Windows операциялық жүйе

   Мазмұны 

1. Кіріспе:
1. Windows   операциялық жүйесі.

 

2. Негізгі бөлім:
1. Windows   операциялық жүйенің қызметтері.
2. Электр механикалық құралдардың даму кезеңдері.

 

3. Қорытынды бөлім:
1. ЭЕМ даму тарихы.

 

4. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Кіріспе.

1. Windows   операциялық жүйесі

• Операциялық жүйе  кез  кедген  компьютердің   ең  қажетті   құрамдас  бөлігі   және  ол  компьютерді  басқаруға,  ақпаратты  сақтауға ,  оған  қосылған  барлық  құрылғылардың жұмысын  ұйымдастыруға арналған программалардың  жиыны  болып  табылады. 

• Операциялық  жүйе  адам  мен  компьютер  арасындағы   өзара  байланысты  қамтамассыз  етеді.
•   WINDOWS операциялық жүйесіндегі жаңа  нұсқасының  атауындағы  ХР  әріптері   eX Perience  деген ағылшын сөзінің бөлігі  болып табылады,  ол “ өмір  тәжірибесі ”, “білім” дегенді білдіреді
• WINDOWS сөзінің өзі терезе  деген мағынаны  береді

   Жұмыс істеудің  бастамасы

• . Жүйелік  блогының  алдыңғы  бөлігінде  орналасқан  Power   деп аталатын қосу / өшіру  батырмасын  басып , оны  іске  қоса  аламыз
• Операциялық жүйе жүктеледі де,  экранда  Windows  XP  жүйесі  жүктелуін білдіретін  қыстырма   бет пайда болады. Экранда бір – бірін ауыстыратын бірнеше қыстырма беттер  пайда болуы мүмкін. Жүктелу аяқталғаннан  кейін   Windows – тің жұмыс үстелінің бейнесі пайда болады.  Экранда Добро  пожаловать в Windows терезесі  пайда  болады,  жұмыс  жасау  үшін  оны  экраннан  алып  тастау  керек

                                  1 сурет

   Windows xp   -графикалық  операциялық  жүйе, оның нагізгі   объектілері  терезе  мен  белгішелер  түрінде  бейнеленеді. 
Windows –тің объектілеріне қапшықтар, файлдар, терезелер, таңбашалар, белгішелер мен тышқан нұсқағышы жатады.

   

       2,1 – сурет                                                           2,2 - сурет

   WINDOWS – ТЫҢ БАСҚАРУ   ЭЛЕМЕНТТЕРІ

• Жұмыс  үстелінің  терезесінде  объектілерден  басқа  басқару  элементтері  де  болады. Оларға “Іске қосу” (пуск)  батырмасы, бас  меню, меню жолындағы меню мен  командалар
• Команда  деп осы  команданаң  белгішесіне  тышқан нұсқағышын апарып  шерткенде  орындалатын  әрекетті  айтамыз.
• Командалар  ұзын  немесе қысқа  болады
• Қысқа  команда деп  белгішенің  суреті  бар меню  жолына  шерткенде , бұл  программаның  қосу  әрекетінің  орындалуын  айтамыз.
• Ұзын  команда  деп біз белгілі  бір  нәтежеге : программаны  іске қосуға  немесе құжатты ашуға әкелетін  әрекеттер тізбегін  орындауға нұсқау  беруді  айтамыз.

    Мысалы: Іске қосу   Барлық  программалар    Ойындар              Орамал

            3- сурет 

        Windows –тен шығу,  жұмысты  аяқтау

                           4 - сурет

• Жұмысты  дұрыс  аяқтау  білу  керек,  әйтпесе  компьютерде  сақталатын программалар да, жүйенің  өзінде  де қолайсыз  жағдайлар  болуы  мүмкін.
• Пуск         Выключить компьтер          Выключение   батырмасын  басу  керек.  Процесс аяқталғаннан  кейін   компьютер  автоматты  түрде  өшеді
• Егер    Перезагрузка ( қайта жүктеу)  батырмасын  таңдасаңдар, компьютерді өшірмей іске  қосады.
• Ждущий режим  батырмасын басқанда компьютерді өшірудің ерекше  режимі таңдалады. Барлық  ақпарат компьютердің жадынан қатқыл  дискіге  жазылады, компьютер өшеді. Келесі  компьютерді  қосқанда жад күйі  дискіден  қалпына  келтіріледі,  жұмысты  жалғастыра  беруге  болады

   Операциялық жүйе (Операционная система; operating system) — компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск- жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар — тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің калған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS/2 операциялық жүйесін пайдаланады. Ықшам машиналарда, дискжетектердің қажеттілігінен аулақ болу үшін, тұрақты сақтауыш құрылғыда жазылған операциялық жүйені пайдаланады. Миникомпьютерлерде UNIX немесе өте танымал емес жүйелер PICK немесе BOS (Ұлыбритания) сияқты операциялық жүйе пайдаланылады; сондай-ақ компьютердің нақты бір типіне арналып әзірленген операциялық жүйелер де кездеседі.

