ҚҰрылыс монтаждау жұмыстары

 

                                  Конструкциялардың тұрақты бекiтуi

 Толық құрастырмалы  ғимараттардың ұзақ уақытқа жарамдылығы  олардың арасындағы бөлшектер мен дәнекерленген қосулардың сапасынан тәуелдi болады. Жіктер мен құрыштан жасалған қосулар саңылаулардан кіретін жағымсыз ортадан каррозияға ұшырайды. Конструкциялардың тұрақты бекiтуiмен қоршаған ортаның негативтi ықпалдары үлкен дәрежеде сақтап қалады.

Ғимараттарды  тұрғызғанда негізгі есептердің бірі, конструкциялардың бір-бірімен  мықты қосылғандығы. Өйткені сапа жәнес енімді болу үшін. Элементтердiң қосуларының үш түрі бар : жiк, тоғысқан жерлер және түйiндер.

 Жiктер - элементтердiң арасында жиi кездесетін қосу ; қасында орналасқан элементтердiң арасындағы болғаны осы көлденең және тiк жазықтықтар, қуыс. Аражабындар, аражабынды панелмен және оған жататын ригелдiң қабырғасымен қасында жататын панелдердiң арасындағы қуыс аражабынды панел және оған орнатылған қабырғалық панелдiң қосу жазықтығы бұл жалғастырылатын конструкциялардың жiктерi.

 

        3. Конструкция монтажының технологиялық дәлдігің қамтамасыз етуi

 Мөлшерлелген  кездейсоқ қателiктер кiру рұқсаттарының  атауларын алады. Жүйелi қателiктер мүмкiн ауытқулардың номиналдарынан реттеледi. Геометриялық өлшемдердiң құрылысындағы кiру рұқсаттары функционалдық және технологиялыққа бөледi.

Қызметтiк рұқсаттармен конструкциялардың түйiндестерiндегi геометриялық параметрлерiнiң дәлдiгi және конструкциялардың өзара жағдайының дәлдiктерiн реттейдi. Қызметтiк рұқсаттарды конструкцияларға берiк, изоляциялы немесе эстетикалық талаптарынан сүйене тағайындайды.

 Технологиялық  кiру рұқсаттарымен элементтердiң  жасауға және қоюы бойынша  технологиялық үдерiстер және  операциялардың дәлдiктерi орнатады, сонымен бiрге қажеттi бөлетiн операциялардың орындайды.

Кiру рұқсаттарының  тағайындауын мақсаты тәуелсiз жасалған элементтердiң қасиетiне олардың геометриялық параметрлерiнiң қолдану кезiндегi талаптарға конструкция көрсетiлетiн дәлдiгiмен ғимарат және үймереттерді олардың iшiнен конструкцияларға құрастыруды мүмкiндiк тиiстi кепiлдiк беруге түсiнетiн конструкциялардың құрастыруды дәлдiгiнiң қамтамасыз етуiнде тұрады. Сандық мiнездеме элементтердiң параметрлерiнiң таңдап алуға, қиыстыруға және реттеуi бойынша қосымша операция атқарылатын монтаждық процесстер бағалайтын жиналатындықтың деңгейi болып табылады.

Геодезиялық бөлетiн  жұмыстар да, элементтердiң жасауы да конструкциялардың жиналатындығы  элеентовтың дәлдiк және қоюынан  тәуелдi болады. Процесстер бұл технологиялық  кiру рұқсаттары белгiленедi.

 Ғимарат  элементтерiнiң қоюын дәлдiк процесстер, жинақтау құралы және аспаптардың орындауының қолданылатын технологиялық қабылдауларынан, сонымен бiрге әдiстер және дәлдiктiң бақылауының құралдарына монтаждың еркiн әдiсiнде тәуелдi болады. Монтаждың дәлдiгiнiң бақылауының алты класстары орнатылған:

- тонналылықты  бiрiншi класс реттелетiн (сүйеулер, кесiк бағандар, кондукторлар, домкраттар  тағы сол сияқтылар) жинақтау  құралдары көмегiмен бiрнеше қабылдауларда  жетiлдiру жобалық жағдайға элементтiң  жоғарғы жағын қоюдың жанында  жолымен қамтамасыз етiледi. Қоятын белгiлердiң қосарланулары бұл дәлдiкте теодолиттiң арқасында тексередi.

