Фирмадағы ішкі жоспарлаудың негізгі құжаты ретіндегі бизнес-жоспар жасау

10.2. Қаржы салымдарының  дисконтталған рентабелділігі

         Кt = = 1,85

 

         19 кесте

10.3.Кәсіпорынның дамуын инвестициялау тиімділігінің  жинақталып қорытылған мәліметтері

 

Көрсеткіштер
1. Кәсіпкер тұрғысынан  қарағандағы тиімділік көрсеткіштері:
1.1. Таза пайда  (кіріс)	21 450 мың теңге
1.2. Таза дисконтталған  пайда  NVP	18 491 мың теңге
1.3. КВ рентабелдік  индексі	1,85
1.4. КВ орын  толтыру мерзімі	12 ай

 

11. Қаржы ағымдарынының  жинақты есебі.  №3 қосымша.

          Жоғарыда келтірілген есептерден 18491 мың теңгені құрайтын дисконтты көбейткішті есепке алғандағы несиенің дисконтты орын толтыруы 12 ай ішіндегі банктік 16 % жылдық ставкасы арқылы жүзеге асытынын көруге болады. Есептеу кезеңінің соңына қарай өндіріс дамуына қажетті бос қаражат 11752 мың теңгені құрайды. Дайын өнімнің рентабелдігі жылына 12,3 %-ды құрайды. Өнімді жүзеге асырудан түсетін таза пайда 21450 мың теңгені құрайды.

Осылайша несиелік төлемдер мен несиелік пайыздардың  жалпы сомасы 10 867 мың теңгені құрайды. Жобаның табыстылық индексі 1,85-ке тең; бұдан егер РІ > немесе = 1 болса жобаның рентабелділігін, ал РІ < 1 болса оның шығындылығын көреміз.

        Айлар бойынша орынтолтыру мерзімінің  көрсеткіші. Егер жоба өзін-өзі  ақтай алмаса бұл көрсеткіш  нөлге тең болады.

       Осылайша аталған критерийлер  жобаның инвестициялық мазмұнды шешімдерін қабылдау үшін ең тиімді болып табылады. Демек аталған жобаны қаржыландыру үшін қабылдау қажет.

12. Тәуекелдерді  бағалау.

12.1. Қаржылық  тәуекелдер.

        Негізгі қаржылық тәуекелдер  болып жоспарланған нарықтағы  тұтұнудың азаюы болып табылады. Бәсекелес орта.

        Бірақ айтып кеткендей «Ақанай» ЖШС Батыс Қазақстандағы жалғыз ғана отандық киіз үйлерді, көп орынды палаткаларды және іске асыру үшін төмен бағаларды ұсынатын шығарушы, теория жүзінде уақыт өте келе ішкі нарықтың зор бөлігін жаулап алуға болады. Арнайы киімдерді шығару құрулы өткізу нарығымен жүзеге асырылады.

12.2. Коммерциялық  тәуекелдер.

        Өндіріс кезеңіндегі коммерциялық  тәуекел ретінде шикізаттардың  бірқалыпты жеткізілмей қалуымен  байланысты мәселелері болуы мүмкін.

Оның болу мүмкіндігі аз, өйткені аталған өнімді шығару кезеңінде негізінен РФ қалаларында  орналасқан жабдықтаушылармен байланыстар  орнатылған. Сонымен қатар жеткізілген  шикізаттар үшін ай сайынғы тұрақты  төлемдер бар, бұл мәселелер туындамайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тәуекелдік  матрицасы (SWOT- анализі)

 

Әлді жақтары   1. Өндірістік  аудандар бар болады 2. Жоғары мамандандырылған     мамандармен  қамтылуы 3. Өткізу нарықтарына  қатысты     қолайлы  орналасуы 4. Негізгі қаражаттармен  қамтылуы	Әлсіз жақтары   1. Қаржыландыру  көзі 2. Тұтынушылардың  төлеу  мүмкіндіктерінің  төмендігі 3. Уақыт өтіп  жатыр
Мүмкіндіктер   1. Диверсификация 2. 1 тұлғаның  ынталылығы 3. Жаңа технология 4. Құрылғыларды  жаңарту 5. Көлемдерді  ұлғайту	Қауіп     1. Экономикалық  тұрақсыздық 2. Әлсіз заң  шығарушы база  3. Өткізу

 

13. Әлеуметтік  аспект.

