Айдың екінші жартысында жалақы есептеген  кезде бір-ақ төленбеген несиеге  алынған тауар үшін жалақыдан ұстаулар, аударуға дейінгі жеке сақтандыру және берулер 2854-ші шотта есептеледі. Бұл кезде келесі өткізбе құрылады:

                                                      Дт – 5721-5723

                                                      Кт – 2854   

   Табыс салығы жалақыдан ұсталынғанда:

                                                      Дт – 5721-5723

                                                      Кт – 2851

   Басқа да жалақыдан ұстаулар:

                                                      Дт – 5721-5723

                                                      Кт – 2854

   Табыс салығын аударған кезде:

                                                      Дт – 2851

                                                      Кт – 1051

   Жалақыдан басқа да ұстаулар аударған кезде:

                                                      Дт – 2854

                                                      Кт – 1051

   Айдың екінші жартысына жалақы төленген кезде:

                                                      Дт – 2854

                                                      Кт – 1001

   Техника, байланыс қызметінің, кеңсе құралдарының шығынын төлеген кезде:

                                                      Дт – 5742

                                                      Кт – 2203, 1051

   Егер  алынған аванстан жұмсалған шығын сомасы аз болса, онда:

                                                      Дт – 5724, 5725 – шығын сомасына

                                                      Дт – 1001 – айырма сомасына 

                                                      Кт – 1854 – аванс сомасына

   Егер  жұмсалған шығын берілген аванс  сомасынан көп болса онда:

                                                      Дт – 5724, 5725 – шығын сомасына

                                                      Кт – 1001 – айырма сомасына 

                                                      Кт – 1854 – аванс сомасына

    5824-5826 – «Басқарма әкімшілік, қызметкерлер, жұмысшылар іс-сапр шығындары».

   Барлық  екінші денгейлі банктер табыс салығының  мүмкін бөлігін 33-ші нұсқауға сәкес, әр айдың 20-шы күнінен кешіктірмей аударуға міндетті болып табылады.  Бюджеттік жіктелу бойынша қай кезең үшін есеп айыру жүргізілетіндігі көрсетілген тапсырысына сәйкес табыс салығын аударады:

                                                      Дт – 1851

                                                      Кт – 1051

   Тоқсан  аяқталғанда бас банкте тоқсандық  табыс салығын есептеу бойынша  есеп айыру жүргізіледі және 1851 шот 5999 шотқа жабылады:

                                                      Дт – 5999

                                                     Кт – 1851

   Егер  үш ай үшін аванс түрінде тоқсандық  есеп айырудан көп болса, онда жағымсыз айырме мерзімінен бұрын төленген салық  болып табылады және 2857 шотта банк алдындағы салық инспекциясының берешегі ретінде есептеледі немесе 1857- «мерзімінен бұрын төленген табыс салығы» деген шотта есептелінеді:

                                                          Дт – 1857                                                 

                                                      Кт – 5999

   Егер  нақты төлемдер тоқсандық сомадан аз болса, онда жағымды айырма мерзімі ұзартылған салық болып табылады және банк берешегі ретінде 2857 – «мерзімі ұзартылған табыс салығы» деген шотта есептелінеді:

                                                      Дт – 5999

                                                      Кт – 2857 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Қорытынды 

    Қазіргі таңда ірі банктер кірістілігі  және сенімділігі мен айтарлықтай  жоғарғы рейтингті иеленген. Бұл  банктер қатарынада «Тұран Әлем»  банкі, «казкоммерцбанкі» , «Халық банкі» жатады. Болашақта Казкоммерцбанк Т23,8 млрд көтеруге, Халық банкі стратегиялық инвесторларды іздестіруде, ал Альянс банкі 2007 жылға дейін 100 млн доллар көтеруге ұмтылған т.б. банктер өзінің капиталын көбейтуге ұмтылады.

