Атырау экономикасы

Жоспары:

 

1. 2009 жылдағы барлық меншік түріндегі өнеркәсіп кәсіпорындары.

2. 2009 жылы негізгі капиталға инвестиция тарту.

3. Қараша айындағы мәселелер.

4. Қаланың сәулеттік келбеті, құрылыс мәселелері.

5. Қаладағы өткір проблеманың бірі – балабақша.

6. Маңызды да күрделі мәселенің бірі – инфляция.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

         Кеше Құрманғазы атындағы мәдениет сарайында облыс әкімі Бергей     Рысқалиевтің қатысуымен Атырау қаласы әкімінің есеп беру жиналысы өтті. Жиналысқа ҚР Президенті Әкімшілігінің мемлекеттік инспекторы Қ.Бәйімбетов, ҚР Парламентінің депутаттары С.Еңсегенов пен Б.Қонарбаев, қалалық мәслихат депутаттары, селолық округ әкімдері, еңбек ардагерлері, орта және шағын бизнес өкілдері, қаладағы мекеме-кәсіпорын басшылары, бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері қатысты.

Атырау қаласы әкімі М.Исмұратов  «Атырау қаласының 2009 жылғы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары және 2010 жылға  арналған міндеттері туралы» баяндама жасады.

         2009 жылы  барлық меншік түріндегі өнеркәсіп  кәсіпорындармен 106 млрд. 500 млн. теңгенің  өнімі алынып, өндірілген өнімнің  нақты көлем индексі 100,3 % пайызды  құрады.

Кен өнеркәсібінде 53 млрд 472 млн теңгенің, өңдеу өнеркәсібінде 36 млрд 383 млн  теңгенің өнімі өндірілді. Электр қуатымен, газ бен су өндіру және таратуда 2008 жылдың сәйкесі кезеңімен салыстырғанда  нақты көлем индексі 115,9 пайызды  құрады.

         Ауыз су  өндіру көлемі 25 млн 346 мың текше  метрді құрап, 2008 жылдың сәйкесті  кезеңінен 1,5 пайызға артық болды.

Қазір жүзеге асырылып жатқан өнеркәсіптегі  маңызды жобалардың бірі – Атырау жылу электр орталығын кеңейтіп, қайта  құру. Жоба ойдағыдай жүзеге асқанда  қала және облыс тұрғындары электр қуатымен, жылумен және ыстық сумен  қамтамасыз етіледі. Бұл жоба бойынша 26 жаңа ғимараттар мен құрылғылар тұрғызылмақшы.

         2009 жылы  Атырау жылу электр орталығының  ІV кезегінің бірінші кезеңі  аяқталып, 11 млрд 800 млн. теңге игерілді.

         Әрине,  құрылыста Қазақстанның әр облысынан  шақырылған 200-ден астам мамандар  жұмыс істеуде. Өткен жылдың  шілде айының басында қуаты  25 МВт (мегават) болатын 1 жылу  агрегаты мен 1 тұрба агрегаты  пайдалануға тапсырылды.

Атырау жылу электр орталығы ІV кезеңінің  құрылыс жобасын аяқтау 2010 жылдың аяғына жоспарланып отыр.

         Жаңа жылдың 1 қаңтарына мал шаруашылығындағы  түлік санының 2009 жылы едәуір  өскендігін көреміз. Мүйізді ірі  қара мал саны 9752 басты, қой-ешкінің  саны – 7318, түйе – 1888 басты,  жылқы – 918 басты құрады.

Ет өндіру тірі салмағы бойынша  – 23811 тоннаны, сүт өнімі – 4073 тоннаны  құрады.

         1407 гектарды  құрайтын егіс көлемінен 2009 жылы 4919 тонна картоп, 26129 тонна көкөніс  және 5732 тонна бақша дақылдары  жиналды. Бұл көрсеткіштер 2008 жылмен  салыстырғанда айтарлақтай жоғары.

Өткен жылдың сәуірі мен қараша айларының  аралығында 64 жәрмеңке өткізіліп, оларда азық-түлік өнімдері 15-20% пайызға  төмен бағамен сатылды.

