Материлдық емес активтері

Импорттық операцияларын  ұйымдастыру бойынша негізгі  ережелер. Импорт операцияларының түрлері, олардың сипаттамасы.

Импорт бойынша  алынатын тауарларды ресми құжаттау.

Импорт операцияларын  есепке алу.

                                            

                                  Өндіріс саласындағы бухгалтерлік  есеп

1.Қазақстан экономикасының салаларында бухгалтерлік есепті ұйымдастырудың жалпы принциптері

Осы тақырыпты оқыған кезде өндірістік салалардың жалпы сипаттамасы және түрлеріне (ауылшаруашылық, құрылыс өндірісі, көлік шаруашылықтары) сипаттама беру керек. Сондай-ақ өндіріс түрлеріне: негізгі және көмекші; жеке дара , сериялы және жаппай, эксперименталды өндірістерге тоқтап кету керек.

  

2. Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы бухгалтерлік есеп

 

Бұл тақырыпты оқыту алдында ауылшаруашылығының ерекшеліктерін және ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы бухгалтерлік есепті ұйымдастыруға  олардың әсерін атап кету керек.

Ауылшаруашылық  кәсіпорындарындағы мал басының  есебі және құжаттық рәсімдеу сұрағында  малды топтары бойынша есепке алудың қажеттілігін, әр топ бойынша  есепті жеке жүргізудің маңыздылығын атап өткен жөн. 

     Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы  өзге қорлардың есебі және құжаттық рәсімдеу: бұл сұрақта сатып алынған және өзі өндірген тұқым мен жем-шөптің есебін ерекше атап кету керек. Сондай-ақ, тыңайтқыштар мен биопрепараттардың есебіне назар аудару қажет.    Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы қосалқы өндіріс өнімдерін өндіру шығындары мен үстеме шығыстарды бөлу және олардың есебі осы тақырыптың маңызды сұрағы болып табылады, яғыни үстеме шығыстар өзіндік құнға елеулі әсер етеді және өзіндік құнды дұрыс есептеуге өз үлесін қосады.

     Дербес ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы шаруашылықта мал шаруашылығы  өнімдерін өндіруге жұмсалатын шығындар есебі осы тақырыпты түсіндірген кезде мал топтары бойынша шығындарды есепке алудың маңыздылығын атап кеткен жөн. Әр топтың өзіндік құнын есептеу, бір бастың өзіндік құнын есептеу жолдарын мысал келтіріп оқыту керек.

      Осыдан кейін қосалқы шаруашылық, кәсіпорындарындағы өнімдерін өндіруге  жұмсалатын шығындар есебіне  тоқталу керек.

    Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы  егін шаруашылығы өнімдерін өндеруге  жұмсалатын шығындар есебі мал шаруашылығынан кейін қаралады және осы саланың да ерекшеліктерін еске түсірген жөн.

    Келесі маңызды тақырып өнімнің  өзіндік құнын калькуляциялау  болып табылады, бұл сұрақты салалар  бойынша жеке қарастыру керек.

    Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы мал шаруашылығы өнімдерінің өзіндік құнын калькуляциялау тәртібі, мұнда төлді, басқада өнімдерді жеке калькуляциялау қажеттілігіне тоөтап кеті керек.

     Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы  егін шаруашылығы өнімдерінің  өзіндік құнын калькуляциялау тәртібі бұл сұрақта дәнді дақылдарды калькуляциялауды, көкөністерді, жеміс-жидектерді, көп жылдық өсімдіктерді калькуляциялады ұйрету қажет.  Ауылшаруашылық кәсіпорындарындағы мал шаруашылығы және егін шаруашылығының дайын өнімдерінің есебі және құжаттық ресімдеу.  Ауылшаруашылық кәсіпорындарының кірістері және сатып алушылармен есеп айырысу есебі және құжаттық рәсімдеу сұрақтарында алдағы пәндерден алған білімдерін еске түсіріп оқыту керек.

 

 3. Құрылыс ұйымдарындағы бухгалтерлік есеп.