- Екiншi және  үшiншi класстары элементтердiң дәлдiктiң қоюды дәлдiгiнiң бақылауында тiктеуiш арқылы жетедi, реттелетiн жинақтау құралдары немесе монтаждық кiшкене лом көмегiмен олар тақтайша, өлшеу құралдардың тағы басқа бос тұруларын тақтайша және жетiлдiруге

- Төртiншi және  бесiншi дәлдiк кластары монтаждық  кранның элементiнiң мұқият тексеруi  үшiн қолдануда қамтамасыз етiледi. Бұл бақылауда тiктеуiш арқылы  өндiрiп алады.

- Алтыншы сынып  үшiн элементтiң қоюы бiрден  жетiлдiрусiз сапаның көз мөлшерiмен  бақылауында тән.

Құранды конструкцияларды қоюды екi әдiстер танып бiледi:

 еркiн және  алақанның аясындай еркiнi.

 Конструкциялар  бағдарлану және қою монтаждың  еркiн әдiсiнде монтажшылардың бiрлескен әсерлерi және кранның қозғалыстарына жетедi. Конструкцияның жағдайлары сүйеулер арқылы түзетедi, қысқыштар, расчалкалар, орнатылатын элементi бұрын құрастырылған дәнекерлiк жеке кондукторлар. Қоюды дәлдiк монтажшылардың бiлiктiлiгiнен осы жағдайда тәуелдi болады.

 

3.1Монтаждық тетiктер: монтаждық тетiктердiң түрi және олардың технологиялық мүмкiндiктерi.

Мұнаралы крандар  азаматтық және өнеркәсiп ғимараты және ғимараттардың монтажы үшiн  қолданады. Мұнаралы крандарды бiр  жағынан жiберу, монтаж және бұзуға салыстырмалы биiк шығындар, құрылымның қажеттiлiгi бұл крандардың қолдану облысы анықтау кран астындағы бекiтуiрек - конструкциялардың үлкен көлемдерiнiң монтажы, сонымен бiрге үлкен биiктiк және созылымдықтың ғимараттары.

Мұнаралы крандарды схемалар:

 

а - 265-шi Потейн Мд 265; б- 300-шi Потейн Мр 300; в -  кб - 405; г - Кбк - 160.

Мұнаралы крандардың бастаушы өндiрушiлерiнiң бiрi 70 үлгiден  астам кран шығаратын Потейн француз  фирмасы болып табылады. Негiзiнде  үш түрлендiрулердiгі крандарды шығарады. Ептеген, жеңiл, тез жылжитын, сирек кездесетiн конструкциясы  «Лго» үлгiсiнiң крандары үлкен сұранысқа ие. Лго-18 ның бұл топтамасының краны 1800 кг жүкті көтереді, жанында 700 кг қазға жүктеменi - 22 м биіктікке дейiн көтереді. Iлмекпен биiктiк 19 м, ал арқаның бұрылыс радиусы1,6 м құрайды.

Бұрылатын платформалы мұнаралы крандары тұрғын-үй, азаматтық және өнеркәсiптiк құрылыстарда кең қолданады. Оларды басқалардан монтаж және бұзудың салыстырмалы аз мерзiмде орындауы, техникалық қызмет көрсету кранның астындағы орналастырудың арқасында негiзгi тетiктерi жеңiлдеткен айырады. Осы түрдiң крандарының түрлендiрулерi, максимал мiнездемелерiнде көп болады: сәйкесiнше 40.. ұшып шығудағы 6, 2...25 т-шi жүк көтеретiн. 16 м.

