Туризмнің теориялық аспектілері қоғамдық дамудың экономикалық критериясы ретінде

 Авиа билеттерді брондау - “Kami travel” туристік фирмасы Air Astana компаниясы мен жұмыс істейді.  Егер тур фирмаға билетті брондау  керек болса, ол телефон шалып  брондай алады және Air Astana осы  жұмыс үшін “Kami travel” тур фирмасына  15% комиссионный береді. Сонымен  қатар туристерді қабылдау, орналастыру,  почта арқылы ұсыныс жіберу, ұсыныс  қабылдау қызметтерін атқарады.          

 Туритерге қызмет көрсету бағдарламасы.          

 Қызмет көрсету бағдарламасы  – бұл негізгі және қосымша  қызметтердің уақытылы (мерзім, сағат,  күн) көрсетілу жоспары. Бұл  туритердің қызығушылығынан және  саяхат мақсатынан туындайды.          

 Егер, тур операторлар танымдылық  турларды ұсынатын болса, онда  бағдарлама әртүрлі мерзімде  болуы керек және мәдени, табиғи, ғылыми жағынан жақсы, тиімді  ұйымдастырылуы керек. 

 

Диаграмма 2. 2006 жылғы туристердің  болу ұзақтығы         

 

 

           Жоғарыдағы диаграммада 2006 жылғы  Алматы қаласындағы туристердің  болу ұзақтығы, жалпы алғанда  – резидент еместердің  саны 164471,ТМД-дан  тыс 114452, ТМД 50019, және резиденттер  292660 көрсетілген.         

 Мысалы, Алматы қаласындағы 10 күндік (10 түндік) туристерді қабылдау бағдарламасы  әдетте төмендегідей болады:         

1 – ші күн         

15.00 – туристердің келуі,  кездесуі, орналасуы, демалуы.         

18.00 – 20.00 мейрамханадағы  кешкі ас (туристермен танысу  кеші) 

 

 

          2 – ші күн         

9.00 – 10.00 – таңғы ас          

10.00 – Оңтүстік Астанамен экскурсия          

13.00 – 14.00 – түскі ас         

14.00 – Қазақ Ұлттық аспаптар  музейіне экскурсия          

18.00 – 19.00 – кешкі ас         

20.00 – ойын –сауық саябақтарында  болу 

 

 

          3 – ші күн         

9.00 – 10.00 – таңғы ас          

10.00 – табиғи және архитектуралық  экскусия         

13.00 – 14.00 – түскі ас         

14.00 – 17.00 – «Атакент» орталығына  экскурсия         

18.00 – 21.00 – «Түнгі Алматы»  экскурсиясы немесе кешкі қаладағы  қыдырыс 

 

 

          4 – ші күн         

9.00 – 10.00 – таңғы ас         

10.00 – 14.00 – тарихи – этнографиялық экскурсия «Бет – Ашар»         

13.00 – 14.00 қымызханада немесе қазақтың  ұлттық мейрамханасындағы түскі  ас

 

 

          16.30 – 17.30 – (немесе 21.00 – 22.00) –  кешкі ас         

18.00 – Абай атындағы  мемлекеттік опера және балет  театрында болу 

 

 

          5 – ші күн         

8.00 – 9.00 – таңғы ас         

9.00 – бір күндік тауға шығу  немесе жаздың күні Қапшағай  аквапаркіне бару         

17.00 – 17.30 – кешкі ас          

18.00 драма тетрында болу  

 

 

          6 – шы күн         

8.00 – 9.00 – таңғы ас         

9.00 – «Тамгалы тас»  тарихи экскурсия         

13.00 – 14.00 – жеңіл түскі ас         

17.00 – 18.00 Мемлекеттік орталық  тарихи мемлекеттік маржаймен  экскурсияның аяқталуы          

18.00 – кешкі ас         

19.00 – концертте немесе  би кешіне бару 

 

 

          7 – ші күн         

9.00 – 10.00 – таңғы ас         

10.00 – 13.00 – қаланың ұлттық мәдени орталықтарында болу         

13.00 – 14.00 – ұйғыр мейрамханасындағы  түскі ас         

14.30 – 17.00 – Қастеев атындағы  өнер мұражайында болу         

18.00 – 21.00 –словян мейрамханасындағы  кешкі ас 

 

 

          8 – ші күн         

9.00 – 10.00 – таңғы ас         

10.00 – саябақтарда қыдыру         

13.00 – 14.00 –түскі ас         

14.00 – 18.00 – бос уақыт         

18.00 – 22.00 – корей мейрамханасындағы  кешкі ас         

 

