Автор: Пользователь скрыл имя, 13 Декабря 2011 в 08:43, реферат
Паскаль тілінде: латынның әріптері (Аа, ..., Zz) араб цифрлары (0,...,9) және арнайы таңбалар қолданылады. Арнайы таңбалар:
-арифметикалық және салыстыру амалдары (+,-,*,/,>,<,< >,<=,>=,@);
-арифметикалық және логикалық функциялар (DIV,MOD, NOT,AND,OR,IN,SHL,SHR).
Кіріспе
Паскаль тілінің негізгі түсініктері ..............................2
1.1 Турбо паскаль тілінің операторлары .........................3
Негізгі бөлім
1.2 Циклдік құрылымды алгоритмді программалау ............4
1.3 Алғы шартты цикл операторы. While операторы ..........4
1.4 Келесі шарт бойынша циклді ұйымдастыру.
Repeat операторы...................................................................6
1.5 Параметрлі қайталану операторы. For операторы.........7
1.6 Күрделі циклдер....................................................................10
1.7 Мысал есептер........................................................................10
1.8 Қайталау (цикл)......................................................................17
Қорытынды......................................................................19
Әдебиеттер тізімі..................
Мазмұны
Кіріспе
1.1 Турбо паскаль тілінің операторлары .........................3
1.2
Циклдік құрылымды
алгоритмді программалау
............4
1.3
Алғы шартты цикл
операторы. While операторы
..........4
1.4 Келесі шарт бойынша циклді ұйымдастыру.
Repeat операторы.....................
1.5
Параметрлі қайталану
операторы. For операторы.........7
1.6
Күрделі циклдер.......................
1.7
Мысал есептер.......................
1.8
Қайталау (цикл)........................
Қорытынды.....................
Әдебиеттер
тізімі........................
1.0 Паскаль тілінің негізгі түсініктері.
Паскаль тілінде: латынның әріптері (Аа, ..., Zz) араб цифрлары (0,...,9) және арнайы таңбалар қолданылады. Арнайы таңбалар:
-арифметикалық және салыстыру амалдары (+,-,*,/,>,<,< >,<=,>=,@);
-арифметикалық және логикалық функциялар (DIV,MOD, NOT,AND,OR,IN,SHL,SHR).
-әр түрлі тыныс белгілері:
{} немесе
(**)-түсініктеме жазатын
[] – массив индекстерін және жиын элементтерін белгілеу;
() – айнымалы тізімін белгілеу;
‘ ‘ – апостроф; := - меншіктеу белгісі;
; - операторлар мен хабарларды ажырату;
: - айнымалыны бөліп көрсету;
= - айнымалының типін типтің сипаттамасынан немесе тұрақтыны өз мәнінен бөліп көрсету;
, - тізім элементтерін ажырату;
Программа құрылымы
Программа келесі бөлімдерден тұруы мүмкін, бұл бөлімдер (тек соңғыдан басқасы) бір-бірінен нүктелі-үтір арқылы ажыратылады:
Программалау барысында алдын-ала анықтауды қажет етпейтін мәліметтердің стандартты типтері мен программалаушының өзі анықтайтын типтерді пайдалануға болады.
Стандартты типтер
Басқа типтердің барлығы
DEC(N) N-ді азайту (қысқарту)
INC(N) N-ді үлкейту (ұзарту)
ORD(N) N-нің рет нөмірі
ODD(N) N-нің жұптығын тексеру
PRED(N) N-нің алдынғы мәні
SUCC(N) N-нің келесі мәні
Нәтижесі бүтін болатын мәліметтердің бүтін типтерімен жұмыс істеу үшін келесі арифметикалық функциялар қолданылады:
ABS(N) N-нің абсолют шамасы
A DIV B бүтін бөлу
A MOD B қалдықты бөлу
+ қосу
* көбейту
- азайту
TRANC(X) Х нақты санның бүтін бөлігі;
ROUND(X) Х нақты санды бүтінге дейін дөңгелектеу;
SQR(X) N санын квадраттау;
Логикалық функциялар: NOT- терістеу; OR - біріктіру немесе логикалық қосу; AND -қиылысу немесе логикалық көбейту; XOR - екінің модулі бойынша қосу.