Аталған тақырыпты да мердігерлік құрылыс ұйымындағы бухгалтерлік есепті ұйымдастыру ерекшеліктерінен бастаған жөн.

    Медігерлік құрылыс ұйымындарының  орталық қоймаларындағы құрылыс  материалдарының есебі және құжаттық  рәсімдеу сұрақтарын «Қаржылық  есеп 1» пәнімен байланыстырып оқыту керек, әсіресе құжаттық рәсімдеу сұрақтарын.

    Медігерлік құрылыс ұйымдарының   құрылыс алаңдарындағы объекті  жанындағы қоймалардағы құрылыс  материалдарының есебі және құжаттық  рәсімдеуде құрылысқа тән ерекшеліктерге  тоқтап кету керек. Медігерлік құрылыс ұйымдарының  бухгалтериясындағы, қоймадағы, құрылыс алаңындағы құрылыс материалдарының аналитикалық есебін ұйымдастырудың маңыздылығын атап өткен жөн.

    Медігерлік құрылыс ұйымдарының   құрылыс техникаларын пайдалану  шығыстарының есебі мен бөлу тәртібін оқыту кезінде «Басқару есебі» пәнімен байланыстыру керек, оқытушы аталған пәнде оқып кеткен материалды еске түсіруді талап етуі керек. Сондай-ақ құрылыс техникаларын пайдалану шығыстарының есебі мен бөлу тәртібінің халықаралық тәжірибесін қарастыған жөн.

      Медігерлік құрылыс ұйымдарындағы  үстеме шығыстардың есебі мен  бөлу тәртібі, мұнда үстеме  шығыстардың құрамына тоқтап  кету керек.

     Өндіріс шығындарының есебі және  медігерлік құрылыс ұйымдарындағы  көмекші өндіріс өнімдерінің  өзіндік құнын калькуляциялау мәселесін қарағанда оның ерекшеліктеріне тоқтап кету керек.

    Медігерлік құрылыс ұйымдарындағы  аяқталмаған құрылыс  өндірісті   бағалау және оның есебі сұрағында  осы салада аяқталмаған өндірістің  ай сайын өсіп отыратынын айту  керек.

    Шығындар есебі және медігерлік құрылыс ұйымдарындағы құрылыс- монтаждау жұмыстарының өзіндік құнын калькуляциялау.

   

4.Автокөлік кәсіпорындарындағы  бухгалтерлік есеп

 

        Бұл тақырыпты осы саланың  ерекшеліктерінен бастау керек.  Содан-соң автокөлік кәсіпорындарындағы жанар- жағар майдың  есебін және құжаттық рәсімдеу тәртібін қарастыру керек.  Автокөлік кәсіпорындарындағы қосалқы бөлшектер мен агрегаттардың есебі және  құжаттық рәсімдеу.  Автокөлік кәсіпорындарындағы автокөлік шиналарының есебі және құжаттық рәсімдеу.

   Автокөлік кәсіпорындарындағы үстеме  шығыстардың есебі мен бөлу  тәртібі сұрағында алдыңғы тақырыптар  бойынша үстеме шығыстарды есепке  алу және таратуды еске тісірту  керек.  Содаң-соң тақырыпты қараған  кезде салыстырып ерекшеліктерге тоқтау керек.

        Өндіріс шығындарының есебі және  автокөлік кәсіпорындарындағы көмекші  өндіріс өнімдерінің өзіндік  құнын калькуляциялау (жөндеу-механикалық  цехтар).

       Автокөлік кәсіпорындарындағы пайдалану  шығыстарының  есебі сұрағында  олардың құрамын қарастыру керек, содан кейін есепке алу тәртібін берген жөн.

      Кәсіпорындардың балансындағы автокөлік  кәсіпорындарындағы пайдалану шығыстарының  есебі бұл жерде осы кәсіпорындардың  ерекшеліктерін атап өту керек,  содансоң есебіне назар аударған

      Автокөлік кәсіпорындарындағы кірістер мен олар үшін автокөлік қызметтерін көрсеткені үшін клиенттермен есеп айырысу есебі.

