Жеке адам өміріне қатысты құжаттар

көрсету                                               - указать

мәлімет      -  сведения

марапаттау  -  наградить

жариялау -  объявить

міндетті міндетті емес -  обязан - не обязан 

     Грамматикалық минимум

жалқы есім

сан есім /жыл, ай, күн аттары/ жер-су атаулары

жоғары оқу  орнының, мекеменің, ұйымың, сайланбалы органдардың атаулары

Мемлекеттік наградалар мен құрметті атақтардың атаулары

ырықсыз етіс тұлғасы

тұйық рай

номенклатуралық атаулардың емлесі. 

     Кадрлар жөніндегі жеке іс парағы

1.  Тегі Аты

Әкесінің аты

2. Жынысы                                     

3. Туған жылы, айы, күні

4. Туған жері

5.  Ұлты ______

6.  Әлеуметтік  тегі

7.  Білімі

ауыл, аудан, қала, облыс

 Азаматтығы

Диплом бойьшша  мамандығы.

Жоғары оқу орнының аты, орналасқан жері.

8. Қандай тілдерді  білесіз ,қандай дәрежеде

9.  Ғылыми  дәрежесі, ғылыми атағы ______^______

10.  Ғылыми  еңбектері және өнертабыстары_________

11.  Жүмыс істеген  орны, лауазымы, жұмыс істеген жылдары

Жұмыс істеген  орындарының мекен-жайы.

12.  Шетелдерде  болуы __^_____^__^_^___

13.  Сайланбалы  орындарға қатысуы

14.  Мемлекеттік  наградалары _^___

15.  Әскери  қызметке қатысы______әскери атағы

16.  Отбасы  жағдайы (отбасы мүшелерінің аты-жөні, туған жылы көрсетіледі)_______^^___^__^__

17.  Мекен-жайы

Толтырылған уақыты                                   Қолы __^^___^^__ 

4. Визит карточкасы

Визит карточкасы – жеке тұлғаның қызмет орны, аты-жөні, байланыс мәліметтері қысқаша жазылған, ресми қатынас мәдениетіне лайықталған, белгілі бір пішінмен рәсімделген құжат.

* Визит карточкасы  іскерлік қатынас үшін өте  керек іс қағазы, құжат.

* Визит карточкаларының  мазмұны бірдей болғанмен, безендірілуі  әр түрлі болуы мүмкін.

* Аты-жөнін жазғанда  фамилиясы үлкен әріппен теріледі.

-    Мысалы: БЕКБОЛАТОВ Асан Қайырбекүлы.

*   Қызметі.    Тек    ресми    атқаратын    кызметі    жазылады.    «Міндетін атқарушы, уақытша орындаушы» деген сөздер жазылмайды.

*    Ғылыми дәреже, әскери т.б. атақтар кажеттілігіне карай көрсетіледі.

*    Жүмыс телефоны. Алдымен хатшының телефонын көрсеткен дұрыс. Қажет деп санаған жағдайда өзіңіздің жеке телефоныңызды көрсетуге болады.   Егер  мобильді  жүйедегі  байланыс  болса,   жеке   кодымен көрсетіледі.

*   Визит   карточкасы   50x90   миллиметрлік   көлемдегі   қатты қағазда жасалады.

*    Визит карточкаларының түр-түсі әр адамның қызмет бабына карай жасалады. 

   5.        Қазақстан Республикасы     КЕДЕН МАҒЛҰМДАМАСЫ

    Кеден мағлұмдамасы – мемлекеттің Әділет Министрлігімен тіркелген, оның қойған талаптарына сай жасалған, кеден арқылы өтетін жүк туралы ақпаратты (тауар туралы, жүк туралы, құндылықтар туралы, валюта т.б. туралы) мәлімет беретін құжат. Кедендік мағлұмдама жүк беруші адаммен толтырылады да жүктің мемлекеттің шекарасынан қабылданған ережеге сай өтуін бақылайтын құзіретті кеден органдарына беріледі. Кеденге тапсырылатын жүк туралы берілген мәліметтің толықтығына , дұрыстығына жауапты болып кеден мағлұмдамасын толтырушы саналады. Мағлұмдамада көрсетілмеген және кеденнен рұқсатсыз өткізілген жүк кәмпескеленеді.

    Кеден мағлұмдамасының бірнеше түрлері  болады. Олардың негізгілері: Валюталық  мағлұмдама, Кедендік баға мағлұмдамасы, Жүк мағлұмдамасы, Кедендік транзит  мағлұмдамасы, Халықаралық Кеден  мағлұмдамасы т.б.