 

          9 –шы күн         

7.00 – 19.00 – Бішкекке бір күндік  экскурсия         

19.00 – 20.00 – кешкі ас         

20.00 – 21.00 – емдік – сауықтыру  комплексі «Арасан»          

 

 

          10 – шы күн         

8.00 – 8.30 – таңғы ас         

8.30 – 19.30 – табиғи экскурсия  «Түрген сарқырамасы»          

13.00 – 14.00 – түскі ас         

20.00 – 22.00 – қоштасу кешкі асы         

23.00 – туристердің кетуі         

 Бұл бағдарлама әртүрлі экскурсиялаларды  қалайтын адамдарға арналған. Туристердің  кетуіне бір тәулік қалғанда  туристік фирма топтың қызмет  көтсетілген сомма актін жазады. Әдетте, бұл бухгалтердің жұмысы. Бұл үшін келесілер қажет болады:

• жатақханада немесе қонақүйде тұрған бағасының квитанциясы,
• тамақтану пунктінің квитанциясы;
• Тағы басқа да жиналған квитанциялар.

 

            

4-Кесте. Қызмет көрсетілген  туристер                                                                                                                             

 

Жылдар	барлығы	Соның ішінде
		ТМД	Қалған әлем мемлекеттері
Резиденттер емес
2000	20759	1653	19106
2001	1153*	375	778
2002	27392	531	26861
2003	41705	1627	40078
2004	24281	2504	21777
2005	28746	4181	24565
Резиденттер
2000	40977	5525	35452
2001	8955*	2868	6087
2002	37464	6568	30896
2003	42240	5000	37240
2004	53826	11748	42078
2005	95251	16994	78257

 
 
 
 
        

* әдіснама есебін өзгерту арқасында  азаю           

 Шетелдерге шығатын Қазақсатн  Республикасының азаматтары үшін  еске сақтау:          

 Қазақстан Республликасының ШІМ  (МИД) консулдық қызмет департаменті  Қазақстан азаматтарына – шетелге  шығу кезінде құжаттарды рәсімдеу  мен шетелде келесі ережелерді  ұстануға ұсынады:         

1. Төлқұжатты алу кезінде аты  – жөні, туған жылы мен жері, балалар жайлы мәліметтер (егер  де олар сізбен жүрсе), төлқұжаттың  жарамдылық мерзімінің (латын транскрициясын  қоса) дұрыс жазылғандығына көз  жеткізу.          

2.  Егер шет мемлекет территориясына  кіруге визалар қажет болатын  болса, оны дипломатиялық өкілеттіліктен  немесе Қазақстан Республикасындағы  сәйкес келетін мемлекеттің консулдық  мекемесінен жеке не болмаса  өзін жақсы ұсынған туристік  агенттік арқылы визаны алуға  болады.         

3.  Шетел мемлекетінің визасын  алғаннан кейін, бұндағы мәліметтердің  дұрыс жазылғандығын тексеріңіз: төлқұжатыныздың нөмірін, аты  – жөнінізді, туған күнінізді,  виза категориясын, шетел мемлекетіне  не мақсатпен баратынызды, визаның  жарамдылық мерзімін.         

 Визадағы жіберілген қателіктер, сіздің кінәніз болмаса да, бұл  қателер шетелге кіру және  сол жерде болған мерзімде  жағымсыз әсерін тигізеді.          

4.  Сапар кезінде төлқұжаттың,  визаның және де шақыру қағазының  (егер де оның берілуіне себеп  болса) көшірмесін өзімен бірге  алып жүргенініз дұрыс.          

5.  Кейбір мемлекеттердің заңдылығында (Шенген келісімдей мемлекеттер,  Израиль, Финляндия, Эстония) сол  мемлекеттерге кіру үшін медициналық  сақтандыру полисін көрсеті міндетті  талаптары енгізілген.         

 Сонымен қатар сол территорияға  кіру үшін, егулер жасалғаны туралы  сертификатты керек ететін елдер  тобы бар. Сіз барғыныз келетін  мемлекеттің эпидемиялық жағдайымен  ертерек танысуыңыз керек.         

6.  Шетел мемлекетінің шекарасына  өткеннен бастап, сол елдің заңына  бағынуыныз және қатаң назар  аударуынызды, жергілікті жердің  әсіресе, Азия және Африка мемлекеттерінде,  салт – дәстірін құрметтеу  қажет екеніне назар аударуынызды  жөн көреміз.         

