ҚҰрылыс монтаждау жұмыстары

 

                   1.3 Монтажға конструкция элементтерiнiң әзiрленуі

Монтажға элементтерiнiң  әзiрлеуiн қамту : олардың орнықтылығының қамтамасыз етуi және өзгермейтiндiк үшiн элементтердiң жазық немесе кеңiстiктiң блоктерiнде, уақытша күшейту iрiлендiрiп құрастыруын көтеруде, жұмыстардың қауiпсiз және ыңғайлы жүргiзуi, сақтық арқандар, расчалкалар, тартуларды бекiту үшiн уақытша құрал-саймандармен мiнбелер, сатылармен, қоршаулармен жайғасу тағы басқалар.

Iрiлендiрiп  құрастырудың қызметі габариттi өлшемдерді немесе элементтердiң массасынан конструкцияны құрылыс алаңынажеткізу мүмкін емес болған жағдайда қажеттi. Әкелiнген құрама темiрбетон элементтерден 24 м фермаларды өндiрiп алады және ауыр бір қабатты биік бағаналарды құрастырады.

Iрiлендiрiп құрастыруды  конструкциялардың қоймалары немесе тұрақты стеллаждардың құрылымы бар арнайы алаңдарына көбiнесе жүзеге асырады.Монтаждық және монтаждық - технологиялық блоктерде конструкциялардың iрiлендiрулерiн соңғы жылдары кең қолданады. Мұндай iрiлендiру кезінде құрылыс мерзiмі айтарлықтай  қысқарады, себебі ғимарат тұрғызуымен параллель жүреді тіпті озып кетеді. Конструкциялардың iрiлендiруi бойынша iрiлендiрiп құрастыруды түбегейлi жұмыс көлемдерiнде құрастырушы алаңдарға өндiрiп алады, жабдықталған стендтер немесе кондукторлармен, конструкцияны бекiтуге мүмкiндiк беретiн және құрастыру процесс кезінде мұқият тексеруi және түзетудi жүзеге асыру; кейде конвейерлiк сызықтар мен жабдықтайды. Құрама алаңдар монтаждық крандар немесе осы маңай құрастырылатын объекттердiң әрекет ету аймақтарында орналастырады, немесе қоймалар осы маңай, конвейерлiк сызықтар - объекттер осы маңайдағы.

Темiрбетон фермалар және бағаналарды құрылыс құралымдарының қоймаларында iрiлейдi және ірілендірілген күйде монтаждауға жібереді. Мұндай элементті тасу  күрделіктігінен немесе  мүмкін еместігінен, конструкцияны ірілендіруді сол жасалған жерінде жүзеге асырады. Монтаждық крандардың аймағында конструкцияларды  iрiлендiру көп жағдайларда өнiмсiз.Егер тасуға мүмкіндік болса оны iрiлендiрiп құрастырудың арнайы алаңдарына орындау керек, жүк көтеру жабдықпен және құрастырушы - дәнекерлегiш құрал-саймандармен жабдықталған.Көлік шығындарың азайту үшін, бұл алаңдарды құрастырылатын объектілерге жақын орналастыру керек.

Темiрбетон фермаларды арнайы кассеталық түрдiң  стеллаждарында тiк жағдайларда iрiлейдi. Кассеталар әрбiр жарты ферманың екi түйiндерiнiң астында орнатылады. Олар тiрек түйiндердiң астында керең iстейдi, реттеу үшiн құрал-саймандарсыз, аралықта - реттеу құрал-саймандарымен. Жиналатын элементтердiң тоғысқан жерiнiң жағдайы механикалық немесе гидравликалық көтергiштер көмегiмен реттелінеді.Темiрбетон бағаналардың iрiлендiруi горизонталдiқта, түйiстiрiлетiн элементтердiң мұқият тексерулерiн өндiрiп алады арнайы кондукторлармен қамтамасыз етедi

 