    16 жаска толған әрбір түлғаға  толтырылады. Қажетті жауап сай келетін рамкада  V таңбасымен белгіленеді. Уакытша кіру/шығудын, толық уақыты бойы сақталады. Жоғалтылган жағдайда жаңартылмайды 

6. Ө Т I Н I Ш

  Өтініш – азаматтардың заңмен бекітілген жеке құқықтары мен мүдделерінің жүзеге асырылуы мазмұндалатын, жазбаша түрде баяндалатын, өтіну, сұрау туралы ресми құжат.

Өтініш жазылатын  негізгі жағдайлар төмендегідей:

-    жұмысқа  қабылдау

-    жұмыстан  босату

-    басқа  жұмысқа ауыстыру

-    кезекті  демалыс сұрау

-    кезектен  тыс демалыс сұрау

-    материалдық көмек (пәтер бөлу), балабақшадан орын бөлу және т.б. туралы сұрау

-    жалақыны  көтеру туралы өтініш айту  жоне т.б. 

Грамматикалық минимум 

Барыс септік:                    -ға/-ге                   -қа/-ке

Шығыс септік:                 -дан/-ден              -тан/-тен

Есептік сан  есім.

Жіктеу есімдіктері: мен, сіз.

Жіктік жалғау

Қысқарған создер (аббревиатуры)

Лексикалық  минимум

Терминдер және терминдік сөз тіркестері Номенклатуралық  атаулар Жалқы есімдер Ай аттары 

НЕГІЗГІ  СӨЗДІК 

заявление                                   -өтініш

прошу                              -сұраймын

проживающий                -тұратын

прилагается                      -тіркелген 
 

    8. Арыз.

    Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтары мемлекеттік ұйымдар мен лауазымды адамдардың аттарына хабарламалар (обращение) жібереді. Хабарламалар ауызша және жазбаша болуы мүмкін. Хабарламада аты-жөні көрсетілген лауазымды адам немесе мемлекеттік өкімет пен басқару органының басшысы хабарламаны дер кезінде карауға, ол жөнінде тиісті шешім қабылдауға және белгіленген мерзімде нақты жауабын беруге міндетті.

    Хабарламаның  үш түрі бар: арыз, өтініш және ұсыныс. Олар мазмүны жағынан әртүрлі болъш келеді: мысалы, өтініште азаматтардың заңмен бекітілген жеқе қүқықтары мен мүдделерінің жүзеге асырылуы мазмұндалатын хабарлама жасалады. Жеке адам өзіне берілген қүқықтарды пайдалану үшін өтініш жазады, сонымен қатар өзі жүмыс істейтін үжымдарда, мекемелерде, өзі түратын түрғын үйлерде, мемлекеттік органдар қызметінде байқалған кемшіліктерді атап жазады.

    Арызда -  азаматтардың заң арқылы қорғалатын жеке қүқықтары мен мүдделерінің бүзылу фактісі туралы хабарлама  жасалып, оны қалпына келтіру  туралы талап-тілек айтылады, хабарламаижасаушының ойынша іс-қимылы дүрыс жүргізілмейтіндіктен өзінің қүқықтары мен мүдделерін бүзып отырған мемлекеттік органдардың, мекемелердің, үйымдардың, лауазымды адамдардың атына сын айтылады.

    Ұсыныс  - белгілі бір мемлекеттік органның, ұйымның, мекеменің жүмысын жақсартуға жетілдіруге назар аударатын, осыған байланысты қойылған міндеттердің шешудің жолдары үсынылатын хабарлама түрі.

    Хабарламаның  барлық түрі мемлекеттік органдардың, ұйымдардың кеңсесінде тіркеуден өтеді. Арнайы тіркеу карточкасы, аннотациялык парақ толтырылады.

    1.1.   Арыз (өтініш, кейде шағым).

    Арыз - ұйым басшысының, лауазымы жағынан  жоғары тұрған адамның атына белгілі  бір ақпаратты, отінішті, мәліметті  жеткізу мақсатында жазылатын іс қағазының бір түрі. Арыз көлемі жағынан шағын болады 1-3 бет немесе 500-5000 белгі аралығында.

    Арыз көбінесе жеке адам атынан жазылады. Іс жүзінде қойылған мәселе бірден бірнеше адамның немесе, үлкен үжымның мүддесш көздейтін үжымдық (коллективтік) арыз түрлері де кездеседі. Арыз белгілі бір себеппен ғана жазылады. Әдетте онда бір ғана моселе көтеріледі. Арыз онда айтылған мәселені шешуғе қүқы бар адам атына жазылады.

