«Әділет СК» ЖШС – нің тіркелген құжаттарын жеке және заңды тұлғалары бойынша есепке алу және талдауға арналған бағдарламалық қамтама

     N=6,12×1,3=7,956 8

     400 лк нормаланған жарықтануды құру  үшін барлығы 6 ЛБ шам керек.

     Қорытындылай  келе параметрлері 7х4 бөлмені нормаға  сай жарықтандыру үшін 8 шам керек. 

     4.5 Өндірістегі шу 

     МЕСТ 12.1.003-91 құжаты шу жіктелуі, сипаттамасы мен жұмыс орындарында шекті деңгейін, одан қорғану түрлері, машиналар, тасымалдау құралдары мен басқа құралдардың шу сипаттамасы мен өлшеу тәсілдерін бекітеді.

     Жұмыс орнында шудың деңгейі

     Өндіріс мекемелерінде шудың деңгейі 70 дб-дан аспауы керек. Шу мен тербеліс деңгейі шуды өлшейтін Ш-71-мен және діріл, шу өлшегіші ИШВ-1, ПИ-6-мен өлшенеді [17].

     Өндірісте шу мен тербеліс деңгейін төмендететін шаралар қолданып, жоспарлар жасалуы  тиіс:

     -дауысты  шығармайтын құрал пайдалану (есік, терезе, қабырға);

     -дауысты  төмендететін қабырғалар мен  төбелер орнату, бірінші кезекте  автомат залдары тұрады;

     -механикалық  және аэродинамикалық шуларды  төмендету шараларын қолдану;

     -желдеткіштерді  сапалы орнату;

     -бөлмелерді  дыбыс шығармайтын материалдармен қамтамасыздандыру. 

     4.6 Жабдықтарды құру, жөндеу кезінде  техникалық қауіпсіздік 

     Бағдарламалық және аппараттық әдістердің сәйкестігінен  қатаң бақылау құру және де эргономикалық  талаптардың шарттарын жүзеге асыру. Олардың кейбірі:

     ● медициналық көрсеткіштер бойынша шектеулерді сақтау;

     ● дисплей сипаттамасына назар  аудару;

     ● оператордың жұмыс орнын дұрыс  ұйымдастыру;

     ● оператордың жұмыс уақытын дұрыс  ұйымдастыру.

     Олардың әрқайсысын анықтай қарап, жеке сипаттама  кепілдемелер ұсынуға болады:

     ● 19 көп емес өлшемді экран өлшемімен және жоғары мүмкіншілікті рұқсат етілген дисплей қолдану ұсынылады;

     ● 70-72 Гц кем емес жоғары рұқсат етілен видео адаптерлерді және тұрақты  коды жиілігін таңдаған ыңғайлы;

     ● дисплейден 70 см жақын отырмау қажет;

     ● экран дисплей жарық көзінің шығу дақтарын азайтатындай орналасуы қажет;

     ● дисплейді жарық көзіне қарай  немесе сонымен қатар орналастыруға  болмайды;

     ● мүмкіндігінше оператордың жұмыс  орнының  жарықтығы 2/3 орташа бөлме  жарықтануынан аспауы тиіс;

     ● дисплей артындағы қабырға шамамен оның экраны сияқты жарық болуы тиіс;

     ● бір бөлмеге бірнеше дербес компьютерді  орнатқанда әр оператордың жұмыс  істеу орнынан артындағы және жанындағы көршілес дербес компьютерлердің  қабырғасы 1,2 м кем болмауы тиіс;

     ● жұмыс орны ыңғайсыздықтан және дененің статистикалық күшеюі тудырмайтындай ұйымдастырылуы тиіс;

     ● дисплеймен жалпы жұмыс істеу  уақыты оператордың жұмыс уақытының 50% аспауы тиіс;

     ● сағатына 10 мың клавиша басу (шамамен 1500 сөз) жұмыс ретінің екпінінен  аспауы тиіс;

     ● компьютермен жұмыс істегенде міндетті түрде әр 2 сағатта 15 минуттың үзілістер жасау қажет, ал интенсивті жұмыста, әр сағат сайын.

     Қолданушының  қауіпсіздігінен бөлек компьютердің қауіпсіздігі және ондағы сақталған  берілгендердің қауіпсіздігі де ескеріледі. Өте қажетті ақпаратты сақтауға қолданылатын дербес компьютерлерге тоқтаусыз қоректенетін құрылғы орнату электр жүйесіндегі апаттық жағдайда біраз уақыт қоректенуін қолдайды [17].

     Жүйелік блоктың артқы қабырғасын қоршауға немесе дербес компьютерді қабырғаға  тығыз қою – ол жүйені  блоктың «күрделі» салқындау режиміне немесе қызып кетуіне әкеліп  соқтырады. Дисплейге де дәл сол сияқты желдетусын жабатын қағаз, кітап  және  ешқандай зат қоюға болмайды. Шаң және электроника бір бірімен қосылмайды, сондықтан бөлмеде қабылдауға болатын тозаңдық тәртіп сақтау қажет. 

