Қазақстан Республикасының су қорына меншiк құқығы

4) ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерi;

2012.25.01. № 548-IV ҚР Заңымен 5) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)

5) ерекше мемлекеттік маңызы бар су объектілері;

2012.25.01. № 548-IV ҚР Заңымен 6) тармақшамен толықтырылды

6) мемлекеттік орман қорының су объектілері болып бөлінеді.  

 

12-бап. Жер үстi су объектiлерi

1. Жер үстi су объектiлерi:

1) су айдындары - өзендер және соларға теңестiрiлген каналдар, көлдер, су қоймалары, тоғандар және басқа iшкi су айдындары, аумақтық сулар;

2) мұздықтар, батпақтар болып бөлiнедi.

2. Жер үстi су объектiлерi жер үстi суларынан, олардың түбiнен және жағалауынан тұрады. 

 

13-бап. Жер асты су объектiлерi

Жер асты су объектiлерiне мыналар  жатады:

1) су тұтқыш аймақтар, тау-кен жыныстарының жиектерi мен кешендерi;

2) жер асты суларының бассейнi;

3) жер асты сулары орындары  мен учаскелерi;

4) жер асты суларының құрлықта немесе су астынан табиғи шығуы;

5) жер қойнауының суландырылған учаскелерi. 

 

14-бап. Теңiз сулары

1. Қазақстан Республикасының теңiз суларына, егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы шегіндегі Каспий және Арал теңiздерiнiң сулары жатады.

2. 2004.20.12 № 13-III ҚР Заңымен алып тасталды (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара) 

 

15-бап. Трансшекаралық сулар

1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын белгiлейтiн және (немесе) қиып өтетiн жер үстi және жер асты сулары трансшекаралық сулар болып табылады.

2. Трансшекаралық суларды пайдалану мен қорғау тәртібі осы Кодекспен, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекара туралы заңдарымен және Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен белгiленедi. 

 

16-бап. Ортақ пайдаланудағы су объектiлерi

1. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, барлық су объектiлерi ортақ пайдаланудағы объектiлер болып табылады.

2. Су объектiлерiнде  ортақ су пайдалану осы Кодексте белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

3. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда ортақ пайдаланудағы су объектiлерiн пайдалануды шектеуге жол берiледi. 

 

17-бап. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектілерi

1. Жеке немесе заңды тұлғаларға толық немесе iшiнара бiрлесiп пайдалануға берiлген су объектiлерi бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерi болып табылады.

2. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерiн пайдаланған кезде ағын судың төменгi жағында орналасқан су пайдаланушылардың мүдделерi бiрiншi кезекте қанағаттандырылады.

3. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерiн пайдаланатын су пайдаланушылар өзара мүдделерді ескеруге, су пайдалану құқығын жүзеге асыруды қиындатпауға және бiр-бiрiне зиян келтiрмеуге мiндеттi.

2004.20.12 № 13-III ҚР Заңымен 4-тармақ өзгертілді (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара)

4. Бiрлесiп пайдалану үшiн су объектiлерiн облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлеген тәртiппен уәкілетті органмен келісім бойынша бередi.

5. Бiрлесiп пайдаланудағы су объектiлерiнде ортақ су пайдалану осы Кодексте белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады. 

 

18-бап. Оқшау пайдаланудағы су объектiлерi

1. Жеке немесе заңды тұлғаларға толық немесе iшiнара оқшау пайдалануға берiлген су объектiлерi оқшау пайдаланудағы су объектiлерi болып табылады.

2. Оқшау пайдаланудағы су объектiлерi осы Кодексте белгiленген тәртiппен ортақ пайдаланудағы су объектiлерi ретiнде пайдаланылуы мүмкiн. 

 

19-бап. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың су объектiлерi

Ерекше қорғалатын су объектiлерiн құру тәртібі, қорғау және пайдалану режимi, сондай-ақ оларда қызмет ету жағдайлары Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңдарымен белгiленедi.  

 

2012.25.01. № 548-IV ҚР Заңымен 19-1-баппен толықтырылды

19-1-бап. Мемлекеттік орман қорының су объектілері

1. Мемлекеттік орман қорының су объектілерін құру тәртібі, күзету режимі, сондай-ақ олардағы қызмет шарттары Қазақстан Республикасының су және орман заңнамасында белгіленеді.

2. Су объектілеріне іргелес мемлекеттік орман қоры аумақтарын күзету режимі Қазақстан Республикасының орман заңнамасына сәйкес су объектілерін санитариялық-гигиеналық және экологиялық талаптарға сәйкес күйде сақтап тұруды қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ жер үсті суларының ластануын, қоқыстануы мен сарқылуын болдырмау үшін белгіленеді.