                         Конструкциялардың уақытша күшейтуi

 Уақытша  күшейту монтаждық күштердi қабылдау  үшiн жүзеге асырады. Конструкциялардың күшейтулерiн мына жағдайларды қолданады, конструкцияның есептік сұлбасы және элементті көтеру кезінде куштің дәл келмеуінде, конструкцияның берiктiгiнiң жоғалтуына немесе орнықтылық және түйiндерi көтеруде келтiре алмағанға әкеп соғады.Мұндай күшейтулерді қажет ететін үлкен  металдық фермалар және көп қабатты үймереттердің бағаналарын жатқызуға болады. Сондықтан жинақтау жұмыстары басталғанша жинақтау күштерінің әсерінен болатын элементтерінің беріктігі мен тұрақтылығын есеппен тексеру керек.

Көп конструкциялар монтаж процесінде басқа шартта болса, ал  жұмыс жасап пайдалануда айырмашылығы көрінеді. Құрастырымдық элементтер және конструкциялардың блоктерi деформациялардан аман болу үшiн, жеткілікті қаттылыққа ие болмайтын, тасу және көтеру кезінде процесті күшейтуде, олардың қаттылығы үлкейте, керек болса берiктiгін.Күшейтуді қажет ететін элементтерді әсептік жолмен тексереді. Жұмыс өндiру жобаларындағы конструкциялардың күшейтуi бойынша нақты ұсыныстар болуы керек.

Құрама темiрбетон қабықтар, арматура цемент төбелерiнiң  табақ құралымдарды цилиндрлiк қабықтар, элемент құрыштан жасалған элементтерi бағаналардың және ағаш фермалар, арктер және үлкен аралықтарды рама құрыштан жасалған двухветтiң үлкен биiктiктiң бағанасы, асттарын өте жиi күшейтедi. Жеткiлiктi орнықтылықпен олардың массасынан айналма ие болмайтын биiк бағаналардың күшейтуi арқандардың булары құрыштан жасалған уақытша тiреу бекiтiлетiн керiлiстермен өндiрiп алады. Керiлiс июшi момент, бағананың масса пайда болатын қарама-қарсы моментке құралады.

 Екi салалы металлдық бағаналар ды күшейтуге жиi келедi, көтерулері бір топсалы бекітуі бар бұрылыспен іске асады.Иiлiм деформацияларының сақтап қалулары үшiн осы жағдайда керегенiң жеке тiреулерiн күшейтедi

 

 

                               Монтажға конструкциялардың орналасуы

 Конструкциялардың  монтаждарының жайғасуы көтерiле  ұшатын мiнбелер, қосымша және  көтерiле ұшатын сатылар, көтерiле ұшатын бесiктермен жабдықтауларынан келеді. Мұндай жайғасулар монтажшылардың биiктiкте қауiпсiз шығып еңбек етуін қамтамасыз етуге талаптанады. Инвентарлық көтерiле ұшатын мiнбелер, алаң және саты құрастырылатын элементтерге олардың қоюың орындауын бекiтедi.

 Конструкциялардың монтаж мінбелерін қолданылатын құрастырушы және монтаждыққа бөледi.

Құрастырушы мiнбелер уақытша қызмет көрсетедi, қолдайтын тіректер ретінде монтаж конструкцияларымен жұмыс кезінде қолданылады.Осылармен әр түрлі операциялар орындайды :тоғысқан жерлердiң сiлтеуi, монтаждық қосуларды дәнекерлеуi, монолит ету жоғары орналасқан монтаждық түйiндерде үлкен аралығы бар ғимараттардың жамылғыларындағын жұмыс үшiн мұнараларды қолданады - сырғымалы немесе тұрақты биiктiк рельс жолдары бойынша жылжытылатын. Мұнараларда конструкцияларды жинау үшiн монтаждық алаңдар құрастырады. Мұндай мұнаралар функциясы жағынан құрастырушы және монтаждық бола алады.