   Осы заманғы жалпы тапсырмаларды  атқаруға арналған компьютерлер, соның  ішінде жеке компьютерлерде, бағдарламаларын жегу үшін Операциялық жүйені қажетсінеді. Жеке компьютерлерге арналған Операциялық жүйе мысалдары ретінде келесілерін келтіруге болады: Microsoft Windows, Linux, Mac OS (Darwin) және Unix.

   Операциялық жүйенің айырмашылықтарының бірі:

1. Бірнеше бағдарламаны бір уақытта жегуге мүмкін етеді.
2. Бағдарлама жазуды оңайлатады, себебі бағдарламаның жабдықтарды басқару қажеті пайда болмайды. Бұкіл жабдық пен бағдарламалардың өзара әрекеттесуін Операциялық жүйе басқарады. Бұған қоса бағдарламаға жабдық пен басқа бағдарламалармен әрекеттесуге жоғары деңгейлі тілдесуді қамтамасыз етеді.

 

 

Негізгі бөлім

2. Windows   операциялық  жүйенің қызметтері.

   Үдіріс  басқару

   Компьютерде орын алатын әр әрекет, артта өтетін қызмет болсын, бағдарлама болсын, үдіріс ретінде өтеді. Компьютер фон Нейман құрылымына негізделген жағдайда, процессор бір мезетте тек бір процесті өндей алады. MS-DOS секілді ескі жүйелерде бұл тосқауылды айналып өту үшін еш амал жоқ болғандығынан, бұларда бір мезгілде тек бір үдіріс қана өте алатын.

   Ал  осы заманғы Операциялық жүйелер  болса, тіпті жалғыз процессорде  де бір мезетте бірнеше үдіріс (бірнеше тапсырманы) орындауды мүмкін етеді.

   Операциялық жүйе

   Операциялық жүйе, қыс. ОЖ - компьютерді басқаруға арналған және қолданбалы программалармен байланысы бар нақты программа.

   Операциялық жүйе – компьютер құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастырушы  және түрлі командаларды орындауы арқылы пайдаланышының машина жұмысын басқаруына жеңілдік келтіруші жүйелік программалар. Оның негізгі қызметі – программалардың бір – бірімен және сыртқы құрылғылармен өзара әрекетін ұйымдастыру, оперативті жадты бөлу, компьютердің жұмыс істеу кезіндеқате жіберілу сияқты түрлі оқиғаларды анықтау, дискіні жұмыс істеуге дайындау, монитор мен принтердің жұмыс істеу режимдерін орнату, пайдаланушының программасын іске қосып, оны орындау т.б..

   Яғни  ОЖ – машина жұмысын басқаруға  толық жеңілдік беретін жүйе. Ол осы үшін арналған иілгіш не қатты магниттік дискіге жазылып қойылады. Сондықтан ОЖ – ны дискілік операциялық жүйе ( ДОЖ, не DOS ) деп те атайды.

   Дербес  компьютерлер үшін кең тараган оиерациялық жүйелерге МS (РС) DOS, Windows 95, Windows NT,OS/2, UNIX жатады,Дербес компьютерлерлерге арналған операциялық жүйелердің барлығы да тек бір адамдық болып табылады. Расында да екі адамның бір мезетге бір компьютерде жұмыс істеуін елестету қиын ғой. WINDOWS 95, WINDOWS NT, OS/2, UNIX көп мақсатты жүйелер болып саналады. Көп мақсаттылық — бір компьютерде бір уақытта қатарласа бірнеше есепті шығару мүмкіндігі немесе бірнеше әрекеттің қатар атқарылып жатуы.

