Халыққы тұрмыста ұсынылатын қызметтер

   Тұрар Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университеті                                
 
 

                                                              Кафедра: Нарық инфроқұрылымы 
 
 

 

 Тақырыбы: Халыққы тұрмыста ұсынылатын қызметтер 
 
 

          Тексерген: Искендирова.Г

          Орындаған: Манапова.А

          Мамандығы: ӘМҚ

          Тобы: 302 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                        Алматы,2012

                                        Мазмұны 

Кіріспе 

    І.  Халыққы тұрмыста ұсынылатын қызметтер

               1.1  Сервис сферасының ерекшелігі.

               1.2  Сервистік қызмет адам қажеттілігін қанағаттандырудың

                          формасы ретінде

               1.3 Сервистік қызмет көрсету сапасы 

Қорытынды 

Пайдаланған әдебиеттер 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                            
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                           Кіріспе 

                Халыққы тұрмыста  ұсынылатын қызметтер 

    Сервис-бұл  халыққа қызмет көрсету немесе оларға қызмет ұсыну. Сервисті жүзеге асыру қызмет көрсету сферасы арқылы оның неғұрлым дамыған компонентті-қызмет көрсету сферасы арқылы жүзеге асырылады.

    Тұтынушыларға тұрмыстық қызмет көрсетудің деңгейі, экономикалық әдебиеттерде тұтынушылар  қажеттілігін сапалы қанағаттандыру және оның дәрежесін сипаттайтын ұғым ретінде қарастырылады. Бұл жағдайда, тұрмыстық қызмет көрсету деңгейі  және тұтынушыларға тұрмыстық қызметтер  ұсынудың сапасын сәйкестендіруде  қызмет көрсету деңгейі, қызметтердің құрылымы мен көлемімен анықталады және тұрғындарға осы қызметтерді  ұсынудың сапасына байланысты болады.

    Тұтынушыларға қызмет көрсетудің жоғары деңгейі, төмендегідей ұйымдастырушылық міндеттердің негізінде  қалыптасады:

1. тұтынушыларға қызмет көрсетуде жоғары мәдениеттілікке жету;
2. тапсырыстарды орындаудың жылдамдылығы;
3. қызмет көрсету мен өндірісте прогрессивті формаларды пайдалану;
4. қызметтің кең ассортиментін ұсыну;
5. қызметті орындауда жоғары сапалықты қамтамасыз ету;
6. құрылымдылық бөлімшелерді тиімді орналастыру;
7. кәсіпорынның жұмыс режимін оңтайландыру;

    Осы жағдайлар мен олардың жиынтығы сервис саласындағы кәсіпорынның тұтынушыларға  қызмет көрсету деңгейін анықтауға  мүмкіндік береді. Бұл ұйымдастыру  міндеттерінің орындалуы тұрмыстық  қызметтер өндірудегі негізгі факторларды  пайдаланудың оның ішінде жұмыс күшін  сапалы қолданудың жағдайларымен тығыз  байланысты. Ғылыми зерттеуде қызметтер, біріншіден күшпен орындалатын іс-әрекеттердің жиынтығы ретінде, екіншіден құн (өндірістегі  қоғамдық қажетті еңбек шығындар) және тұтыну құны (құндылығы) бар, еңбектің өнімі ретінде анықталады. Бірінші  жағдайға сәйкес қызметтің өзіндік  айырмашылығына байланысты төмендегідей ерекшеліктерін бөлуге болады:

    1. сезілетін және сезілмейтін белгілердің  болуы және олардың жиынтығы (мысалы, сезілмейтін қызметтің түріне  – аудитордың кеңесі, тренердің жұмысы жатқызылады).;

    2. қызметтердің сатылып алынуы  және өндірілуі уақыттарының сәйкестілігі;

    3. қызмет көрсету үдерісінде, тұтынушы  қызметтің өндірілуін көреді  және бұл процеске әсер етуіне  мүмкіндігі бар (барлық жағдайларда  емес);

    4. тауарға қарағанда қызметтердің  біртектілігі және стандартталу деңгейінің аз болуы;

    5. қызметті тұтынушылар қызметтің  нәтижесінің белгісіздігінен жоғары тәуекел аймағында болады;

    6. көптеген тұрмыстық қызметтерге  сұраныс көбінде маусымдық сипатта  болады;

    7.тауар ретінде қызметті сақтауға болмайды;

    8. өндірісте және тұтынуда қызмет дербестік сипатта болады;

    9. қызметтердің материалсыздығы;

    10. қызметердің әртүрлілігі;

    11. тұтыну фазасынан кейін қызмет жойылады.