3. Мемлекеттік орман қорының су объектілерін пайдалануға беру осы Кодеске сәйкес жүзеге асырылады. 

 

20-бап. Ерекше мемлекеттік маңызы бар су объектiлерi

1. Қоршаған орта мен аймақ экономикасына басым ықпал ететiн және шаруашылық қызметтi реттеудiң ерекше құқықтық режимiн талап ететiн жаратылысы табиғи су объектiлерi ерекше мемлекеттік маңызы бар су объектiлерi деп танылады.

2. Ерекше мемлекеттік  маңызы бар су объектiлерiнiң тiзбесiн және олардағы шаруашылық қызметтi реттеудiң құқықтық режимiнiң ерекшелiктерiн Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды. 

 

21-бап. Су объектiлерiнiң және су қоры жерлерiнiң айналымдық қабiлетi

Осы Кодекстiң 7-бабының 2-тармағында аталған жерлердi қоспағанда, су объектiлерiнiң, су қоры жерлерiнiң айналымына, сондай-ақ олар орналасқан су объектiлерi мен жерлердiң иелiктен шығарылуына әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болатын сатып алуға, сатуға, кепiлге беруге және басқа да мәмiлелер жасасуға жол берiлмейдi.  

 

2-Бөлім. Су объектілерін пайдалану құқығы.

Су шаруашылығы құрылыстарына меншік құқығы және өзге де құқықтар 

 

3-тарау. Су объектілерін пайдалану құқығы 

 

22-бап. Су объектiлерiн пайдалану құқығы

2004.20.12 № 13-III ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара); 2009.10.07 № 180-IV ҚР Заңымен 1-тармақ жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)

1. Жеке және заңды тұлғаларға cу объектілерін пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының су заңнамасында белгіленген арнайы, оқшау немесе бірлесіп пайдалану тәртібімен беріледі.

2. Жеке және заңды тұлғаларға су объектiлерi:

1) қысқа мерзiмдi пайдалану;

2) ұзақ мерзiмдi пайдалану құқығымен табысталады.

3. Қысқа мерзiмдi пайдалану құқығы бес жылға дейiнгi мерзiмге, ұзақ мерзiмдi пайдалану құқығы бес жылдан қырық тоғыз жылға дейiнгi мерзiмге табысталады.

4. Су объектiлерi  пайдалануына берiлген жеке және заңды тұлғалар су объектiлерiн пайдалану құқығына билiк ете алмайды. 

 

23-бап. Су сервитуты

1. Су объектiлерiне су  сервитуты қауымдық және жеке су сервитуттары нысандарында болады.

2. Ортақ пайдаланудағы су объектiлерiн әркiм пайдалана алады, бұл жағдайда қауымдық су сервитуты су объектiсiн пайдалану құқығының ажырамас бөлiгi болып табылады.

2004.20.12 № 13-III ҚР Заңымен 3-тармақ өзгертілді (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара)

3. Ортақ пайдаланудағы су объектiсi болып табылмайтын су объектiсiне қауымдық су сервитуты Қазақстан Республикасы заңдарының, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы актiсiнiң немесе оны пайдалануға алған жеке немесе заңды тұлғалардың су объектісiн пайдалану тәртібін жариялауы негiзiнде туындауы мүмкiн.

4. Су объектiсiн  ұзақ мерзiмдi немесе қысқа мерзiмдi пайдалану құқығы өзге де мүдделi тұлғалардың пайдасына (жеке су сервитуты) шектелуi мүмкiн.

5. Жеке су сервитуты  қауымдық су сервитуты сияқты негіздерде белгiленедi, сондай-ақ сот шешiмiнiң негiзiнде де белгiленуi мүмкiн.

2010.21.01. № 242-IV ҚР Заңымен 6-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)

6. Қауымдық және жеке су сервитуттары:

1) құрылыстарды, техникалық құралдар мен құрылғыларды қолданбай су алу;

2) суат және мал айдау, балық шаруашылығын жүргізу;

3) су объектiлерiн сал, қайық және басқа да шағын көлемдi кемелер үшiн су жолдары ретiнде пайдалану мақсаттарында белгiленуi мүмкiн.

2007.12.01. № 222-III ҚР Заңымен 7-тармақ өзгертілді (күшіне енетін мерзімін қара) (бұр.ред.қара)

7. Су сервитуттарын жүзеге асыру үшiн арнайы су пайдалануға рұқсат алу талап етiлмейдi. 