         Өткен жылы  «Казагрофинанс» акционерлік қоғамы  арқылы 700 мың теңгеге тиегіш техникасын, 1,5 (бір жарым) млн. теңгеге престеу-жаныштау  техникасы сатылып алынды. Облыс  бюджеті есебінен ауыл шаруашылығы  кәсібін қолдауға 3 млн теңге бөлінгенін  айта кеткен жөн. «Ауыл шаруашылығын  қаржылай қолдау қоры» акционерлік  қоғамының Атырау аймақтық филиалы  арқылы село тұрғындарына 5 млн  700 мың теңге несие берілді.

         Қала өндірісін  әрі қарай дамыту мақсатында  болашақта салынатын инновациялық  маңызы бар 5 жоба жүзеге асырылуда.  Мұнай өнеркәсібі үшін қуаттылығы  жылына 10 мың тонна реагент өндіретін  зауыт; газ айдау агрегаттарын  жөндеу зауыты; балық пен тағамдық  уылдырық алу үшін бекіре фермасы;  қалада көкөніс сақтау қоймасы;  тұрғын үй құрылысы үшін панель  өндіру зауыты құрылыстары жүргізілуде.

         Бұл құрылыстардың  бәрі де үстіміздегі жылы жүзеге  асырылып, іске қосылады.

         Республикалық  индустрияландыру картасына жалпы  құны 7 млрд 500 млн АҚШ долларын  құрайтын мынадай үш жоба енді: газ-мұнай кешенін салу, бензол  мен хош иісті көмірсутегін  шығару кешенін салу арқылы  Атырау мұнай өңдеу зауытын  жаңарту, Атырау жылу электр  орталығын кеңейту.

         2009 жылы  негізгі капиталға инвестиция  тарту көлемі 981 млрд 900 млн теңгені  құрап, жалпы облыс көлемінде  91 % пайыз болды және бұл 2008 жылмен салыстырғанда 44% пайызға  артты. Негізгі қаржыландыру көздері  – шетелдік инвестиция мен  шаруашылық субъектілерінің жеке  қаражаттары.

Өткен жылы бой көтерген тұрғын үйлердің барлығы өз иелерін тапты деуге  болады. Былтыр 400-ден аса мұғалім  мен дәрігерлердің және күні кеше ғана құқық қорғау саласы қызметкерлерінің пәтер кілттерін алуы – соның  айғағы.

2009 жылы тұрғын үй құрылысына 13 млрд 768 млн теңге инвестиция  жұмсалды. Барлық меншік түрлеріндегі  кәсіпорындар мен ұйымдар арқылы  жалпы көлемі 334 мың 167 шаршы метрді  құрайтын 2325 жаңа пәтер пайдалануға  берілді.

         «Нұрсая»  шағын ауданында бюджеттік мекеме  қызметкерлеріне арналып салынған  жалпы көлемі 4052 шаршы метр бес  қатарлы несиелік үш тұрғын  үйдің және жалпы көлемі 9360 шаршы  метр бес қатарлы жалдамалы  тұрғын үйдің құрылысы аяқталып, пайдалануға берілді.

         Сатыбалдиев  көшесі бойындағы екі 60 пәтерлік  және төрт 30 пәтерлік коммуналдық  тұрғын үйлердің құрылысы жалғасуда.  Оған қосымша Сатыбалдиев көшесінде  90 пәтерлік тұрғын үйдің және  Сырым Датов көшесіндегі үш  коммуналдық тұрғын үйдің құрылыстары  жүргізілуде.

Өткен жылы бөлшек сауда айналымының  көлемі 60 млрд 400 млн. теңгені құрап, биылғы жылдың көрсеткішінен 5,6% пайызға  артық болды.

         Азық-түлік  тағамдарына баға өсімін шектеу  және әлеуметтік маңызы бар  тағамдармен мол қамтамасыз ету  мақсатында 2009 жылы 5 базар, 3 супермаркет  әкімшілігімен және 18 көтерме тасымалдаушылармен 5 меморандумға қол қойылды.

         Бекітілген  шаралар шеңберінде көшпелі сауда  үшін 232 орын бөлінді. «Насиха», «Көктем»  және «Дина» базарларының иелерімен  жергілікті ауыл шаруашылығы  құрылымдары мен кәсіпорындарына  ет және көкөніс өнімдерін  сату үшін қосымша орын бөлу  жөніндегі келісімге қол жеткізілді.

Онда азық-түлік өнімдері 15-20% пайызға  төмен бағамен сатылу ұйымдастырылды. Мұндай жәрмеңкелер өткен жылдың сәуірінен қараша айына дейін  жалғасты.