   Мысалы, Сіз мәтін көшіріліп жатқан шақта  ойнап та отыруыңызға боладь, өйткені  бұл жұмыстарды әртүрлі қүрылғылар атқарады немесе ол қүрылғылардың жұмыс  жылдамдығы адамның жылдамдығынан  өте жоғары болып келеді. Көптеген ІВМ - үйлесімді компьютерлер дискілік МS DОS операциялық жүйесі мен көп терезелі WINDOWS графикалық операциялық жүйесін пайдаланады.Операциялық жүкелер көптеген функцияларды орыңдайды: информацияны дискіге жазу-оқуды жүзеге асырады, мәліметтер сақтауды ұйымдастырады, компьютер құрылғыларының өзара байланыста жұмыс істеуін, барлық қолданбалы программалар жұмысының орындалуын қамтамасыз етеді. Бұл жүйе ЭЕМ іске қосылғаннан кейін иілгіш не қатты дискіден алғашқы жүктелетін кещенді программа болып табылады. Белгілі бір қосымша қызмет атқаруға керекті программалар тобы утилиттер болып табылады.

   Оларға  мысал ретінде антивирустік (вирустерге қарсы) программаларды, мәліметтерді архивтеу (кысу) программаларын, компыотердің: жұмыс істеу қабілетін (диагностика) тексеретін программаларды (тест ирограммалары) айтуға болады.

   Сервистік программалар

   Сервистік программалар — әрбір адамның  операциялық жүйемен жұмыс істеуін  жеңілдететін программалар тобы.Қолданбалы программалар арқылы біздер өз есептерді  шығарамыз. Мұндай программалар "қосымшалар" (приложения) деп те аталады. Қолданбалы программалар сан алуан, оларға қарапайым программадан бастап күрделі есептерді шығара алатътн қуатгы мамандандырылған жүйелерді (мәтіндік продессор, графикалық редактор, баспаханалық жүйелер т.б.), ғылыми мөселелерге арналған және жалпы көпшілікке қызмет ету кешендерін де жатқызуға болады.

   Жүйелік үзілісті ұйымдастыру

   Мысалы, программаны орындау кезінде  нөлге бөлу кездессе, ол оның мүмкін емес екенің хабарлап, машина жұмысын  тоқтатады ; клавиатурадан символ терілсе, ол процессордың осының алдаңдағы ағымдық жұмысына үзіліс жасайды. BIOS – тың құрамында сыртқы құрылғылардың жұмысын басқару драйверлері де бар. BIO.COM (IBMIO.COM) – BIOS жүйесінің жұмысын ьолықтырушы бөлім. Ол сыртқы құрылғылар мен информацияны алмастырудың барлық операцияларын да орындайды. DOS.COM (IBMDOS.COM) – ның жұмысы – пайдаланушының программалары мен түрлі информацияны дискіге тиеу не одан оперативті есте сақтау құрылғысына ендіру, дискіде тиулі программаны жою және т.б.. Ол жад ұяшықтарымен орындалатын жұмыстарды да басқарады. COMMAND.COM – ның негізгі жұмысы – пайдаланушының программаларымен берілгендерді жадқа ендіру және өндеу. COMMAND.COM – ды командалық процессор деп те атайды. Ол ішкі не реззиденттікдеп аталатын түрлі командаларды да орындайды (DIR, COPY, REN, DELETE, CD, MD, RD, DATE, TIME, VER т.б..)

   Есептеу желілері операциялық жүйелер басқаруымен  жұмыс істейді. Негізгі желілік, операциялық жүйелерге NovellWare, Windows NT, OS/2, Warp Unix кіреді. Windows 95, 98 операциялық  жүйелерінде құрамдас желілік құралдар бар.

   Желілік операциялық жүйе

   Желілік операциялық жүйе пайдаланушыларға желілің бір компьютерінен басқасына  файлдар көшіруге, желінің бір  компьютерінен басқасында орналасқан деректерді өңдеуге, ал кейбір жағдайларда  басқа компьютер жадында орналасқан программаны қосуға мүмкіндік береді.

   Компьютерлік  желілерді қолдану  мыналарды жүзеге асыруға мүмкіндік  береді:

• ақпаратты өңдеу процесінің нақты бір компьютерден тәуелсіздігі;
• желінің бір ДК-сында сақталу есебінен бір ақпаратты қосарлау мүмкіндігінің жойылуы;
• ақпарат сақталуы сенімділігінің жоғарылуы;
• ақпаратты рұқсат етілмеген енуден қорғауды жақсарту;
• ұйымның бөлімшелер және қызметкерлері мен арасында жылдам, қағазсыз ақпарат алмасу мүмкіндігі.

   Компьютерлік  желілерді аймақтық таратылу дәрежесі бойынша классификациялауға болады. Оларды ауқымды (глобальный), аймақтық (региональный) және жергілікті (локальный) желілер деп бөлуге болады.

   Windows объектілі - бағытталған  платформасы