Мемлекет қызметі

  19-бап. Мемлекеттiк қызмет өткерудiң өзге де мјселелерi     

 Мемлекеттiк қызметтен  өтудiң осы Заңмен реттелмеген өзге де мјселелерi Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен, ујкiлеттi органның ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi бекiтетiн Мемлекеттiк қызмет өткеру тјртібi туралы ережемен реттеледi. 
      Ескерту. 19-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393 Заңымен.     

  20-бап. Мемлекеттiк қызметтің кадрлар резервi     

1. Мемлекеттiк саяси жјне  јкiмшiлiк лауазымдарға орналасу үшiн мемлекеттiк қызметтiң кадрлар резервi қалыптастырылады. 
      2. Кадрлар резервiн қалыптастыру жјне олармен жұмысты ұйымдастыру тјртiбi ујкiлеттi органның ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi бекiтетiн Мемлекеттiк қызметтiң кадрлар резервi туралы ережемен реттеледi.  
      Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - ҚР 2005.07.08 N 75 (қолданысқа енгізілу тјртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.  

5-тарау.  Мемлекеттік қызметшілерді қамсыздандыру     

  21-бап. Мемлекеттiк қызметшiлердiң еңбегiне ақы төлеу     

1. Мемлекеттiк қызметшiлердiң  еңбегiне төленетiн ақы қызметтiк мiндеттерiн сөзсiз жјне тиянақты атқаруы үшiн жеткiлiктi материалдық жағдайды қамтамасыз етуге, мемлекеттiк органдарды бiлiктi жјне тјжiрибелi кадрлармен жасақтауға жјрдемдесуге, олардың адал да бастамашыл еңбегiн ынталандыруға тиiс. 
      2. Мемлекеттiк саяси қызметшiлердiң еңбегiне ақы төлеу жүйесiн Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейдi.  
      Мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiлердiң еңбегiне ақы төлеу Қазақстан Республикасының Президентi бекiтетiн Еңбекке ақы төлеудiң бiрыңғай жүйесi негiзiнде жүзеге асырылады. 
      3. Мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiлердiң жалақысы республикалық жјне жергiлiктi бюджеттердiң қаржылары есебiнен не ұлттық Банк қаржысынан төленедi.  
      Бюджет қаржысының қысқаруы жалақыны, сондай-ақ осы Заңда көзделген өзге де кепiлдiктердi, жеңiлдiктердi жјне өтемақыларды қаржыландыруды азайту үшiн негiз бола алмайды. 
      4. Мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiлердiң жалақысы мен оларға төленетiн басқа да төлемдер Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тјртiппен индекстелуге тиiс.  
      Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393 Заңымен.     

  22-бап. Мемлекеттiк қызметшiлердiң демалысы     

1. Мемлекеттiк қызметшiлерге  сауықтыру үшiн екi лауазымдық  айлықақысы мөлшерiнде жјрдемақы төленiп, ұзақтығы отыз күнтiзбелiк күнге ақы төленетiн жыл сайынғы демалыс берiледi. 
      2. Мемлекеттiк қызметшiлердiң қалауы бойынша жыл сайынғы ақы төленетiн демалыс оларға бөлiп-бөлiп берiлуi мүмкiн. 
      3. Мемлекеттiк қызметшiге жалақысы сақталмайтын демалыс берiлуi мүмкiн. 
      4. Мемлекеттiк қызметшiлер мемлекеттiк орган басшысының не жауапты хатшының немесе Қазақстан Республикасының Президентi айқындайтын өзге де лауазымды адамның шешiмi бойынша жыл сайынғы немесе қосымша демалыстан шақыртылып алынуы мүмкiн. Пайдаланылмаған демалыстың қалған бөлiгi мемлекеттiк  қызметшiге тиiстi жылдың басқа кез келген уақытында берiледi не келесi жылғы демалысына қосылады. 
      5. Мемлекеттік јкімшілік қызметші ауыстырылған жағдайда не мемлекеттік саяси қызметшінің басқа мемлекеттік лауазымға тағайындалуына байланысты, егер мемлекеттік қызметші бұрынғы жұмыс орнында демалысын пайдаланбаған болса, жаңа жұмыс орнындағы ақы төленетін жыл сайынғы демалысы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мерзімі аяқталғанға дейін берілуі мүмкін.  
      Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393, 2010.12.29N 371-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.    

