Негізгі құралдардың амортизациясы және тозуының есебі

Автор: Пользователь скрыл имя, 29 Сентября 2011 в 08:45, курсовая работа

Описание работы

Негізгі құралдардың тозуын «табиғи» және «сапалық» тозу деп екіге бөледі. Негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың материалдық жағынан тозуы болып табылады, яғни жұмыс істеу үдерісінде машиналар мен құралдардың жеке бөлшектерінің қажалып-мүжілуі, үйлер мен ғимараттардың тозығы жетіп құлайтындай дәрежеге жету. Негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың көп уақыт бойы пайдаланылғандығына ғана байланысты емес, оған сонымен қатар басқа да табиғи жағдайлар әсер еткендігіне байланысты. Яғни негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың ұзақ уақыт пайдаланылуы және оларға басқа да факторлардың әсер етуі нәтижесінен болып табылады.

Содержание

Кіріспе.................................................................................................3

І . НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ АМОРТИЗАЦИЯСЫНЫҢ ЕСЕБІ

1.1 Негізгі құралдардың экономикалық мазмұны........................................5

1.2 Негізгі құралдардың амортизациясының есебі.......................................6


ІІ.НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ АМОРТИЗАЦИЯСЫ ЖӘНЕ ТОЗУЫНЫҢ ЕСЕБІ

2.1 Негізгі құралдардың тозуының есебі.....................................................17

2.2Негізі құралдарды құнды, бірқалыпты және жылдамдатып шығару әдісі............................................................................................................21

2.3Толығымен амортизацияланған, пайдалануға жарамды негізгі құралдарды есепке алу проблемасы.......................................................26


ҚОРЫТЫНДЫ.....................................................................................33

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.................................................................35

Скачать полностью (46.36 Кб) Сколько стоит заказать работу?
Работа содержит 1 файл

нег3г3 09ралдар.doc

— 306.00 Кб (Скачать)

   Жалға алынған негізгі қорлар бойынша  амортизация есептеуді жалдау шартының нысанына және шарттың талаптарына сәйкес жалгер немесе жалға беруші жүргізеді.

   Негізгі құралдар бойынша есептеу қайтадан пайдалануға берілгендеріне байланысты, ал істен шыққандары бойынша –  бұл қорлардың құны өнімнің (жұмыстың, көрсетілген қызметінің) өзіндік құнына толықтай көшіріліп берілген айдан кейінгі немесе соңғы айдың алғашқы күндерінде доғарылады.

   Алты  БЕС пен 16 ҚЕБХС «негізгі құралдар»  сәйкес амортизацияны есептеу үшін мынадай тәсілдер ұсынылады.

   Құнды бір келкі (тура сызықты) тәсілмен есептен шығару тәсілі- объект құны ай сайын тең сомамен есептен шығарылады.

   Мысалы. 95760 компьютері алынды, қызмет мерзімі  бес жыл, болжанатын жойылу құны 1850.

Есепті  кезең Бастапқы құн Жойылу құны Амортизация-ланатын құн Қызмет мерзімі Аморт нормасы Жылдық аморт.
   1999    95760    1850    93910    5    20    18782
   2000    95760    1850    93910    5    20    18782
   2001    95760    1850    93910    5    20    18782
   2002    95760    1850    93910    5    20    18782
   2003    95760    1850    93910    5    20    18782

   Тозғандардың  жинақталған тізімдемесі:

  Есепті  кезең   Бастапқы  құн   Жылдық  амортизация   Жинақталған тозу сомасы   Баланстық құн 2 топ – 4 топ
   1999    95760    18782    18782    76978
   2000    95760    18782    18782+18782=37564    58196
   2001    95760    18782    37564+18782=56345    39414
   2002    95760    18782    56345+18782=75125    20632
   2003    95760    18782    75128+18782=93910              1850
 

   Өндіріске ғылыми-техникалық жетістіктер енгізу түзету мен негізгі құрал-жабдықтарды  жаңартуға қызығушылықты арттыру  үшін қаржылық жағдай жасау мақсатымен субъектілер амортизацияны тездетіп есептеу, сандар (кумулятивті тәсіл) сомасы бойынша құнды есептен шығару, кемітілген қалдық тәсілдерін қолдана алады.

   Сандар  сомасы бойынша (кумулятивті тәсіл) құнды есептен шығару тәсілі есептік  коэффициентті табудан тұрады. Коэффмцент бөлгіші қорытындысы пайдалы  қызмет мерзімі сомасына, ал алым қызмет ету мерзімінің соңына дейін қалған жыл соңына тең болады.