 Бұрылмайтын  мұнарамен мұнаралы крандары 10...50 т-шi жүк көтеретiн 4...65 м жебенiң ұшып шығуында алады, жүктi көтерудi зорайтылған жүк көтеретiн және биiктiк 85 мге дейiн көтерудi биiктiк тетiктердiң жасауы тiрек қиындататын кранның үлкен ортақ массасына алып келедi - машинаның астындағы бұрылатын құрылымымен.

Мұнараның биiктiгi саны 8 бен 150 аралығында өзгере алады, 27ге дейiн жететiн сменалық секциялардың арқасында олардың саны 27ге дейін жетеді. Жасаушы ғимаратқа кранның бекiткiшi арнайы шеңбер көмегiмен жүзеге асырады мұнараға және байланысқа қосылған.

 Кең тарамдылыққа КБ-473 крандарды ие болды.Кiрпiш және бүтiн ғимараттардың құрылысы үшiн қолайлы бұл крандар. Кранның максимал жүк көтеретiнi 8 т, жебенiң ұшып шығуы 35...50 м деорналасады, iлмектiң көтеруiн максимал биiктiгi 162, 4 мге жетедi.

                         

                           3.2 Монтаждық кранның таңдалуы

 Конструкциялардың  монтажының тиiмдiлiгi қолданылатын монтаждық крандардан едәуiр мөлшерде тәуелдi болады. Құранды конструкцияларды монтаж үшiн кранның таңдауы ғимараттардың геометриялық өлшемдерi, орналастырылу және құрастырылатын конструкциялардың массасы, монтаждық алаңның мiнездемесi, көлем және жинақтау жұмысыларының ұзақтығынан, техникалық және монтаждық крандардың пайдалану сипаттамаларына тәуелдi болады.

Құрастырылатын  конструкциялар монтаждық массамен, монтаждық биiктiкпен және жебенiң  тиiстi ұшып шығуларымен бейнеленедi.

 Монтаждық  масса - бұл құрастырылатын конструкцияның  массасы және құрал-саймандардың көтерiлуі. Ғимараттардың конструкциялары кранның тиiстi жүк көтеретiнiнiң анықтаулары үшiн барлығымен максимал массасы бар конструкцияларды таңдайды және такелаж құрал-сайманының таңдауы, салып бiту, күшейтудiң элементтерiнен кейiн конструкцияның монтаждық массасын табу тағы сол сияқтылар.

Монтаждық биiктiк  жердi деңгеймен немесе құрастырылатын (үстiнде конструкцияның көтеруiн  биiктiк тiректi) элементті, құрастырылатын конструкцияның (ұзындық немесе жуандық) биiктiгi, iлудi биiктiктiң тiрек бетiнiң үстiнде конструкцияның қоюын (белгi ) биiктiк, биiктiктiң қорынан немесе жүк қармағыш құрылымдар қалыптасады.

 Кран жебесiнiң  созылуы тұрғызылған ғимаратқа  краннан ғимараттың енi және қашықтығынан (рельс крандары үшiн) тәуелдi болады.

       ІV.  Үлкен панелдi ғимараттардың конструкцияларының монтажы

Көп қабатты  үлкен панелдi ғимараттар тұрғын-үй үшiн арналады, сиректеу - қонақ үйлер және әкiмшiлiк тағайындаудың объекттерi ретінде. Үлкен панелдi ғимараттардың конструктивтiк схемасы жүк көтергiш сыртқы және iшкi қабырғалық панелдер және ғимараттың көлденең қаттылық қамтамасыз ететiн аражабын тақталарынан тұрады; өзiн көтеретiн немесе көтерiле ұшатын қабырғалық панелдерден ғимаратының қоршауының көлденең жүк көтергiш қабырғаларында орындала алады.