     4.7 Электр қауіпсіздігі 

     МЕСТ 12.1.038-89 құжаты негізінде 400 Гц-ге дейін  жиілікте тұрақты және айнымалы токпен жұмыс істейтін электр қондырғыларының  қорғаныс жерледіруі мен нөлденуіне арналған, және қорғаныс жерледіру мен нөлдену арқылы электр қауіпсіздігін қамтамасыз етеді [17].

     Стандарт  жарылысқа қауіпті аймақтар, электр тасымалдаушылар, кемелер, металлдық  сыйымдылықтарда, су астында, жер асты мен медициналық техниканың қорғаныс жерледіруі мен нөлденуіне қолданбайды.

     Қорғаныс  жерледіру мен нөлдену, оқшаулаудың  бұзылғанының арқасында электр қондырғысының  ток жүрмейтін металл бөліктері  кернеу астында қалғаны, адамның  сол металл бөліктеріне тиіп кеткен жағдайда электр тогынан қорғау керек.

     Қорғаныс  жерледіру электр қондырғысының металлдық бөлімімен жер немесе жерге балама арасындағы әдейі жасалған электрлік байланысты айтады.

     Нөлдену электр қондырғысының металлдық  бөлімімен қоректі көздің жерленген  нүктесі арасында қорғаныс нөлдік өткізгіш арқылы электр байланысы айтылады.

     Қорғаныс  жерледіру мен нөлденуге электр қондырғыларының ток жүргізбейтін металдық бөлімдерінің басқа түрлі  қорғаныс әдісі болмаған жағдайда қамтылу  керек.

     Электр  қондырғыларының қорғаныс жерледіруі мен нөлденуін келесі шарттарға  сәйкес орындау керек:

• айналмалы токтың номинальді кернеуінің 380 В-тан, тұрақты токтың 440 В-тан жоғары болған кезде міндетті түрде болу керек.
• МЕСТ 12.1.013-78 құжатына сәйкес қауіпті және аса қауіпті жұмыстарда айналмалы токтың номинальді кернеуінің  42-380 В аралығында, тұрақты токтың 110-440 В аралығында болған кезде міндетті түрде болу керек.

     Электр  қондырғыларында қорғаныс жерлендіргіш ретінде алғашқы кезеңде табиғи жерлендіргіштер қолданылуы керек.

     Өнеркәсіптік  ғимараттардың темірбетон іргетасын  табиғи            жерлендіргіш ретінде алғанда, қосымша табиғи емес жерлендіргіштер қажет        болмайды.

     Шекті кернеу мен жерлендіргіш құралдарының кедергісі жылдың кез келген мезгілінде қамтылу керек.

     Бір немесе көп қызмет атқаратын электр қондырғыларына жерлендіргіш қызметін атқаратын құралдар, осы электр қондырғысының жерлендіргіш қызметін атқаратын барлық талаптарына сәйкес болу керек.

     Жерлендіргіш  мен нөлдену қорғанысқа қолданылатын өткізгіш ретінде осы қызметке арнайы жасақталған құралдарды пайдалану  керек, немесе құрылыс металдық, электромонтаждық конструкцияларды қолданған жөн. Нөлдегіш өткізгіштер ретінде алғашқы кезеңде жұмысқа қабілетті тұрған өткізгіштерді пайдалану керек.

     Жерлендіргіш  қорғаныс пен нөлденуге қолданатын өткізгіштердің материалы, конструкциясы  мен өлшемі, жылдың барлық мезгіліне                     және механикалық пен химиялық әсерлерге тұрақтылықты қамтамасыз ету керек. 

     4.8 Өртке қарсы іс-шаралар 

     МЕСТ 12.1.004-92 құжаты әртүрлі объекттердің қорғаныс жағдайы бойынша өмір циклінің барлық сатысына жалпы талаптарды орнатады. Ал өмір циклінің сатылары келесідей болады: зерттеу, нормативті құжаттарды жасау, құрастыру, жобалау, дайындау, құрылыс, қызметті орындау, тәжірибе жұмыстары, сатып алу, сату, сақтау, тасымалдау, орнату, монтаж, техникалық қызмет, жөндеу, пайдалану. Бұл нормаларға сәйкес келмейтін объекттерге, стандарт, өрт қауіпсіздігін құрылыс, пайдалану сатыларына орындалады [24].

     Өрт болған жағдайда 101 нөміріне телефон  шалу керек.

     Өртті сөндірудің алғашқы құралдарына  ішкі өрт крандары, өрт сөндіргіштердің түрлі үлгілері, құм, киіз,таскендірлі мата жатады. Үлкен емес өрт ошағын сөндіру үшін өртті сөндірудің алғашқы құралдары қолданылады.

