Автор: Пользователь скрыл имя, 19 Октября 2011 в 18:17, реферат
Қазақтар - тумасынан табиғатты сүйіп өскен, қоршаған ортаға үлкен ілтипатпен қараған халық. Бұған, күні кешеге дейін, туған өңіріміздің табиғатының таза болғандығын айтсақ та жеткілікті сияқты. Біздің халық - "экология" деген сөзді естімей өскен ұрпақ. Бір кездерде бізді И. Мичуриннің "Адамзат табиғаттан рахым күтіп отыра алмайды, одан керектіні жеңіп алуымыз керек",- деген ұранымен оқытты. Қаһарман халқымыз тауды бұзып, тасты жарып, жерді терең қазып, өзен-көлді бұғалықтап, ел үшін біраз игі істерді жүзеге асырды. Ғылыми-техникалық революция болды
Бір кездері арнасынан
асып-тасып жатқан алып теңіз, бүгінде жыламсырап ағады.
Теңіз ұлтанынан ұшқан тұзды
шаң әлемнің түкпір-түкпіріне
жетіп жатқаны
туралы суыт хабарлар, барған сайын қатерлі де, қорқынышты сипат алып барады.
Бұл
проблеманың Біріккен Ұлттар Ұйымы мен басқа да мәртебелі мінбелерден қайта-қайта
көтерілуі
де сондықтан.
Экологиялық апат аймағында отырған ел, ең алдымен, ауыз су тапшылғынм
көріп
отыр. Теңізбен қоса, Арал төңірегіндегі
жергілікті тұрғындарды да құтқару керек. Өйткені, елді мекендердің тек
15-20 пайызы ғана таза су ішіп отыр, ал қалған тұрғындар
мемлекеттік стандартқа мүлдем қайшы келетін ауыз суды пайдалануда.
Соның өзінде,
ауылдық
жерде, су бір адамға бір шелектен келеді. Ал, өркениетті
елдерде, оның шамасы 200-400 литрге жетіп
отыр. Мұның өзі түрлі
жұқпалы
аурулардың өршуіне, өңір
халқының денсаулығына
кері әсерін
тигізуде. Олар, бір жағынан Арал теңізінен көтерілген тұзды тозаңның астыңда жатса, екінші жағынан
Байқоңыр ғарыш
аймағының қасіретін
бастан өткізуде.
Соның
салдарынан, тұрғындар арасында жүрек, өкпе, қан қысымы, бүйрек, бауыр және басқа қауіпті аурулардың көрсеткіші
республикадан да жоғары болып тұр. Мысалы, Арал аймағы орналасқан Қызылорда
облысы көлемінде
бір ғана
туберкулез ауруымен науқастанған адамардың жалпы саны 19,5 мың. Осыған байланысты, кейінге ысыруға болмайтын
нақты
шара - осы өңірдің тұрғындарының хал-ахуалын жақсарту, жер асты суларын
кеңінен
пайдалану арқылы тұщы ауыз су жіберу, су құбырлары құрылысын
жүргізу,
"Көкарал"
бөгеті құрылысын
аяқтап,
Кіші Аралды сумен толтыру.
Теңіздің тартылуы салдарынан, ауаның орташа
ылғалдығы 18
пайызға
төмендесе,
ауа райының жылы кезеңі бір айға дейін қысқарады. Бұл өлкедегі бұрынғы 3000-дай көлден қазіргі таңда 85-і қалды. Аралдықтардың қазіргі жоспары Кіші теңізді
суға
толтырып, оны бұрынғы қалпына келтіру. "Көкарал"
бөгетінің құрылыс
жұмыстарын
аяқтау.
Егер "Көкарал"
бөгеті
болмаса, Сырдария суы Үлкен теңіз тереңдіктеріне алып барып, үлкен
айдынға
жайылып, бостан-босқа буланып, ауаға ұшатын еді. Кіші теңіз тола
бастағаннан
бері, оның
табиғи
байлықтары
да көбейе
бастады. Оның болашағы баянды болу үшін, Кіші теңізге Сырдарияның суын көбірек жеткізу мәселесін түбегейлі шешу қажет.
Табиғат - бізге ата-бабамыздан
мұраға қалған ең қасиеттіміз.
Арал өңірін
экологиялық апаттан құтқару үшін көпшіліктің күші, күресі қажет.
Қазақстан экологиясы үшін, Семейдегі полигон әкелген зардап-қасірет орны толмас өкініштерге ұрындырып отыр. Осы өңірде жарылған 500-ге жуық бомбаның сойқаны, адамдарды ақырзаман індетіне шалдықтырып, Жер-Ананы осьінен тайдырын жібере жаздады. Егер жарылыс тоқтамағанда, әр сынақ табиғатқа өлшеусіз зиян әкеліп, улы
тозаң мен аждаһа ошағы жарты әлемді ойрандап, Орта Азияны ядролық тозаңға тұншықтырып, ондағы халықттың түбіне жететін еді. Өйікені, осы полигон маңындағы қазақтардын көбі, дәрігерлердің өзі анықтай алмайтын аурулардан қырылғаны белгілі. Жарты ғасырға жуық жалғасқан атом от-
жалын жер-суды ойрандап, неше түрлі аурулардың шығуына жол ашты. Осы залалды аймақта тұратын 1,5 миллионға жуық адам жазылмайтын дертке шалдығып, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасатын кеселге душар болғаны жасырын емес