 Монтаждық  мiнбелер екi түрлерде болады: жер бетіндегі, жер немесе басқасы тiректе тiкелей орнатылатын, кіші биіктікте жинақтау жұмыстарың орындайтын; аспалы және көтерiле ұшатыны, бұларды құрастырылатын конструкцияға бекітеді және бірге көтереді, немесе құрастырылып болған соң іледі. 14 мге дейiн биiктiкте жұмыс үшiн 3, 2 м және алаңдары бар қосымша сатыларға дейiн биiктiкте жұмыс үшiн қайта орнықтыратын мiнбелер және үзеңгiлердi жер бетiндегi мiнбелер ретiнде қолданады.

 

         Тас төсеп кеңейтудiң құралдары:

 а - жылжымалы мiнбелер;  б - алаң - үзеңгi; в - алаңмен саты сүйеу; г - сатысы бар iлiнген бесiк;

1 - сатының секциялары; 2 - қоршау; 3-iлiнген алаң; 4-бұрандалы  қысқыш; 5 - бағана; 6 - бесiк; 7 - саты; 8 - бесiктiң  бекiткiшi үшiн саңылаулар; 9 – ригел.

  Биiктiкте қауiпсiз жұмыс үшiн монтаждық мiнбелер, құрал-сайманды саты әзiрлейдi . Олар қою және алу үшiн жұмыстардың аяқтауынан кейiн жеңiл, сенiмдi, ыңғайлы болуы керек.

Алаңдармен  қосымша сатылар ғимараттың ептеген  биiктiгiнiң жанында бағаналарға  фермалар және кран астындағы арқалықтарды бекiткiш үшiн бағаналардың жайғасуын негiзгi элементтер болып табылады. Алаңдары бар монтаждық сатылардың екi негiзгi түрлерi бар болады: шпренгел немесе торлы ферманың түрiнде көтерушi құралыммен. Бiрiншi түр 7, 4 м-ге дейiн биiктiгiнде жұмыс жасау үшiн арналған, екiншi - сатының жоғарғы бөлiгi 14 мге дейiн қысатын болттармен бағаналарға бекiтедi, төменгi жердегi өткiр тiреулерiмен балбырап пiседi немесе бағанаға тартулармен бекiтедi.

Құрылыс алаңдарында  соңғы кезде конструкциясы жұмыс  көтермесiнен қосарланған тұрады электромоторлармен келтiрген барлық көбiрек жұмыс платформалары көрiнiп қалады; платформаның кескiн және өлшемдерi шарттар және құрылыс алаңының ерекшелiктерiне байланысты оңай ауыстырылады. Платформа жүрiстiге, шасси жайласады, төрт телескопиялық толық бұрылатын алып шығу тiректерiмен жабдықталған.

 

                 2. Монтаждық циклдың технологиясының басты ережелерi

 Конструкциялар  және ғимараттардың бөлшектерiн  монтаж үшiн жабдықтың келесi  түрлерiн қолданады:

- жүк асып  қоятын арқандар, траверстер, басып  алулар, қармақты құлыптар конструкциялардың iлуi үшiн қолайлы такелаж құрал-саймандары;

- конструкциялардың  орын ауыстыруы үшiн жабдық - Лебедки,  блоктер және полиспасттар, домкраттар, жүк көтергiш, монтаждық дiңгектер,  шеврлер

- бекiту және  монтаждық тоғысқан жерлердiң бiтеуi үшiн жабдық - коррозияға қарсы жамылғыларды ұру, тоғысқан жерлердiң герметизациясы үшiн пiсiру аппараты, трансформаторлар, компрессорлар, аппараттар тағы сол сияқтылар.;

- уақытша бекiту  және конструкциялардың мұқият  тексеруi үшiн жинақтау құралдары - кондукторлар, тiрек, сүйеулер, қысқыш;

- монтажшы-саты  және үзеңгiнiң жұмыс орынының  өзгерiсi, мiнбелер, бесiк, аспалы алаңдар  үшiн жабдық.

