Жеке адам өміріне қатысты құжаттар

    Түйіндеме – белгілі бір тұлғаның өмірбаяны, білімі, мамандығы, кәсіптік шеберлігі, біліктілігі, икемділігі жайлы нақты, қысқа мәлімет беретін іс қағазының бір түрі.

    Жазылған  түйіндеме сіз туралы толық мәлімет  беру үшін онда, сіздің біліміңіз, біліктілігіңіз, жеткен жетістігіңіз, жұмыс тәжірибеңіз, не нәрсеге икемділігіңіз бар екені айтылуы керек. Түйіндеме сіздің кең көлемдегі визит карточкаңыз іспеттес. Түйіндеме жазуда сіздің мақсатыңыз - өз өмірбаяныңыз бен жұмыс тәжірибеңізді, мамандығыңызды, икемділігіңізді ұтымды көрсете  білу. Осы арқылы ойлаған жұмыс орнына қол жеткізу. Сондай-ақ түйіндеменің әдемі рәсімделуіне де көңіл бөлгеніңіз дұрыс. Яғни мекеме басшысы сіздің кім болып істегіңіз келетінін түйіндемені оқу барысында бірден ұғатындай болу керек  Қалаған мамандығыңызға байланысты жеке басыңыздың қасиеттері анық көрсетілуі тиіс. Мәселен, сіз жарнама агенті болып орналасқалы келсеңіз түйіндемеге адамдармен жақсы қарым-қатынас жасай алатындығыңыз, тапқырлығыңыз, интуицияңыз, адам психологиясын жақсы білетіндігіңіз сияқты қасиеттеріңіз жазылуы керек. Түйіндемеде белгілі бір адам туралы мәліметтер ықшам әрі нақты түрде беріледі.

    Түйіндеменің  ерекшелігі – үміткердің білімі және кәсіби шеберлігі туралы мәліметтердің  кері хронологиялық тәртіпте берілуі. 

Түйіндеменің  мазмұндық-құрылымдық жүйесі:

• аты-жөні;
• туған жылы, күні, айы, туған жері;
• ұлты;
• жынысы;
• мекен-жайы, телефоны;
• отбасы жағдайы;
• азаматтығы;
• білімі;
• бітірген оқу орындары;
• кәсіби біліктілігі мен кәсіби тәжірибесі;
• тілдік дағдылары;
• компьютерлік сауаттылығы;
• жеке қасиеттері (жауапкершілігі, адамдармен қарым-қатынас орнатуға бейімділік, ұстамдылық, мақсаттылық, ұйымдастырушылық, басқарушылық қабілеттер, ұжыммен жұмыс істей білу, ұқыптылық, алға қойған міндеттерге шығармашылық көзқарас т.б.)
• қызығушылығы (саяхатқа шығу, би, домбырада ойнау, кітап оқу т.б.) туралы мәлімет, қосымша ақпараттар (мақтау грамоталары, сертификаттар, наградалар, патенттер т.б.)

 

                    Түйіндеме жазғанда  жадыңызда ұстаңыз!

        1. Түйіндемеде Сіздің маман ретіндегі бейнеңізді толықтыратын, аша түсетін өз мінезіңіздің кейбір жақсы қырларын да атап өтініз. Басшылық, жетекшілік, ғылыми жұмыстарға икемділігіңіз болса, ол да назардан тыс қалмасын.

     Дайындаған  құжаттар мен жазбаларды қайталап бір  оқып шығып, керекті мәліметтерді ойша реттеп алып резюменің колжазбасын дайындауға кірісіңіз. Құжаттар мен мәліметтерді дайындап алғаннан кейін түйіндеме жазып шығу қиын болмайды. Ең бастысы ол мәліметтерді ретімен, қысқа, нақты бере білу. Қашан, қайда оқыдыңыз, қайда, кім болып істедіңіз, қайда, қашан біліміңізді көтердіңіз, тәжірибе жинақтадыңыз?

     Егер  ғылыми дәрежеңіз болса оны қалыптасқан  редакциямен көрсетесіз. Мысалы, "техника  ғылымының кандидаты", "биология магистрі", т.б.

     Жазған  еңбектеріңіз, шыққан кітаптарыңыз болса, маңыздыларын атап көрсетіңіз.