 

4-тарау. Су шаруашылығы құрылыстарына меншік құқығы және өзге де құқықтар 

 

24-бап. Су шаруашылығы құрылыстарына меншiк құқығы

1. Су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттік не жеке меншiкте болуы мүмкiн.

2. Жеке меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарын пайдалануға, иемденуге және оларға билiк етуге байланысты қатынастар, егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарымен реттеледi. 

 

25-бап. Ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары

2011.01.03. № 414-ІV ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)

1. Ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттік меншiкте болады және жалға, сенiмгерлiк басқаруға берiлмейдi және иеліктен шығаруға жатпайды.

2. Ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарының тiзбесiн Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейдi. 

 

26-бап. Республикалық меншiктегі су шаруашылығы құрылыстары

Республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттік су шаруашылығы ұйымдарына бекітілiп берiледi.

Республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстарының тiзбесiн уәкiлеттi органның, сондай-ақ жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Республикалық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жалға, сенiмгерлiк басқаруға берiлуi және жекешелендiрiлуi мүмкiн. 

 

27-бап. Коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары

Коммуналдық меншiктегi су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттік коммуналдық кәсiпорындарға бекітілiп берiледi және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарынан басқалары, жалға, сенiмгерлiк басқаруға, өтеусiз пайдалануға берiлуi мүмкiн. 

 

28-бап. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерiне меншiк құқығы

1. Ауыз сумен жабдықтау жүйелерi республикалық, коммуналдық меншiкте, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың меншiгiнде болуы мүмкiн.

2. Республикалық меншiктегi ауыз сумен жабдықтау жүйелерiн пайдалануды мемлекеттік ұйымдар жүзеге асырады.

Коммуналдық меншiктегi ауыз сумен жабдықтау жүйелерiн пайдалануды мемлекеттік және өзге де ұйымдар жүзеге асырады.

3. Ауыз сумен  жабдықтаудың жекелеген жүйелерi тұрғын үй кондоминиумдарының құрамына кiруi мүмкiн. 

 

29-бап. Ауыл шаруашылығы су пайдаланушыларына қызмет көрсетуге арналған су шаруашылығы құрылыстары

1. Ауыл шаруашылығы су пайдаланушыларына қызмет көрсетуге арналған су шаруашылығы құрылыстары мемлекеттік немесе жеке меншiкте болуы мүмкiн.

2. Мемлекеттік меншiктегi ауыл шаруашылығы су пайдаланушыларына қызмет көрсетуге арналған су шаруашылығы құрылыстары Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiп пен шарттар бойынша осы құрылыстарға қызмет көрсететiн су пайдаланушыларға немесе олардың бiрлестiктерiне жалға, сенiмгерлiк басқаруға, өтеусiз пайдалануға берiлуi, сондай-ақ сатылуы немесе өтеусiз берiлуi мүмкiн. 

 

30-бап. Су шаруашылығы құрылыстарын уақытша мемлекеттік басқару

1. Ұлттық қауiпсiздiк мүдделерiне, азаматтардың өмiрi мен денсаулығына қатер төнген жағдайда және республиканың немесе аймақтың экономикасы үшiн маңызды стратегиялық мәнi бар жекелеген су шаруашылығы құрылыстарының тұрақты жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік мүлiктi басқару жөніндегі уәкiлеттi органның ұсынысы бойынша осы құрылыстарға қатысты уақытша мемлекеттік басқаруды енгізуi мүмкiн.

2. Осы баптың 1-тармағында аталған су шаруашылығы құрылыстарын уақытша мемлекеттік басқаруды енгізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлейдi. 

 

2011.25.03. № 421-IV ҚР Заңымен 31-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

31-бап. Су шаруашылығы құрылыстарына құқықтарды мемлекеттік тiркеу

1. Су шаруашылығы құрылыстарына құқықтар Қазақстан Республикасының жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы заңдарына сәйкес мiндеттi түрде мемлекеттік тiркелуге тиiс.

2. Су шаруашылығы құрылыстарына құқықтарды мемлекеттік тiркеу құрылысқа уәкілетті орган белгiлеген нысандағы паспорты болған жағдайда жүргiзiледi.  

 

32-бап. Су шаруашылығы құрылыстарын меншiктенушiлердiң жауапкершiлiгi

1. Су шаруашылығы құрылыстарын меншiктенушiлер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес олардың техникалық жай-күйiнiң қауiпсiздiгi үшiн жауапты болады.