Психологияның даму тарихы

5. Шет елдердегі  когнитивті психологияның даму  тарихы

Адам қалыбы екі нәрсе: тәні мен жанынан тұратыны белгілі. Жан адамның барлық денесінің падишасы. Адамның бар ақиқатын сол жан — дүниесінде. Жан ақиқатын тануды жаратылыс болмысын білмейінше мүмкін емес. Адамға бес қасиет беріліпті, оның тұрар жайы дене болса, ілім білімді аулаушысы жаны болады. Сондықтан денедегі бес қасиет — бес сезім жанның қақпаны. Бірі көзге көрінсе, екіншісі көзге көрінбейді. Міне, сондықтан жан көзге көрініп тұрған денеде қажеті бар. Жанның да өзіне лайық қасиеті бар. Сол қасиеттердің тұрақты жайы ми болса, сол мидағы өсі қасиеттердің әрбіріне қатысты өзіне ғана тән атқаратын іс — әрекет аамалдары бар. Адам жанындағы ақиқатты амалдарды тануы, оның жасалуы құпиясына үңілу психологтардың басты міндеттердің бірі болып саналады.Дині, ғылыми тұрғыдан оны түсіндіруге тырысты және бірі — екіншісіне негіз болды. Осыған орай «ғылым қаншалықты дамыса, сол арқылы дині (исламның) зор хикметтері де сол дәрежеде тағы жақсы көрініс береді» деп көрсетіледі. Адамның дүние ақиқатын толық білу жөніндегі толғаныстар қай кезеңде болмасын маңызды мәселенің бірі болды. Егеменді Қазақстанның азаматын қалыптастыруда біз «Қазақстан Республикасының, Қазақстан — 2030» дейінгі даму стратегиясынла белгіленгендей «Білім берудің жаңа ұлттық моделін әзірлеу және оны жүзеге асыра бастау» мақсаттарының (3;-19), басшылыққа ала отырып жүргізіледі. Егеменді елімздің стратегиялық бағытын жүзеге асыруда Ел басы Н.Ә.Назарбаев жыл сайынғы үндеуі және сөйлеген сөздерінде үздік әлемдік тәжірибені дұрыс пайымдап, зерделеп оны елеміздің жағдайына бейімдеп, ұтымды да, әрі тиімді пайдалануды айтып келеді. Қазақстан Республикасының Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясына қатысты. «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында» деген. Қазақстан халқына жолдаған 2006 ж. 1 наурыздағы жолдауында: «Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуы қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңілген дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық «орнын» иемделген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуын қалаймыз», деп көрсетеді.

Қортынды

Қорытындыда зерттеу барысында жасалған тұжырымдамалар мен балалар мінезіндегі үйлеспеушіліктер байқалғанда оларға психологиялық қызмет көрсету жолдары анықталған.«Мінез-құлық және оның негізгі көріністері» — деп аталатын бірінші бөлімінде мінез-құлықтың негізгі көрсеткіштері және олардың көрініс беру ерекшеліктерін түсіндіретін теориялық қағидалар талданып, мінез-құлықтардағы ауытқулар деген не екені көрсетілген. Оқушылардың мінез-құлқындағы ерекшеліктерге сипаттама берілген.«Мінез-құлқында ауытқулары бар балаларға психологиялық қызмет көрсету» деген оқушылардың мінез ерекшеліктерін зерттеу, балалардың мазасыздану деңгейін және акцентуациясын зерттеу нәтижелері берілген.