 Кез келген бiр үлгiдегi қабаттың конструкциялары монтаждың басталуына дейiн қажеттi геодезиялық жұмыстар орындау керек. Аражабынға ғимараттың негiзгi және қосалқы өстерi теодолиттермен көтередi, олардың тәуекелдерiмен бекiтедi, маяк немесе негiздi панелдердiң қоюды орындарын белгi қояды.

Қабатта монтаждық көкжиектердi бекiтедi, тiк жiктер және панелдердiң жазықтықтарының жағдай анықтайтын тәуекелдер келтiредi. Көкжиектiң әрбiр панелi үшiн оның бүйiрлеу қырларынан 15...20 см қашықтықта екi маркалармен белгiлейдi, марканың сыртқы панелдерi үшiн ғимараттың сыртқы беттерiнде орнатады. Маркалардың жуандығы нивелирлеудiң нәтижелерi бойынша анықталады, барлық маркалар жоғары деңгейде есептi болуы керек.

 Кезектi қабаттың  конструкцияларының монтажына толық  қою, мұқият тексеру және ақырғы  бекiтуден кейiн кiрiсуге болады - дәнекерлеу және тоғысқан жерлер, төменде жатқан қабаттың барлық элементтерiн монолит ету.

 Жаңа қабаттағы  жұмыстары жинақтаушы жабдықты, аспаптың жұмыстары және конструкциялардың қоюын процесс қолданылатын бұйымдардың аймағына монтаждың аймағының қоршауын қоюды, берулердi қосатын жұмыс аймағының әзiрлеуiнен кейін бастайды.

Тұрпаттас және топтаманың ғимараттары тiптi конструкциялардың  қоюын тiзбек қабылданған жұмысты  ұйымдастыруға байланысты едәуiр  айырмашылығы бола алады: көлiк құралдарымен, үй құрылыс комбинаттың монтаждық ағынының күштерiмен монтаж қоймадан монтаж, монтаж тiкелей. Монтаждың технологиясы қорытылған түрде жеке монтаждық жабдықтаудың қолдануы бар элементтерiнiң еркiн қоюы және қатты ұяшықтардың жасауы бар элементтерiнiң ықтиярсыз жинақауы әдiске жол бередi.

Еркiн қою  көтерудi процесстегi әрбiр элемент  өз орын ауыстыруында шектелмегенiн  ойлайды, бiрақ ол қоюды аймақта  жобалық жағдайға дейiн мұқият тексерудiң  процесстерiнде лықсып жеткiзедi. Элементтердi уақытша бақылаудың жеке құрал-саймандар және құралдарымен тексеріп бекiтедi. Сыртқы қабырғалардың панелдерiнiң орнықтылығы шабу қысқыштарымен қамтамасыз етiледi, iшкi - астында - тасқа айналған немесе бұрыштық.

Жұмыс орынының ұйымының схемасы сыртқы қабырғалардың панелдерiнiң монтажында:

1 - аражабынды периметр бойынша қоршаулар; 2-басқыш алаңның қоршауы;

 маршты 3 - тұрақты қоршау; 4 - лифт шахталарын аражабынның қорғайтын қалқандары; 5- қалқандар аражабынның ойықтарының үстiнде; 6-прожектор жарығының қалқаншасы; 7 - гернит бауы, жылуды оқшаулайтын қосымша беттермен контейнер, монтаждық байланыстармен; 8 - монтаждық жабдықтау үшiн контейнер; 9 - аспаппен жәшiк; 10 - сүйеулер; 11 - ерiтiндiмен жәшiк.

Жапсарлас сыртқы панелдердiң iшкi қабырғалардың панелiнiң  тоғысқан жерiне, жапсырмасы бар тоғысқан жерлер судан қорғау жылытатын пакет те қабаттай бiтеуге мүмкiндiк беру аралығында қажет. Осы схема қолданылатын және құрылыстарға жеткiзетiнде, тұрпаттастың панелдерiн дәйектi түрде бекiтiлгенде, көлiк үстiнен жинақтауда қолданылады. Негiзгi кемшiлiк - көп еселi уақытша бекiткiштердi қажеттi кетеді.