   Амортизация сомасы кейінгі жылдарға қарағанда  пайдалануға берілген алғашқы жылдары  жоғары болады. Амортизацияны есептеу  бойынша есеп кумулятивті тәсілмен:

   95760 компьютері алынды, қызмет ету  мерзімі 5 жыл, болжанатын жойылу құны 1850:

Есепті кезең Бастапқы құн Жойылу құны Амортизациялық  құны Кумулятив-ті сан Қызмет ету  мерзім соңына дейін қалған жыю саны Есептік коэффициент 6/5 топ Жылдық амортизация  Топ 4 х 7
1 2 3 4 5 6 7 8
1999 95760 1850 93910 15 5 0,333 31303
2000 95760 1850 93910 15 4 0,266 25043
2001 95760 1850 93910 15 3 0,2 19782
2002 95760 1850 93910 15 2 0,133 12521
2003 95760 1850 93910 15 1 0,066 6261

   Жинақталған тозу тізімдемесі:

Есепті  кезең Бастапқы құн Жылдық амортизация Жинақталған тозу сомасы Есепті кезең  соңын-дағы баланстық құн
1 2 3 4 5
1999 95760 31303 31303 64457
2000 95760 25043 31303+25043=56346 39414
2001 95760     18782 56346+18782=75128 20632
2002 95760 12521 75128+12521=87640 8111
2003 95760 6261 87640+6261=93910 1850
 

   Амортизацияны кемігіш қалдық тәсілмен есептеу  бойынша есеп:

   Бұл тәсілде амортизация сомасы объектіні  бірінші жыл қолдағанда бірден көбейеді және соңғысында төмендейді.

   Кемігіш қалдық тәсілінде амортизацияны  есептеу бастапқы мес, баланстық  құннан жасалады.

   Түзу  сызықты тәсілде амортизация  млшері екі есе өсіріледі. Амортизацияны  есептегенде жойылу құны ескерілмейді, бұған жойылуға дейінгі қалдық құнды  кеміту, үшін қажетті шамамен амортизация  сома шектелетін соңғы жыл кірмейді.

   Компьютер -95760 алынды, қызмет ету мерзімі 5 жыл, болжанатын жойылу құны 1850, тура сызықты тәсілде амортизация мөлшері 20 пайыз кемігіш қалдық тәсілінде екі есе (40 пайыз) өсіріледі. 

Есепті  кезең Бастапқы құн Жойылу құны Амортизация-ланатын құн Қызмет мерзімі Аморт нормасы Жылдық аморт.
1999 95760 1850 93910 5 40 Есепті  кезең соңында баланстық құннан есептеледі.
2000 95760 1850 93910 5 40
2001 95760 1850 93910 5 40
2002 95760 1850 93910 5 40
2003 95760 1850 93910 5 40
 
 
Есепті  кезең Есепті кезең  басындағы баланстық құн Аморт. мөлшер Жылдық амортизация Жинақталған тозу сомасы Есепті кезең  соңын-дағы баланстық құн

2 топ-4 топ

1999 95760 40 38304 38304 57456
2000 57456 40 22982,4 38304+22982,4=61286 34474
2001 34474 40 13789,6 61286+13789,6=75076 20684
2002 20684 40 8274 75076+8274=83350 12410
2003 12410   10560 83350+10560=93910 1850
 

   Теңдеулер қорытындысын шығару үшін кестеге үш тәсілмен есептелген компьютердің жылдық амортизациясы сомасын кірігіземіз. 
 

   Әр  түрлі тәсілмен есептелген амортизация  қорытындыларын салыстыру:

Есепті  кезең Құнды тура сызықты (біркелкі) тәсілмен есептеп шығару Кемігіш қалдық тәсілі Сан сомасы бойынша  есептен шығару тәсілі (кумулятивті  тәсіл)
   1999    18782    38304    31303
   2000    18782    22982,4    25043
   2001    18782    13789,6    18782
   2002    18782    8274    12521
   2003    18782    10560    6261
 

   Өндірістік  тәсіл  (амортизацияны орындалған жұмыс көлеміне пропорциональды  есептеу) амортизация объектісі  пайдалану нәтижесі ғана болуына, уақыттың бір бөлігі оны есептеу барысында  ешқандай роль атқармайтынына негізделген.

   Бұл тәсілді  пайдалану мерзімі техникалық көрсеткіштермен не болмаса ұйымның шаруашылық қызметіндегі өзгерістермен шектелген жағдайда қолдануға болады.