 

Салық есебі 

1. Салық есебі  және оның есеп жүйесіндегі  орны

Қазақстан Республикасының  Салық Кодексі, оның құрылымы және мазмұны. Салық заңдылығының негізгі шарттары. Салық салудың қағидаттары. Салық есебі жекеше ақпараттық жүйе ретінде.Салық есебінің объектісі және пәні. Салық есебінің функциялары және міндеттері. Салық есебінің әдістері. Салық салынатын объектілерді анықтайтын әдістері. Салық есебінің арнайы тәртібі және әдістері. Салық төлеушінің есеп және салық есебінің саясаты.

Ажыратылған есептің  түсініктемесі және оның жүргізу  тәртібі.

2. Корпорациялық  табыс салығына жалпы мінездеме.  №12 ХБЕС “Табыс салығы”

Корпорациялық табыс салығы. Корпорациялық табыс салығының ставкалары. Салық салынатын субъектілері. Салық салу объектілері. Салық салатын табысты қалыптастыру барысындағы салық есебінің ережелері. Салық есебін жүргізу және ұйымдастыру тәртібі. КТС бойынша есепке тіркеу. №12-БЕХАС “Табыс салығы”.

3. Жылдық жиынтық  табыстың есебі (ЖЖТ)

  Жылдық жиынтық табысқа түсініктеме. Жылдық жиынтық табыстың  құрамына кіретін табыстары және есебі. Жылдық жиынтық табысты түзету. Жылдық жиынтық табыстың ағымдағы салық есебін жүргізу тәртібі. Жылдық жиынтық табыс пен бухгалтерлік табысты салыстыру.

Кәсіпкерлік қызметтен  түсетін (алынатын) табыстар және олардың  түрлері.

Қызметтен, жұмыстан, тауарларды сатудан түсетін табыс және оны  анықтау тәртібі. Салық салу мақсаттары үшін тауарлардың (жұмыстың, қызметтің) өзіндік құнын анықтау қағидаттары. Үйлерді ғимараттарды, сонымен қатар амортизациялауға жатпайтын активтерді сату (өткізу) кезінде өзіндік құнынан алынатын (түскен) табыс.

Міндеттерді есептен  шығарудан түсетін табыстар. Күмәнді  міндеттемелер бойынша түсетін табыстар. Борышты талап етуді басқаға беруден  түсетін табыстар. Бұрын жасалған шегерімдер бойынша алынған өтемдер. Дивиденттер, сыйақылар. Меншікті жалға беруден түсетін табыстар. Оң бағамдық айырма сомасынан асып кетуі Сонымен қатар басқа табыстардың есебі.

4. Шегерімдердің  түрлері және олардың есебі

   Салық Кодекске сәйкес шегерімдерге жатқызылатын шығындар туралы түсініктеме. Шегерімдерге жатпайтын шығындар. Қызметтен, жұмыстан, тауарларды сатудан болатын шығындарды есептеу және есепке алу. Cалық салушы үшін қызметтің, жұмыстың, тауарларды сатудың өзіндік құнын табудың принциптері. Жинақы төлеу бойынша шығындарды және шегерімдерді анықтау. Шығындарды мөлшер (норма) шегіне сәйкес шегеріске жатқызу тәртібі қызмет бабындағы іс-сапарлар кезіндегі және өкілдік шығыстар бойынша сомаларын шегеру және мөлшерін (нормасын) табу. Сыйақы бойынша шегерімдерді анықтау. Төленген күмәнді міндеттемелер бойынша шегерімдерді анықтау және есептеу. Әлеуметтік төлемдерге жұмсалған  шығыстарды шегеру. Ғылыми – зерттеу, жобалау, іздену және тәжірибе- конструкторлық жұмыстарға жұмсалатын шығыстар бойынша шегерімдерді анықтау. Сақтандыру сыйақылар бойынша шығыстарды шегеру. Қорларға аударымдар бойынша шегерімдердің есебі, әлеуметтік сомаға жұмсалған шығындарды анықтау.

Теріс бағамдық айырма сомасының  оң бағамдық айырма сомасынан асып кетуінен шегерім.