    Шетелдік  және отандық экономикалық әдебиеттерде, бәсекелестік жағдайда, кәсіпорының  қызметін ұйымдастыруға, оның ішінде қонақ  үй тұтынушыларына сервистік қызмет көрсетуді ұйымдастыру үшін әртүрлі ғылыми алғышарттарды ұсынады.Әлемдік және отандық тәжірибеде жүйелілік амал, шектеулі қолданылады және жиі кешенді амалмен алмастырылады. Көп жағдайда қонақ үй кәсіпорын сервистік қызметін ұйымдастыруда, кешенді амал қолданылады, өйткені нақты мәселені білуге және әсер етуші факторларды анықтауға мүмкіндік береді.

    Бұл біздің жағдайымызда, сервис сферасында жұмыс істейтін кәсіпорынның пайдасы  және бәсекеге қабілеттілік жағдайларын  немесе тұтынушыларға жоғары сапалы қызмет көрсету мәселелерін шешуге мүмкіндік береді.

    Қызмет  көрсетудің ерекшеліктері мыналар:

1. Сезбеушілік, яғни олардың материялдық емес сипаты, басқа сөзбен айқанда қызмет көрсету клиентке, оған қызмет көрсету процесі аяқталғанға дейін айтарлықтай түрде ұсынылмайды.
2. Қызмет көрсетуді сақтауға болмайды, яғни қызмет көрсетуді ұсыну және тұтыну процесі бір мезгілде өтеді және тұтынушылар бұл процеке тікелей қатысушылар болып табылады.
3. Қызмет көрсету-бұл қызмет көрсетілместен бұрын оның сапалы және сапасыз екендігін білу мүмкін емес.
4. Өз сапасы бойынша өзгергіштік, олар қаншалықты көбінесе қызметкердің маман дәрежесіне оның жеке ерекшеліктері мен

көңіл-күйіне тәуелді[3].

Қызмет  көрсетудің тауардан негізгі және принципті  айырмашылығы мынада тауар материалданған және өндірушіден шеттетілген еңбек  нәтижесі тауарды тұтынушыға дейін  жеткізу процесі процедураның стандартта жиынтығы арқылы жүзеге асырылады ( өнімді көтерме және жеке саудаға, беру және оны әрі қарай жатқызу, қызмет көрсетуді жасау кезінде «сақтау» және «сату» кездері болмайды).

Қоғамдық  күшпен өндірістің дамуы шаруашылық қызметке сұранысты өсірді. Қызмет экономикада басты роль ойнап, қызмет сферасы және қызмет рыногы пайда болды. Қазіргі заманғы экономикадағы өзекті тенденцияның бірі ұсынылған қызмет көрсетудің феноменді өсуі болып табылады. Мемлекеттік статистикалық органдардың мәліметі бойынша, дамыған индустриальды мемлекеттердің ұлттық өнімдегі қызмет көрсету үлесі 2/3 тен 3/4 –ке дейін құрайды. АҚШ-та жұмыс істейтіндердің саны 17%-ға жетті және бұл сала, болжамға сай, жақын арадағы 10 жылға барлық жаңа жұмыс орындарының 90%-ға беруі тиіс.

    Ресейдің  мемелекеттік статистикалық мәлімет  бойынша, 2002 жылы Ресей халқы 1,1 тиын мен сомға жуық ақылы қызмет көрсетуді  қажет етті, оның ішінде қонақ үйде қызмет көрсету және таратудың ұқсас  құралдары 32,1 млрд рубльді қажет  етті, демалыс-сауықтыру мекемесі 22,9 млрд сомға, туристік мекеме 15,2млрд сомға  жетті мұнымен, мысалы, транспортпен, қызмет көрсету 263,9 млрд сомға немесе 24,2%-ды құрайды[4]. 
Көптеген корпорациялар мемлекеттік статистикалық өнім өндірістік жерде көрінбейтін қызмет көрсетумен айналысады.

    Рыноктың  экономикада қызмет көрсету саласы- сату және сатып алу орталығы. Басты  экономикалық дамудың мемлекеттік қызмет көрсету салалары: 
- Ұттық кірістің барлығы (ҰКБ) – тауар қызмет бағасы рыноктық бағадағы халықтың қолданылуы және мемлекеттік сатып алу, капитал салу, сальдолық төлем ақылық баланс.

- Ұттық  кіріс-бұл ұлттық кірістің барлығынан  амортизациялық құнды алып тастауы.

