипаты
1.2 Нарықтың қызметі және құрылымы
1.3 Нарықтың элементтері, қызмет ету принциптері
1.4 Нарықтың экономиканың субъектілері және инфрақұрылымы
Кпл = қолда бар ақша қаражаттар сомасы/ жедел төлемдер сомасы. (6)
Егер
төлемқабілеттіліккоэффициенті
Егер коэффициент ≤1, онда талдау барысында төлем қаражаттарының жетіспеушілік себептерін анықтау қажет.
Кәсіпорынның
төлем қабілеттілігін талдау кезінде
барлық көрсеткіштерді кешенді және
өзара байланысты қарастыру қажет.
Бұл «Роса» АҚ қаржылық жағдайын объективті
түрде бағалауға мүмкіндік
2004 жылы «Роса» АҚ баланс өтімділігін талдау 4 кестеде көрсетілген.
Ко.л.(жыл басы) = (2274160 + 0,5*95076525 + 03*75017672) / (471716220+0,3*415493679)= 0,12.
Ко.л.
(жыл соңы) = (5451373+0,5*107887240+0,3*
Ка.л. = А1/П1+П2.
Ка.л. (жыл басы) = 2274160/471716220 = 0,005.
Ка.л. (жыл соңы) = 5451373/283335227= 0,02.
Кп.л. (жыл басы)
= (2274160+95076525)/471716220=
Кп.л. (жыл соңы) = (5451373+107887240)/283335227= 0,4. (4) формула арқылы есептелінді.
Кт.л. (жыл басы) = (175147443-2779086)/471716220= 0,36.
Кт.л. (жыл соңы) =(227490184-310412)/283335227 = 0,8. (5) формула арқылы есептелінді.
Баланс
өтімділігі көпсеткіштері (4 кесте) бағалау
негізінде «РОСА» АҚ балансын жыл
басында абсалютті өтімді емес, жыл
соңына бұл жағдай жақсарды. Мұның
себебі баланс құрылымында өтімді лігі
жоғарылау активтердің үдемелі
салмағы артты, ал жедел міндеттемелер
үдемелі салмағы керісінше
3
кестенің мәліметтері бойынша
«РОСА» АҚ-да ағымдағы
Абсалютті өтімділік коэффициенті қалыпты мәнінен төмен
-0,2 болғандықтан, кәсіпорын жақын
уақытта қысқа мерзімінің
Аралық өтімділік коэффициенті де төмен -0,4.
Төлем қабілеттілік жалпылау көрсеткіші болып ағымдағы өтімділік коэффициенті табылады. «Роса» АҚ бұл коэффициент жыл соңында шамамен 2 есеге артты, бірақ жыл соңында да қалыпты мәнінен төмен.
«Роса» АҚ өтімділігін қамтамасыз ету себебі өтелмеген дебиторлық
қарыздың болуы,
клиенттер алдында
Өтімділіктің абсалютті көрсеикіштерінен басқа өтімділіктің салыстырмалы көрсеткіштерінде қарастыру қажет (5 кесте).
5
кестеде құжатталған
2003-2004 жылдың «Роса» АҚ табыстарын бағалау үшін 6-кестені құрамыз.
2003-2004
жылы 6-кестеде көрсетілген «Роса»
АҚ көрсеткіштерін талдағанда 2004
жылы өнімді өткізуден табыс
914716890 теңгеге төмендегенін көруге
болады. Сонымен қатар осы жағдайда
берілетін өнімнің өзіндік құны
163426857 теңгеге төмендеді. Оның
себебі өнімнің аз көлемі
«Роса» АҚ өзінің таза табысын арттыру үшін өз қаражаттарын үнемдеуі салдарынан 2004 жылғы кезеңінің шығыстары 36779371 теңгеге төмендеді.
2004
жылы салық салудан бұрын
2004
жылы салық салудан бұрын
2004
жылда өткізуден табыс
«Роса» АҚ табыстылығының абсалютті көрсеткіштерін талдаудан соң, кәсіпорынның табыстылығы салыстырмалы көрсеткіштерін талдауға көшу керек.
7-кесте
мәліметтері бойынша 2004 жылда
өндірілген өнім
2004
жылы негізгі капиталдың
Өзіндік капитал табыстылығы нормасы жоғарылау беталысын алды. Өзіндік капитал рентабельділігі өткен жылмен салыстырғанда 13% артып, 2004 жылы 12% құрады.
Жалпы алғанда, 2004 жылы кәсіпорын рентабельділігі өскенге қарамастан «Роса» АҚ әлі де рентабельділігі аз болып қала береді, яғни оның жағдайы не жақсы, не жаман жаққа ауысуы мүмкін, барлығы да кәсіпорынды білікті басқаруға тәуелді.
2.3. «Роса»
АҚ қаржысының стратегиясы
«Роса»
АҚ қаржылық жағдайын талдаудан соң,
оның қызметінің тиімділігі туралы
және оның қаржылық қызметін жақсарту
бойынша кепілдемелермен
Зерттеулер кәсіпорынның қызметі қарыздық қаражаттар есебінен қаржыландырылатынын көрсетеді. Кәсіпорынның балансы жеткілікті мөлшерде салыстырмалы өтімді болып санауға болады, өйткені кәсіпорынның ақша қаражаттарына жеткіліксіздігін әрқашан сезінеді (кәсіпорынның жағдайын қиындататын фактор). Ағымдағы активтердің элементтерінің айналымдылығын есептеу, «Роса» АҚ –ң басқармасы айналым жылдамдылығының қарқынын жоғарлатуға тырыспайды және ол кәсіпорынның өндірістік – техникалық потенциалының төмендеуіне әкеледі.