13.1. Еңбек ресурстарымен  нақтылы қамтамасыз ету.

        Жобаны іске асыру үшін жоғары мамандандырылған арнайы білімі және жұмыс тәжірибесі бар мамандар қолданылады.

13.2. Жобаны жүзеге  асырудың әлеуметтік мазмұны.

-  Отандық жергілікті тұтынушыға бағытталған өндірістің құрылуы,

• Зейнетақы қорларындағы салымдар мен тиісті бюджеттердің салық түсімдерін ұлғайту,
• Жергілікті нарықтың жоғары сапалы жергілікті өнімдермен толықтыру және импорттық өнімдерді ығыстыру,

Жоғарыда айтылғандардан жоба мәдени-әлеуметтік мәселелері және халық-тың демографиялық ерекшеліктері тұрғысынан алғанда еш қиындықтарды кездестірмейді.

Әлеуметтік  тәуекелдер жоқ.

14. Қорытынды.

Жоғарыда аталған  қаржы-экономикалық есептер ұсынылған жобаның табысты және қаржылық тұрғыда тұрақты екенін көрсетеді. Тұтынушыларға бағытталған Басым бағыттағы даму салалары соңғы кезде көзге түсіп жүрген осындай өнімге деген қажеттіліктің өсу тенденцияларымен бірге жобаны жүзеге асыру үшін тек қана қолайлы сілтемелер құрады. Жобаны жүзеге асыру кезінде серіктестік зор экономикалық эффект алу, өнімнің ассортимен-тін ұлғайту, бәсекеге қабілеттілігін және өзінің потенциалды тұтынушылар санын арттыру мүмкіндіктеріне ие болады.

Жоғарыда айтылғандардың бәріде аталған жобаны жүзеге асырудың мақсатқа сәйкес және пайдалы деген қорытынды жасауға құқық береді.

                                                                                                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

 Әр бағдарлама немесе жоба дамудың 4 кезеңінен өтеді. Олардың бәрі бірігіп, бағдарламаның немесе жобаның тіршілік ету циклын құрайды. Жеке таңдаулар мен бағдарламаның немесе жобаның қолданылу аясына қарай олар әртүрлі аталады: концептуалдық жоспарлау, жасақтама, орындау мен аяқтау, немесе идея, жоспарлау, жүзеге асыру мен жабу.

Тіршілік циклы  – Бағдарламаның, Жобаның, Үрдістің немесе Өнімнің идеяның туындауынан  бастап, жүзеге асырылудың аяқталуына дейінгі іске асырылуының циклы. Әдетте олар тұтастық пен толымдылық қасиеттеріне ие болуы тиісті.

Бағдарламаның мен жобаның циклының өзара байланыстылығының  үш тұжырымдамасы бар:

1. Бестік  (Бағдарлама – Жоба – Портфель – Үрдіс - Өнім) тұжырымдамасы жобалар портфелін толықтыру негізінде өнімді немесе қызметтерді жаңарту мен шығаруға бағытталған мекемені дамыту моделінің негізін құрайды.

2. Төрттік (Бағдарлама – Жоба – Үрдіс - Өнім) тұжырымдамасы өнімді шығару мен қызметтерді ұсынуға бағытталған ірі ауқымды кез-келген жүйені дамыту моделінің негізін құрайды.

3. Үштік (Жоба – Үрдіс - Өнім) тұжырымдамасы жоба арқылы өнімді немесе үрдісті жаңарту аясындағы мекемені дамыту дамытудың моделінің негізін құрайды.

Сонымен қатар  назар аударатын жайт, кез-келген жүйені дамыту нәтиже беретін жүйенің  қасиеттерін жақсартуға бағытталған тіршілік циклді көрсететін спираль тәрізді модельді айналдыру негізінде жүреді.

