Еңбек нарығы: Қазақстанда қалыптасуы: ерекшеліктері мен мәселелері

 

www.stat.kz/digital/stat_trud/default

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Еңбек нарығындағы сұраныс  көлемін анықтайтын фирма болса, ұсыныс көлемін анықтаушы жұмыс  күшін ұсынушы экономикалық субъект - адам. Еңбек нарығында жалақының  ынталандырушы ролі бар. Бұл мынада көрінеді: жұмыс күшін ұсынушы  экономикалық субъект фирмадағы  барлық іс - әрекеттерді максималды түрде жалақы алуға бағыттайды еңбек  күшінің сағатын кей жағдайда арттырады, алмастыру эффектісінде де осыны байқаймыз. Ал кәсіпорын  еңбек өнімділігі жоғары жұмысшының жұмыс күшін пайдаланып пайданы  максималдандыруға тырысады.

Еңбек нарығындағы ұсыныс пен сұранысты негізінен жалақы мөлшерін анықтауға тоқталады. Жүмыс беруші кәсіпорынның ұсынатын жалақы мөлшері мен жұмыс күшінің қажет ететін жалақы мөлшерін топтастырып анализ жасау арқылы тепе- тең жалақы мөлшері анықталады.

Жалпы алғанда еңбек нарығы басқа ресурстар нарығынан өзгеше, бұдан да терең зерттеуді қажет ететін нарық.

Қазақстан Республикасындағы  еңбек нарығы жағдайындағы

Мәселелер қарап, қорытынды  жасай аламын:

1.      халықтың  жұмыс бастылықтың зерттеуі және  қалыптасатын еңбек нарығының  мониторингі Қазақстанның өту  экономикасындағы негізінен негативтік  тенденцияларды табады;

2.   халықаралық стандарттарға  қарағанда, жұмыссыздықтың табиғи  дэрежесі фрикциондық және құрылымдық  жұмыссыздықтың қорытындысы болады. Республикалық және аймақтық  еңбек нарығындағы жұмыссыздықтың  табиғи дэрежесі негізінде өнімнің  түсуімен сипатталады.

3.   еңбек нарығы  жағдайының күшеюі жұмыс күшіне  озып бара жатқан сұраныс, жұмысшылар  нақты босатылу қарқынның өсуі  және жасырын жұмыссыздықтың  едәуір өсуі, осының бәрі де  еңбек ресурстарын пайдаланбағандықтан.

4.   Материалдық өндірісте  жұмыс бастылықтың деңгейі түсіп,  халыққа қызмет көрсететін саласында  жұмыс істейтіндердің саны көбейді,  жұмысшыларды экономика секторларына  қайта бөлу.

5. Материалдық өнім саласында  жұмысшылардың саны мүлде төмендеуі  еңбек өндіргіштігінің өсуімен  толтырылмайды. Толық емес жұмыс  бастылықты және жасырын жұмыссыздықтың едәуір масштабтары аз нәтижелі еңбегімен өнеркәсіпте соңғы көрсеткіштерде көрінеді. Республиканың Ұлттық жалпы өнімнің қысқаруы, Қазақстан халқының материалдық тұрмы дәрежесінің төмендеуі. Еңбек нарығындағы жағдай талдау еліміздің әлеуметтік - экономикалық саясатымыздың ең маңызды бағытының біреуі боп саналады.

 

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

 

1.Жалпы экономикалық теория. Шеденов Ө.Қ. Сағындықов Е.Н.     Алматы,2004

 

2.Экономикалық теория. Нүрпейсов  Е. Алматы,2002

 

3.Әкімбеков С, Баймұхаметова А., Жанайдаров У. Экономикалық теория. - Алматы 2001.

4. Байсенов С. Еңбек  нарығы //Қазақстан: экономика және  өмір, 1992 ж

5. Ғаламтор желісі:

a)www.stat.kz/digital/stat_trud/default

b)www.iimp.kz/default.aspx.articleid=1010

c)www.zhastar.biz/index.phpname=files 2&op

d)www.damu.kz/960

e)www.univer.kz/content/view/845