Бұл заң қаулы-жырлықтар Тәуелсіздіктің
алғашық жылдарында қабылданғандықтан
негізіне оларда алдымен Қазақстандағы
ішкі туризімді дамыту мәселелері, сырттан туристердің өзіне еліктіретін
еліміздің тарихи-мәдени мұраларын жаңғыртып,
қалпына келтіру жолдары, Ұлы Жбек жолының Қазақстан территориясындағы
бөлігін қайта жандандыру мәселелері қарастырылған.
Олардан кейінгі нақты іс шаралар
белгіленген құжат Қазақстан Республикасы
үкіметінің 2000 жылғы 29- делтоқсандағы
“Туристік саланы дамытудың бірінші кезектегі шаралары
туралы” №1947 Қаулысы (оған 2001 жылғы 24 мамырдағы
№708, 2001 жылғы 26 қарашадағы №15-14 қаулылары
мен өзгертулер және толықтырулы енгізілген).
Осы қаулыны толықырақ қарастыралық.
Ел экономикасының басым секторы
ретінде туристік саланы дамытудың бірінші кезектегі шараларын
қамтамасыз ету, туриз саласындағы шағын кәсіпкерлік мақсатында
қазақстан Республикасы үкіметі қаулы етеді:
1. Қазақстан Респуликасының
сыртқы істер министірлігі:
Қазақстан Республикасының Қаржы
министірлігімен, Ішкі істер министірлігімен,Мемлекеттік
кіріс министірлігімен, Туризм және спорт жөніндегі агенттігімен,
ұлттық қауіпсіздік комитетімен бірлесіп,
экономикалық және саяси жағынан тұрақты елдерден келетін
туристерге виза ресімдерін оңайландыру,
оның ішінде туристік визаларды ресімдеу мерзімдерін қысқарту
жөніндегі және кедендк рәсімдерді оңайлату жөніндегі шаралар қабылдасын,
Қазақстан Республикасын Қаржы министірілігімен бірлесіп,
2001 жылғы 1 наурызына дейін Қазақстан Респубикасының
туристік визасының құнын төмендету туралы ұсыныстар енгізссін, Қазақстан
Республикасының Мәдениет, ақпарат әне қоғамдық келісім министірлігімен
бірлесіп, Қазақстан Республикасының Туризм және спорт жөніндегі
агентігінің ұсынысы бойынша мерей тойларды,
тарихи атаулы күндерді дайындау мен өткізу
жөніндегі іс-шараларға халықаралық туристік ұйымдардың,
елдің туристік жұртшылығының және ткризм жөніндегі
мемлекеттік уәкілетті органдардың қатысуын көздесін.
2.Қазақстан Республикасының
Ішкі істер министірлігі:
Облыстардың, Астана және Алматы
қалаларының әкімдерімен, Қазақстан Республикасының туризм және
спорт жөніндегі агентігімен бірлесіп,
Қазақстан республикасының ұлттық қауіпсіздік комитетінің
келісімі бойынша шетелдік ткристерді қабылдау үшін тиісті жағдайы
бар және шетелдік азаматтардың төлқұжатын тіркеу үшін техникалық
жарақтандырылған қонақ үйлердің тізбесін анықтасын және оларға
шетелдік туристерді тіркеу құқығын беру туралы мәселені қарастырсын;
Қазақстан Республикасының
Үлттық қауіпсіздік комитетімен, Қазақстан
Республикасының Туризм және спотр жөніндегі агентігімен және
Қазақстан Республикасымен Төтенше жағдайлар
жөніндегі агентігімен келісе отырып, Қазақстан аумағында туристік
бағыттар бойынша туристік авокөліктің кедергісіз
жүруін қамтамасыз ететін арнайы рұқсаттама
берудің мүмкіндігін зерделесін.
3. Қазақстан Республикасының Туризм
және спорт жөніндегі агенттігі белгіленген тәртіппен халықаралық
туристік іс-шараларға, оның ішінде халықаралық көрмелерге және
туристік жәркеңкелерге туристік ұйымдар өкілдерінің қатысуы
жөнінде ұсыныстар енгізсін.
4. 2001 жылғы 24- мамырдағы №708қаулысымен
4-тармақ алынып тасталды.
5. Қазақстан Республикасының
Көлік және коммуникациялар министірлігі:
Облыстардың, Астана және Алматы
қалаларының әкімдерімен, басқа да мүделлі ведостваларымен бірігіп
шетелдік туристер келетін және шығатын
жерлерде кешенді сервистік қызмет көрсетілуін қамтамасыз
ету жөніндегі қажетті шараларды қабылдасын;
Қазақстан Республикасының
Табиғи монополияларды реттеу, бәскелестікті
қорғау және шағым бизнесті қолдау жөніндегі агентігімен бірлесіп,
ішкі және халықаралық рейтер мен бағыттарға
туристік топтар үшін көлік қызметінің
қолданып жүрген тарифтеріне шегерімдер
қолдану мүмкіндігін қарастырсын.