Бағдарлама  мен жобаны басқару моделін қалыптастыру барысында жүйелік көзқарастар  қолданылады.

Дегенмен инвестициялық  жобаның бизнес-жоспарын жасақтаудың әртүрлі қаржы мекемелері дайындаған стандарттары міндетті ғана емес, сондай-ақ қарызға алу үшін де пайдалы. Олар жоба бойынша барлық мәліметтерді жүйелеуге мүмкіндік беріп, бизнес-жоспар аспектілерін талдауға көмектеседі.

Жұмыс істеп  тұрған кәсіпорынның бизнес-жоспары мына бөлімдерден тұрады:

13. Әкімшілік ақпарат (түйіндеме).
14. Өнім (Қызметтер) түрі
15. Бәсекелестікті сипаттау
16. Кәсіпорынның сипаттамасы
17. Өнімді өткізу нарығын бағалау
18. Маркетинг пен сату
19. Өндірістік жоспар (жаңа өнім)
20. Кәсіпорынды басқару жағдайы (менеджмент)
21. Тәуекел мен сақтандыруды бағалау
22. Қаржыландыру стратегиясы
23. Қажет ақша қорлары
24. Қаржылық жоспар

Операциялық бюджеттер

Қаржылық бюджеттер

Капиталдық  бюджеттер

Айналым активтерінің бюджеттері

«Aқанай» серіктестігі 1995 жылы 6 наурызда құрылған. Оның негізгі қызметі «Аяз» ЖШС цехы базасында теріден және жүннен тігілген сыртқы киімдерді, жазғы ассортименттегі арнайы жұмыс тігуге мамандандыру және облыстың жеңіл типтегі демисезонды жұмыс киімдеріне деген сұраныстарын қамтамасыз ету үшін құрылған болатын. Серіктестіктің офисі Батыс Қазақстан, Орал каласында мекен жайы: 417000 Орал қ, Елизаров к-сі 48. Тел/факс 51-47-56  Жұмысшылар саны 32 адамды құрайды. Серіктестіктің Батыс Қазақстан бойынша бөлімшелері бар, солардың қатарында Атырау, Аксай калаларында және Большой Чаган ауылында бар. Соңғы 16 жылда «Ақанай» серіктестігі  Ақтөбеде, Атырауда, Актауда, Астанада, Шымкенте, Жезқазғанда, Туркияда, Англияда, Германияда және тағы басқа қалаларда жобаларды іске асырумен айналысады.

Әлемнің бірнеше  халықаралық тәуелсіз компанияларымен  бірлесіп қызмет ету тәжірибесі бар. Атап кететин болсақ, серіктестіктің материалдар-мен жабдықтаушылары болып негізінен ООО ТАУРИ Стронг – Мәскеу қ, ООО «Балтекс» Балашова қ, Саратов обл, «Русский текстиль» СТК - Мәскеу қ, сияқты бұрыннан келісімдер жасалып жүрген ресейлік кәсіпорындар.

      Серіктестіктің бизнес – жоспары негізінен сыртқы киімді, қысқы және жазғы ассортименттегі арнайы жұмыс киімдерін тігуге мамандану мақсаты-мен және халық тұтынатын тауарларға деген облыстың сұраныстарын қанағаттардыру үшін жасалып отыр.

«Ақанай» ЖШС бизнес-жоспарын директоры Кудабаева М.Д. 10 000 000 теңге шамасында айналымдағы қаражаттарды толықтыру үшін несиелік ресурстарды тарту мақсатында ұсынады. Бұл жоба өзіне жалпы құны 10 000 000 теңге болатын негізгі материалдарды (мата, брезент, киіз, палаткаға арналған мата т.с.с.) сатып алуды қамтиды.Қазіргі кезде қаладағы ұлттық киіз үйлермен лагерге арналған палаткаларды шығарумен айналысатын жалғыз ғана кәсіпорын болып табылады. Несие алғаннан соң кәсіпорын нарықта тұрақтап қалуы үшін шығарылатын өнімді ұлғайтуы қажет, оның кейінгі қызметінің мақсаты болып тұрақтылығы жоғары табыс табуы мен өткізу нарығын кеңейтілу болуы керек.