Стандартты функциялар
ABS(X)-Х-тің абсолют мәні
ARCTAN(X)- Арктангенс Х
COS(X)-Косинус Х
SIN(X)- Синус Х
EXP(X)- е2
FRAC(X)- Х-тің бөлшек бөлігі
ARCCOS(X)=ARCTAN(SQRT(1-SQR(X)
ARCSIN(X)=ARCTAN(X/SQRT(1-SQR(
Тілдің операторлары
1.1 Турбо mаскаль тілінің операторлары.
Операторлар-программадағы
Операторлар қарапайым және
Күрделі (құрама) оператор бірнеше қарапайым операторлар тұрады. Бұл операторлар begin (басы) және end (соңы) қызметші сөздер арасында жазылады. Әр оператордан кейін (;) нүктелі үтір таңбасы қойылады.
Құрама оператордың жалпы
Begin
1-оператор;
2-оператор;
3-оператор;
...
N-оператор;
End;
Begin (басы) және end (соңы) сөздерін операторлар жақшасы деп қарастырсақ, жоғарыдағы мысалды мына түрде жазуға болады:
(1-оператор; 2-оператор; ...; N-оператор).
Құрама операторлар ішінде тағы бір құарма оператор болуы мүмкін. Бұл жағдайда программа денесін құрама оператор деп қарастырса болады.Құрама операторға шартты көшу, таңдау және қайталау операторлары жатады.
1.2Циклдік құрылымды алгоритмді программалау.
Кейбір алгоритмдердің белгілі бір бөліктері бірнеше рет қайталанып орындалуы мүмкін. Мұндай алгоритмдерді циклдік құрылымға ие алгоритмдер дейді. Қайталанатын бөліктерді, яғни циклдерді әртүрлі тәсілдермен құрастырады.
Цикл – бұл прграмманың
Үш түрлі жолмен
1.3Алғы шартты цикл операторы While операторы.
While операторы жан жақты басқару
үйлесімі болып табылады. Алдын
ала берілген шартты тексеру
арқылы циклді ұйымдастыруға
While операторы қолданылады. While операторын
циклдің қайталану саны
Жалпы жазылуы:
While <шарт> do
<циклдің денесі>;
While <шарт> do
Begin
…
End.
Мұндағы, Қызметші сөздерінің
қазақша мағынасы: While –“әзір”, do –“орында”.
Ал, шарт-логикалық өрнек түрінде
жазылады. Берілген шартқа тәуелді
бірнеше рет қайталанып
While операторы алгоритмдік тілдегі
“әзір” цикл командасына
әзір<шарт>
цб
<цикл>
цс
бітті.
Жоғарыдағы блок схемасы While операторымен ұйымдастырылатын циклді толық сипаттайды. While операторында, әрбір қайталанудың алдында берілген шарт тексеріледі. Шарт ақиқат болса, цикл денесі орындалады. Егер, шарт орындалмаса, цикл денесі де бірде-бір рет орындалмайда.
Егер, цикл денесі екі немесе екіден де көп операторлардан тұрса, оларды операторлар жақшасының ішіне жазамыз.
While <шарт> do
begin
<циклдің денесі>;
end;
While операторында программалаушы циклдің өзгеру қадамын өзі тағайындап отырады. Егер әрекет белгісі “/” не тең болмаса немесе екінші сан да 0-гетең болмаса, онда программаның орындалу процесінде бұл циклді айналып өтеді, яғни цикл бір рет те орындалмайды. Программаны жүктеп, оның қалай жұмыс істейтін F7 пернесін қолдану арқылы тексереміз. Мысалы:
Z=Y3 функциясының мәнін есептеу керек, мұндағы Y=1,2,3,4,5,6,7.Программаның нәтижесінде Y-тің мәні мен сәйкес функцияның мәні кесте түрінде шығады. Y-тің өзгеру қадамы 1-ге тең.
Program pr1;
Var Z,Y: integer; {берілген айнымалыны сипаттау}
Begin
Z:=1;{Y-тің бастапқы мәнін меншіктеу}
While y<=6 do {цикл тәуелді болатын шарт}
Begin
Z:=sqr(Y)*Y; { Y –тің мәнін Z-ті есептеу}