6. Қазақстан Республикасының Мәдениет,
ақпарат және қоғамдық келісім министірлігі Қақақстан Республикасының
Туризм және спорт жөніндегі агенттігіне бірлесіп,
бұқаралық ақпарат құралдарында туризмді
экономиканың басым секторы ретінде насихаттауды қамтамасыз ету.
7. Қазақстан Республикасының Табиғм
ресурстары және қоршаған ортаны қорғау министірлігі:
2001 жылдың 31 қаңтарына дейін ұлттық
табиғи саябақтардағы туристік бағыттардың сызбаларын Қазақстан
Республикасының Туризм және спотр жөніндегі агентігімен
келіссін;
мүделі министіріліктері
мен және ведомстволарымен бірлесіп,
туристік ұйымдар үшін шетелдік туристерге
саятшылық пен балық аулуды жүргізуге
қолайлы бағалар бойынша лицензиялар
квотасын белгілесін.
8. 2001 жылғы 26 - қарашадағы Қазақстан
Республикасы Үкіметінің №1514 қаулысымен
8 тармақ алынып тасталды.
9. Қазақстан Республикасының сыртқы
істер министірлігінің Инвестициялар жөніндегі комитеті туризм объетілеріне
тікелей инвестициялар тарту жөніндегі жұмысты жүргізсін;
10. Қазақстан Республикасының Статистика
жөніндегі агентігі Қазақстан Республикасының Туриз және спорт
жөніндегі агентігімен және де басқа мүделі ұйымдар мен бірлесіп,
халықаралық тәжірибеге сәйкес туристік саланы статистикасын
жетілдіру жөнінде практикалық шараларды қабылдасын;
11. Стандарттау, метрология және
сертификаттар жөніндегі комитеті белігіленген тәртіппен туристік
бағыттарды міндетті сертификатауға жататын қызмет көрсетулер номенклатурасына
енгізу туралы ұсыныс енгізсін.
12. Облыстардың, Астана және Алматы
қалаырының әкімдері шетелдік туристерді қабылдау мен оларға
қызмет көрсеті және ішкі туризмді ұйымдастыру жөніндегі туристік
қызметті жүзеге асыратын кәсіпкерлерді,
оларға пайданылмай тұрған демалыс үйлерін, балалар және жастар
лагерлерін, пансионаттар мен басқа үй-жайларды туристік мақсаттарға
пайдалануы үшін белгіленген тәрттіппен ұзақ мерзімді жалға
беру жөніндегі шараларды қоса алғанда, қолдау шараларын қабылдасын,
бұл ретте жергілікті атқарушы органдардың шарттық қатынастарды
мерзімінен бұрын бұзған жағдайда олардың кәсіпкерлерге шығындарды
өтеуі жөніндегі жауапкершілігі көзделетін болсын.
Келесі заңдық – құқықтық құжатнама-бұл
Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 13-маусымдағы “ Қазақстан Республикасындағы
”туристік қызмет туралы”№ 211-II Заңы (2002
жылғы 22-ақпандағы № 296-II: 2003 ; 2003 жылғы 4-желтоқсандағы
№ 503-II; 2004 жылғы 20-желтоқсандағы № 13-III Заңдарымен өзгертулер
енгізілген). Осы Заң Қазақстан Республикасының экономикасы салаларының
бірі ретінде туристік қызметтің құқықтық,
экономикалық, әлеуметтік, ұйымдық негіздерін белгілейді.
Бүл Заң негізінен 29 баптан құралады. Әрбір
бапқа қысқаша сипаттама беріп өтелік.
1–бапта туризмдегі негізгі ұғымдар
(турист,экскурсант,жолдама және тағы басқа, барлығы 23
ұғым)көрсетіліп,нақты анықтамалары берілген.
2–бапта Қазақстан Республикасының
туристік қызмет туралы заңдарының Қазақстан Республикасының Конститутциясына
негізделетіндігі және Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінен,
осы Заңнан, Қазақстан Республикасының
өзге де нормативтік- құқықтық актілерінен тұратындығы және
халықаралық шарттағы жағдайлары көрсетілген.
3–бапта туристік қызметтің субъектілері
мен объектілері анықталған.
4–бапта туристік индустрия және
ондағы қызмет көрсету түрлері жайлы жазылған.
5–бапта туристік ресурстар, оларды
сыныптау мен бағалау, қорғалу режимдері, қалпына келтіру жөніндегі
шаралар Қазақстан Республикасының Заңдарында белгіленген тәртіппен
айқындалады делінген.
6–бапта туризмнің ұйымдық нысандары мен түрлері белгіленген.
7–бапта туристік индустриядағы
көрсетілетін қызметтердің экспорты мен импорты анықталған.
8–бапта туристік қызметті мемлекеттік
реттеудің қағидаттары, ал, 9-бапта оның мақсаттары,
басым бағыттары және тәсілдері айқындалған.
10–бапта туристік қызмет саласындағы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзіреті көрсетілген және Қазақстан
Республикасының 2004 жылғы 20 желтоқсандағы
№13 –ІІІ Заңымен осы баптың бірінші тармағының бірінші және
жетінші тармақшалары алынып тасталған.