 

                2.1 Құрама элементтердiң қою орындарының әзiрленуі

Iргелердiң құрастыруының  алдында негiздің дайындықтары тексеріледі, атап айтқанда, негiздiң белгiсi, негiздiң орналастыруын жүзеге асыру керек болса оның көлденеңдiктерi тексередi. Бағаналар және негiз арқалықтардың құрастыруының алдында iргелерiнiң әзiрленуі, құрыштан жасалған бағаналарға iргелердегi конструкциялардың өлшемдерiнiң дұрыстығы және анкерлiк бұрандамаларды қоюды тексеруден тұрады. Темiрбетон кебiстер, көлденең белгiлер және деңгейлердегi iргелердiң өстерiнiң жағдайы, стақандардың деңгейiнiң дұрыстығы геодезиялық аспаптармен тексеріледі.

 Бiр қабатты  өнеркәсiп ғимараттарының бағаналарының  қоюының жанында кран астындағы  арқалықтарды жинақтайтын бағаналардың  консольлерiнiң көлденең деңгейi ерекше тексеріледі.

Құранды конструкцияларды қоюдың орындарының  әзiрлеуi негiздiң тазартуы, қоюды орынның белгiсiнде болады, ерiтiндi құрылымдағы темiрбетон элементтердiң көпшiлiгi үшiн төсе. Жiктiң ең жақсы сапасы, ол конструкцияны дәл қойғанда бірден жобалық жағдайға енеді.Егер шарт бойынша орнатылатын элементті шешу керек болса, онда ерітіндіні алып тастап жанасына өзгертеді, жанасын мұхият жағып шығады бірдей жуандықтарды тегістейді, негіздің барлық ауданына үлестіре орындайды.

                                      

                                    2.2 Конструкцияларды стропылау

Жүк қармағыш құрал-саймандар басып алу және әр түрлi құрылыс жүктерi және бұйымдардың сенiмдi ұстап қалуы үшiн, олардың сақталуын қамтамасыз ету, жай стропыллау үшін. Тағайындаулар және конструктивтiк орындауға байланысты жүк қармағыш құрал-саймандар келесi топтарға бөледi:

- арған жүк  асып қоятын арқандар,

- қашықтан басқарумен  жүк асып қоятын құрылымдар,

- траверстер,

- басып алулар.

Құрама элементтердiң  строптары (ілу) үшiн әмбебап және арнайы арған iлмектерi бар жүк асып қоятын арқандар, сонымен бiрге бармақ, қапталды, ашалы, фрикциялық басып алулар және топсаларды қолданады. Қолдану ең үлкен монтаждық топсаларда құрама элементтердiң көтеруi үшiн арқандайтын iлмек жарақтанған әмбебап арған жүк асып қоятын арқандарды тапты. Жүк асып қоятын арқандар Ветвей саны бойынша - екi-шiнiң бiр-шiлерiнде - үш ұсақтайды -және төрт тармақты және сақиналық.

 Жүк асып  қоятын арқан - сақинаның жалғағыш  элементтермен болат арқанды  кесу түр iстелiнген жиналмалы  құрал-сайманы, iлмектер, коуши, топса  арған қармақты құлыптар.

Жалпы тағайындаудың бiр iзге салған жүк асып қоятын арқандарымен қатар бұйымдардың нақтылы номенклатурасына және iлудi схема өлшеулi арнайы жүк асып қоятын арқандарды қолданады.

 Траверстер  фермалар және арқалықтар үшiн  саны элементтердiң басып алуының  нүктелерiнiң санынан тәуелдi болатын құрастырылатын элементтердiң басып алуы үшiн металлдық арқалық немесе құрылымдары бар фермадан әдетте бiр немесе екi нүктенiң бағаналары үшiн тұрады, екi немесе төрт, тақталар үшiн - төрт немесе алты.