  23-бап. Мемлекеттiк қызметшiлердi көтермелеу     

1. Мемлекеттiк қызметшiлер  лауазымдық мiндеттерiн үлгiлi  орындағаны, мiнсiз мемлекеттiк қызметi, ерекше маңызды жјне күрделi тапсырмаларды  орындағаны үшiн жјне жұмыстағы  басқа да жетiстiктерi үшiн: 
      1) бiржолғы ақшалай сыйақы беру; 
      2) алғыс жариялау; 
      3) бағалы сыйлықтармен марапаттау; 
      4) сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарындакөзделген көтермелеудiң өзге де нысандары арқылы көтермеленуi мүмкiн. 
      2. Мемлекеттiк қызметшiлер ерекше еңбек сiңiргенi үшiн Қазақстан Республикасының мемлекеттiк наградаларымен марапатталады.     

  24-бап. Мемлекеттiк қызметшiлердi јлеуметтiк  
               қорғау шаралары      

1. Мемлекеттiк қызметшiлер  Қазақстан Республикасының заңдарындабелгiленген  тјртiп бойынша тұрғын үймен қамтамасыз етіледi. 
      2. Тұрғын үй жағдайын жақсартуға мұқтаж мемлекеттiк қызметшiлерге жеке тұрғын үй құрылысы үшiн жер учаскесi тегiн берiледi. Жер учаскесiн беру шарттарын Республика Үкiметi белгiлейдi. 
      3. Мемлекеттiк қызметшiлер жјне олармен бiрге тұратын отбасы мүшелерi белгiленген тјртiппен тиiстi мемлекеттiк денсаулық сақтау мекемелерiнде медициналық қызмет көрсетуді пайдаланады. 
      4. Мемлекеттік орган таратылған немесе қайта ұйымдастырылған жағдайда мемлекеттік јкімшілік қызметшілер жаңадан құрылған не басқа мемлекеттік органда өздерінің біліктілігіне сай жұмыспен қамтамасыз етіледі. Мемлекеттік јкімшілік қызметші жұмысқа орналасудан бас тартқан жағдайда, ол Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тјртіппен жұмыстан босатылады. Бұл орайда мемлекеттік органдарда кемінде үш жыл жұмыс стажы бар мемлекеттік јкімшілік қызметшілерге төрт орташа айлық жалақысы мөлшерінде жұмыстан шығу жјрдемақысы төленеді.  
      Мемлекеттiк органның штаты (саны) қысқарған жағдайда мемлекеттiк қызметшiге мемлекеттiк органдардағы жұмыс стажы үш жылдан кем болмаған кезде төрт орташа айлық жалақысы мөлшерiнде шығу жјрдемақысын төлеу жүргiзiледi. 
      5. Мемлекеттiк қызметшi қайтыс болған жағдайда оның отбасы мүшелерiне мемлекеттiк органдағы соңғы қызмет орны бойынша үш орташа жалақысы мөлшерiнде бiржолғы жјрдемақы төленедi, бұл орайда жјрдемақының мөлшерi Қазақстан Республикасының заңдарындабелгiленгеннен төмен болмауы керек.  
      Ескерту. 24-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393 Заңымен.     

  25-бап. Мемлекеттiк қызметшiлердi зейнетақымен жјне  
               јлеуметтiк қамсыздандыру     

 Мемлекеттiк қызметшiлердi зейнетақымен жјне јлеуметтiк қамсыздандыру Қазақстан Республикасының заңдарына сјйкес жүзеге асырылады.