     Ішкі  өрт краны – ішкі өрт су құбырының  элементі. Ол еденнен 1,35 м биіктікте  орналасуы қажет. Әрбір қорғалатын ғимаратта екіден кем емес өрт краны болуы қажет.

     Өрт сөндіргіштер сөндірудің қолданылатын құралдары түрлері бойынша үш топқа бөлінеді: көбікті, газды және ұнтақталған.

     Көбікті өрт сөндіргіштер конструкциясы  бойынша химиялық, ауа-көбікті және әуе-механикалық көбікті беруге арналған сұйықтық.

     Газды өрт сөндіргіштер көмір қышқылды, аэрозольды және көмір қышқыл-бромэтилді болып бөлінеді.

     Бөлмеде көмір қышқылды өрт сөндіргіш  қолданылыды.

     Ұнтақты өрт сөндіргіштерді кернеу астында  орналасқан электр қондырғыларын, сілтілі-жер металлдарды, жанатын сұйықтықтарды және тез тұтанатын жанатын заттарды сөндіру үшін қолданады.

     Ұнтақты өрт сөндіргіштер тасымалданатын (ОП-1, ОПС-6 және ОПС-

     10), қозғалатын (ОППС-100, СИ-120) болып шығарылады.

     Ұнтақты қуат (ОП-1) өрт сөндіргішті аудару кезінде төгілуі, немесе сығылған газбен (азотпен немесе ауамен), (ОПС-6, ОПС-10, ОППС-100, СИ-120) үрленуі мүмкін [17]. 

     Кесте 4.6

     Құрылыс конструкцияларының минимальді өртке  қарсы шыдамдылығы 

 

     4.9 Төтенше жағдай  кезіндегі тіршілік  қауіпсіздігі 

     «Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» 1995 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңында төтенше жағдайлар түсінігіне мынадай анықтама берілген .

     Төтенше жағдай адамдардың  қаза табуына әкеліп соғатын немесе әкеліп соғуы мүмкін, олардың денсаулығына, қоршаған ортаға және шаруашылық жүргізуші объектілерге нұқсан келтірген немесе келтіруі мүмкін, халықты едәуір дәрежеде материалдық шығындарға ұшыратып, тіршілік жағдайын бұзған немесе бұзуы мүмкін авария, зілзала немесе апат салдарынан белгілі бір аумақта туындаған жағдай.

     Көптеген  өнеркәсіп және басқа объектілер орналасқан, сондай-ақ көлік құралдары  көбірек шоғырланған жіне өртқаупі жоғары елді мекендерде тұратын адамдар  төтенше жағдайға тап болуы мүмкін; сондықтан да жас кезіңнен бастап өзіңді қалыптасқан жағдайда да сауатты іс-әрекет жасауға, оқиғаны жедел бағалауға, дұрыс шешім қабылдауға, өзін және басқаларға көмек көрсетуге дайындау қажет.

     Жердің  сілкіну қаупі бар аймақта  тұратын халық жас кезінен  бастап жер сілкінген жағдайда өзін және жақын туысқандарын құтқаруға дайын болуға тиіс.

     Таулы және тау бөктерінде тұратын адамдарға  су тасқыны үнемі қатер төндіреді. Сондықтан да бұл адамдар апат соққысын қабылдауға әзір болуға, адамдарды, үй хайуанатын, мүлік пен үй-жайды  құқтқара отырып тосын жағдайда дұрыс іс-әрекет жасауға тиіс.

     Көктемгі  су тасқыны, жаңбыр жиі болып тұратын  өзен жағалауларында орналасқан елді мекендерде халық өз үй-жайын қоршауды және өзін осы апаттан қорғай білуге тиіс.

     Тұрғын  ғимараттары жиі шоғырланған  жағдайда (ықшам аудандарда) өрт аса қауіпті. Соңғы уақыттарда жиілеп кеткен газды дұрыс пайдаланбаудан  болған жарылыстар өрттің пайда болуына, ғимараттардың бұзылуына алп келумен қатар адамдар өмірін қиып кетуде. Сондықтан да әр адам тек өрттің пайда болу себебін ғана емес, сондай-ақ өрт кезінде  дұрыс іс-әрекет жасауды жақсы білуге тиіс.

     Адам  өмірінде қауіп төндіретін  бірқатар тосын жағдайлар бар. Мысалы, төтенше  жағдай кезінде халық көп шоғырланған  жерде үрейленген адамдар  қате іс-әрекет салдарынан қаза табады немесе жарақат  алады.

     Сұрапыл дауыл – жойқын күші бар және едәуір созылатын, жылдамдығы 30 м/сек  (108 км/с) және одан да жылдам  созылатын жел [17].