   Мысалы.

   Құны 240000 теңгелік станок  техникалық төлқұжатқа сай 6000 бұйым өңдеуге бейі, жойылу құны 18000 теңге.

   Амортизация мөлшері 1 бұйымға:

   240000-18000 = 37 теңге

            6000

   Егер 2003 жылы майда 45 бұйым жасалса, онда амортизация сомасы:

   45с* 37 теңге = 1665 теңге

   Маусым 2003 ж.: 52с*37=924 теңге.

   Маусым 2003 ж.: 48с*37=1776 теңге

   Техникалық  төлқұжат бойынша жұмыс істелген сағат саны мысалы, 10000 сағат қарастырылған. 1 сағат жұмысқа амортизация мөлшері

     240000-18000 = 22 теңге

            10000

   Егер  станоктың 2003 ж май айындағы жұмыс  уақыты 224 сағат болса, онда амортизация:

   224с*22=4928 теңге

   Амортизацияны әр түрлі тәсілмен есептеген сомаларды салыстырғанда, қаралған тәсілдер кәсіпорын нәтижесіне ықпал ететін негізгі құрал-жабдықтардың жылдық амортизация саласына кемуіне немесе артуына мүмкіндік беретінін айқын аңғартты.

   Есептің журнал-ордерлік формасымен амортизацияны есептеу үшін әзірлеме сызбада алдын-ала қарастырылған. Осылайша тура сызықты тәсілде  келесі сызбада келтірілген әзірлеме кесте қолданылады.

   КЕСТЕ

   Салықтық  амортизацияны есептеу мақсатымен негізгі құрал объектілері мынадай  салықтық топтарға топтастырылады.

   №    Топша №    Кесімді белгіленген актив атауы    Аморт. шекті мөлшері %
   І         ҮЙЛЕР , ҚҰРЫЛЫСТАР     
        1    Үйлер, құрылыстар    8
   ІІ         ҚҰРЫЛЫС ҒИМАРАТТАРЫ     
        1    Мұнай және газ скважиналары    20
        2    Мұнайгаз  қоймалары    10
        3    Кеме  жүзетін су арналары    10
        4    Көпірлер    7
        5    Бөгеттер, платиналар    7
        6    Өзен, теңіз жағасындағы аймақ құрылыстары    7
        7    Кәсіпорынның  темір жолдары    8
        8    Жағалауды нығайтатын, қорғайтын құрылыстар    7
        9    Резервуарлар, цистерналар, бақтар және басқа ыдыстар    8
        10    Шаруашылықішілік  және шаруашылықаралық суармалы жүйе    7
        11    Жабық коллекциялы-дренажды желі    7
        12    Әуе кемелерінің  ұшу-қону алаңдары, жолдары, тұрақ жайлары    8
        13    Парктер мен хайуанаттар паркінің ғимараттары    8
        14    Спорттық-сауықтыру  ғимараттары    10
        15    Жылыжайлар  мен парниктер    10
        16    Басқа да ғимараттар    7
   ІІІ         БЕРІЛГІШ  ҚҰРЫЛҒЫЛАР     
        1    Электр  беру мен байланыс құрылғылары мен  желілері    10
        2    Ішкі  газ құбырлары мен құбырлар    8
        3    Су  құбырлары, канализация мен жылу жүйелері    7
        4    Басқалары    7
   ІҮ          КҮШ  БЕРЕТІН МАШИНАЛАР МЕН ЖАБДЫҚТАР     
        1    Жылу техникалық жабдықтар    15
        2    Құбыр жабдығы мен газ-құбыр қондырғылары    15
        3    Электр  двигательдері мен дизель-генераторлары    10
        4    Кешенді қондырғылар    8
        5    Басқа күш беретін машиналар мен  жабдықтар     7
   Ү         ІС-ӘРЕКЕТ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША ЖҰМЫС МАШИНАЛАРЫ МЕН ЖАБДЫҚТАРЫ (ҰШҚЫР ТРАНСПОРТТАН БАСҚАСЫ)     
        1    Қара, түсті металлургия машиналары мен  жабдықтары    20
        2    Химия өнеркәсіінің машиналары мен жабдықтары    20
        3    Мұнай өңдеуші және мұнай-химия өнеркәсібінің  машиналары мен жабдықтары    20
        4    Мұнай-газ  шығару машиналары мен жабдықтары    15
        5    Кен шығару өнеркәсібінің, 40 тонна және одан да зор жүк көтергіш карьерлік автотиегіш машиналары мен жабдықтары    25
        6    Электронды  өнеркәсіп жабдықтары    20
        7    Құрылыс материалдарын өндіру жөніндегі  машиналар мен жабдықтар    20
        8    Ағаш  өңдейтін, целлюлоза-қағаз өнеркәсібінің машиналары мен жбдықтары    20
        9    Полиграфия  өнеркәсіінің машиналары мен жабдықтары    15
        10    Жеңіл өнеркәсіп машиналары мен жабдықтары    20
        11    Тамақ, балық, ет және сүт өнеркәсібінің  жабдықтары    20
        12    Сауда және қоғамдық тамақтандыру өнеркәсібінің машиналары мен жабдықтары    15
        13    Транспорт, машина және механизм өндіруге қаетті жабдық    20
        14    Ауыл  шаруашылық тракторлары, машиналары менжабдықтары    20
        15    Желілік өндіріске қажетті машиналар  мен жабдықтар, түрпілі (абразивті) және алмас өнеркәсібі    20
        16    Қатынас және сәліметтерді беру жадықтары цифрлық  жүйенің, хабар берудің байланыстың  цифлық өлшеуіш техникасы    25
        17    Спутниктік, ұялы, радиотелефондық, пейджингтік  және транкингтік байланыс жабдығы    15
        18    Хабар беру жүйелері қатынасының ұқсас жабдықтары    10
        19    Киностудияладың арнайы жабдығы, медициналық және микробиологиялық өнеркәсіп жабдығы    8
        20    Басқа салалардағы машиналар мен жабдықтар    10
   ҮІ         БАСҚА МАШИНАЛАР МЕН ЖАБДЫТАР