6-тарау.  Мемлекеттік қызметшілердің мемлекеттік  қызметті  
тоқтатуы     

  26-бап. Мемлекеттiк саяси қызметшiлердiң отставкаға  
               шығуы жјне қызметтен босатылуы     

1. Отставка дегенiмiз мемлекеттiк саяси қызметшiнiң тиiстi мемлекеттiк лауазымдағы мiндеттерiн атқаруды тоқтатуы, ол оның жазбаша арызы негiзiнде жүзеге асырылады. 
      2. Отставканы мемлекеттiк саяси қызметшiнi осы лауазымға тағайындаған (сайлаған) мемлекеттiк орган немесе лауазымды адам қабылдайды немесе одан дјлелдi бас тартылады. Отставканы қабылдау немесе одан бас тартылу туралы шешiм жазбаша арыз берiлген күннен бастап бiр ай мерзiмде қабылданады. Саяси қызметшi отставкадан бас тартылған жағдайда қызметтiк өкілеттiгiн атқаруды жалғастыруға тиiс жјне оның Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тјртiппенқызметтен босауға құқығы бар. 
      3. Мемлекеттiк саяси қызметшiлер Конституцияда, осы Заңда жјне Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгiленген негiздер мен тјртiп бойынша отставкаға шығады. 
      4. Лауазымдық өкiлеттiгiн өрескел бұзу, мемлекеттiк қызметте болуға лайықсыз қылықтар жасау мемлекеттiк саяси қызметшiнiң отставкаға шығуы үшiн негiз бола алмайды, қайта жұмыстан босату үшiн негiз болады. Мемлекеттiк саяси қызметшiлердi қызметтен босатудың негiздерi мен тјртiбiн Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейдi. 
      4-1. Сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адамды немесе сыбайлас жемқорлық жасағаны үшін бұрын жұмыстан босатылған адамды жұмысқа қабылдау мемлекеттік саяси қызметшілердің мемлекеттік қызметін тоқтатуға негіз болып табылады. 
      5. Осы Заңның 7-бабының 2-тармағында аталған лауазымды адамдар отставкаға шығу құқығы бар лауазымды адамдар жјне отставкаға шығуға мiндеттi лауазымды адамдар болып табылады.  
      Ескерту. 26-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393, 2007.07.21N 308 Заңдарымен.     

  27-бап. Мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiлердiң  
               мемлекеттiк қызметтi тоқтатуының негiздерi     

1. Мемлекеттiк јкiмшiлiк  қызметшiлердiң мемлекеттiк қызметтi  тоқтатуы үшiн: 
      1) олардың өз тiлегi бойынша жұмыстан босату туралы арыз беруi; 
      1-1) тараптардың өзара келісуі бойынша еңбек шартын жасасу жолымен олардың мемлекеттік қызметте болу мерзімін жыл сайын ұзарту құқығымен Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленгензейнеткерлік жасқа толуы; 
      2) еңбек шарты мерзiмiнiң бiтуi не Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген негiздер бойынша келiсiм-шарттың бұзылуы; 
      3) мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiлердiң өз табысы мен мүлкi туралы көрiнеу жалған мјлiмет беруi; 
      4) осы Заңда белгiленген мiндеттер мен шектеулердi сақтамауы; 
      5) меншiк құқығымен тиесiлi мүлiктi сенiм бiлдiрiлген басқаруғабермеуi; 
      6) Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтуы; 
      7) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығын жасауы; 
      7-1) соттың айыптау үкiмiнің заңды күшіне енуi; 
      7-2) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адамды немесе сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін бұрын жұмыстан босатылған адамды жұмысқа қабылдауы; 
      7-3) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін ақталмайтын негіздер бойынша қылмыстық істі тоқтатуы; 
      7-4) мемлекеттiк қызметке кiру кезiнде мемлекеттiк қызметке қабылдаудан бас тарту үшiн негiз болуы мүмкiн көрiнеу жалған құжаттар мен мјлiметтердi беруі; 
      7-5) мемлекеттiк лауазымға тағайындалу кезiнде осы Заңда белгіленген талаптарға сјйкес келмеуі; 
      8) осы Заңда белгiленген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттiк  
јкiмшiлiк лауазымды конкурстан тыс атқаруы; 
      9) аттестаттаудың терiс нјтижелерi; 
      9-1) сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманың сақталу нысанасына арнайы тексерудiң терiс нјтижелерi; 
      10) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де негіздемелер негіз болып табылады. 
      1-1. Осы баптың 1-тармағының 3), 4), 5), 7), 7-1), 7-2), 7-3), 7-4) тармақшаларына сјйкес жұмыстан босатылған адамдар терiс себептермен босатылған болып танылады. 
      2. Мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiлердi босатуды мемлекеттiк органның мемлекеттiк јкiмшiлiк лауазымға қабылдауға құқығы бар тиiстi лауазымды адамы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленгентјртiппен жүргiзедi. 
      3. Қызметтен заңсыз босатылған жағдайда мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiнiң ујкiлеттi органға шағымдануға, сондай-ақ өзiнiң құқықтары мен бостандықтарын сот арқылы қорғауға құқығы бар. 
      4. Мемлекеттiк саяси қызметшiлердiң ауысуы мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшілердiң жаңадан тағайындалған мемлекеттiк саяси қызметшiлердiң бастамасы бойынша атқарып отырған лауазымдағы мемлекеттiк қызметтi тоқтатуы үшiн негiз бола алмайды.  
      Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393, 2005.07.08N 75 (қолданысқа енгізілу тјртібін 2-баптан қараңыз), 2007.05.15 N 253, 2007.07.21 N 308, 2009.12.07 N 222-IV (қолданысқа енгізілу тјртібін 2-б. қараңыз), 2010.12.29 N 371-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен. 