        Батыс Қазақстан облысымен Қазақстанның басқада облыстарындағы халықтың аталған өнім түрлерін өспелі түрде қолдану кәсіпорынды өз алдына жеке өндірісін кеңейту мәселесін алға қойды.Аталған шараларды іске асыру көрсетілген өнімдермен аймақтың сұраныстарын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Жобаның негізгі мақсаты  болып жергілікті шикізаттарды, еңбек  ресурстарын және халық тұтынатын  тауарлар нарығында белгілі бір  бөлігін жаулап алуды максималды түрде қолданып, максималды пайда табу үшін тігін өнімдерін шығару болып табылады.

        Қаржыландырудың жеке қаражаттарымен басқа көздерінің жоқ болуынан жобаның ұйғарылған қаржыландыруы инвестициялар немесе несиелік займдар есебінен жүзеге асырылады.

        Қаражаттар 1 жылға 16%-бен алынады.

Аталған жоба инвестиялау  сомасы бойынша онша үлкен емес, алайда әлеуметтік-экономикалық мәні бойынша ол өз алдына біздің облыстың дамытуда өзінше өте қажетті сатыда тұр:

• Серіктестікте 20-ға жуық жұмысшыны жұмыспен қамтамасыз етеді, осылайша әлеуметтік шиеленіс деңгейін төмендетеді;
• Қазақстан  Республикасын импорт ауыстыратын өнімдермен қамтитын  басқа мемлекеттерге тәуелділігін жоюға мүмкіндік береді;
• Сатып алушылардың сұранысын қанағаттандырады.

Бүгінгі күні серіктестік  жұмысының негізгі мақсатында Орталық  және Солтүстік Қазақстанның нарығына шығу, Батыс Қазақстандағы позициясын орнықтыру сонымен қатар экспорт  үлесін ұлғайту болып табылады.

     Жобаның негізі ретінде тартылған несиелік қаражаттар арқылы Орал қаласындағы «Ақанай» ЖШС базасында өндірілетін өнімді ұлғайту мақсатында техникалық сипаттамалары бойынша замануи талаптармен тұрғындардың күнделікті өмірдегі қажеттіліктеріне сай жұмыс істеп тұрған өндірісті кеңейту болып табылады.

Жобаны жүзеге асыру үшін заемды қаражаттар есебінен өнімдер жасау үшін жалпы құны 10 000 мың теңге болатын негізгі және қосымша материалдарды сатып алу жоспарланған.

Өнімнің тауарлық көлемін ұлғайту үшін «Ақанай» ЖШС  ең алдымен негізгі өнім түрлерін: мехты куркалар, жылытылған костюмдерді, жұмыс киімдерінің, киіз үйлердің және палаткалардың комплектісін шығаруды жоспарлайды.

        Өнімнің маусымдық шығарылымын  (өндірістік қуатынының орташа  пайызы 85,91%) ескергенде дайын өнімді  жүзеге асырудан түсетін пайда 249 234 мың теңгені құрайды.

Серіктестік  жобаны жүзеге асырудың алғашқы жылының  соңына қарай қаржылық тұрақтылыққа ие болады. Бір жылдық пайдадан жинақталған  сома кәсіпорынның тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін және несиелік қаражаттарды жабу үшін жеткілікті болуы қызметінің жақсы көрсеткіші болып табылады.

Жоғарыда келтірілген  есептерден 18491 мың теңгені құрайтын дисконтты көбейткішті есепке алғандағы  несиенің дисконтты орын толтыруы 12 ай ішіндегі банктік 16 % жылдық ставкасы арқылы жүзеге асытынын көруге болады. Есептеу кезеңінің соңына қарай өндіріс дамуына қажетті бос қаражат 11752 мың теңгені құрайды. Дайын өнімнің рентабелдігі жылына 12,3 %-ды құрайды. Өнімді жүзеге асырудан түсетін таза пайда 21450 мың теңгені құрайды.