     Қызмет  бабымен, саяхатшы ретінде жасаған шетелдік сапарларыңыз да көрсетіледі. Шет тілін білу дәрежеңіз, компьютерді қаншалықты игергендігіңіз де көрсетіледі.

     Жеңіл машина немесе көліктердің басқа түрін жүргізе алатындығыңызды көрсету де артық болмайды.

     Айтылатын негізгі мәселелер осы. Қысқасы, "не, қайда, қашан" екендігі жазылады.

     2. Түйіндемені оқыған қезде сіздің алға қойған мақсатыңыз айқын көрініп түруы кереқ, яғни мекеме басшысы сіздің кім болып істегіңіз келетінін түйіндемені оқығанда бірден үғатындай болғаны дүрыс.

     Жеке  басыңыздың қасиеттерін атап көрсеткен  кезде, оның сіздің таңдап отырған жұмысыңызға  орналасуға септігі тиетіндігі басты  назарда болуы қерек. Мысалы, сіз  жарнама агенті болып орналасқалы  келсеңіз, түйіндемеге адамдармен жақсы қарым-қатынас жасай алатындығыңыз, тапқырлығыңыз, интуицияңыз, адам психологиясын жақсы білетіндігіңіз сияқты қасиеттер жазылуы керек. Егер бастауыш сынып оқытушысы болғыңыз келсе, балаларды жақсы көретіндігіңіз, мейірімділігіңіз, шыдамдылығыңыз т.б. жазылуы кереқ. Жиналған мәліметтерді түйіндемеде берудің екі жолы бар: хронологиялық және фунқционалдық (күнтізбелік және қызметтік тәсілдер).

     Хронологиялық тәсіл. Алдымен қазір істеп жүрген жүмысыңыз көрсетіледі де, ары қарай хронологиялық ретпен жазылады. Яғни, соңғы орында сіздің бірінші жұмыс орныңыз, я болмаса бірінші аяқталған оқу орны жазылады. Егер сіздің жұмыс өтіліңіз көп болса, алдымен кәсіптік жолыңызды көрсеткеніңіз дүрыс. Ал оқу орнын жаңа аяқтаған, қызметті жаңа бастағалы тұрған адам оқыған оқу орны, алған мамандығы жайлы мәселені негізгі назарда ұстайды.

     Функционалдық тәсіл. Бүл тәсіл білімі мен біліктілігі, жүмыс тәжірибесі мол адамға лайықты. Мұнда жұмыс өтілі кері хронологиялық ретпен беріледі де, одан кейін білімі жайлы мәліметтер көрсетіледі. Егер бір мекемеде бірнеше жыл қатарынан істесеңіз, онда жүмысыңыздың жалпы сипаты өзгермегенде болса, бәрін тізіп жатпай-ақ, қысқаша жазуға болады. Мысалы, "1991-1999 жылдар аралығында Машина жасау заводында экономист, аға экономист, директордың орынбасары қызметтерін атқарды".

     Соңғы жүмыс орнынан немесе жеке адамның  атынан алынган кепілдеме болса, оның бар екендігі резюмеде бір сөзбен айтылу керек. Қажет деп тапқан жағдайда ол резюмемен бірге тапсырылады. 

  Түйіндеме үлгілері 

                                        Т Ү Й І Н Д Е М Е

     Аты-жөні: Сұлтанова Назира Айханқызы

     Туған жылы, күні, жері: 1914 ж. 4-сәуірде Талдықорган қаласында тудым.

     Мекен-жайым: Алматы қаласы, N. Тілендиев көшесі, 21, 3.

     Үй  телефоны: 41-00-43

     Мамандығым: заңгер, тарихшы.

     Сала: Жоғары оқу орнының оқытушысы, мемлекеттік аппарат қызметкері.

     Білімі  мен қызмет жолы туралы мәлімет:

     Қазақ мемлекеттік зац  университетініц  аспиранты 1997-2000 жж.

Ілияс Жансугіров атындагы  университеті тарих факулътетініц оқытушысы   /995-1997 жж.

Ілияс Жансүгіров атындагы Талдықорган университеті тарих және қуқық факультетініқ студенті — 1991-1995 жж.