7-тарау.  Мемлекеттік қызмет туралы заңдарды  бұзу үшін  
жауаптылық     

  28-бап. Мемлекеттiк қызметшiлердiң жауаптылығы     

1. Мемлекеттiк қызметшiлердiң  өзiне жүктелген мiндеттердi орындамағаны  жјне тиiсiнше орындамағаны, терiс себептермен жұмыстан босатуға јкеп соғатын тјртiптiк терiс қылық жасаған адамдарды өз еркiмен жұмыстан босатқаны, мүдделер қақтығысын болғызбау жјне оны реттеу бойынша шаралар қабылдамағаны,лауазымдық өкiлеттiгiн асыра пайдаланғаны, мемлекеттiк жјне еңбек тјртiбiн бұзғаны үшiн, сондай-ақ осы Заңда белгiленген, мемлекеттiк қызметте болуға байланысты шектеулердi сақтамағаны үшiн мемлекеттiк қызметшiге тјртiптiк жазалар: 
      1) ескерту; 
      2) сөгiс; 
      3) қатаң сөгiс; 
      4) қызметке сјйкес еместiгi туралы ескерту; 
      4-1) қызметiн төмендету; 
      5) атқаратын қызметiнен босату қолданылуы мүмкiн. 
      1-1. Мемлекеттік қызметшіге сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тјртіптік жазаның мынадай түрлері: 
      1) қызметіне толық сјйкес еместігі туралы ескерту; 
      2) лауазымын төмендету; 
      3) атқаратын қызметінен босату қолданылады. 
      Қызметіне толық сјйкес еместігі туралы ескерту түріндегі тјртіптік жаза лауазымын төмендету түрінде тјртіптік жаза қолдану мүмкін болмаған кезде қолданылады. 
      Лауазымын төмендету түріндегі тјртіптік жаза төмен тұрған бос мемлекеттік лауазым болған жјне мемлекеттік қызметші осы лауазымға белгіленген біліктілік талаптарына сјйкес келген кезде қолданылады. 
      Атқаратын қызметінен босату түріндегі тјртіптік жаза сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңнамада көзделген негіздер бойынша қолданылады. 
      2. Тјртiптiк жазаны: 
      1) лауазымдық өкiлеттiгiне сјйкес осындай құқығы бар адамдар қолданады; 
      2) нақ сол терiс қылық үшiн қайтадан қолдануға болмайды; 
      3) Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленетiн тјртiппен қолданады. 
      3. Тјртiптiк лайықсыз јрекетке жол берген мемлекеттiк јкiмшiлiк қызметшiнi оны тағайындаған басшы белгiленген тјртiппен жауаптылығы туралы мјселе шешiлгенге дейiн лауазымдық мiндеттерiн атқарудан уақытша шеттетуi мүмкiн. 
      4. Мемлекеттiк қызметшi өз iс-јрекетiнiң заңсыздығы үшiн жауап бередi. Атқару үшiн алынған өкiмнiң заңдылығына күмјнданған жағдайда бұл жөнiнде ол өзiнiң тiкелей басшысына жјне өкiмдi берген басшыға жазбаша нысанда дереу хабарлауға тиiс. Лауазымы бойынша жоғары тұрған басшы аталған өкiмдi жазбаша растаған жағдайда мемлекеттiк қызметшi, егер оны орындау қылмыстық жазалануға тиiс јрекеттерге јкеп соқпайтын болса, оны орындауға мiндеттi. Мемлекеттiк қызметшiнiң заңсыз өкiмдi орындауының салдары үшiн осы өкiмдi растаған басшы жауап бередi. 
      5. Мемлекеттiк қызметшiлер қылмыс жјне өзге де құқық бұзушылықтар жасаған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген негіздер мен тјртiп бойынша тиiсiнше қылмыстық, јкiмшiлiк, материалдық жауапты болады.  
      Ескерту. 28-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2003.03.11 N 393, 2003.09.25N 484, 2010.12.29 N 371-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.     