5. Тіркелген  активтер бойынша шегерімдерді  есептеу мен есепке алу.

Тіркелген активтердің  тіркелген активтер құрамы және түсініктеме. Тіркелген активтердің құны. Тіркелген активтердің амортизациялық шекті нормалары. Амортизациялық топтар бойынша тіркелген активтерді бөлу. Амортизациялық топтардың құндылық (бағалық) балансын анықтау. Тіркелген активтердің амортизациясын есептеу. Тіркелген активтер бойынша басқа да шегерістер. Оларды істен шығару, жалға беру және қайта бағалау нәтижесінде. ЖЖТ- тан шегерімге жататын амортизациялық аударымдарды есептеу. Амортизация және тіркелген активтердің басқа шегерістері бойынша ағымдағы салық есебін жүргізу және есептеу. Тіркелген активтерді жалға беру (алу), лизинг келісім- шарттары арқылы берілген (алынған) тіркелген активтер.

Тіркелген активтерді жөндеуге жұмсалған шығыстар бойынша шегерімдер тіркелген активтер бойынша басқа  да шегерімдер.

6. Басқа да шегерімдердің есебі.

Инвестициялық жобаның шеңберінде  пайдалануға берілген негізгі құралдармен байланысты шегерімдер. Салықтар шегерімі.

 

 

7. Салық салынатын табысты есептеу.(ССТ)

Салық салынатын табысты  құру есебі. Салық салынатын табысты  түзету. Таза табысты салық салынатын  табысты  салыстыру.Тұрақты айырмашылықтар, олардың пайда болу себептері және салық салынатын табысқа әсері. Уақытша айырмашылықтардың пайда болу себептері және олардың салық салынатын табысқа әсері.

8. Корпорациялық табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу

Корпорациялық табыс салығының міндетті төлемі және міндеттемелердің әдістері. Корпорациялық табыс салығы сомасын есептеп шығару. Аванстық (алдын- ала) төлемдер сомасын есептеп шығарудың түрлері. Корпорациялық табыс салығын төлеу мерзімдері мен тәртібі. Номер 12 ХБЕС “Табыс салығы”. Уақытша және тұрақты айырмашылық сомаларынан корпорациялық табыс салығының эффектісін анықтау. Кейінге қалдырылған табыс салығын есептеу.

9. Корпорациялық табыс салығының Декларациясы

Салық есебін ұйымдастыру  және салықтық есеп беруді құру, жасау, дайындау тәртібі. Салықтық есеп берудің мерзімі және қажеттілігі. Декларация және оның қосымшалары формалары, оларды дайындау, және құрастыру. Салық есебі бойынша қортынды есепті беру уақытты белгілеу және оны ұсыну. Салықтық есеп берудің электрондық нысандары (формалары).

 

 

 

                              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ӘДЕБИЕТТЕР  ТІЗІМІ

 