      Кәсіпорындардың бухгалтериясында негізгі қүралдар-дың  әрбір объектісіне типтік ведомостволық  түгендеу карточка ашылады. Егер жеке бірінсіз-бірі қызмет ете алмайтын бірнеше бүйымдар, саймандар, аспаптар, тағы басқалары қосылып бір түгендеме объектіні қүрайтын болса, онда оның түгендеу карточкасына сол объектінің қүрамына кіретін барлық бүйымдардың тізімі жазылады. Егер үйымның бір бөлімшесіне қүралдың (инвентардың), аспаптың немесе басқа да негізгі қүралдардың бір түрінің (аты, техникалық сипаттамасы, бағасы бірдей болатын) бірнешеуі бір уақытта келіп кіріске алынса, онда олар түгендсу карточкаларында тобы бойынша есептеледі. Бірақ бүл жоғарыда айтылғандарға қарамастан ол негізгі қүрал-дардың әрқайсысына бөлек түгендеме нөмірі бсрілсді. Негізгі қүрадцардың барлық түрлерін, сондай-ақ үйымға күнтізбелік (календарлық) бір ай ішінде пайдалануға берілген біртектес өндірістік-шаруашылық қызмстінің бір түрін орындауга арналған жеке техникалық сипаттамасы мен бағасы бірдей негізгі қүралдарды есептеуге үлгілі түрі НҚ-6 ведомоствоаралық түгендеу карточкасы қолданы-лады. Түгендеу карточкалар үйымның бухгалтериясында тиісті топтары бойынша тіркеледі.

      Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебі: негізгі  құралдардың келіп түсуін, кәсіпорын  ішінде орын ауыстыруын және шығуын, дұрыс  құжаттықрәсімделуін және бухгалтерлік есепте уақытылы көрсетілуін; олардың  материалдық жауапты адамдарға бекітілуін және сақталуы мен ұтымды пайдаланылуын бақылайды; негізгі құралдардың есептелген амортизациясы мен тозу сомасының есепте дұрыс көрсетілуін, сондай-ақ есептелген амортизация сомасының есепте дұрыс көрсетілуін, негізгі құралдардың қор қайтарымын анықгауды, жаңа техниканың және оны қолданудың жаңа әдістерінің тиімділігін; негізгі құраддарды жөндеу бойынша шығындардың сенімді есебін; негізгі құраддарды түгелдеуді және қайта бағалауды мезгілінде жасауын және олардың нәтижесін есепте көрсетілуін; негізгі құралдарды сату және олардың басқаша шығу нәтижелерін есепте нақты көрсетелуін қамтамасыз етуі керек.  
 
 
 

 

Қолданылған әдебиеттер: 

1. ҚР-ның  “Бухгалтерлік есеп және қаржы есебі” туралы заңы. 24. 06. 2002.
2. ҚР-ның Қаржы министрлігінің 18. 09. 2002 жылғы №438 бұйрығымен (ҚР Қаржы министрлігінің өзгертулер енгізілген 21.10.2003 жылғы № 372 бұйрығымен) бекітілген Бухгалтерлік есеп типтік шот жоспары.
3. Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета и новая корреспонденция счетов (с 1 января 2003г.). – А. : Ержанов и К, 2003.
4. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятии.- А. : Центраудит- Казахстан 2002.
5. Международные стандарты финансовой отчетности КМСФО/Пер. В.И. Тарусина/Ред. коллегия: А.С. Бакаев, Л.В. Горбатова, Т.Б. Крылов и др. – М., 1998.
6. Баймұханова С. Б., Балапанова Ә. Ж. Бухгалтерлік есеп.-

А. : Қазақ  университеті, 2002.

     7. Баймұханова С.Б. Бухгалтерский учет хозяйствующих  

МАЗМҰНЫ  
Кіріспе 3  
І Материалдық емес активтер туралы түсінік, оларды жіктеу және бағалау 5  
1.1 Материалдық емес активтер ұғымы және оларды жіктеу 5  
1.2 Материалдық емес активтерді бағалау және бухгалтерлік есебінің міндеттері 9  
ІІ “Энергия” құрылыс кәсіпорны жауапкершілігі шектеулі серіктестігіндегі материалдық емес активтер есебін ұйымдастыру 12  
2.1 Материалдық емес активтердің келіп түсуі есебі 12  
2.2 Материалдық емес активтердің амортизациясы есебі 19  
2.3 Материалдық емес активтердің шығуы есебі 23  
2.4 Материалдық емес активтердің аналитикалық есебі және оларды түгендеу 27  
Қорытынды 30  
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 32

Кіріспе  

Елбасымыздың  Қазақстан халқына жолдауында маңызды  стратегиялық міндеттердің бірі ретінде  бәсекеге қабілетті елдер арасында өз орнымызды табуымыз қажеттігі  тұжырымдалған. Сондықтан мемлекет және жеке сектор өзара сенімге және пайдаға негізделген әріптестік қатынастарды қалыптастыруы тиіс. Еліміздің экономикасының әрі қарай шикізатсыз салаларға мамандануы қажеттілігі айқындалған. Ол үшін қызмет көрсетуші кәсіпорындар еңбек құралдарымен жоғары деңгейде жарақталуы қажет.  

Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорындардың негізгі  қорлармен қамтамасыз етілу дәрежесі, сатып алушылар және жеткізушілермен  есеп айырысу мәселесі кеңінен орын алып отыр. Қаржылық ресурстардың жетіспеушілігі, өнім, жұмыстар және қызметтер өндірісі қарқынының төмендеуі өндірісті кеңейтілген негізде жүргізуде кері әсерін тигізуде. Кәсіпорындардың қаржылық төзімсіздігі өзін-өзі қаржыландыру принциптерінің тиімді қызмет етуіне, өзін- өзі ақтау процесіне кедергі келтіріп отыр.

Бухгалтерлік  есептің жаңа жүйесіне көшуге байланысты барлық кәсіпорындар алдында бухгалтерлік есепті жоғары деңгейде ұйымдастыру  міндеті тұр. Бухгалтерлік есепті дұрыс  ұйымдастырмайынша экономикалық тиімділікке  қол жеткізу мүмкін емес. 

Бухгалтерлік  есептің жаңа жүйесінде материалдық  емес активтер есебін жүргізуге жаңа талаптар қойылған. Ол жылдан-жылға  амортизация есептеу нормаларының өзгеруіне, айналымнан тыс активтердің  жаңа нысандарының пайда болуына, салықтық есептің талаптарына байланысты. Мұның барлығы кәсіпорындардың алдына көптеген мәселелердің шешімін табуда дамыған елдердің тәжірибелеріне сүйену қажеттілігін туындатады. Осының барлығы курстық жұмыс тақырыбының өзектілігін сипаттайды.

Курстық жұмыстың мақсаты кәсіпорынның материалдық емес активтер есебін және аудитін ұйымдастыру теориясын және тәжірибесін зерттеу және осының негізінде оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасау болып табылады.

Қойылған мақсатқа сәйкес төмендегідей міндеттерді шешу қарастырылады:

- материалдық  емес активтер есебін ұйымдастыру;

- материалдық  емес активтердің келіп түсуі  және шығуы бойынша операцияларды  зерттеу;

- материалдық  емес активтерге амортизация  есептеу әдістерін зерттеу;

- айналымнан  тыс активтер аудитін жүргізу  тәртібін қарастыру;

Зерттеу объектісі облыстағы ірі өндіріс орындарының бірі “Энергия” құрылыс кәсіпорны жауапкершілігі шектеулі серіктестігі болып табылады.

“Энергия” құрылыс  кәсіпорны жауапкершілігі шектеулі серіктестігі өз шаруашылық қызметін жүргізуді, өндірілетін өнімге (жұмыстар, қызметтер)  иелік етуді өз еркінше қамтамасыз етеді және өзінің шаруашылық қызметінің нәтижелеріне, құрылтайшылар, әріптестер, мемлекеттік бюджет және банктер алдындағы міндеттемелердің орындалуына жауап береді.  

    “Энергия” құрылыс кәсіпорны жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің негізгі өндірістік қызметіне жобалық-сметалық құжаттаманы жасау, жаңа техникалық жабдықтарды дайындау және монтаждау, ғимараттар құрылысы, жылу жүйелерін күрделі жөндеу, қала және облыс тұрғындары үшін тұрмыстық жылу қазандарын, санитарлық-техникалық бөлшектерді дайындау және Қазақстан Республикасы заңдылығымен тыйым салынбаған басқадай коммерциялық қызметтер болып табылады. Серіктестік заңды тұлға құқығы бар және қызмет ететін кәсіпорын болып табылады және акционерлер меншігін пайдалану негізінде өнім өндіреді  және өткізеді, жұмыстар орындайды және қызметтер көрсетеді. Серіктестіктің жеке балансы және Қазақстан Республикасы және шетелдік банктерде шоттары, өз аты жазылған мөрі және мөртабаны бар.