- Барлық  қоғамдық өнім (БҚӨ) немесе өзін  ақтаушы қоғамдық өнім-ұлттық  табыс, сонымен қатар қызмет  көрсету үшін материалды шығындар. 
Мемлекеттің экономиканың дамудың ең басты көрсеткіші барлық ішкі өнім жоғарыда айтылғандай экономикада қызмет көрсетудің ерекше маңызы туралы қорытынды жасауға болады. ол мынадай факторларға байланысты:

    а) қызмет көрсетудің жоғары табыстылығымен, ереже бойынша, оларды өндіру сәтінде тұтынылатын;

    б) салыстырмалы түрде жоғары емес материялының көмегімен яғни қосылған бағаның  көлемін өсіреді, демек ұлттық кіріс;

    в) орындалған қызмет көрсету үшін жедел мерзімде төлемақы төлеу; 
       ҒТТ-тің қызмет көрсету сферасына тигізетін әсері. Қызмет көрсету саласының динамикалық өсуін шартты ететін негізгі фактор ғылыми-техникалық және технологиялық прогресс болып табылады. Нәтижесі жұмысшы күші мен капиталдың қосымша ағылуын қамтамасыз ететін сервистің жаңа саласын құру болып табылады. 
Жаңа технология ұйымның жұмыс істеуін,яғни тұтынушыларға қызмет көрсетудің радикалды түрде өзгертеді.Бұндай жаңа технологиялардың бірі компьютер әуе тасымалдау мен сауда-саттық саласына үлкен әсерін тигізеді. 
Қазіргі банктерде кредиттің автоматты түрде құйылуы және ақша аударымдардың автоматты түрде аударылуы және карточкадағы ақшаны алу бұл автоматты түрде қызмет көрсетудің ең жарқын мысалы.АҚШ-та банкоматтың жетпіс мыңнан асқаны байқалады. 
Өнімнің сипатына байланысты қызмет көрсетудегі қажеттіліктерге мыналар кіруі мүмкін.

    -тасымалдау және қабаттау

    -орнату  мен қайта өңдеу

    -жанғышпен  толтыру

    -техникалық қызмет көрсету және жөндеу

    -тазалау  және сыртқы түрін қалпына келтіру

    -экологиялық бара-бар пайдалану

    Мұндай  қызмет көрсетулер қосымша табыс  әкеліп қана қоймайды, сонымен бірге  компания тұтынушыға жақын болуға көмектеседі  және пайдаланылған құрал-жабдықтың  пайдаланылу мүмкіндіктерін терең  түсіну негізінде олармен ұзақ мерзімді қарым-қатынас құруға көмектеседі[1].

       Қызмет нарығының спецификасы. Қызмет сферасының табиғаты материалды тауардан айырмашылығы қызмет нарығының спецификасын талаптандырады, яғни тауарлы нарықтың жалпы заңдарына бағынады.

    Сонымен бөлгенде:

    -Жоғары  динамизм

    -территориялық  сегментация және локальды мінез

    -қысқа  уақыт циклында жоғары жылдамдықпен  капиталдың айналуы.

    -кіші  және орта кәсіпорын басымдылығы,сонымен  қатар олардың сезімталдығы нарықтық  коньюктурада, яғни транспорттаудың  ешқандай мүмкіншілігі жоқ жағдайда

    -өндіруші  мен тұтынушының жеке байланысы  қызмет көрсету процесінің спецификасы

    -индивидуалды  және стандартты емес қызмет көрсету және технологиясы

    -бір  және сол саладғы тауардың жоғары дифференциясы

    -қызмет  көрсету кезінде көптеген жағдайларда нәтиженің белгісіздігі

    -тұтынушы  мен орындаушының ассиметриялы ақпараттың болуы

    Дегенмен  қызмет көрсету нарығы тауармен ұқсастығы болғанымен ерекшеліктері бар.

    Нарықтық  қызмет көрсету ерекшеліктерін қарастырайық:

    Біріншіден:Қызмет көрсету нарығы тауар нарығына ұқсап моникулляцияға берілмейді.Сервистің әсері әлеуметтік және мәдени әсер етеді. 
Екіншіден:Қызмет көрсету нарығы тауар нарығынан коньютурасымен және болжам жасай алмайтындығымен ерекшеленеді. Бұның өміршеңдігі де өте қауіпті 
Үшіншіден:Қызмет көрсету нарығының тауар нарығынан айырмашылығы мұндағы салалардың бірін-бірі толықтырылуы. Мысалы: демалысты ұйымдастыру сатылумен байланысты, ал туризм қызметі қонақ үймен байланысты,кино қызметі теледидармен және жарнамамен байланысты.