1. ҚР Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы Заңы. 28.02.2007 жыл.
2. №2 «Қорлар» Халықаралық бухгалтерлік есептілік стандарты.
3. ХБЕС  № 1 Қаржылық есептілікті ұсыну № 1,2 Ұлттық қаржылық есептілік стандарттары
4. Правила ведения бухгалтерского учсета. Приказ МФ РК от 22.06.07 № 221
5. ХБЕС № 16 «Қозғалмайтын мүлік, ғимарататтар мен  қондырғылар»
6. ХБЕС № 2 «Қорлар»
7. Трудовой Кодекс РК». Закон РК от 15.05.2007г.
8. Бухгалтерлік есеп шоттарының типтік жоспары. ҚР қаржы Министрлігінің Бұйрығы. 23.05.2007, № 185.
9. ҚР Азаматтық Кодексi. Алматы: Қазақстан,1997
10. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы. ҚР кодексі 2009жыл. ҚР Заңы 10 желтоқсан 2008ж, №100-ІУ
11. Қазақстан Республикасындағы селолық тұтыну кооперациясы туралы ҚР Заңы 21.06.1999ж №450-138к
12. ҚР Ұлттық қаржылық есептілік  стандарттары. ҚР  Қаржы Министірінің бұйрығымен 21.06.2007 жылы тағайындалған.
13. Апчерч А. Управленченский учет: принципы и практика: Пер.с анг./ под ред Я.В.Соколова, И.А.Смирновой- М.: Финансы и статистика,   2002.
14. Друри  К. Управленческий и производственный учет / Пер с англ. Учебник- М.:ЮНИТИ-ДАНА,2003
15. Назарова В.Л., ЖапбахановаМ.С., Фурсов Д.А., Фурсова С.Д. Басқару есебі:  Оқулық –Алматы: Экономика,2005
16. Хонгрен Ч.Т., Фостер Дж. Бухгалтерский учет: управленческий аспект: пер с англ, под ред. Я.В.Соколова М: Финансы и статистика, 1995.
17. Аврова И.А. Управленческий учет. – М.: Бератор-Пресс, 2003.
18. Карпова Т.П. Управленческий учет. Учебник для вузов. 2-ое изд. М.:
19. ЮНИТИ-ДАНА, 2004.
20. Кондратьева Н.С. Основы управленческого учета: Учебное пособие-М.: Финансы
21. и статистика, 2000.
22. Каверина О.Д. Управленческий учет: системы, методы, процедуры.-М.: Финансы и статистика, 2003.
23. Китебаева К.А. Бухгалтерлік есеп принциптері, уч.пособие. Караганды, 2008ж.
24. Китебаева К.А. Принципы бухгалтерского учета. Караганда, 2003г.
25. Жакупова О.М. Принципы бухгалтерского учета – 2, Караганда, 2004г.
26. Управленческий учет: Учебное пособие/Под ред. А.Д. Шеремета-М.: ИД ФБК-ПРЕСС, 2002.
27. Кукукина И.Г. Управленческий учет: Учебное пособие-М.: Финансы и статистика, 2004.
28. Керимов В.Э. Управленческий учет: Учебник-3-ое изд. – М.: ИТК «Дашков и К», 2004.Тасмағамбетов Т. Басқарушылық есеп, стратегиялық жоспарлау және талдау. Алматы: Дәуір, 2002
29. Нургалиева Р.Н. Аралық қаржылық есеп. Оқу құралы, І,ІІ бөлім., 2005
30. Толпаков Ж.С. Бухгалтерский учет. Учебник, Алматы, 2004.
31. Нормативтік құжат. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы. ҚР Кодексі(Салық Кодексі), 2009 жылдың 1 қаңтарына
32. Мадиева Қ.С.,Жакупова О. М. Бухгалтерский учет в торговле. Учебно-практическое пособие,  КЭУК. 2006 г
33. Толпаков Ж. С. Документальное оформление товарных операций .КЭУК,  2001
34. Назарова В. Л. Бухгалтерский учет в отраслях.  Учебник. А. : Экономика, 2005
35. Мемлекеттік саясаясатың басты мақсаты – халықтың жағдайын жақсарту. КР Президенттіңің Жолдауы. . 6.02.08
36. 2001 жылғы 12 маусымдағы №209 –11 ҚР “Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер” туралы Салық Кодексі 2006ж 1 қаңтарындағы жағдай бойынша.
37. ХБЕС: әдістемелік түсініктері, Корпорация. Прагма 2001ж
38. Жылдық есебі, ББ №4-5, 2006ж
39. Ержанов С.М. салық және салық салу.- Алматы, Қаржы-қаражат, 1997ж
40. Идрисова Э.К. Шағын және орта бизнес сферасындағы кәсіпкерлік қызметке салынатын салықты реттеу. – Алматы, Қаржы-қаражат, 1999ж
41. Худяков А.И. Қазақстандағы салық жүйесі – табыс салығы.- Алматы, Баспа, 1997ж
42. Нургалиева Р.Н. Салық есебі.- Оқулық кітап, КЭУ, 2002ж
43. Нургалиева Р.Н. Ситуациялық есептеудің, жиынтығы. КЭУ, 2006ж