     Негізгі мәліметтер. Казақстан тарихы, қуқықтану мәселелерімен айналысып, зерттеу жумыстарын жүргіздім. "Әлихан Бөкейхаповтың саяси, қуқықтық көзқарастары" тақырыбында кандидаттық диссертация жаздым. Республика, қала, жоғары оқу орындары колемінде өткен конференцияларды баяндама жасадым. Жогары оқу орнында жұмыс істеген тәжірибем бар. Қоғамдық жумыстарға белсене араласамын.

     Қосымша мәліметтер: Ана тілім — қазақ тілі. Ағылшын және орыс тілін жақсы білемін. Компьютермен қолданушы ретінде жұмыс істей аламын. Туристік сапармен Туркия, Қытай, Корея мемлекеттерінде болдым. Жеңіл машина жургізе аламын (1998 жылдан). Көпшілікпен жумыс істегенді ұнатамын. Ұйымдастырушылық қабілетім бар. Тапсырған іске жауапкершілікпен қараймын.

     Әуестіктері Театрға, спорт жарыстарына барганды, кітап оқығанды ұнатамын.

Кепілдеме туралы мәлімет: Қазақ мемлекеттік заң университеті Мемлекеттік құқық кафедрасының меңгерушісі берген кепілдеме қосымша беріліп отыр.

4 наурыз 2000 жыл  (қолы)     Сұлтанова Н.А. 

Түйіндемеде  жұмсалатын терминдер  және термин клишелері: 

ұлт   _________________ ұлтым – неміс (украин)

азаматтық    ---------------- Қазақстан Республикасының

азаматы білім    _______________ жоғары білімді

орта білімді  отбасы   --------------  отбасым бар

жұбай                               үйленгенмін

бала                                  үйленбегенмін

қыз   тұрмыстамын

ұл                                     ажырасқанмын

қыз                                   тұрмысқа шақканмын

ата-ана                   тұрмысқа шықпағанмын

Спортпен айналысамын: ат спортын, футболды үнатамын, I разрядты волейболшымын.

Компьютерде, интернетте, ЭЕМ машиналарында  жұмыс істей аламын

Қазақ, ағылшын, орыс

тілдерін меңгергенмін, меңгермегенмін

орташа меңгергенмін, түсінемін, оқи аламын, сөздікпен аудара аламын, жаза аламын

жұмыс өтілі, еңбекақы, үстеме ақы, марапаттау, еңбек кітапшасы, дәрігерлік сараптау қорытындысы. 

                                      3.    ЖЕКЕ  ІС ПАРАҒЫ

    Кадрлар    жөніндегі    жеке    іс    парағы -  жұмысқа    қабылдану, сайланбалы оргаңдарға сайлану кезінде, сондай-ақ ұйымдар, мекемелер мен  ведомстволар талап еткен басқа  жағдайларда толтырылатын арнаулы бланк түріндегі ресми құжат. Жеке іс парағында көрсетілетін мәліметтер еңбек кітапшасында, өмірбаянда берілетін мәліметтермен дәлме-дәл сәйкес жазылады, жеке адамның азаматтық хал-жағдайы, кәсібі мен мамандығы, қоғамдық қызметі мен еңбек жолы толық көрсетіледі. 

НЕГІЗГІ  СӨЗДІК 

Жеке іс парақ /ғы/                              - личный листок

Кадрлар жөніндегі  жеке

іс парағы                                             - личный листок по

учету кадров

жүмысқа қабылдау                   - принять на работу

кадрлар жөніндегі  жеке іс парағын толтыру                    - заполнить личный

                                                                                                  листок по учету      кадров

тек / тегі/                                            - фамилия

аты                                                    - имя

әкесінің аты                               - отчество

туған жылы, айы, күні              - год, месяц,

число рождения

азаматтығы                                          - гражданство

ұлты                                                    - национальность

әлеуметтік тегі                                   - социальное происхождение

жынысы                                             - пол

білім                                                    - образование

мамандық                                            - специальность

жоғары /орта/ оқу  орны            - высшее (среднее) учебное заведение

дәреже                                       - степень

атақ                                                     - звание

ғылыми еңбек                                     - научный труд

өнертабыс                                            - изобретение

лауазвім                                              - должность

жұмыс істеген  жылдары            - трудовой стаж

шетел                                                - иностранное государство

сайланбалы органдар                          - выборные органы

әскери қызметке қатысы           - отношение к воинской службе

әскери атагы                              - воинское звание

толтыру                                               -заполнить