  28-1-бап. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды  
                  жјне сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын  
                  құқық бұзушылықтарды жасағаны үшiн тјртiптiк  
                  жаза қолдану мерзiмдерi     

1. Сыбайлас жемқорлық  құқық бұзушылықтарды немесе  сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын құқық бұзушылықтарды жасағаны үшiн тјртiптік жаза терiс қылық анықталған күннен бастап үш айдан кешiктiрiлмей қолданылады жјне жазаны терiс қылық жасалған күннен бастап бiр жылдан кешiктiрiп қолдануға болмайды. 
      2. Қылмыстық iс қозғаудан бас тартқан не қылмыстық iстi қысқартқан жағдайда, бiрақ адамның јрекеттерiнде сыбайлас жемқорлық тјртiптiк терiс қылық белгiлерi болған кезде, тјртiптiк жаза қылмыстық iс қозғаудан бас тарту не оны қысқарту туралы шешiм қабылданған күннен бастап үш айдан кешiктiрiлмей, бiрақ терiс қылық жасалған күннен бастап бiр жылдан кешiктірiлмей қолданылуы мүмкiн. 
      3. Мемлекеттiк қызметшiнiң еңбекке уақытша қабiлетсiздiгiне, мемлекеттiк немесе қоғамдық мiндеттердi орындау үшiн жұмыстан босатылуына, демалыста, iссапарда болуына байланысты жұмыста болмаған уақытында бiр жылдық жјне үш айлық тјртiптiк жаза қолдану мерзiмi еңбек заңнамасына сјйкес тоқтатыла тұрады. 
      Ескерту. 28-1-баппен толықтырылды - ҚР 2003.09.25 N 484 Заңымен, өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 371-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.     

  29-бап. Мемлекеттiк қызметшiлер құқықтарының оларды  
               тјртiптiк жауапқа тарту кезiндегi кепiлдiгi     

1. Мемлекеттік қызметші  өзін тјртіптік жауаптылыққа  тартуға байланысты барлық материалдармен  міндетті түрде таныстырылуға  тиіс, оған қызметтік тексеру  рјсіміне жеке өзінің қатысу құқығы беріледі. 
      2. Жауапқа тартылушы мемлекеттiк қызметшiлер мемлекеттiк органның немесе лауазымды адамның iс-јрекетi мен шешiмдерiне ујкiлеттi орган белгілеген тјртiппен не сотқа шағым жасай алады. 
      Ескерту. 29-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 371-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.