7.  Сізді қандай да себептерге  байланыссыз ұстап қалса, не  болмаса тұтқынға алған жағдайда, Сіздің сол мемлекеттегі Қазақстан  Республикасының консулдық мәселесінің  қызметкермен кездесуіңіз үшін  құқыңыз бар екндігін есте  сақтаңыз.         

 Қазақстан Республикасының дипломатиялық  өкілдері немесе консулдық мекемелері  жоқ елдерде, Сіз Ресей федерациясының  консулдық мекемелерінен көмек  сұрауыңызға болады.          

8.  Шетелде білім алу, жұмыс  істеу немесе сол жерде тұрақты  қоныстану мақсатымен келген  азаматтар тұрақты жеріңізге  жақын Қазақстан Республикасының  дипломатиялық өкілдері немесе  консулдық мекемелерінде тіркелу  қажет.          

9.  Қазақстан Республикасынан  тыс жерде тұрақты тұратын  Қазақстан Республикасының азаматы  екендігін куәландыратын төлқұжат, төл құжаттың берілген күнінен  бастап, жарамдалық мерзімі 5 жыл  екенін есінізгі саламыз.          

 Қазақстан Республикасының дипломатиялық  өкілдерінде немесе консулдық  мекемелерінде жаңа төлқұжатты 1 айдан аз емес мерзімде рәсімдеу  жүргізіледі.          

10.  Шетелге жұмыс істеуге бара  жатқан азаматтар үшін, жұмысқа  шақырып отырған шетел компаниялар  мен делдалдық фирмалардың сенімді  екеніне көз жеткізуіңізді сұраймыз. Қазақстан азаматтарының жұмыс  істеу мақсатымен шетелге шығуын  рәсімдеумен айналысатын, Қазақстан  республикасының барлық компанияларының  арнай сәйкес рұқсат қағазлары  болуы тиіс.          

11.  Халықаралық эксперт мәліметтері  бойынша, әр жыл сайын Орта  және Шығыс Еуропа және ТМД  мемлекеттерінің мыңдаған азаматтры,  әртүрлі мақсаттарымен шетелге  шығу нәтижесінде алданып, не  болмаса жезөкшелікпен айналысуға, немесе басқа да формадағы  қолданысқа күштеп жұмысқа салады.          

 Қазақстандағы туризімнің тарихи  ағылшарттары біздің эрамызға  дейінгі ІІІ мыңжылдыта қалыптаа  бастаған Ұлы Жібек жолының  қалыптасуы мен дамуы болып  табылады.

Кеңес Одағының тұсында Қазақстандағы  туризм басқа да экономика салалары сияқты орталықта қатаң бақыланып, тәріптеліп отырды. Бір қатар сәулет,архиологиялық, мәдени ескерткіштері мен табиғи көрнікті жерлерінің тарихи мәнініе  іс-жүзінде жарнама жасалынбады  және сұраны болмады. Туризм идеологиялық қызметті атқарған мәдени-ағарту жұмысы жүйесінің элеметтерінің бірі болып  саналады және оның басым рольіне  қарамастан, қалдық қағидаты бойынша  қаржыландырылады.

Қазақстан 1991 жылы желтоқсанның 16 –  да өз тәуелсіздігін алып, Ресейдің бодандық құрсауынан шыққаннан кейін  елімізде туристік қызметті реттеу мен  халқымыздың тарихи және мәдени мұраларын  қайта өркендету үшін негіз қаланды.

Бүгіні күні біздің мемлекетімізде туризімді дамыту “Туризм туралы”  Қазақстан Республикасының 1992 жылғы 3 шілдедегі №1508-ХІІ Заңмен, Қазақстан  Республикасы Презитентінің “Түркі тілдес мемлекеттер басшыларының Ташкент  декларациясын іске асыру туралы, Ұлы Жібек Жолының Қазақстан  Республикасындағы туристік инфроқұрылымы  дамыту жөніндегі ЮНЕСКО және Бүкіләлемдік Туристік Ұйымның жобасы туралы” 1997 жылғы 30 сәуірдегі №3476 және “Жібек жолының тарихи орталықтарын қайта  өркендету, Түркі тілдес мемлекеттердің мәдени мұрасын сақтау мен сабақтастыра дамыту, туризм инфроқұрылым жасау” Қазақстан  Республикасының мемлекеттік бағдарламасы туралы 1998жылғы 27 ақпандағы №3859 жарлықтарымен  қамтамасыз етіледі.