         Қараша  айында бірқатар супермаркеттер  мен дүкендерде «Қымбатшылыққа  жол жоқ» акциялары өткізілді.  Акцияның мақсаты – тұтынушылардың  отандық тауарға деген қызығушылығын  арттыру және отандық азық-түлік  өнімдерін 10% пайызға арзан бағамен  сату.

         Ракуша-2, Құрманғазы, Еркінқала елді мекендері мен  «Сарықамыс-2», «Көктем», «Нұрсая-2»,  «Жұлдыз-2» ықшам аудандарында  жалпы ұзындығы 90 шақырым электрлік  жабдықтау желілерін жүргізу,  ал қала көшелеріне жалпы ұзындығы 17 шақырым жарық желілерін тарту  жұмыстары аяқталды.

2009 жылғы құрылыстық жұмыстар  шеңберінде жалпы ұзындығы 42 шақырым  су құбыры мен кәріз жүйелеріне  күрделі жөндеу жүргізіліп, қайта  құрылды.

         Республикалық  бюджет қаражаты есебінен 63 млн  теңгеге «Тұрғын үй қалашығы»  ықшам ауданында сумен жабдықтауды  қайта құру жұмыстары жүргізіліп, жалпы ұзындығы 2 шақырым су құбыры  желісі төселді, насостық су  көтеру стансасы салынды.

         Қазір қалада  №5 су сүзу стансасының құрылысы  жалғасуда.

         Өткен жылы  екі рет өткізілген қаланы  көріктендіру айлықтарына 1639 кәсіпорын  мен мекеме, шағын және орта  бизнес субъектілері, оқу орындары  белсене қатысты. Соның нәтижесінде  қала және елді мекендер аумағынан  27375 текше метр құрғақ қоқыс  қалдықтары, 9000 тонна металл сынықтары  және басқа да тұрмыстық қалдықтар  шығарылды. Қала көшелері мен  алаңдарына 418 жаңа отырғыш және 200 қоқыс жәшігі алаңшалары мен  500 қоқыс жәшігі орнатылды. Алаңдар мен даңғылдарға 20 мың тал ағашы мен жалпы ауданы 7471 шаршы метр гүлзар, 44093 шаршы метр көгал егілді.

Жөндеуден өткен жолдың ауданы 610 мың  шаршы метрді, ұзындығы 140 шақырымды  құрайды. Өткен жылғы жұмыстардың  көпшілігі Томарлы, Талқайраң, Тасқала  елді мекендері мен Құрсай, Курилкино  ауылдарындағы жолдар мен аулаішілік кірме жолдарды қамтыды. Қала ішінде жалпы ауданы 29 000 шаршы метр құрайтын Баймұқанов көшесі, темір жол вокзалының аумағы, Әуежай алаңында қайта салу жұмыстары жүргізілді.

         Жайықтың  Еуропа мен Азия бөлігіне емін-еркін  қатынауға мүмкіндік берген қос  көпір, қала көшелеріндегі көліктік  кептелістердің нәтижелі шешімі  болды.

         Халыққа  қызмет көрсету саласының бірі  – қалаішілік жолаушы тасымалы. Қазір, қала ішінде 17, қала маңына 13 маршрут бойынша 8 жеке көлік  компаниялары жолаушы тасымалы  қызметін жүзеге асырады. Жолаушы  тасымалдаудың басым бөлігі 250 шағын, 239 орташа сыйымдылықты автобустармен  атқарылуда. Қалаішілік жолаушы  тасымалы секторының даму бағыты  «Батыс Транспорт СИМ» жауапкершілігі  шектеулі серіктестігінің үлкен  автобустар сатып алуымен байланысты  болып отыр.

2009 жылы қала мен елді мекендерге 4692 телефон аппараты орнатылып,  интернет желісін пайдаланушылар  саны 19441-ге жетті. Сонымен бірге  жаңа Жұлдыз, Ривьера, Нұрсая ықшам  аудандарында телефон аппараттары  орнатылды.

         «Ақпарат тарату порттарының сыйымдылығын кеңейту, Атырау қаласында абоненттік мультисервистік ену жүйесін салу» жобасы шеңберінде 10752 портты ақпарат тарату жүйесі кеңейтілді.