   (ұтқыр  транспорттабасқалары)

     
        1    Өнеркәсіптік тракторлар    20
        2    Металл  кесетін жабдық    15
        3    Компрессорлық жабдықтар    15
        4    Ұсталық-пресстік жабдық    15
        5    Насостар    20
        6    Көтергіш-транспорттық, тиеу-тасу машиналары мен жабдықтары, жер, карьер және құрылысы жұмыстарына  арналған машиналар мен жабықтар    15
        7    Қада-тіреу  жұмыстарына арналған машиналар  мен жабықтар, уатқыш-тарту, іріктеу, кен байыту жабдықтары    20
        8    Су  асты-техникалық жұмыстарға арналған машиналар мен жабдықтар    20
        9    Электрмен дәнекерлеу мен кесуге арналған машиналар  мен жабдықтар    10
        10    Технологиялық процестерге арналған ыдыстардың барлық түрері    8
        11    Монета  шығаруға арналған жадықтар    20
        12    Басқа да машинаар мен жабдықтар    10
   ҮІІ         ҰТҚЫР  ТРАНСПОРТ     
        1    Теміржолдың жылжымалы составы    15
        2    Теңіз, өзен кемелері, балық шаруашылығының кемелері    10
        3    Автомобиль  транспортының жылжымалы составы, өндірістік транспорт (бұған жеңіл  автомобильдер мен таксилер кірмейді)    10
        4    Жеңіл автомобильдер мен такси    7
        5    Магистральды  құбырлар    15
        6    Коммунальды транспорт    10
        7    Әуе транспорты    15
        8    Басқа да транспорт құралдары    7
   ҮІІІ         КОМПЬЮТЕРЛЕР, СЫРТТАҒЫ ҚОНДЫРҒЫЛАР МЕН МӘЛІМЕТТЕРДІ ӨҢДЕУ ЖӨНІНДЕГІ ЖАБДЫҚТАР     
        1    Компьютерлер    25
        2    Сырттағы  қондырғылар мен мәліметтерді өңдеу  жөніндегі жабдықтар    20
   ІХ         БАСҚА ТОПТАРҒА КІРМЕГЕН КЕСІМДІ БЕЛГІЛЕНГЕН  АКТИВТЕР     
        1    Көп жылдық өсімдер    8
        2    Материалдық емес активтер    15
        3    Кеңсе жиһазы    10
        4    Құрал-аспаптар, өндірістік және шаруашыық мүлік  пен керек-жарақтар    8
        5    Көшіргіш-көбейткіш  техника    20
        6    Өлшегіш және реттегіш  құрал-аспаптар мен  құрылғылар, зертханалық жабдықтар    10

Информация о работе Негізгі құралдардың амортизациясы және тозуының есебі