Зерттеу сонымен қатар 2002 жылдың меншікті капиталының табыстылығының өскенін көрсетеді. Бұл жағдай 2001 жылы салынған қаражаттардың, әрбір теңгенің қайтарымдылығының өсуіне әкелді.
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының төмендеу беталысы орын алады. Сондықтан кәсіпорынның қаржылық жағдайын тұрақтандыру үшін келесі шаралардың жүргізілуін ұсынады:
Активтердің
құрылымы, құрамы және оларды орналастыруды
талдау және есеп беру жылында
ұзақ мерзімді активтердің құны төмендеді.
Жыл бойынан ағымдағы активтің саны
жоғарлады, оның себебі тауарлы –
материлдық құндылықтар мен дебиторлық
қарыздардың артуы, оның салдарынан
кәсіпорынның шаруашылық айналымынан,
ақша қаражаттарын аудару жүргізілетіндіктен
кәсіпорын қызметіне қайшы
Активтерді
құру көздерін талдау, менщік капиталының
міндеттемелерден аспайтынын көрсетті.
Кәсіпорын қиын жағдайда өзінің барлық
міндеттемелерін өтей алмайды. Бұл
жағдай кредиторлар мен жабдықтаушылар
өзара қатынасына теріс ықпал
етуі мүмкін, себебі олар несие беру
және шикізаттар мен материалдарды
жабдықтаудан бас тартуы мүмкін. Бұл
шаруашылық жүргізуші субъектілерінің
төлем қабілетсіздік
Құру көздерінің запастары мен шығыстарын қамтамасыз етуді бағалау, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын көрсетті. Бірақ бұл тұрақтылыққа негізінен, қаржылық меншікті көздерінен емес, капиталды ұзақ мерзімді тарту есебінен жетті. Бұл жағдай «Роса» АҚ қызметі үшін меншікті қаражаттары жеткіліксіз екенін куәландырады.
Баланс
өтімділігі және кәсіпорынның төлем
қабілеттілігін талдау, жыл бойына
жағдай жақсарғанға қарамастан, өтімді
баланстан өзге балансты иеленетінін
көрсетті. Кәсіпорында бухгалтерлік
баланстың баптары бойынша
Біріншіден «Роса» АҚ басқармасы өз меншік капиталын арттыру керек. Оның артуы міндеттемелердің негізгі бөлігін болса да, меншік капиталымен өтелуге әкеледі. Бұл өзгеріс кәсіпорындағы қаржылық тұрақтылықтың бекітілуін қамтамасыз етеді.
Меншікті капиталды арттыра отырып кәсіпорынның негізгі құралдарын арттыру қажет. Материалдық – техникалық базаны толықтыру «Роса» АҚ өндіретін өнімінің көлемін арттыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар жоғарғы саналы жабдық, кәсіпорын өндіретін өнімнің сапасын жақсартуға мүмкіндік береді. Жоғрғы сапалы жабдықты қолдану, оған сәйкес өнімнің өзіндік құны төмендейді, ал бұл өз кезегіне кәсіпорын өз қызметінен алатын табысын арттыруға әкеледі.
«Роса» АҚ басқармасына материалдық – техникалық базаны толықтырудан басқа, дебиторлық қарызын қайтаруға көңіл бөлу қажет. Сонымен қатар тауарлы – материалды запастарды қолдануды жақсарту бойынша шаралар жүргізілуі керек, яғни басқарма қоймаларда материалдар, құралжабдықтардың тұрып қалмауын бақылауы керек. Сондықтан қоймадағы материалдар мен құралжабдықтарды толық қолдану , құралжабдықтарды үлкен партиялармен әкелу және артық құралжабдықтардың құрылуын болдырмау қажет. Бұл кепілдемелерді орындап кәсіпорын кризистен шығуы және өз төлем қабілеттілігін қалпына келтіру, баланс құрылымын жақсарту мүмкіндігіне иеленеді. Оның нәтижесінде кәсіпорынның қаржылық жағдайында сапалы өзгерістер орыналады.
3. Нарықтық экономика жағдайында
кәсіпорындардың даму
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорындардың дамуы мен өмір сүруін қалыптастырудың негізгі проблемалары бар. Нарықтық экономика:
1. табыс алуға кепілдік бермейді;
2.
толық жұмыс бастылыққы
3.
қалпына келтірілмейтін
4.
қоршаған ортаны қорғау
5.
ұжымдық пайдаланылатын
Нарықтық экономика жағдайын қалыптастыру жағдайын екі топқа бөлуге болады. Бірінші топ:
Екінші топқа құқықтық заңдарды дайындау және шаруашылықты жүргізудің нарықтық әдістеріне өту жөніндегі экономикалық ережелерді қабылдаумен байланысты шаралар жүйесі жатады.
1.
Ресурстарды ұрлаумен тиімсіз
пайдалануға жол бермейтін
2. Экономикадағы басым салаларды құрылымдық қайта құру арқылы тапшылықты игеру;
3.
Экономиканы, шетелдік капитал
тарту және аралас
Информация о работе Нарықтың әлеуметтік-экономикалық мазмұны