Балықшы және Қызылбалық учаскелерінде  талшықты-оптикалық байланыс желісін (ВОЛС) төсеу арқылы қосу желісін (СЛ) салу жұмысы аяқталды. Жаңаталап және Амангелді селоларында жаңа мультисервистік  абоненттік шкафтарға қосу жұмыстары  жүргізіліп, студенттер қалашығы аумағындағы  тұтынушылар да жаңа мультисервистік  абоненттік шкафтарға ауыстырылды.

Өткен жылы Алмагүл ықшам ауданындағы  телефон стансасының (АТС) сыйымдылығы 188 нүктеге кеңейтілді.

         2009 жылдың 1 желтоқсанына халық саны 230 196 адамды құраған.

Атырау қаласында халықтың табиғи өсу процесі жалғасып, 4898 адамды құрады. 2008 жылы 4462 адам болған.

         Баланың дүниеге келу көрсеткіші 6648 адамды құрап, 2008 жылдың сәйкесті кезеңінен 352 адамға артып отыр.

         2010 жылдың 1 қаңтарына Атырау қаласындағы экономикалық белсенді тұрғындар саны 116 829 адамды құрады. 2009 жылы қалалық уәкілетті органға жұмыспен қамту мәселесі бойынша 10598 адам өтініш білдірген. Оның 99,2% пайызы жұмысқа орналастырылды.

         Жұмыссыз азаматтардың 5226-сы кәсіби және қайта даярлау курстарына, оның ішінде «Жол картасы» бойынша 4387 жіберілсе, қоғамдық жұмысқа 1550 адам тартылды. «Жастар тәжірибесі» бағдарламасын жүзеге асыру шеңберінде 168 мекемемен келісім-шарт жасалып, нәтижесінде 754 оқу орнын бітірушілер өндірістік тәжірибеден өтуге қол жеткізді. «Жол картасы» бағдарламасы бойынша 1623 адамды әлеуметтік жұмыс орнымен қамтамасыз ету үшін 65 мекемемен келісім-шарт жасалды.

         2009 жылы қаладағы экономиканың әр түрлі саласы бойынша 14592 жаңа жұмыс орындары, оның ішінде «Жол картасы» бойынша 7468 жұмыс орны ашылды. Оларда жұмысқа орналастырылғандар саны – 5390 адам. Бұлардың бәрі жұмыссыздық деңгейінің төмендеуіне мүмкіндік берді. Нәтижесінде жұмыссыздық деңгейі 5,4%-пайызға дейін төмендеп, ресми жұмыссыздық деңгейі 0,1% пайызды құрады.

         Халықты әлеуметтік қамсыздандыру саласы арқылы 2009 жылы әлеуметтік көмек алушы 217 отбасына 17,5 млн (он жеті млн жарым) теңге жәрдемақы төленді. Үйден оқып, тәрбиеленетін 183 мүгедек балаға 4 млн 700 мың теңгенің материалдық көмегі көрсетілді. 1185 тұрмыс жағдайлары төмен отбасыларына 12 млн 130 мың теңге материалдық көмек, 155 Отан соғысына қатысушылар мен мүгедектеріне, республикаға еңбегі сіңген 67 зейнеткерге және облысқа еңбегі сіңген 122 зейнеткерге жалпы құны 8 млн. 600 мың теңге көлемінде көмек көрсетілді. 446 Отан соғысына қатысушыларға, мүгедектерге, Ауған соғысының ардагерлеріне, соғыста қаза тапқандардың жесірлеріне коммуналдық қызмет ақысынан босатылуына сәйкес 17 млн. 300 мың теңге көлемінде көмек төленді.

         150 адам шипажай-курорттарда ем алып, 65 мүгедекке техникалық, гигиеналық құралдар алуына 35 млн. 800 мың теңге жұмсалды. Аз қамтылған отбасыларының 45 студентіне 6 млн 300 мың теңге білім алу көмегі төленді.

Былтыр қала бойынша туберкулезбен  ауырғандар саны – 348-ді құрап, 2008 жылмен салыстырғанда 74 адамға кемігенін көрсетті. Бұл сырқат бойынша балалар арасында – 14 жағдай тіркеліп, 2008 жылға қарағанда 2 адамға кем. Туберкулезбен ауру жасөспірімдер  арасында 43 жағдайды құрады.