        

                 4.1 Жер астындағы ғимараттың бiр бөлiгiнiң монтажы

 Жер астындағы  бөлiктiң конструкцияларының монтажы  калибрлелген штангалар геометриялық  өстер бойынша көлденең iшкi қабырғалардың панелдерiнiң тiзгiнүздi қоюды технологиясының қолдануы және ықтиярсыз олардың бекiтуiнде негiзделген. Монтаж алымға, тең екi секциялардың жанында басып алу схемасы бойынша орындауға ескерiледi.

Ерекше iлтипат негiздi панелдердiң қоюы, олардың  геометриялық өстерiнiң тiктiгiнiң қамтамасыз етуiне бөлiнуi, өйткені келесi панелдердiң монтажының дәлдiгi тәуелдi болады. Негiздi панелдердiң уақытша бекiтуi үшiн инвентарлық топсалар және төменгi жағы ростверктiң бетондау қыстырылатын арнайы топсаларға бекiту керек болатын телескопиялық сүйеулер қолданады. Қатардағы панелдер мұқият тексерулер және негiздi панелдердiң бекiтуiнен кейiн құрастырады.

Орынға кран күндiк бұл деңгейдiң үстiнде 30 смдер биiктiк еңсесi түскен қоюларды қабырғалық панел монтажшыларды қабылдайды және, бұрылыстан ұстап қала лықсиды, ерiтiндiге дейiн жеткiзбей төсе такомалардың жағдайында 3...4ке қара  төменгi штанганың панелiнде бекiнедi, содан соң бұрын қойылған панелмен бекiту үшiн екi штанга үстiнде бекiнеді.

 Панел, ерiтiндi төсектерiне тәуекелдер бойынша панелдiң сыртқы шетi бағдарлай лықсиды. Үш нүкте бекiтiлген ықтиярсыз реттегi болса, ол жобалық жағдайда орналасады.

Ерiтiндi төсегiне панелдердi отырғызудың жанында  геометриялық өстер бойынша қарағанда  панелдiң параллелдiгi негiздi бекiту үш нүктелерiнде кепiлдiк берiледi. Орнатылатын панелдердiң арасындағы тап қалған қашықтықтың алуы әрбiр келесi штанганың қосуымен қамтамасыз етiледi. Штангалардың безлюфтық қосу өзара және панелдерi бар бiлiктi қосу, монтаждың жоғарғы дәлдiгiмен қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi. Iшкi ұзына бойына панелдердiң монтажы бұрын қойылған көлденең iшкi қабырғаларға олардың монтаждық байланыстарымен уақытша бекiткiшпен өндiрiп алады.

Секция шектерiндегi iшкi көтергiш панельлердi монтаждың  аяқтауларынан кейiн цоколь панелдерiнiң монтаждары өндiрiп алады. Сыртқы панелдi қою орнына крандармен әпередi, ерiтiндiден төсектерiне лықсиды, және панелдiң төменгi жағының ақырғы қоюларын геодезиялық бөлудiң тәуекелдерi бойынша бағдарлай өндiрiп алады. Содан соңы монтаждық байланыстармен панелдердi бекiтедi. Панелдiң бекiтуi төмендегiше өндiрiп алады. Монтаждық байланыстың басып алуын iлмек құрастырылатын цоколь панелiнiң көтергiш топсаларына бекiтедi, қысқышты - жоғары iшкi көлденең қабырғалық панелде. Iлмекке сақтағыш төлкелердi жылжытады және оның керiп кигiзiлген гайкаларымен қысады. Сайып келгенде, екi тұстасқан iшкi панелдерге панелдiң бекiтуi, жұмыс iске асады арнайы тығыршықтар немесе мiнбелермен өндiрiп алады.