Жаңа замандағы әлеуметтік ойлардың даму тарихы

Әлеуметтанымдық теориялардың ішінде 80-жыддарда қалыптас-қан козқарас - қоғамның принципті, мүлде басқа типінің пайда бо-луын атап көрсетеді. Бүл арада сөз болып отырғаны — жаңа олеуметтік нақтылыққа, ақпараттық негізге сүйенетін, "ақпараттық қоғам" деп аталатын қоғам. Мүнда қоғамдық қүбылысты анықтайтын фактор ретінде заттар мен тауарларды өндіру жүйесі емес, керісінше, ақпа-раттарды ондіру жүйесі қарастырылады. Мүндай постмодернистік қоғамда "экономикалық" адамдардың орнына басқа типтегі түлғалар келеді. Ал, бүл түлғшіардың үстанған омір салтыңда материаддық түтыну мүқтаждықтарының шеңберінен тыс басқа да себептер мен қазын&тар басым жатады.

Қазіргі кезеңдегі  әлеуметтанудың тағы бір концепідиясы ол — олеуметтік айырбастау теориясы. Бүл теорияны неғүрлым тез дамы-тушылар - американ әлеуметтанушылары Дж. Хоманс, П. Блау, Р. Эмерсон болды. Бүл теорияның түжырымы бойынша, адам мен қоғамның өзара әрекет етуі, әр түрлі әлеуметтік игіліктер мен іс-әрекеттер түрлерінің алмасуы арқасында өкімет, қүқықтық жағдай, тортіп, т.б. өмір сүреді деп түсіндіріледі. Адамның айырбастауға деген үмтылысы (психологиялық деңгейде) оның қызметі мен төртібіндегі негізгі бастаманың көзі ретінде қаралады. Айырбастау аркасында қоғамда жаңадан әр түрлі қүрылымдар пайда болып қана қоймайды, сонымен бірге, атап айтқанда, тану, сыйлау, мақүлдау, жетістік, достық, т.б. сияқты коптеген қатынастардың механизмдері де әрекет етеді. Айырбастау актісі қарапайым әлеуметтік әрекеттер ретінде жүзеге асады.