    Арыздың бірнеше түрі бар. Олар: өтініш түрінде  жазылатын арыз, шағым турінде  жазылатын арыз, түсініктеме түрінде  жазылатын арыз, констатация түрінде  жазылатын арыз. Бұлардың әрқайсысы  ондаған мотивте жазылады. Арыз жазу ережесі барынша қарапайым десе де болады. Арыздың алты реквизиті бар: кімге жолданғаны, кім жазганы, қүжат аты, мазмүны, қолы, датасы.

    Арыз  сиялы қаламмен, таза түзетулерсіз жазылуы керек. Жазу машинкасын немесе оргтехниканы қолдануға болады. А4 форматты кейде А5 форматты қағазға жазылады. 

    Арыздың құрылымы:

1)  құжат адресациясы (кімнің атына жазылғаны);

2)  қүұат аты;

3)  негізгі  мәтін;

4)  қосымша  болса оған сілтеме;

5)  жазылу  мерзімі;

6)  қолы;

7)  арыз  мазмүнымен келісушілер қолы,

     Адресацияга лауазым иесінің, мекеме, ұйым басшысының ресми қызметінің толық аты, қажет жағдайда фамилиясы, аты-жөні кіреді. Адресация парақтың оң жағын ала жазылады. Егер арыз бірнеше лауазым иесіне бірден жазылып отырған болса олардың барлығының ресми қызметі (қажет жағдайда фамилиясы, аты-жөні) адресацияда қөрсетілуі қерек. Мысалы, Петропавл қаласы сут заводының директоры Т.С.Пірімбетовке Көшірмесі: Петропавл қаласы СЭСмеңгерушісі Р.С.Садуовқа

     Тақырыбы  парақ ортасына адресациядан төмен жазылады. Мысалы, ШАҒЫМ, АРЫЗ

ТҮСІНІКТЕМЕ

     Негізгі мәтін кіріспе сөзден басталады. Мысалы, "Менін Сізге арыз беру себебім,". Ары қарай қүжаттың мәнін ашатын, арыз жазуға себеп болып отырған негізгі мәселе  соз болады.   Мәтін соңында қүнделіқті қызмет этикасын  сақтау  сөздерін  қолдана отырып  адресаттан  қандай шешім күтетіндігі жазылады. Мысалы,  "Айтылғандарды ескере отырып шара қолдануыңызды сүраймын", "Нүсқау беруіңізді сүраймын" т.б. Мәтін парақтың бар кеңдігіне, тақырыптан төмен жазылады.

     Жазылу  мерзімі. Арыздың жазылған күні, айы (жазбаша) және жылы көрсетіледі. Жазылу мерзімі негізгі мәтіннен төмен, парактың сол жақ бөлігінде орналасады. Мысалы,

24 наурыз 2000 жыл.

     Қолы.  Арыз жазушының  атқаратын қызметінің толық ресми  аты жазылады, кол  қойылады. Парақтың оң жағына фамилиясы, аты-жөні жазылады. Мысалы,

     Қазақ техникалық университеті

     саясаттану кафедрасының оқытушысы ________Бекенова А.К. 

     Егер  арызға кол қоюшылар бірнешеу болса  онда олар иерархиялық тортіппен  я болмаса алфавит төртібімен жазылады. Қол қоюшылар өте көп болатын болса онда арызға қол қою парағы тіркелді.

     Арыз  мазмүнымен келісуші қолы қойылғанда келісім туралы қысқаша ақпарат  та жазылады. Мысалы, "Келісемін", "Қарсы емеспін". Бұл жерде де датасы жазылып, атқаратын қызметі көрсетіледі.

     Ескертулер:

     1. Егер арыз бірнеше адамның  атына қатар жазылса, олардың  барлығының ресми қызметі, аты-жөні  адресацияда көрсетілуі керек.

     2. Егер арыз бірнеше адамның  атынан жазылса, олар иерархиялық  тәртіппен я болмаса алфавит  ретімен жазылады.

     3. Арыз қолмен де, компьютермен де қатесіз жазылуы тиіс. 

9. Мінездеме.

Мінездеме, оның түрлері.

      Мінездеме - түрлі мекеме, үйым  бірлестік, оқу орындарында белгілі  бір адамды өмірбаяндық, біліктілік, кәсіптік, адамшылық тұрғыда жазбаша  сипаттау мақсатында жиі жазылатын  іс қағазының бір түрі.

    Қызметтік мінездеме — мінездеменің айрықша кең тараған және әмбебап формасы. Қызметкерді объективті өрі нақты мінездеу қажет болған жағдайда жазылады. Қорытынды бөлімі еркін стилъде жазылады жоне құжат мазмұнын түйіндейді.