11–бапта уәкілетті органдардың
құзіреті жайлы мәлімет берілген және Қазақстан Республикасының
2004 жылғы 20 желтоқсандағы №13-ІІІ заңмен осы баптың төртінші,
он бірінші және он үшінші тармақшалары
алынып тасталған.
12–бапта облыстық (Республикалық
маңызы бар қалалық, Астаналық) атқарушы органдардың құзіреті
көрсетілген және Қазақстан Республикасының
2004 жылғы 20 желтоқсандағы №13-ІІІ Заңымен осы баптың тоғызыншы,
он бірінші, он екінші тармақшалары алынып тасталған.
13–бапта туризм жөніндегі кеңес
құрылымы, қызметтері және оның ережелерінің бекітілуі көрсетілген.
14–бапта туристік ақпарат орталығы жайлы жазылған.
15–бапта туристік қызметті лицензиялау,
лицензиясының қолданылуын тоқтата тұру негіздері көрсетілген.
16–бапта туристік қызмет саласындағы
сертификаттау мен стандарттау мәселерері айқындалған.
17–бапта туристік қызмет көрсету шартының жағдайлары
белгіленген.
18–бапта залалар мен моральдық
зиянды өтеу, туристік қызмет көрсету шартын өзгерту жағдайлары
жайлы көрсетілген.
19–бапта туристік ұйымдардың
құқықтары, лицензиялану тіртіптері жазылған.
20-бапта туристік индустрия ұйымдарының
бірлестіктері, 21- бапта туристердің бірлестіктері көрсетілген.
22–бапта туристік қызмет сласындағы
мамандарды кәсіптік даярлау тәртіптері жазылған.
23–бапта гид (гид-аудармашы),
туризм нұсқаушысы, экскурсоводтар көрсетілген.
24–баптан 27-бапқа дейін (24,25,26,27)
туристің құқықтары мен міндеттері, туристің қауіпсіздігін қамтамасыз
ету мәселелері анықталған.
28–бапта туристік қызмет туралы
заңдарды бұзған жағдайда қандай жауап кершілікке тартылатындығы
көрсетілген.
Ал 29–бапта “Осы Заң қолданысқа
енгізілген кезде туристік қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар
жеке және заңды тұлғалар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен
бастап алты ай мерзім ішінде өз қызметін осы Заңға сәйкес
келтіруге міндетті” делінген.
Қазақстан Республикасындағы туризмді
дамыту мақсатында қабылданған келесі заңдық-құқықтық құжат
бұл Қазақстан Республикасы үкіметінің
2001 жылғы 14 қыркүйектегі №12-13 қаулысымен
бекітілген “Туристік қызметті лицензиялау ережесі”.
Осы ереже Қазақстан Республикасындағы туристік
қызмет туралы “Қазақстан Республикасының
2004 жылғы 13 масымдағы Заңына,”Лицензиялау
туралы” Қазақстан Республикасының 1995
жылғы 17 сәуірдегі заңына, өзге де нормативтік-құқықтық келісімдерге
сәйкес әзерленген және уәкілетті органның-лицензиярдың туристік
қызметті (туроператорлық, турагенттік,
экскурсияларда, қызметтерді және туризм нұсқаушысы мен қызмет
көрсетуін) жүзеге асыру құқығына мемлекеттік лицензия беру тәртібін,
шарттарын, есебін жүргізуін белгілейді.
Қазақстан Республикасының заңнмасымен
және осы Ережемен белгіленген талаптарды сақтаса, Қазақстан
Республикасының жеке және заңды тұлғаларына лицензия алу құқығы
беріледі. Берілген лицензияның күші Қазақстан Республикасының
барлық аумағында жүреді. Ережеде лицензия берудің тәртібі мен
шарттары; бірліктік талаптары; лицензия
тоқтату, қайтарып алу және оның қолданылуын тоқтата тұру,
месепке алу және ақылау туралы көсетілген.
Келесі құжат бұл Қазақстан
Республикасының Туризм және спорт жөніндегі агенттігі төрағасының
міндетін атқарушысының 2004 жылғы 12-науырыздағы №06-2-2/89
бұйрығымен бекітілген “Туристік ұйымдар
қызметкерлерінің біліктілігін арттыру, оларды аттестаттау және
қоғамдық туристік кадрларды әр түрлі санаттарын даярлау
(спорттық туризмнің барлық түрінің нұсқаушылары,
туристік құтқарушылар және басқалар) ережесі ”. Осы
Ереже “ Қазақстан Республикасындағы турист қызмет туралы Қазақстан
Республикасының Заңына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің “ Қазақстан
Республикасының ” Туризм және спорт жөніндегі агенттігінің
мәселелері” 1999 жылғы 19 қарашадағы №1755
қаулысына сәйкес әзірленген және мұнда туристік ұйымдар
қызметкелерінің біліктілігін арттыру,
аттестаттау және қоғамдық туристік кадрлардың әр түрлі санаттарын
дайындау тәртіптері көрсетілген.