Жобаны жер бетіне көшіру сызбасын жасау

Қайтара жер пайдаланушылықтарға  алғашқы жер пайдаланушыдан шарт негізінде, белгіленген тәртіпте уақытша жер пайданау құқығын алған тұлғалардың жер учаскілері жатады. Олар әрқашанда уақытша жер пайдаланушылық болып табылады. Уақытша жер пайдалану өз кезегінде қысқа мерзімді (5жылға дейін) және ұзақ мерзімді (49 жылға дейін) болуы мүмкін.

Жер пайдаланушылықтар  мен жер иеліктерінің келтірілген  жіктелуі жер  кодексінде қамтылған  ережелермен себептеледі және әдістемелік  жағынан да маңызды. Одан бір қатар  нақты жерге орналастыру мәселерін  жүзеге асыру әдістері мен тәсілдері, мазмұны мен жобалық міндеттерді  орындау жүйелігіне тәуелді.

1. Шаруашылықаралық жерге орналастыру ұғымы, оның мақсат-міндеттері мен мазмұны

Жеке  азаматтар мен кәсіпорындардың  әртүрлі шаруашылық құрылымдарының жер пайдаланушылықтары мен иеліктерін құру және қайта құру, халық шаруашылығы  салалары мен осы салалардың ішіндегі жеке кәкіпорындардың мұқтаждықтарына  сай жерді бөлу шаруашылықаралық жерге орналастыру арқылы жүзеге асырылады. Шаруашылық аралық жерге  орналастырудың осы іс-қимылдарына  қарай жер иелері мен жер пайдаланушылардың  құқықтары мен міндеттері, жер  иелену және пайдалану жөніндегі  әлеуметтік-экономикалық қатындастары, сонымен бірге шаруашылық жүргізу  жағдайлары өзгеріп отырады.

Демек, шаруашылықаралық жерге  орналастыру – жер қаныстарын реттеуге, жердің ұтымды пайдалануын және қорғалуын ұйымдастыруға бағытталған әлеуметтік-экономикалық, құқықтық және техникалық шаралар кешені болып табылады.

Жер иеліктері  мен жер пайдаланушылқтардың  тұрғын орны, нақты межелері мен  аудандары, қағида бойынша, шаруашылықаралық жерге орналастырудың нәтежелері болып  табылады. Ол жалпы өндірістік қатынастарының құрамына енетін жер қатынастарының негізі бола отырып, жер меншігі  түрлерінің нұғаюына, жердің нарықтық айналымға белсенді түрде тартылуына ықпал етеді. Шаруашылықаралық жерге  орналастырудың экономикалық мәні техникалық және құқықтық іс-қимылдары арқылы білініп отырады. Кеңістік аспектістінде  жер иелену немесе пайдалану субъектісінің  құқығы шаруашылықаралық жерге орналастыру  арқылы белгіленген межелермен шектеледі. Дегенмен, шаруашылықаралық жерге орналастыру  мәні тек жер пайдалагушылардың  межелерін өзгертуге немесе жүргізуде  ғана емес. Жалпы алғанда оның міндеті  шаруашылық жүргізу субъекттілерінің жер иеліктері мен жер пайдаланушылықтарын  құруды, рәсімдеуді немесе өзгертуді, оларды экономикалық жағынан тиімді орналастыруды, қолайлы құрылымдарын қалыптастыруды қамтиды.

Шаруашылықаралық  жерге орналастыруды жүзеге асыра  отырып, бірқатар принцептерді нұсқау ретінде қолдану қажетті. Солардың ішінде:

• жер қатынастарын ҚР Конституциясының негізінде жетілдіру;
• Республиканың жер туралы заңдарын, бірінші кезекте Жер кодексін қатал ескеру, жер пайдаланушылықтар мен жер иеліктерінің тұрақтылдығын қамтамасыз ету;
• Жобалық міндеттерді орындау барысында шаруашылқтардың және меншіктің түрлерін жан-жақты ескеріп отыру;

Жалпы халық  шаруашылығындағы мұқтаждықтарды ескере отырып, жердің ысырапсыз және тиімді, ғылыми тұрғыдан негізделген

Аэрофототопография  жердің карталары мен пландарын  жерден және әуеден түсірген фотосуреттер бойынша жасаудьщ әдістерін талдаумен  айналысады. Теңіз геодезиясы мұхиттар мен теңіздер түбінің табиғи корларын барлау мен картаға түсіруге байланысты арнайы өлшеу әдістерін талдайды.

Қолданбалы немесе инженерлік геодезия іздеулер, құрылыстар мен инженерлік ғимараттарды салу және пайдалану, жабдыктарды құрастыру, сонымен қатар еліміздің табиғат байлықтарын пайдалану кезінде атқарылатын геодезиялық жұмыстардың әдістерін зерттеумен айналысады. Қолданбалы геодезияда геодезиялық әдістері кең пайдаланылады, ал кейбір жағдайларда оны өз тәсілдері мен құралдары арқылы шешеді.

Геодезияның шаруашылықтың  түрлі салаларында практикалық  маңызы зор. Мысалы, геодезиялық олшеулер жолдар, каналдар, жер асты құрылыстары (метро, кабельдер, құбырлар), әуе желілері (электрлік беріліс, байланыс желілер) трассаларын белгілеу кезінде, пайдалы  қазба кен орындарын барлау және игеру кездерінде кең қолданылады. Геодезия жерді орналастыруда, жерді  құрғату мен суландыруда, орман  шаруашылығын жүргізу кезінде қолданылады. Карта әскери істе белгілі бір  жерді зерттеу, оның бетіне әскери жағдайды бейнелеп түсіру, әскери операцияларға  талдау жасау және тағы да басқалары  үшін пайдаланылады. Қазіргі кезде "ОР5" спутниктік нави-гация жүйесінің  пайда болуына байланысты жер  бетіндегі нүктелердің үш өлшемді  координаталарын анықтау тез  және жоғары долдікпен орындалатын  болды. Геодезиялық түсірулерді  жүргізу мақсатымен жетілдірілген  электрондық тахеометрлер, сандық нивелирлер, лазерлік рулеткалар және тағы да басқалары шығарыла бастады. Осыған орай геодезия ғылымында инженерлік-геодезиялық жұмыстарды жургізудің технологиясы мен әдістері біршама езгеруде. Геодезияның, картографияның, аэротүсірудің, электрониканыц және ғарыш геодезиясының соңғы жетістіктері инженерлік объектілерді жобалаудың, салудың және пайдаланудың автоматтандырылған жүйесінің жаңа технологиясын жасауға және оған өтуге мүмкіндік тудыруда