 

Металлдық ферманың iлуi:

1 - ферма; 2 - траверса

 

 

                          2.3. Элементтердiң уақытша бекiтуi

 Құрама элементтiң  көтеруiң сол жағдайда, яғни құрастырылатын элементтің жұмыс істеуіне байланысты тұрғызу керек. Құрастырылатын конструкцияларды байсалды, жұлқынуларсыз , теңселту және айналусыз көтеру керек . Бұйымдарды көтеру тәсілдері, көтеру кезінде қауiптi кернеулердiң болдырмауың және қауіпсіз жұмысты қаматамасыз етуге кепілдік беретін болып табылады. Ауыр элементтерді және конструкцияларды екi қабылдауларда көтередi: iлу және дұрыс жағдайдың қосымша сенiмдiлiктi тексерулерi үшiн 0,2...0,3 м биіктікте, содан соң жобалық белгiлерге көтеруге жалғастырады.

Құрастырылатын  элементтердiң уақытша бекiтуi үшiн  құрылыста әр түрлi жинақтау құралдары  және құрылымдарды қолданады. Олар жеке және топтық бола алады. Жеке құралдарға расчалка, сүйеулер, тiрек, кондукторлар, сыналар жатады. Топтыққа бірнеше статикалық аумалы монтаждық элементтердiң бекiтулерiн жатады.

Металл  құралымдары үшiн уақытша бекiту монтаждық болттармен жүзеге асырады.

 

                                2.4 Элементтердiң мұқият тексеруi

 Мұқият тексеру  жобалық жағдайға құрастырылатын  конструкцияларының дәл сәйкестiгiн  қамтамасыз етедi. Құрастырылатын  конструкциялардың түрi, олардың  жабдығы, тоғысқан жерлер және орнықтылықтың қамтамасыз етуiнiң шарттарына байланысты, мұқият тексерудi конструкция монтаждық тетiкпен жығылмай тұратында немесе қоюдан кейiн оның бекiту қоюды процессте көрiп немесе аспапты өндiрiп алады.

 Көз мөлшерiмен  мұқият тексерудi тiрек беттер және конструкциялардың тоғысқан жерлерiнiң жеткiлiктi дәлдiгiнiң жанында өндiрiп алады. Сонымен бiрге құрыштан жасалған рулеткалар, калибрлар, үлгiлер қолданыла алады тағы сол сияқтылар. Аспапты мұқият тексерудi тек қана тiрек беттер, домалақ негiздер немесе құрастырылған конструкциялардың тоғысқан жерлерiнiң тексерудi монтаждық элементтер және конструкциялардың қоюды дәлдiктiң қамтамасыз етуiн күрделiлiгiнiң жанында орындайды. Ол (кондукторлар, жақтаулық - топсалы индикаторлар тағы сол сияқтылар) арнайы жинақтау құралдарының қоюының жанында өндiрiп алады. Аспапты мұқият тексеру жоспар, биiк және тiк жағдайлардағы құрастырылған конструкциялардың жағдайдың тексеруiн түр кең таралғандарды болып табылады. Мұндай мұқият тексерулер процессте теодолиттер, нивелиралар, лазер құралдары және құрылымдарды қолданады. Конструкцияның мұқият тексеруiнiң мерзiмiне астында орнықты меншiктi массаның әсер болуы керек, құрылыс процесстерiнiң қауiпсiз жүргiзуi бойынша монтаждың арқасында дұрыс тiзбегiнiң монтаждық және желдiң жүктемелерi, шаралардың дер кезiнде қоюы сонымен бiрге қамтамасыз етуiне тiрек алаңдар және тұрақты немесе уақытша байланыстар немесе бекiткiштердi жоба ескерiлген түйiндестердiң жобалық өлшемдерiнiң орындалуына.